Skip to content

Skip to table of contents

Ino Kubako Kwa Kristo Kwaamba Nzi Kulindinywe?

Ino Kubako Kwa Kristo Kwaamba Nzi Kulindinywe?

Ino Kubako Kwa Kristo Kwaamba Nzi Kulindinywe?

‘Ncinzi cizooba citondezyo cakubako kwako acakulondelela kwamamanino aabweende bwazintu?’—MT. 24:3.

1. Mmubuzyo nzi uuyandika ngobakamubuzya Jesu baapostolo bakwe?

IMYAKA iitandila kuzyuulu zyobile yainda, ibaapostolo ba Jesu bone bakabuzya Mwami wabo mubuzyo mumubandi wakumbali ku Cilundu camisamu yama Olifa. Bakabuzya kuti: ‘Ncinzi cizooba citondezyo cakubako kwako acakulondelela kwamamanino aabweende bwazintu?’ (Mt. 24:3) Mumubuzyo ooyo, ibaapostolo bakabelesya twaambo tuyandika tobile, ‘kubako kwako’ alimwi a ‘kulondelela kwamamanino aabweende bwazintu.’ Ino twaambo ootu twaamba nzi?

2. Ino kaambo kakuti ‘kulondelela kwamamanino’ kaamba nzi?

2 Kusaanguna kupandulula kaambo kabili, tulabandika kaambo kakuti ‘kulondelela kwamamanino,’ ibusanduluzi bwabbala lya Cigiliki lyakuti syn·teʹlei·a. Mu Bbaibbele lya New World Translation, ibbala eeli lisandulwidwe kuti “kulondelela kwamamanino” mumasena oonse molijanika, pele bbala likozyenye alyalo lyakuti te’los lisandululwa kuti “mamanino.” Ikwiimpana kwabupanduluzi bwatwaambo tobile ootu kulakonzya kusalazigwa kwiinda mukupandulula makani aabandikwa ku Ŋanda ya Bwami. Mwaambi naasika kucibeela camakani ceelelezya ooko nkwatola ciindi cisyoonto kuyeezya baswiilizi makani ngaali kubandika akutondezya mbwaabajatikizya, ulondelela kumamanino aamakani. Mamanino aamakani ndeeliya mwaambi naazwa kucibumbili. Mbubwenya buyo, kweelana ambokabelesegwa mu Bbaibbele, ikaambo kakuti ‘kulondelela kwamamanino aabweende bwazintu’ kaamba ciindi cisololela kumamanino kubikkilizya amamanino eeni.

3. Nzintu nzi zimwi zicitika muciindi cakubako kwa Jesu?

3 Ino ‘kubako’ nkobakabuzya baapostolo kwalo kwaamba nzi? Oobu mbusanduluzi bwabbala lya Cigiliki lyakuti pa·rou·siʹa. * Kubako kwa Kristo naa pa·rou·siʹa, kwakatalika Jesu naakabikkwa kuba Mwami kujulu mu 1914 alimwi kulazumanana akubikkilizya “mapenzi mapati,” iciindi nayooboola kuzoonyonyoona basizibi. (Mt. 24:21) Zintu zinji, kubikkilizya “amazuba aakumamanino” aabweende bwazintu oobu bubyaabi, ikuyobololwa kwabasale, alimwi akubusigwa kwabo kuti babe abuumi bwakujulu zilacitika muciindi eeci cakubako kwa Jesu. (2 Tim. 3:1; 1 Kor. 15:23; 1 Tes. 4:15-17; 2 Tes. 2:1) Tulakonzya kwaamba kuti iciindi cibikkilizya ‘kulondelela kwamamanino aabweende bwazintu’ (syn·teʹlei·a) cilikozyenye aciindi cakubako (pa·rou·siʹa) kwa Kristo.

Nciindi Cilamfwu

4. Mbuti kubako kwa Jesu mbokweelene azintu zyakacitika kuciindi ca Nowa?

4 Ikwaamba kuti ibbala lya pa·rou·siʹa lyaamba ciindi cilamfwu kuleendelana ancaakaamba Jesu kujatikizya kubako kwakwe. (Amubale Matayo 24:37-39.) Amubone kuti Jesu tanaakeezyanisya kubako kwakwe kuciindi cifwaafwi nolyakacitika Zambangulwe lyakuciindi ca Nowa. Muciindi caboobo, wakeezyanisya kubako kwakwe kuciindi cilamfwu cakasololela ku Zambangulwe eelyo. Ciindi eeco cijatikizya kuyaka bwato akukambauka nkwaakacita Nowa, akuzumanana mane kusikila ciindi cini Zambangulwe nolyakacitika. Zintu eezyo zyakatola myaka minji. Mbubwenya buyo, kubako kwa Kristo kubikkilizya mapenzi mapati alimwi azintu zisololela kumapenzi aayo.—2 Tes. 1:6-9.

5. Mbuti majwi aalembedwe ku Ciyubunuzyo caandaano 6 mbwaatondezya kuti kubako kwa Jesu kutola ciindi cilamfwu?

5 Ibusinsimi bwa Bbaibbele bumbi bulatondezya kabotu kuti kubako kwa Kristo kwaamba ciindi cilamfwu ikutali buyo ciindi cakuboola kwakwe kuzoonyonyoona basizibi. Ibbuku lya Ciyubunuzyo litondezya Jesu katantide ambizi iituba alimwi kapegwa musini wabwami. (Amubale Ciyubunuzyo 6:1-8.) Kuzwa naakabikkwa kuba Mwami mu 1914, Jesu utondezegwa kuti ‘uyabuzunda akumanizya kuzunda kwakwe.’ Cibalo mpoonya caamba kuti utobelwa abasimbizi bambi batantide ambizi zyamisyobo yiindene-indene. Mubusinsimi basimbizi aaba baiminina nkondo, kubulila kwazyakulya alimwi amalwazi, izintu zyacitika kwaciindi cilamfwu icaambwa kuti “kumazuba aakumamanino.” Tulalibonena kuzuzikizigwa kwabusinsimi oobu kuciindi cino ncotupona.

6. Ncinzi caandaano 12 cabbuku lya Ciyubunuzyo ncocitugwasya kumvwa kujatikizya kubako kwa Kristo?

6 Caandaano 12 cabbuku lya Ciyubunuzyo cipa twaambo tumbi tujatikizya kutalisigwa kwa Bwami bwa Leza kujulu. Ooko tubala makani aankondo yakacitika kujulu kutalibonyi. Mikayeli, nkokuti Jesu Kristo mubulemu bwakwe bwakujulu antoomwe abangelo bakwe bakalwana Diabolosi amadaimona aakwe. Munkondo eeyo, Saatani Diabolosi amakamu aakwe bakawisigwa anyika. Aciindi eeco, cibalo citwaambila kuti, Diabolosi uli abukali bupati, “nkaambo ulizi kuti ciindi ncacijisi nciniini buyo.” (Amubale Ciyubunuzyo 12:7-12.) Aboobo cilisalede kuti ikutalika kwa Bwami bwa Kristo kujulu kwakatobelwa aciindi cijatikizya ‘mapenzi’ mapati kunyika alimwi abantu bakkala mpawo.

7. Ncinzi intembauzyo yabili ncoyaamba, alimwi ncoolwe nzi cipandululwa ooko?

7 Ayalo intembauzyo yabili yaamba businsimi bwakubikkwa kuba Mwami kwa Jesu a Cilundu ca Zioni cakujulu. (Amubale Intembauzyo 2:5-9; 110:1, 2.) Pele intembauzyo eeyi alimwi itondezya kuti kuli ciindi beendelezi bamunyika kubikkilizya abalelwa babo nobapegwa coolwe cakulibombya kubweendelezi bwa Kristo. Balaililwa kuti ‘bacenjele’ alimwi ‘akuswiilila’ kutegwa balulamikwe. Inzya, “bali acoolwe boonse bamusyoma [Leza]” iciindi eeco kwiinda mukubelekela Jehova a Mwami wakwe ngwabikkide. Aboobo aciindi cakubako kwa Jesu mubweendelezi kali mwami, kuli ciindi cipegwa beendelezi abalelwa babo cakuti basanduke.—Int. 2:10-12.

Ikuziba Citondezyo

8, 9. Mbaani bakali kuyoociziba citondezyo cakubako kwa Kristo akumvwisya ncocaamba?

8 Iba Farisi nobakamubuzya nobwakali kuyooboola Bwami, Jesu wakaingula kuti kusika kwabo “takubonwa” kweelana ambobakali kuyeeya. (Lk. 17:20, 21) Batasyomi tiibakali kuyooziba. Ee, ino inga baziba buti? Kayi kunyina Jesu nobakamubona kuti wakali Mwami wabo wakumbele. Aboobo ino mbaani bakali kunga baziba citondezyo cakubako kwa Kristo akumvwisya ncocaamba?

9 Jesu wakaamba kuti basikwiiya bakwe bakali kuyoobona citondezyo kakunyina penzi mbubwenya mbobakali kunga babona ‘lulabo lulaba kubbazu limwi lyajulu, ilumweka akubbazu limbi.’ (Amubale Luka 17:24-29.) Cilayandika kubona kuti bbuku lya Matayo 24:23-27 ikaambo aaka likaswaanganya kucitondezyo cakubako kwa Kristo.

Izyalani Libona Citondezyo

10, 11. (a) Mbupanduluzi nzi bwakapegwa musyule kujatikizya “izyalani” lyaambwa kuli Matayo 24:34? (b) Mbaani cakutadooneka basikwiiya ba Jesu mbobeelede kuti mbobakayeeya kuti balibikkilizidwe mu “izyalani” eelyo?

10 Musyule, imagazini eeyi yakapandulula kuti mumwaanda wamyaka wakusaanguna, “izyalani elino” ilyaambwa kuli Matayo 24:34 lyakali kwaamba “izyalani lyaba Juda bakuciindi eeco batasyomi.” * Ibupanduluzi oobo bwakali kulibonya kuti buliluzi akaambo kakuti koonse kumbi nkwaakalibelesya Jesu bbala lyakuti “izyalani,” tiilyakali kwaamba zibotu, alimwi bunji bwaziindi Jesu wakali kubelesya bbala eelyo amabala mbuli lyakuti “basizibi,” ikupandulula zyalani. (Mt. 12:39; 17:17; Mk. 8:38) Aboobo magazini eeyi yakapa bupanduluzi bwakuti mukuzuzikizigwa kwasunu, Jesu wakali kwaamba “izyalani” lyabantu basizibi batasyomi ibakali kuyoolibonena zintu zitondezya ‘kulondelela kwamamanino aabweende bwazintu’ (syn·teʹlei·a) alimwi ibakacili kunooli baumi imamanino eeni aabweende (teʹlos) naakali kuyoosika.

11 Ncamasimpe kuti Jesu naakabelesya bbala lyakuti “izyalani” munzila mbyaabi, wakali kwaambaula naa kwaamba bantu babyaabi bakuciindi naakali kupona. Pele sena ncaakali kwaamba kuli Matayo 24:34? Kamuyeeyede kuti basikwiiya ba Jesu bone bakalimusikilide “kumbali.” (Mt. 24:3) Mbwaanga Jesu tanaakabelesya mabala mabi naakali kubaambila “izyalani elino,” ibaapostolo aabo beelede kuti bakayeeya kuti balo abasikwiiya beenzinyina bakali kuyooba cibeela ca “izyalani” lyatakali kuyoomana ‘kusikila mane zintu zyoonse eezi nozyakali kuyoocitika.’

12. Ncinzi makani aayengelede ncaatondezya kujatikizya baabo mbaakali kwaamba Jesu naakabelesya jwi lyakuti “izyalani”?

12 Ncinzi cinga catupa kwaakosola boobo makani? Nkulanga-langa makani aayengelede cakusitikila. Mbubwenya mbokulembedwe kuli Matayo 24:32, 33, Jesu wakati: “Lino amuliiye cikozyano camukuyu. Mutabi nuucili mutete akusyuuka indelema, mulizi kuti mainza ali afwiifwi. Mbubonya obo anywebo nimuyoobona zintu ezi zyoonse, amukazibe kuti uli afwiifwi nikuba kumilyango.” (Amweezyanisye a Marko 13:28-30; Luka 21:30-32.) Mpoonya kuli Matayo 24:34, tubala kuti: “Ncobeni ndamwaambila kuti izyalani elino talikooyoomana mane zintu ezi zyoonse zizoobe.”

13, 14. Nkaambo nzi ncotunga twaamba kuti “izyalani” ndyaakaamba Jesu bakali basikwiiya bakwe?

13 Kweelana ambokulembedwe kuli Matayo 24:33, Jesu wakaamba kuti mbaasikwiiya bakwe ibakali afwaafwi kunanikwa amuuya uusalala, ibakali kuyooziba cakusinizya nobakali kuyoobona “zintu ezi zyoonse” kazicitika. Aboobo Jesu weelede kuti wakali kwaamba basikwiiya bakwe naakaamba kuti: “Izyalani elino talikooyoomana mane zintu ezi zyoonse zizoobe.”

14 Mukwiimpana abantu batasyomi, basikwiiya ba Jesu tiibakali kuyoocibona buyo citondezyo pele bakali kuyooziba ancocaamba. Bakali ‘kuyooiya’ kuzibeela zyacitondezyo eeco ‘akuziba’ cini ncozyakali kwaamba. Bakali kuyooziba cakumaninina kuti “uli kufwiifwi nikuba kumilyango.” Nokuba kuti ncamasimpe kuti ba Juda batasyomi alimwi a Banakristo bananike basyomeka bakakubona kuzuzikizigwa kuniini kwamajwi aa Jesu mumwaanda wamyaka wakusaanguna, balikke batobeli bakwe bananike bakuciindi eeco mbabakali kuyooiya kuzintu eezi—nkokuti mbabakali kuyoomvwisya cini ncozyaamba zintu nzyobakabona.

15. (a) Mbaani ibabamba “izyalani” lyamazuba aano ndyaakaamba Jesu? (b) Nkaambo nzi ncotutakonzyi kucibalila ciindi cini cijatikizya “izyalani” eeli? (Amubone kabbokesi apeeji 25.)

15 Ibantu batakamvwisyi kasimpe ka Leza sunu bayeeya kuti ‘tiicabonwa’ citondezyo cakubako kwa Jesu. Baamba kuti zintu zyoonse zicili mbubonya mbuzyakabede musyule. (2 Pet. 3:4) Kulubazu lumwi, ibanyina ba Kristo basyomeka bananike, iciinga camazuba aano ca Johane, baciziba citondezyo eeci kabotu-kabotu mbuli kumweka kwalulabo alimwi bacimvwa cini ncocaamba. Kabali ciinga, bananike aaba mbababamba “izyalani” lyamazuba aano lyabantu bakuciindi comwe ilitakooyoomana “mane zintu ezi zyoonse zizoobe.” * Eeci cipa muzeezo wakuti bamwi akati kabanyina ba Kristo bananike bacinooli baumi anyika aakutalika mapenzi mapati aakasinsimwa.

‘Amulangile Lyoonse’

16. Ncinzi ncobeelede kucita basikwiiya ba Kristo boonse?

16 Pele nzinji ziyandika kunze buyo lyakuziba citondezyo. Jesu alimwi wakati: “Mbundamwaambila nywebo, mbubonya mbundaambila boonse. Ndati, Amulangile.” (Mk. 13:37) Eeci cilayandika kapati kulindiswe toonse sunu tacikwe makani naa tuli bananike naa ibankamu mpati. Kwainda myaka yiinda ku 90 kuzwa ciindi Jesu naakabikkwa kuba Mwami kujulu mu 1914. Nokuba kuti inga cakatazya, tweelede kutondezya kuti tulilibambilide akulangila lyoonse. Ikuziba kuti Kristo uleendelezya kali Mwami nokuba kuti talibonyi kutugwasya kulangila. Alimwi kutucenjezya makani akuti lino-lino uyooboola kuzoonyonyoona basinkondonyina ‘kuciindi ncotutazi.’—Lk. 12:40.

17. Ino kuteelela ncokwaamba kubako kwa Kristo kweelede kutupa kulimvwa buti, alimwi ino tweelede kukanza kucita nzi?

17 Ikuteelela ncokwaamba kubako kwa Kristo kutugwasya kuyandisya kujata bubi mumulimo. Tulizi kuti Jesu nkwali kale alimwi wali kweendelezya kali Mwami kujulu kutalibonyi kuzwa mu 1914. Lino-lino uyooboola kuzoonyonyoona basizibi akubambulula nyika yoonse. Aboobo kwiinda lyoonse tweelede kukanza kutola lubazu cabusungu mumulimo ngwaakasinsima Jesu naakati: “Aya Makani Mabotu aa-Bwami azookambaukwa munyika yoonse kuti abe citondezyo kumisyobo yoonse. Elyo mamanino [teʹlos] azoosika.”—Mt. 24:14.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 3 Ncolyaamba bbala lyakuti pa·rou·siʹa kulabonwa mukwiimpana kuliko akati kamabala ‘aakubako’ a ‘kutabako’ nkwaakaamba mwaapostolo Paulo ku 2 Ba-Korinto 10:10, 11 alimwi a Ba-Filipi 2:12. Kutegwa mujane makani aayungizidwe, amubone Insight on the Scriptures, Bbuku 2, mapeeji 676-9.

^ munc. 10 Amubone Ngazi Yamulindizi, ya November 1, 1995 mapeeji 11-15, 19, 30, 31.

^ munc. 15 Iciindi cipona “izyalani elino” cilibonya kuti ciliswaangene aciindi citolwa acilengaano cakusaanguna mubbuku lya Ciyubunuzyo. (Ciy. 1:10–3:22) Cibeela eeci cabuzuba bwa Mwami cakatalika mumwaka wa 1914 alimwi cilazumanana kusikila ciindi wamamanino akati kabananike basyomeka aakufwa akubusigwa.—Amubone bbuku lya Revelation—Its Grand Climax At Hand! peeji 24, muncali 4.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino tuzi buti kuti kubako kwa Jesu kutola ciindi cilamfwu?

• Mbaani ibaciziba citondezyo cakubako kwa Jesu alimwi akumvwisya ncocaamba?

• Ino mbaani ibabamba zyalani lyamazuba aano ilyaambwa kuli Matayo 24:34?

• Nkaambo nzi ncotutakonzyi kucibalila ciindi cini cijatikizya “izyalani elino”?

[Mibuzyo yaciiyo]

Kabbokesi kali apeeji 25]

Sena Tulakonzya Kucibalila Ciindi Cijatikizya “Izyalani Elino”?

Ibbala lyakuti “izyalani” naa musela, bunji bwaziindi lyaamba bantu baziimo ziindene-indene ibapona aciindi cimwi naa nokwakali kucitika cintu cimwi. Mucikozyanyo, ibbuku lya Kulonga 1:6 litwaambila kuti: “Lino Josefa wakafwa, abakulana bakwe boonse, abamuselanyina boonse.” Josefa abanabokwabo tiibakeelene myaka yakuzyalwa, pele bakacitikilwa zintu zikozyenye zyakacitika muciindi comwe. Ibabikkilizidwe ‘mumusela ooyo’ mbanyina bamwi ba Josefa ibakazyalwa katanazyalwa walo. Bamwi akati kabaaba bakacili kupona naakafwa walo. (Matl. 50:24) Ibamwi ‘mumusela ooyo,’ mbuli Benjamini bakazyalwa kazyedwe kale Josefa alimwi balangilwa kuti bakacili kupona kumbele walo kafwide kale.

Aboobo ibbala lyakuti “izyalani” nolibelesegwa kwaamba bantu bakkala aciindi cimwi, ibulamfwu bwini bwaciindi eeco tabukonzyi kwaambwa ccita buyo kuti ciindi eeci kuli mpocigolela akuti tacinooli cilamfwu kwiindilila pe. Aboobo kwiinda mukubelesya bbala lyakuti “izyalani elino” kuli Matayo 24:34, Jesu kunyina naakapa basikwiiya bakwe nzila yakubagwasya kuziba ciindi ‘mazuba aakumamanino’ naakali kuyoomana. Muciindi caboobo, Jesu wakakankaizya kuti tiibakali kuyoobuziba “buzuba obo nanka ciindi.”—2 Tim. 3:1; Mt. 24:36.

[Cifwanikiso icili apeeji 22]

Kuzwa naakabikkwa kuba Mwami mu 1914, Jesu utondezyedwe kuti ‘uyabuzunda’

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

“Izyalani elino talikooyoomana mane zintu ezi zyoonse zizoobe”