Skip to content

Skip to table of contents

Jehova “Muvuni” Wesu

Jehova “Muvuni” Wesu

Jehova “Muvuni” Wesu

“Jehova ulabagwasya, ulabavuna.”—INT. 37:40.

1, 2. Ino nintalisyo nzi yakasimpe kajatikizya Jehova iyeelede kutuumbulizya alimwi akutuyumya?

ZIMVWULE ziboola akaambo kazuba tazikkalikani pe. Nyika mboiyabweenda, izimvwule zilacinca-cinca masena. Pele Mulengi wanyika alimwi azuba walo tacinci pe. (Malk. 3:6) Ibbaibbele lyaamba kuti: “Walo [tasanduki] alimwi kubala kwakwe takuzimaani aasyoonto mbuli cimvule.” (Jemusi 1:17, BT) Intalisyo eeyi yakasimpe kajatikizya Jehova masimpe ilatuumbulizya alimwi akutuyumya, ikapati ciindi notwasikilwa masukusyo alimwi abuyumuyumu. Nkaambo nzi?

2 Kweelana ambotwabona mucibalo cili musyule, Jehova wakaba “muvuni” mumazuba Bbaibbele nolyakali kulembwa. (Int. 70:5) Kunyina nacinca pe, alimwi ulazuzikizya jwi lyakwe; aboobo aabo bamukomba mazuba aano balijisi kaambo ncobasyomena kuti “ulabagwasya, ulabavuna.” (Int. 37:40) Ino mbuti Jehova mbwaabavwuna babelesi bakwe mazuba aano? Ino mbuti mbwakonzya kutuvwuna swebo kutugama?

Kuvwunwa Kuli Basikukazya

3. Nkaambo nzi ncotukonzya kuba masimpe kuti basikukazya kunyina nibayoozwidilila kulesya bantu ba Jehova kukambauka makani mabotu?

3 Kunyina kukazyigwa kuletwa a Saatani ikuya kulesya Bakamboni ba Jehova kukomba buyo Jehova alikke munzila njayanda. Jwi lya Leza litusyomezya kuti: “Taakwe cilwisyo niciba comwe cibumbwa kukulwisya nduwe cikonzya kujana coolwe, andimi zyoonse zibuka kukubeteka uyoozipa mulandu.” (Is. 54:17) Basikukazya basoleka, pele tiibazwidilila kulesya bantu ba Leza kucita mulimo ngobakapegwa iwakukambauka. Amubone zikozyanyo eezyi zyobilo.

4, 5. Ino bantu ba Jehova bakapenzyegwa buti mu 1918, alimwi ino ncinzi cakatobela?

4 Mu 1918, basizikombelo bakayunga bantu kuti babapenzye citaambiki bantu ba Jehova nkaambo bakali kuyanda kuti baleke mulimo wabo wakukambauka. Mu May 7, cibeela cimwi camfwulumende yaku United States cakalailila kuti J. f. Rutherford iwakali kulanganya mulimo wakukambauka munyika yoonse ciindi eeco kuti aangwe, kubikkilizya abantu bambi ibakali kuofesi mpati. Mumyezi yobilo, Mukwesu Rutherford alimwi abeenzinyina bakatamikizyigwa mulandu wakubukila mfwulumende, eelyo bakapegwa mulandu wakwaanga myaka minji. Sena basikukazya bakazwidilila kubelesya nkuta kutegwa baulesyelelyo mulimo wakukambauka? Peepe!

5 Amuyeeye kuti Jehova wakasyomezya kuti: “Taakwe cilwisyo niciba comwe cibumbwa kukulwisya nduwe cikonzya kujana coolwe.” Mu March 26, 1919, zyintu zyakaba mbozyatakali kuyeeyelwa—kwakaindide buyo myezi iili fwuka Mukwesu Rutherford abeenzinyina kabaangidwe, eelyo bakabikkwa muntolongo yaanze nobakacili kulindila kubetekwa. Mwaka wakatobela, nkokuti mu May 5, 1920, milandu njobakatamikizyigwa yakamana. Ibakwesu bakabelesya lwaanguluko lwabo kuti bazumanane kubeleka mulimo wa Bwami. Ino ncinzi cakatobela? Elo kwakaba kuyungizyigwa kapati kaka kuzwa ciindi eeco! Bulemu boonse bugama ku “muvuni.”—1 Kor. 3:7.

6, 7. (a) Ino makanze nzi aakaba mubweendelezi bwaba Nazi kujatikizya Bakamboni ba Jehova, alimwi ino ncinzi cakatobela? (b) Ino makani aajatikizya bantu ba Jehova bamazuba aano asinizya kaambo nzi?

6 Lino amubone cikozyanyo cabili. Mu 1934, Hitler wakasyomezya kujaya Bakamboni ba Jehova mu Germany. Wakalisinizyide kuti eeci uyoocicita ncobeni. Kuzwa waawo bantu banji bakaangwa akubikkwa muntolongo. Bakamboni banji bakapenzyegwa; ibanji bakajaigwa muzilabba zyacibbalo. Sena Hitler wakazwidilila mumakanze aakwe aakujaya Bakamboni boonse? Sena wakakulesya kukambauka makani mabotu mu Germany? Peepe! Ciindi nobakali kupenzyegwa, bakwesu bakazumanana kukambauka cakusisikizya. Nobwakawa bweendelezi bwaba Nazi, bakazumanana kukambauka mbwaanga bakaanguluka. Mazuba aano kuli basikwaambilizya makani aa Bwami bainda ku 165,000 mu Germany. Alimwi “muvuni” wazuzikizya cisyomezyo cakwe cakuti: “Taakwe cilwisyo niciba comwe cibumbwa kukulwisya nduwe cikonzya kujana coolwe.”

7 Makani aaliko sunu aajatikizya Bakamboni ba Jehova alapa bumboni bwakuti Jehova kunyina nayoozumizya kuti inkamu yabantu bakwe ikamane cilongomuzyolelwa. (Int. 116:15) Ino mbuti kujatikizya ndiswe aumwi kumugama? Ino mbuti Jehova mbwatuvwuna aumwi kumugama?

Ino Mbuti Kujatikizya Kukwabililwa Kumubili?

8, 9. (a) Ino mbuti mbotukonzya kuzyiba kuti kukwabililwa cacigaminina tacili cintu ceelede kucitika ziyume zitete? (b) Ino ncinzi ncotweelede kuzuminizya?

8 Tulizyi kuti Jehova kunyina naakasyomezya kuti uyootukwabilila lyoonse aumwi kumugama. Tucita mbuli bwakacita ba Hebrayo botatwe basyomeka ibakakaka kuvwundamina cibumbwa cangolida ncaakabamba Mwami Nebukadinezara. Balombwana aaba bayoowa Leza kunyina nobakayeeya kuti Jehova wakali kuyoobakwabilila munzila yamaleele kutegwa batapyi. (Amubale Daniele 3:17, 18.) Pele cakacitika ncakuti Jehova wakabavwuna kuzwa kubbibi lyamulilo. (Dan. 3:21-27) Nokuba boobo, nomuba mumazuba Bbaibbele ngolyakali kulembwa, kuvwunwa munzila yamaleele tiikwakalidumide pe. Babelesi ba Jehova banji ibasyomeka bakajaigwa abasikukazya.—Heb. 11:35-37.

9 Ino mbuti mazuba aano? Mbwaanga “muvuni,” Jehova ulakonzya kubavwuna bantu aumwi kumugama kuzwa mubukkale bukatazya. Sena tulakonzya kusinizya kuti Jehova wakanjililila mutwaambo tumwi naa pe? Peepe. Pele, muntu umwi iwanununwa kuzwa mubukkale bumwi ulakonzya kwaamba kuti Jehova nguwamugwasya. Ikuti bantu bamwi bamukazya kweelana ambwalimvwa inga balibonya kulisumpula. Alimwi tulizyi kuti Banakristo banji bakafwa akaambo kakupenzyegwa, mbubwenya mbuli mbocakacitika mubweendelezi bwaba Nazi. Ibamwi bafwa akaambo kantenda. (Muk. 9:11) Tulakonzya kubuzya kuti, ‘Sena Jehova wakaalilwa buya ‘kuvwuna’ bantu basyomeka ibakajaigwa?’ Tacikonzyi kuba boobu pe.

10, 11. Nkaambo nzi muntu ncatakonzyi kuluccija lufwu, pele ino ncinzi Jehova walo ncacita?

10 Amubone kaambo aaka: Bantu tabakonzyi kuluccija lufwu, nkaambo kunyina muntunsi “uukonzya kulivuna kunguzu zya[lufwu],” antela kucuumbwe, icikkalilo cabafwide. (Int. 89:48) Ino mbuti Jehova walo? Mucizyi umwi iwakafwutuka mubweendelezi bwaba Nazi ulayeeya ncobakamwaambila banyina ibakamuzyala Bakamboni mukumuumbulizya akaambo kakufwidwa bayandwa muzilabba zyacibbalo, bakati: “Ikuti naa lufwu lyoonse lunooliko, nkokuti lulijisi nguzu kwiinda Leza, teekayi?” Masimpe, lufwu talukonzyi kumwiinda nguzu iwakatalisya buumi! (Int. 36:9) Aabo boonse ibali mucikkalilo cabafwu Jehova ucibayeeyede, eelyo uyakumuvwuna aumwi.—Lk. 20:37, 38; Ciy. 20:11-14.

11 Pele lino, Jehova ulibikkilide kapati maano kubuumi bwabakombi bakwe basyomeka. Lino atulange-lange nzila zyotatwe Jehova ‘mbwatuvwuna.’

Kukwabililwa Kumuuya

12, 13. Nkaambo nzi kukwabililwa kumuuya ncokuyandika kapati, alimwi ino mbuti Jehova mbwatukwabilila kumuuya?

12 Jehova ulatukwabilila kumuuya, ilukwabililo luyandika kapati. Mbwaanga tuli Banakristo beni-beni, tulizyi kuti kuli cintu cimwi ciyandika kapati ikwiinda buumi mbotupona sunu. Icintu eeci ciyandika kapati ncilongwe ncotujisi a Jehova. (Int. 25:14; 63:3) Ikuti katutajisi cilongwe eeci, buumi mbotupona mazuba aano inga kabutajisi mpindu iiyakoomoonga pe alimwi inga katutajisi bulangizi bwakumbele.

13 Tulalumba kujana kuti Jehova ulatupa zyoonse nzyotuyandika kutegwa cilongwe cesu anguwe cizumanane kuyuma. Tulijisi Jwi lyakwe, kuli muuya uusalala, alimwi ambungano zili munyika yoonse kutegwa zitugwasye. Ino mbuti mbotukonzya kuzibelesya zyintu eezyi Jehova nzyatupede? Kwiinda mukuliyiisya Jwi lyakwe lyoonse, tuyooluyumya lusyomo lwesu alimwi tunoojisi bulangizi. (Rom. 15:4) Ikupaila lyoonse kulomba muuya wakwe, kuya kutugwasya kutegwa tutanjili mumasunko aakonzya kunyonganya cilongwe cesu anguwe. (Lk. 11:13) Kwiinda mukutobela busolozi mbocipa ciinga camuzike kwiinda mumabbuku aamba zyamu Bbaibbele alimwi amiswaangano yambungano, yaalubazu alimwi ayabbazu kubikkilizya ayacooko, tuyoosaninwa azilyo zyakumuuya zipegwa “kuciindi ceelede.” (Mt. 24:45) Zyakulya eezyi zilatukwabilila kumuuya alimwi akutugwasya kuba acilongwe ciyumu a Leza.—Jak. 4:8.

14. Amuluule cakacitika citonkomeka lukwabililo lwakumuuya.

14 Ikutonkomeka buyo mbuli mbotukwabililwa kumuuya, amuyeeye bazyali bakaambwa mucibalo camusyule. Kakwiindide buyo mazuba masyoonto kuzwa ciindi mwana wabo musimbi Theresa naakasweeka, bakatambula aatakondi aakuti: wakajaigwa. * Bausyi bakati: “Ndakalipailide kuti Jehova amukwabilile. Naakajanika kafwide, masimpe ndakatalika kuyeeya ikaambo mipailo yangu ncoyatakaingulwa. Pele ndilizyi kuti Jehova takwabilili bantu bakwe aumwi kumugama kwiinda mumaleele. Ndakazumanana kupaila kutegwa ndikabone kaambo. Ndakaumbulizyigwa nindakazyiba kuti Jehova ulakwabilila bantu bakwe kumuuya—ulapa nzyotuyandika kutegwa cilongwe cesu anguwe cizumanane. Lukwabililo oolu lulayandika kapati nkaambo lulabujatikizya buumi butamani bwakumbele. Aboobo Jehova wakamukwabilila ncobeni Theresa; wakali kumubelekela Jehova cakusyomeka mane kusikila naakafwa. Ndilaumbulizyigwa akaambo kakuzyiba kuti buumi bwakwe bwakumbele buli mumaanza aa Jehova.”

Kugwasyigwa Notucisidwe

15. Ino mmuunzila nzi Jehova mbwatugwasya ciindi notucisidwe?

15 Jehova ulakonzya kutugwasya ‘notucisidwe abulo,’ mbubwenya mbuli mbwaakacita kuli Davida. (Int. 41:3) Nokuba kuti Jehova tatuvwuni mazuba aano kwiinda mukutuponya camaleele, kutugwasya kwalo ulatugwasya. Munzila nzi? Njiisyo zili mu Jwi lyakwe zilakonzya kutugwasya kusala kabotu caboola kumakani aabusilisi amutwaambo tumwi. (Tus. 2:6) Tulakonzya kujana makani amizeezo iigwasya kapati muzibalo zimwaidwe izya Ngazi Yamulindizi alimwi a Sinsimuka! izipandulula penzi ndyotujisi mumubili. Kwiinda mukubelesya muuya wakwe, Jehova ulakonzya kutupa “inguzu zigambya” kutegwa tuliyumye mubukkale motubede akuzumanana kusyomeka, kufwumbwa naa ncinzi cikonzya kucitika. (2 Kor. 4:7) Kwiinda mulugwasyo oolu, tatukakopani kapati kuyeeya bulwazi bwesu cakunga twaleka kubikkila maano kucilongwe cesu a Jehova.

16. Ino mbuti mukwesu umwi mbwaacikonzya kuliyumya mukuciswa kwakwe?

16 Amuyeeye mukwesu iwakaambwa kumatalikilo kwacibalo cili musyule. Mu 1998, wakajanwa bulwazi bulebula mubili (amyotrophic lateral sclerosis antela ALS), bwalo bwakamulebula mubili woonse. * Ino wakacikonzya buti kuliyumya nokuba kuti ujisi bulwazi oobu? Upandulula kuti: “Ndakabijilwa kapati alimwi akukopana nindakayeeya kuti lufwu njenzila ilikke iimana bulwazi oobu. Ikuti mizeezo eeyi yaboola, ndilapaila kuli Jehova kuti andipe zyintu zyotatwe eezyi: kubatama, kukkalwa moyo alimwi akuliyumya. Ndilalimvwa kuti Jehova ulayiingula mipailo eeyo. Kubatama kundipa kuyeeya zyintu zikonzya kunduumbulizya, mbuli zeezyo ziyooba munyika mpya, iciindi nondiyookonzya kweenda, kulya zilyo zinono alimwi akwaambaula amukwasyi wangu. Kukkazyika moyo kulandigwasya kuliyumya mukukatazya alimwi abuyumuyumu buboola akaambo kakulebuka mubili. Kuliyumya kupa kuti ndizumanane kusyomeka akuti nditaleyi kumuuya. Masimpe ndilimvwa mbuli bwakali kulimvwa sintembauzyo Davida, nkaambo ndibona kuti Jehova wandigwasya nondicisidwe abulo.”—Is. 35:5, 6.

Kusaninwa

17. Ino ncinzi Jehova ncasyomezya kuti uyootucitila, alimwi ino cisyomezyo eeci cipandulula nzi?

17 Jehova ulasyomezya kuti unootulanganya munzila yakumubili. (Amubale Matayo 6:33, 34 alimwi a Ba-Hebrayo 13:5, 6.) Eeci tacaambi kuti tunoojana zyintu nzyotuyandika kumubili munzila yamaleele, aboobo tuleelede kukaka kubeleka. (2 Tes. 3:10) Cisyomezyo eeci cipandulula kuti: Ikuti twabikka Bwami bwa Leza kumbele alimwi akulisungula kubeleka kutegwa tujane nzyotuyandika, tusyoma Jehova kuti uyootugwasya kujana zyintu nzyotuyandika mubuumi. (1 Tes. 4:11, 12; 1 Tim. 5:8) Ulakonzya kutupa zyintu nzyotuyandika munzila njotutakonzyi kuyeeyela, ambweni kwiinda mumukombima walo uukonzya kutupa ziyandika antela kutunjizya mulimo.

18. Amuluule cakacitika icitondezya kuti tulakonzya kupegwa nzyotuyandika ciindi notubulide.

18 Amuyeeye mukaintu uutakwetwe iwakaambwa kumatalikilo kwacibalo cili musyule. Walo amwana wakwe musimbi nobakalongela kubusena bumbi, cakamukatazya kujana mulimo. Upandulula kuti: “Cifwumofwumo ndakali kuunka mumulimo wamumuunda, pele ciindi camasyikati ndakali kucimanina mukuyandaula mulimo. Ndilayeeya cakacitika buzuba bumwi nindakaunka kukantoolo kuti nkaule mukupa. Ndakaima kandilanga cisyumani, pele tiindakajisi mali aakali kukonzya kukkwana kucuula. Kunyina nindakatyompedwe bobuya mubuumi bwangu. Pele nindakajokela kuŋanda buzuba oobo, ndakajana kuti mukkoce antela muduze lyaŋanda kwakazwide nkomwi zyacisyumani camisyobo-misyobo. Cisyu eeci cakali cinji cakuti twakali kukonzya kulya kwamyezi iili mbwiibede. Ndakatalika buyo kulila akumulumba Jehova.” Mucizyi ooyu wakazoozyiba kuti nkomwi eezyi zyacisyu zyakaletwa amukwesu wamumbungano uulima cisyu. Aboobo wakamulembela boobu mukwesu ooyu: “Nokuba kuti ndakamulumba buzuba oobuya, alimwi ndakamulumba Jehova akaambo kakubelesya luzyalo lwanu kuti lundiyeezye luyando lwakwe.”—Tus. 19:17.

19. Anoocitika mapenzi mapati, ino babelesi ba Jehova banoojisi cisinizyo nzi, alimwi ino ncinzi ncotweelede kukanza kucita lino?

19 Cilisalede kuti, Jehova nzyaakacita mumazuba aayo Ibbaibbele nolyakacili kulembwa alimwi amazuba aano citupa kaambo kakusyomena kuti ngomugwasyi wesu. Mbwaanga kuceede buyo ciindi cisyoonto kuti mapenzi mapati asikile nyika ya Saatani, tuyooyandika kugwasyigwa a Jehova kwiinda mbocibede lino. Pele, babelesi ba Jehova bayookonzya kulanga kulinguwe kabamusyomede kapati. Bayoolanga kujulu cakukondwa, ikuzyiba kuti lufwutuko lwabo luli afwaafwi. (Lk. 21:28) Kwaciindi cino, kufwumbwa naa masukusyo nzi aakonzya kutusikila, atukanze kusyoma Jehova, katubikkilide maano kucisinizyo cakuti Leza wesu uutacinci ngo “muvuni” wesu.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 14 Amubone cibalo cakuti “Coping With an Unspeakable Tragedy,” mu Sinsimuka! ya July 22, 2001, mapeeji 9-23.

^ munc. 16 Amubone cibalo cakuti “Sustained by My Faith—Living With ALS,” mu Sinsimuka! ya January 2006, mapeeji 25-29.

Sena Muciyeeyede?

• Ino mbuti Jehova mbwakonzya kuvwuna baabo ibafwa?

• Nkaambo nzi kukwabililwa kumuuya ncokuyandika kapati?

• Ino cisyomezyo ca Jehova cakutulanganya munzila yakumubili cipandulula nzi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 8]

Mukwesu Rutherford alimwi abeenzinyina ibakaangidwe mu 1918, bakazyi kuzwa muntolongo alimwi milandu njibakapedwe yakamana

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Jehova ulakonzya kutugwasya ‘notucisidwe abulo’