Skip to content

Skip to table of contents

Ino Ncinzi Ncomuyoopa Kutegwa Mukajane Buumi Butamani?

Ino Ncinzi Ncomuyoopa Kutegwa Mukajane Buumi Butamani?

Ino Ncinzi Ncomuyoopa Kutegwa Mukajane Buumi Butamani?

“Ncinzi ncakonzya kupa muntu kuti anunune buumi bwakwe?”—MT. 16:26.

1. Nkaambo nzi Jesu ncaatakaakkomanina majwi akaamba Petro?

MWAAPOSTOLO Petro wakagambwa kapati kumajwi ngaakamvwa. Musololi ngwayandisya, Jesu Kristo wakaamba “kaanzambwene” kuti kwakaceede buyo mazuba masyoonto kuti apenzyegwe akujaigwa! Mukwiingula makani aaya, Petro kasinizyide kuti ujisi muzeezo mubotu, wakatapatila Jesu ategwa: “Leza akufwide luzyalo, mwami. Cintu eci tacizoobi kulinduwe.” Jesu wakamufwutatila Petro akulanga basikwiiya bamwi. Ambweni abalo bakajisi muzeezo ooyu uulubide iwa Petro. Kumane wakati kuli Petro: “Swena oko kusule lyangu, Saatani. Uli cilebyo kulindime, nkaambo kakuti tozi makani aa-Leza, ulizi makani aabantu alike.”—Mk. 8:32, 33; Mt. 16:21-23.

2. Ino Jesu wakazipandulula buti zyintu ziyandika kutegwa muntu abe sikwiiya mwini-mwini?

2 Majwi aa Jesu aakatobela ayelede kuti akamugwasya Petro kubona kaambo kakapa kuti Jesu ataakkomanini makani ngaakaamba. Jesu “wakaliitila makamu aabantu antoomwe abasikwiiya bakwe” akubaambila kuti: “Kwanooli muntu uuyanda kundicilila, asaangune kulyuubaula, abweze [cisamu cakwe cakupenzyezya], elyo anditobele. Nkaambo umwi aumwi uuyanda kuyobola buumi bwakwe uzoobusweekelwa, pele umwi aumwi uusweekelwa buumi bwakwe nkaambo kandime aka-Makani Mabotu uzoobuyobola.” (Mk. 8:34, 35) Aawa kaambo kalasalala, kayi takuli kuti wakali kuyanda buyo kwaaba buumi bwakwe kuti cibe cipaizyo, pele alimwi wakali kulangila kuti aabo ibamutobela balibambile kuyoolyaaba mumulimo wa Leza. Ikuti baakucita oobu, bakali kulangilwa kuyoopegwa bulumbu bupati.—Amubale Matayo 16:27.

3. (a) Ino mibuzyo nzi Jesu njaakabuzya baswiilizi? (b) Ino kulangilwa kuti ncinzi mubuzyo wa Jesu iwabili ncowakaibalusya bakali kumuswiilila?

3 Muciindi ncimunya eeci, Jesu wakabuzya mibuzyo yobilo iipa kukkala ansi kuyeeya, ategwa: “Nimpindunzi njajana muntu anooli wavuba nyika yoonse nekubaboobo wasweekelwa buumi bwakwe?” alimwi awakuti, “Ncinzi muntu ncati nunuzye buumi bwakwe?” (Mk. 8:36, 37) Mubuzyo wakusaanguna ulakonzya kwiingulwa amuntu woonse. Kunyina cikonzya kumugwasya muntu pe ikuti wavwuba nyika yoonse kumane wafwa. Lubono ndubotu buyo kuti muntu kacipona. Mubuzyo wa Jesu wabili wakuti: “Ncinzi muntu ncati nunuzye buumi bwakwe?” ambweni wakaibalusya bantu bakali kumuswiilila kujatikizya majwi aakaambide Saatani iciindi naakali kupona Jobu aakuti: “Muntu uyakupa zyoonse kuti akabe abuumi bwakwe mwini.” (Job. 2:4) Kubantu batakombi Jehova, majwi aakaamba Saatani alakonzya kuba aamasimpe. Bantu banji balakonzya kucita cintu cili coonse, ikusotoka zyeelelo zyakulilemeka zyoonse kutegwa bafwutuke. Nokuba boobo, Banakristo zyintu bazibona munzila iindene.

4. Nkaambo nzi mibuzyo ya Jesu ncoijisi twaambo tupati ku Banakristo?

4 Tulizyi kuti Jesu naakaboola anyika tanaakalonda kuzikutupa buzumi bubotu, lubono antela koongola munyika eeyi pe. Wakaboola kutegwa atujalude nzila yakuti tukapone kukabe kutamani munyika mpya alimwi bulangizi oobu bwakupona kukabe kutamani mbotubikkila maano kapati. (Joh. 3:16) Imubuzyo wakusaanguna Jesu ngwaakabuzya, Munakristo inga waumvwa kuti waamba kuti: “Nimpindu nzi muntu njajana ikuti wavwuba nyika yoonse akusweekelwa bulangizi bwakupona kukabe kutamani?” Ibwiinguzi mbwakuti, kunyina mpindu njakonzya kujana pe. (1 Joh. 2:15-17) Ikutegwa tukonzye kwiingula mubuzyo wa Jesu wabili, inga twalibuzya kuti: ‘Ino lino ndilisungude kulyaaba kusikila aali kutegwa bulangizi bwakupona kukabe kutamani munyika mpya bukazwidilile?’ Ibwiinguzi bwesu kumubuzyo ooyu, kweelana ambotupona, bulayubununa mbobuli buyumu bulangizi oobu mumoyo wesu.—Amweezyanisye a Johane 12:25.

5. Ino mbuti mbotukonzya kupegwa cipego cabuumi butamani?

5 Pele Jesu tanaakali kupandulula kuti buumi butamani bulakonzya kubelekelwa pe. Ibuumi—nobuba boobu mbotupona mazuba aano mubweende oobu bwazyintu ncipego buya. Tabuulwi mali alimwi kunyina mulimo ngotukonzya kubeleka kutegwa tweelele kubupegwa. Nzila ilikke mbotukonzya kupegwa cipego cabuumi butamani nkwiinda ‘mukusyoma Jesu Kristo’ alimwi a Jehova, “uupa cilumbo kulibaabo bamuyandaula.” (Gal. 2:16; Heb. 11:6) Pele, lusyomo lweelede kutondezyegwa kwiinda mumilimo, nkaambo “lusyomo lwaanzeene amilimo lulifwide.” (Jak. 2:26) Aboobo, ikuti twasitikila kuyeeya mubuzyo wa Jesu, inga catugwasya kubikkila maano notulanga-langa zyintu nzyotukonzya kuyumbila ambali mubweende oobu bwazyintu alimwi anzyotulisungude kucita mumulimo wa Jehova ikutegwa tutondezye kuti lusyomo lwesu nduyumu.

“Kristo Alakwe Teewakalikondezya Mwini”

6. Ino ncinzi Jesu ncaakabikka kumbele?

6 Muciindi cakuyandaula zyintu zyakali munyika mazuba aayo, Jesu wakabikkila maano kuzyintu zyakali kuyandika alimwi kunyina naakazumina kusunkwa kuti ajane zyintu zyakumubili kutegwa alikkomanisye mwini. Wakalyaaba mubuumi bwakwe boonse alimwi wakali kumvwida Leza. Muciindi cakulikondelezya mwini, wakati: “Ndacita lyoonse zintu izimubotela [Leza].” (Joh. 8:29) Ino Jesu wakataana aali mukukkomanisya Leza?

7, 8. (a) Ino Jesu wakalyaaba buti, alimwi ino mbuti mbwaakapegwa bulumbu? (b) Ino mubuzyo nzi ngotweelede kulibuzya?

7 Ciindi cimwi Jesu wakabaambila boobu basikwiiya bakwe: “Mwana a-Muntu tazide kuti abelekelwe, wakeza kuti abeleke, alimwi akwaaba buumi bwakwe, bube cinunuzyo cabanji.” (Mt. 20:28) Ciindi cimwi musyule Jesu naakaambila batobeli bakwe kuti kuceede buyo ciindi ciniini kuti aabe “buumi bwakwe,” Petro wakati Leza amufwide luzyalo. Pele Jesu kunyina naakazungaana pe. Cakulisungula wakaaba buumi bwakwe, ibuumi bulondokede kutegwa bantu bagwasyigwe. Akaambo kakutaliyanda, ibuumi bwakwe bwakumbele bwakali yobodwe kabotu. Wakabusyigwa alimwi akusumpulwa “kujanza lyalulyo lya-Leza.” (Inc. 2:32, 33) Aboobo wakaba cikozyanyo cibotu kapati kulindiswe.

8 Imwaapostolo Paulo wakalaya Banakristo ku Roma ikuti “ta[b]eelede kulikondelezya” beni pe alimwi wakabayeezya kuti “Kristo alakwe teewakalikondezya mwini.” (Rom. 15:1-3) Aboobo, ino tuyoosika aali mukubelesya lulayo oolu lwamwaapostolo alimwi akulyaaba mukwiiya Kristo?

Jehova Uyanda Kuti Katumupa Ziinda Kubota

9. Ino ncinzi cini Munakristo ncacita ciindi nalyaaba kuli Leza?

9 Mu Israyeli yansiku, Mulawo wa Musa wakati bazike bana Hebrayo bakeelede kulubulwa mumwaka waciloba antela kwainda myaka iili 50 yabuzike. Pele kwakali nzila aimbi. Ikuti muzike kamuyanda kapati simalelo wakwe, wakali kukonzya kusala kuti azumanane kuba muzike kumuntu ooyo mubuumi bwakwe boonse. (Amubale Deuteronomo 15:12, 16, 17.) Mbubwenya buyo, andiswe tulalisalila notulyaaba kuli Leza. Tulalisalila kucita nzyayanda Leza ikutali nzyotuyanda tobeni. Kwiinda mukucita boobu, tutondezya kuti tulamuyanda Jehova alimwi akuti tulombozya kumubelekela kukabe kutamani.

10. Ino mbuti mbotuli bantu ba Leza, alimwi mbuti kaambo aaka mbokaijatikizya mizeezo yesu alimwi amilimo?

10 Ikuti naa mulaiya Bbaibbele a Bakamboni ba Jehova, kutola lubazu mukukambauka makani mabotu alimwi akujanika kumiswaangano ya Banakristo, twamulumbaizya kapati. Tusyoma kuti ino-ino mulatalika kuyeeya kuti mulyaabe kuli Jehova alimwi akubuzya mubuzyo muna Etiopiya ngwaakabuzya Filipo iwakuti: “Ncinzi ino icindikasya kubapatizigwa?” (Inc. 8:35, 36) Aboobo cilongwe canu a Leza ciyooba mbuli ca Banakristo Paulo mbaakalembela kuti: “Tamulivubi nubeni pe, nkaambo mwakaulwa muulo.” (1 Kor. 6:19, 20) Kufwumbwa naa tujisi bulangizi bwabuumi bwakujulu antela bwaanyika, ikuti naa twakalyaaba kuli Jehova, tuli bantu bakwe. Aboobo cilayandika kapati kucileka kulombozya zyintu zibyaabi alimwi ‘akutaba bazike babantu.’ (1 Kor. 7:23) Elo ncoolwe kaka ikuba mubelesi wa Jehova uusyomeka walo ngwakonzya kubelesya kweelana ambwayanda!

11. Ino ncipaizyo nzi Banakristo ncobakulwaizyigwa kutuula, alimwi ino eeci cipandulula nzi kweelana ambokutondezyedwe azipaizyo zyakali kutuulwa kweelana a Mulawo wa Musa?

11 Paulo wakakulwaizya basyominyina kuti: “Mutuule mibili yanu, ibe cipaizyo cuumi, cisalala, ciyandisi kuli-Leza, mbubonya bukombe bwanu bwakumoyo.” (Rom. 12:1) Majwi aaya akeelede kuyeezya Banakristo iba Juda kujatikizya zipaizyo zyalo izyakali kucitwa kacili cilengwa mubukombi bwabo kabatanaba batobeli ba Jesu. Bakalizyi kuti kweelana a Mulawo wa Musa, banyama ibakeelede kutuulwa kuli Jehova bakeelede kuba baabo ibatajisi butongo. Munyama uujisi butongo tanaakali kuzumizyigwa pe. (Malk. 1:8, 13) Ncimwi buyo anotutuula mibili yesu kacili ‘cipaizyo cuumi.’ Jehova tumupa cintu ciinda kubota, ikutali zeezyo zicaala twamana kucita zyintu nzyotulombozya. Notulyaaba kuli Leza, tulamupa “buumi” bwesu boonse kakunyina cicaala—nguzu zyesu, lubono alimwi azyintu nzyotukonzya kucita. (Kol. 3:23) Ino mbuti mbotukonzya kwaabelesya makani aaya mubuumi bwesu?

Amucibelesye Kabotu Ciindi

12, 13. Ino ninzila nzi imwi mbotukonzya kupa Jehova zyintu ziinda kubota?

12 Nzila imwi mbotukonzya kupa Jehova zyintu ziinda kubota, nkwiinda mukucibelesya kabotu ciindi. (Amubale Ba-Efeso 5:15, 16.) Kuyandika kulijata kutegwa tucikonzye kucita boobu. Ikuyungwa abantu bamunyika kubikkilizya akutalondoka nkotwakakona, zitusungilizya kuti katubelesya buyo ciindi coonse mukulikondelezya antela kuligwasya tobeni. Masimpe, “zintu zyoonse zilijisi ciindi cazyo,” kubikkilizya aciindi cakulikondelezya alimwi acakubeleka mulimo wakumubili kutegwa utugwasye kuzuzikizya mikuli yesu ya Bunakristo. (Muk. 3:1) Nokuba boobo, Munakristo uulyaabide weelede kuzyeeleka kabotu zyintu akucibelesya kabotu ciindi.

13 Paulo naakaswaya ku Atene, wakabona kuti “boonse bamu-Atene abalo bamasi abakakede oko tabakali kujisi ciindi, pele cakwaamba acakuswiilila buyo makani mapya.” (Inc. 17:21) Ncimwi buyo amazuba aano, ibanji balacinyonyoona ciindi munzila eeyi. Izyintu zinyonganya mazuba aano zibikkilizya kulangilila cipekupeku, zisobano zyaavidiyo alimwi akulanga-langa zili a Intaneti. Izinyonganya iziyaabuvwula ziyanda kuti katunyonyoona ciindi. Ikuti twazipa ciindi, tulakonzya kuleka kubikkila maano kukujana luzyibo lwa Jehova. Tulakonzya kubona kuti tujisi bubi kapati cakuti tatukonzyi kuzibikkila maano “zintu ziinda kubota”—imakani aajatikizya kubelekela Jehova.—Flp. 1:9, 10.

14. Ino mibuzyo nzi njotweelede kubikkila maano kapati?

14 Aboobo, mbomuli babelesi ba Jehova balyaabide amulibuzye kuti, ‘Sena mulongo wazyintu nzyondicita abuzuba ulabikkilizya akubala Bbaibbele, kuzinzibala kuyeeya alimwi akupaila?’ (Int. 77:12; 119:97; 1 Tes. 5:17) ‘Sena ndilajana ciindi cakulibambila miswaangano ya Bunakristo? Sena ndilabakulwaizya bamwi kwiinda mukupa bwiinguzi nondili kumiswaangano?’ (Int. 122:1; Heb. 2:12) Jwi lya Leza lyaamba kuti Paulo a Barnaba bakatola “ciindi cilamfu, balakambauka ecamba mu-Mwami.” (Inc. 14:3) Sena tamukonzyi kuzilanga-langa zyintu nzyomucita ikutegwa kamutola “ciindi cilamfu” mumulimo wakukambauka, ambweni kucita mulimo wabupainiya buya?—Amubale Ba-Hebrayo 13:15.

15. Ino baalu bacibelesya kabotu buti ciindi?

15 Mwaapostolo Paulo a Barnaba nobakaswaya mbungano ya Banakristo ku Antiokeya, “bakakala abasikwiiya ciindi cilamfu-lamfu” ikutegwa babakulwaizye. (Inc. 14:28) Mbubwenya buyo, abalo baalu basiluyando balabelesya ciindi cilamfwu ikutegwa bayumye-yumye bantu. Kunze lyamulimo wamumuunda, baalu balabeleka canguzu kweembela butanga, kuyandaula mbelele zisweekede, kugwasya mbelele ziciswa alimwi akulanganya mikuli imwi yamumbungano. Kulindinywe nobakwesu babbapatizyidwe, sena bukkale bwanu bulamuzumizya kubeleka canguzu kutegwa mweelele kupegwa mikuli aimbi?

16. Ino ninzila nzi zimwi mbotukonzya kucita “milimo mibotu . . . kulibaabo baciinga calusyomo”?

16 Ibanji babona kuti cilayandika ikugwasya baabo basweekelwa zyintu akaambo kantenda ziletwa abantu antela zilicitikila. Mucikozyanyo, mucizyi umwi uujisi myaka iibalilwa ku 65 walo uubelekela ku Bbeteli, kwaziindi zinji wakeenda misinzo milamfwu kutegwa akagwasye bantu ibajanika muntenda. Nkaambo nzi ncaakabelesya mazuba aakwe aakulyookezya munzila iili boobu? Waamba kuti: “Nokuba kuti tandili syaabupampu mumilimo, cakali coolwe kulindime ikucita kufwumbwa cakali kuyandika. Ndakakulwaizyigwa kapati nindakabona lusyomo luyumu lwabakwesu abacizyi bakanyonyookelwa mbono.” Kunze lyaboobo, ibantu banji bakagwasyilizya kuyaka Maanda aa Bwami alimwi a Maanda Aakucitila Miswaangano Mipati. Kwiinda mukutola lubazu mumilimo iili boobo, cakutaliyanda tucita “milimo mibotu . . . kulibaabo baciinga calusyomo.”—Gal. 6:10.

“Ndaba Anywe Mazuba Oonse”

17. Ino ncinzi nywebo kumugama ncomukonzya kupa kutegwa mukajane buumi butamani?

17 Ciinga cabantu batamuyandi Leza cilaafwaafwi kunyonyoonwa. Tatuzyi buzuba bwini eeci nociyoocitika. Pele tulizyi kuti “ciindi [ciceede] ncifwiifwi” alimwi “ziyanza zyaansi ano zili muk[ucinc]a.” (Amubale 1 Ba-Korinto 7:29-31.) Ikuzyiba kuti ciindi ciceede ncifwaafwi cikankaizya mubuzyo wa Jesu wakuti: “Nimpindunzi njajana muntu anooli wavuba nyika yoonse nekubaboobo wasweekelwa buumi bwakwe?” Masimpe tulakonzya kulyaaba munzila iili yoonse Jehova njayanda ikutegwa tukajane “buumi bwinibwini.” (1 Tim. 6:19) Masimpe, cilayandika kapati kutobela malailile aa Jesu aakuti ‘tumutobele lyoonse’ alimwi ‘akusaanguna kuyandaula bwami.’—Mt. 6:31-33; 24:13.

18. Ino ncisinizyo nzi ncotukonzya kuba ancico, alimwi nkaambo nzi?

18 Masimpe, kutobela Jesu tacili cuuba lyoonse pe, alimwi kweelana akucenjezya nkwaakapa Jesu, ibanji bajaigwa mubweende oobu bwazyintu. Pele, mbubwenya mbuli Jesu, tulaweeleba musunko wakuyandisya kuti ‘Leza katufwida luzyalo.’ Tulasyoma mucisyomezyo Jesu ncaakapa batobeli bakwe bananike ibamumwaanda wamyaka wakusaanguna, icakuti: “Ndaba anywe mazuba oonse nikuba kusikila kumamanino aaciindi.” (Mt. 28:20) Aboobo, atucibelesye ciindi alimwi anguzu nzyotujisi mumulimo uusetekene kusikila mpoceela. Ikuti twacita oobo, tutondezya kuti tulasyoma kuti Jehova uyootuvwuna lyamapenzi mapati antela kutubusya munyika mpya. (Heb. 6:10) Eelyo tunootondezyede mbuli mbotubuyandisya buumi mbotupedwe.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino mbuti Jesu mbwaakatondezya kuti wakali lyaabide kubelekela Leza alimwi abantu?

• Nkaambo nzi ncotweelede kulikaka, alimwi ino inga twalikaka buti?

• Mu Israyeli yansiku, ino ncipaizyo cili buti cilikke cakali kuzuminwa a Jehova, alimwi ino eeci citugwasya buti mazuba aano?

• Ino muunzila nzi motukonzya kucibelesya kabotu ciindi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 26]

Lyoonse Jesu wakali kucita zyintu zyakali kubotela Leza

[Cifwanikiso icili apeeji 28]

Bana Israyeli ibalumba bakapa zyintu ziinda kubota ikutola ambele bukombi bwakasimpe

[Zifwanikiso izili apeeji 29]

Tulamukkomanisya Leza kwiinda mukucibelesya kabotu ciindi