Skip to content

Skip to table of contents

Amube Abube Bukonzya Kupa Kuti Mugwasye Bamwi Kuba Basikwiiya

Amube Abube Bukonzya Kupa Kuti Mugwasye Bamwi Kuba Basikwiiya

Amube Abube Bukonzya Kupa Kuti Mugwasye Bamwi Kuba Basikwiiya

“Kamuya mukabaiisye bantu bamisyobo yoonse.”—MATAYO 28:19.

1. Ino babelesi bamwi ba Leza bakali kuyandika kuba aluzibo alimwi abube buli buti?

ZIMWI ziindi babelesi ba Jehova baleelede kuba aluzibo alimwi abube bukonzya kupa kuti bacite kuyanda kwakwe. Mucikozyanyo, kwiinda mukulaililwa a Leza, Abrahamu a Sara bakasiya munzi uukupukide wa Uri eelyo mukuya kwaciindi bakeelede kuba abube alimwi aluzibo luyandika kubantu bakkala mumatente. (Ba-Hebrayo 11:8, 9, 15) Ikutegwa asololele bana Israyeli mu Nyika Yakasyomezegwa, Joshua wakeelede kuba sicamba, uusyoma Jehova alimwi uuli aluzibo lwa Mulawo wa Leza. (Joshua 1:7-9) Alimwi kufwumbwa luzibo ndobakajisi musyule ba Bezaleli a Aholiabu lwakayungizigwa kwiinda mumuuya wa Leza cakunga baalumi aaba bakazwidilila mukulanganya alimwi akutola lubazu mumulimo wakuyaka tente lyakubunganina alimwi amilimo imwi yakali kuyandika.—Kulonga 31:1-11.

2. Mmibuzyo nzi njotutibandike kujatikizya mulimo wakugwasya bamwi kuba basikwiiya?

2 Nokwakainda myaanda yamyaka, Jesu Kristo wakapa basikumutobela mulimo wakuti: “Kamuya mukabaiisye bantu bamisyobo yoonse, . . . amubaiisye kuti bajatisye makani oonse ngendakamulailila.” (Matayo 28:19, 20) Mubukkale bwabantu boonse, ooyu ngomulimo mubotu alimwi mupati kapati. Ino mbube nzi buyandika mumulimo wakugwasya bamwi kuba basikwiiya? Mbuti mbotukonzya kuba abube oobo?

Amutondezye Kuti Mulamuyanda Kapati Leza

3. Ino mulawo uujatikizya kugwasya bamwi kuba basikwiiya utupa coolwe nzi?

3 Kutegwa tukonzye kusikila bantu akubakwelelezya kubukombi bwa Leza mwini-mwini, tweelede kumuyanda kapati Jehova. Bana Israyeli bakali kukonzya kutondezya luyando lwabo kuli Leza kwiinda mukutobela milawo yakwe camoyo woonse, kupa zipaizyo zitambulika kulinguwe alimwi akumutembaula munyimbo. (Deuteronomo 10:12, 13; 30:19, 20; Intembauzyo 21:13; 96:1, 2; 138:5) Mbotuli basikugwasya bamwi kuba basikwiiya, andiswe tulaitobela milawo ya Leza, pele alimwi tutondezya kuti tulamuyanda Jehova kwiinda mukwaambila bamwi kujatikizya nguwe alimwi amakanze aakwe. Tweelede kukanana cakutadooneka, ikubelesya mabala mabotu notwaamba mbotulimvwa kuzwa ansi amoyo kujatikizya bulangizi mbwatupede Leza.—1 Ba-Tesalonika 1:5; 1 Petro 3:15.

4. Nkaambo nzi Jesu ncaakali kukkomanina kuyiisya bantu kujatikizya Jehova?

4 Akaambo kakuti wakali kumuyanda kapati Jehova, Jesu wakajisi luyandisisyo lwakwaamba makanze aa Leza, Bwami alimwi abukombi bwakasimpe. (Luka 8:1; Johane 4:23, 24, 31) Nkakaambo kaako, Jesu ncaakambila kuti: “Icakulya cangu nkucita luyando lwayooyo uwakandituma, akulondola milimo yakwe.” (Johane 4:34) Imajwi aasintembauzyo aatobela akali kwaamba Jesu: “Ndakondwa kucita luyando lwako, O Leza wangu; mulao wako uli mumoyo wangu. Ndaluula makani mabotu aabululami mumbungano impati, teendakakasya milomo yangu kwaamba, mbuli mbozi, O Jehova.”—Intembauzyo 40:8, 9; Ba-Hebrayo 10:7-10.

5, 6. Mbube nzi buyandika kapati kumuntu uugwasya bamwi kuba basikwiiya?

5 Akaambo kakukulwaizigwa aluyando lwa Leza, ibapya ibazwa akwiiya kasimpe kamu Bbaibbele zimwi ziindi balaamba kujatikizya Jehova alimwi a Bwami bwakwe cakusinizya cakunga balazwidilila kukwelelezya bamwi kulingula Magwalo. (Johane 1:41) Iluyando ndotujisi kuli Leza mbobube bupati butukulwaizya kutola lubazu mumulimo wakugwasya bamwi kuba basikwiiya. Aboobo, atuzumanane kuba aluyando oolo kwiinda mukubala akuzinzibala kuyeeya Jwi lyakwe lyoonse.—1 Timoteo 4:6, 15; Ciyubunuzyo 2:4.

6 Cakutadooneka, luyando ndwaakajisi kuli Jehova ndolwakapa kuti Jesu Kristo abe mwiiyi musungu. Pele, aaka takali nkakaambo kalikke kakapa kuti azwidilile mumulimo wakwaambilizya Bwami. Ikuti naa mboobo, ino mbube nzi abumwi bwakapa kuti Jesu azwidilile kali sikugwasya bamwi kuba basikwiiya?

Amubabikkile Maanu Bantu

7, 8. Ino Jesu wakali kubabona buti bantu?

7 Jesu wakali kubabikkila maanu bantu alimwi wakali kubayandisya. Noliba leelyo naakali kujulu kali mufuzi wa Leza, wakali kubayanda bantu. (Tusimpi 8:30, 31) Naakali anyika, Jesu wakali kubeetelela bantu, wakali kubakatalusya aabo bakali kuboola kulinguwe. (Matayo 11:28-30) Kwiinda mukucita boobo, Jesu wakali kutondezya luyando alweetelelo lwa Jehova, alimwi eeco cakali kukwelelezya bantu kubukombi bwa Leza mwini-mwini uuli alikke. Bantu bamisyobo yoonse bakali kumuswiilila Jesu akaambo kakuti wakali kubayanda alimwi wakali kubikkila maanu kubukkale bwabo.—Luka 7:36-50; 18:15-17; 19:1-10.

8 Imwaalumi umwi naakamubuzya ncakeelede kucita kutegwa akajane buumi butamani, Jesu “wakamulangisisya caluyando.” (Maako 10:17, 21, Ci) Ikujatikizya bantu bamwi mbaakayiisya Jesu ku Betaniya, tubala kuti: “Jesu wakali kuyanda Marta, amwanaakwabo, awalo Lazaro.” (Johane 11:1, 5) Jesu wakali kubalanganya kapati bantu cakunga wakali kubayiisya nokuba kuti wakali kuyandika kulyookezya. (Marko 6:30-34) Iluyando lwini-lwini ndwaakajisi Jesu kubantu ndolwakapa kuti azwidilile kapati mukukwelelezya bantu kubukombi bwakasimpe.

9. Ino Paulo wakali kulimvwa buti kali sikugwasya bamwi kuba basikwiiya?

9 Awalo mwaapostolo Paulo wakali kubabikkila maanu kapati bantu mbaakali kukambaukila. Mucikozyanyo, wakaambila baabo ibakaba Banakristo ku Tesalonika ategwa: “Mbuli mbotwakali kumusukamina, cintu ncitwakali kuyanda kumwaabila kaciteensi Makani aa-Leza luzutu pele amyoyo yesu tubeni, nkaambo mwakali bayandwi besu.” Akaambo kakusolekesya nkwaakacita Paulo caluyando, ibamwi ku Tesalonika ‘bakafwutatila mizimo akukomba Leza uupona mwinimwini.’ (1 Ba-Tesalonika 1:9; 2:8) Ikuti katubabikkila maanu ncobeni bantu mbubonya mbwaakacita Jesu a Paulo, andiswe tulakonzya kukkomana akaambo kakupa kuti makani mabotu abanjile mumoyo aabo “basalidwe buumi butamani.”—Incito 13:48.

Amutondezye Muuya Wakulyaaba

10, 11. Nkaambo nzi ncotuyandika kuba amuuya wakulyaaba notusoleka kugwasya bamwi kuba basikwiiya?

10 Aabo bazwidilila mumulimo wakugwasya bamwi kuba basikwiiya bajisi muuya wakulyaaba. Ikulijanina lubono teensyi makani aabanyamuna moyo. Mubwini, Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Ha! takuli nkokuyuma kunjila mu-Bwami bwa-Leza kulibaabo bali alubono lunji.” Basikwiiya bakagambwa nobakamvwa makani aaya, pele Jesu wakayungizya kuti: “Nubana bangu, kulibaabo basyoma lubono nkuyumu kunjila mu-Bwami bwa-Leza. Nkutete kunkamele kuti iinde muliso [lyanyeleti] kwiinda kuti muvubi anjile mu-Bwami bwa-Leza.” (Marko 10:23-25) Jesu wakali kukulwaizya basikwiiya bakwe kuba abuumi buuba-uba kutegwa bakonzye kubikkila maanu kukugwasya bamwi kuba basikwiiya. (Matayo 6:22-24, 33) Nkaambo nzi ikuba amuuya wakulyaaba ncokupa kuti tukonzye kugwasya bamwi kuba basikwiiya?

11 Ikuyiisya bantu makani oonse ngaakalailila Jesu kuyandika kusoleka canguzu. Bunji bwaziindi sikugwasya bamwi kuba basikwiiya weelede kusoleka amvwiki kweendelezya ciiyo ca Bbaibbele kumuntu uli aluyandisisyo. Kutegwa bakonzye kujana bantu bajisi luyandisisyo, basikwaambilizya Bwami bamwi bakacileka kubeleka mulimo uubelekwa buzuba boonse. Zyuulu zyuulu zya Banakristo bamwi bayiya myaambo imwi kutegwa bakonzye kukambaukila bantu bakanana myaambo eeyo ibali mucilawo cabo. Ibambi basikugwasya bamwi kuba basikwiiya balongela kumasena ambi naa kucisi cimbi kutegwa bakonzye kutola lubazu kapati mumulimo wakutebula. (Matayo 9:37, 38) Zyoonse eezi ziyandika kuba amuuya wakulyaaba. Nokuba boobo, nzinji ziyandika kumuntu kutegwa azwidilile kali sikugwasya bamwi kuba basikwiiya.

Amukkazike Moyo Pele Mutasowi Ciindi

12, 13. Nkaambo nzi kukkazika moyo ncokuyandika kapati mukugwasya bamwi kuba basikwiiya?

12 Ibube abumbi bupa kuti tukonzye kugwasya bamwi kuba basikwiiya, nkukkazika moyo. Mulumbe wesu wa Bunakristo ulibindide, pele ikugwasya bamwi kuba basikwiiya kanji-kanji kutola ciindi cilamfwu alimwi kuyandika kukkazika moyo. (1 Ba-Korinto 7:29) Jesu kunyina naakaleka kumukkazikila moyo imunyina Jakobo. Nokuba kuti Jakobo uboneka kuti wakali uzyi mulimo ngwaakali kucita Jesu wakukambauka, kwaciindi cili mbocibede kuli cakali kumulesya kuba sikwiiya. (Johane 7:5) Pele, muciindi buyo cisyoonto kuzwa ciindi Kristo naakafwa kusikila ku Pentekoste 33 C.E., kuboneka kuti Jakobo wakaba sikwiiya, nkaambo kweelena a Magwalo kuboneka kuti wakali kukomba antoomwe abanyina, abanabakwabo alimwi abaapostolo nobakabungene. (Incito 1:13, 14) Jakobo wakayaambele kumuuya, eelyo mukuya kwaciindi wakajisi mikuli mipati mumbungano ya Banakristo.—Incito 15:13; 1 Ba-Korinto 15:7.

13 Banakristo bali mbuli balimi balima zisyango zitola ciindi kutegwa zikomene. Aboobo, kutegwa muntu agwasigwe kumvwisya Jwi lya Leza, kuyanda Jehova alimwi akuba amoyo wa Kristo kuyandika kukkazika moyo. Jakobo wakalemba kuti: “Bakwesu, amukazike myoyo mane kusikila [kukubako, NW] kwa-Mwami. Amubone, mukamwini muunda ulalindilila micelo miyandisi yaansi, waikazikila moyo mane ikawigwe imvula yakuntangilo ayabili. Anywebo amukazike myoyo yanu, amuliyumye, nkaambo kuboola kwa-Mwami kuli afwaafwi.” (Jakobo 5:7, 8) Jakobo wakali kukulwaizya basyominyina ‘kukkazika myoyo kusikila kukubako kwa Mwami.’ Ciindi basikwiiya nobatakali kumvwisya makani amwi, cakukkazika moyo Jesu wakali kubapanduluda naa kubapa cikozyanyo. (Matayo 13:10-23; Luka 19:11; 21:7; Incito 1:6-8) Mbwaanga lino tuli kuciindi cakubako kwa Mwami, andiswe tweelede kukkazika myoyo mbotuya busoleka kugwasya bamwi kuba basikwiiya. Aabo baba basikutobela Jesu mazubaano beelede kulaililwa cakukkazika moyo.—Johane 14:9.

14. Nokuba kuti tulaakukkazika myoyo, mbuti mbotukonzya kubelesya ciindi cesu cabusongo mbotuli basikugwasya bamwi kuba basikwiiya?

14 Nokuba kuti tulaakukkazika myoyo, ijwi lya Leza talizyali micelo mubantu banji mbotwiiya limwi Bbaibbele. (Matayo 13:18-23) Aboobo, ciindi notusoleka kusikila mpoceela ikugwasya bantu bali boobo, tatusowi ciindi kubantu aaba, pele tulaakuyandaula baabo bayandisya kasimpe kamu Bbaibbele. (Mukambausi 3:1, 6) Masimpe, nobaba bantu bayandisya kasimpe inga bayandika kugwasigwa kwaciindi cili mbocibede kutegwa bacince mizeezo, bube alimwi anzyobabikka kumbele mubuumi bwabo. Aboobo, tulaakubakkazikila moyo, mbubonya Jesu mbwaakali kubakkazikila moyo basikwiiya bakwe ibakatola ciindi kuleka tumpenda ntubakajisi.—Marko 9:33-37; 10:35-45.

Amube Bamayi Bacibwene

15, 16. Nkaambo nzi kuubya-ubya twaambo alimwi akulibambila kabotu ncokuyandika notugwasya bamwi kuba basikwiiya?

15 Ikuyanda Leza, ikubabikkila maanu bantu, ikuba amuuya wakulyaaba alimwi akukkazika moyo, mbube buyandika kapati mukugwasya bamwi kuba basikwiiya. Ikuba bamayi bacibwene akwalo kulayandika, nkaambo kupa kuti tucikonzye kupandulula twaambo cakusalazya alimwi munzila nguba-uba. Mucikozyanyo, twaambo tunji ntwaakaamba Mwiiyi Mupati, Jesu Kristo, twakali kunjila mumoyo akaambo kakuti wakatwaamba munzila nguba-uba. Ambweni mulakonzya kuyeeya twaambo ntwaakaamba Jesu mbuli twakuti: “Amuliyobwede lubono kujulu.” “Mutapi babwa zintu zisalala.” “Maanu alulamikwa kumilimo yao.” “Amupe Kaisara zintu zya-Kaisara, akwa-Leza zintu zya-Leza.” (Matayo 6:20; 7:6; 11:19; 22:21) Masimpe, Jesu kunyina naakali kwiile kukosaula kwaamba. Wakali kuyiisya cakusalazya alimwi akupandulula makani nokwakali kuyandika kucita boobo. Mbuti mbomukonzya kutobela nzila njaakali kubelesya Jesu mukuyiisya?

16 Ikulibambila kabotu nenzila iisololela kukuyiisya cakusalazya alimwi munzila nguba-uba. Similimo utalibambilide ulaaciyanza cakwaambaula kapati. Mukucita boobo ulakonzya kuzimaazya twaambo tupati-pati akaambo kakwaamba twaambo tunji ntwazi kumakani aayo. Mukwiimpana ayooyo, similimo uulibambide kabotu ulayeeya kujatikizya muntu ngwayiisya, ulazinzibala kuyeeya makani ngayiisya alimwi akwaamba buyo twaambo tuyandika aciindi eeco kutegwa kaambo kasalale. (Tusimpi 15:28; 1 Ba-Korinto 2:1, 2) Ulabona makani ngazi kale sikwiiya alimwi akubona twaambo ntwayelede kukankaizya muciiyo. Similimo ooyo inga kazi twaambo tunji tukondelezya kujatikizya makani aayo, pele ikusalazya twaambo kumupa kutabikkilizya twaambo tutayandiki.

17. Mbuti mbotukonzya kugwasya bantu kulingula Magwalo?

17 Kunze lyaboobo, Jesu wakali kukulwaizya bantu kuyeeya muciindi cakwiile kubaambila twaambo. Mucikozyanyo, bumwi buzuba wakabuzya kuti: “Uyeeyanzi, Simoni? Bami baansi nkulini nkubatambula mutelo na bulumbu? Sa nkubana babo nanka kubeenzu?” (Matayo 17:25) Ambweni tulayandisya kupandulula Bbaibbele cakunga inga twayandika kulilesya buya kutegwa sikwiiya aambe mbwayeeya naa kutegwa apandulule kaambo kalangwa-langwa muciiyo ca Bbaibbele. Masimpe, tatweelede kubuzya bantu mibuzyo minji iikonzya kubanyonganya. Pele, kwiinda mukubelesya bupampu, kupa zikozyanyo zibotu, alimwi akubuzya mibuzyo munzila iili kabotu, tulakonzya kupa kuti bamvwisye twaambo twamu Magwalo tujanika mumabbuku eesu aamba zya Bbaibbele.

18. Ncinzi cijatikizyidwe mukuba bamayi ‘bayiisya caluzibo’?

18 Magwalo aamba zya “kuyiisya caluzibo.” (2 Timoteo 4:2; Tito 1:9, NW) Nzinji zijatikizidwe mukuyiisya munzila eeyi kunze lyakupa kuti muntu ooyo abikke twaambo mumutwe. Tweelede kusoleka kugwasya sikwiiya Bbaibbele kumvwisya kwiindaana kuliko akati kakasimpe akubeja, bubotu abubi, busongo abufwubafwuba. (Matayo 6:5, 6) Notucita boobo alimwi notusoleka kupa kuti muntu ooyo ayande Jehova camoyo woonse, ulakonzya kubona ikaambo ncayelede kumumvwida Leza.

Amutole Lubazu Cabusungu Mumulimo Wakugwasya Bamwi Kuba Basikwiiya

19. Muunzila nzi Banakristo boonse mbobatola lubazu mukugwasya bamwi kuba basikwiiya?

19 Mbungano ya Banakristo nimbunga iigwasya bantu kuba basikwiiya. Ciindi mupya naba sikwiiya, Kamboni wa Jehova iwakajana muntu ooyo alimwi akumuyiisya ncoliyiisya Bbaibbele tali nguwe alikke uukkomana pe. Nkamu yabantu noilisungula kuyandaula mwana wasweeka, ngumwi buyo munkamu eeyo uukonzya kumujana mwana ooyo. Nokuba boobo, ciindi mwana ooyo naletwa kubazyali bakwe, boonse bakali kutola lubazu mukumuyandaula balakkomana. (Luka 15:6, 7) Mbubwenya buyo, mbungano yoonse ilijatikizyidwe mukugwasya bamwi kuba basikwiiya. Banakristo boonse balatola lubazu mukuyandaula baabo bakonzya kuba basikwiiya ba Jesu. Alimwi ciindi mupya natalika kujanika kumiswaangano ku Ŋanda ya Bwami, Munakristo woonse uujanika upa kuti muntu ooyo abe aluyandisisyo lwabukombi bwakasimpe. (1 Ba-Korinto 14:24, 25) Aboobo, Banakristo boonse balakonzya kukkomana akaambo kakuti amwaka myaanda myaanda yabantu balaba basikwiiya.

20. Ncinzi ncomweelede kucita ikuti kamuyanda kuyiisya bamwi kasimpe kamu Bbaibbele?

20 Ibunji bwa Banakristo basyomeka balombozya kuyiisya bamwi kujatikizya Jehova alimwi abukombi bwakasimpe. Nokuba kuti bali kusoleka canguzu, ambweni kunyina nobazwidilila kucita boobo. Ikuti naa mboobo, amuzumanane kumuyanda Jehova, amubabikkile maanu bantu, amube amuuya wakulyaaba, amukkazike moyo alimwi amuyaambele mukuba bamayi bacibwene kuyiisya. Kwiinda zyoonse eezi, amwaapailile makani aayo. (Mukambausi 11:1) Amuzibe kuti kufwumbwa nzyomucita mumulimo wa Jehova zipa bulemu kuli Leza kwiinda mumulimo wakugwasya bamwi kuba basikwiiya.

Sena Inga Mwapandulula?

• Nkaambo nzi kugwasya bamwi kuba basikwiiya ncokutondezya kuti tulamuyanda Leza?

• Mbube nzi buyandika kuli basikugwasya bamwi kuba basikwiiya?

• Ncinzi cijatikizyidwe ‘mukuyiisya caluzibo’?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 20]

Kwiinda mukugwasya bamwi kuba basikwiiya, Banakristo batondezya kuti balamuyanda kapati Leza

[Cifwanikiso icili apeeji 22]

Nkaambo nzi basikugwasya bamwi kuba basikwiiya ncobeelede kuba aluyandisisyo mubantu?

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Mbube nzi bumwi buyandika kuli basikugwasya bamwi kuba basikwiiya?

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

Banakristo boonse balakkomana nobazwidilila mukugwasya bamwi kuba basikwiiya