Skip to content

Skip to table of contents

Jehova Ulatweembela Kutegwa Atugwasye

Jehova Ulatweembela Kutegwa Atugwasye

Jehova Ulatweembela Kutegwa Atugwasye

“Meso aakwe [Jehova] alalanga-langa moonse munyika, kuti aliyumye kukugwasya abo balulama mumoyo kumeso aakwe.”—2 MAK. 16:9.

1. Ino nkaambo nzi Jehova ncatulingula?

JEHOVA ngu Taateesu uulondokede. Ulituzyi kabotu cakuti ulaazyi naaba “makanze [eesu] oonse amiyeeyo yoonse.” (1 Mak. 28:9) Nokuba boobo, tatulinguli buyo kuti atujanine milandu pe. (Int. 11:4; 130:3) Muciindi caboobo, uyanda kuti atukwabilile kucintu cili coonse cikonzya kunyonganya cilongwe cesu anguwe naa bulangizi bwesu bwabuumi butamani.—Int. 25:8-10, 12, 13.

2. Ino Jehova ubelesya nguzu zyakwe kutegwa agwasye bani?

2 Jehova ngusinguzuzyoonse alimwi ulabona bantu boonse. Akaambo kaceeco, ulakonzya kugwasya bantu bakwe basyomeka kufwumbwa bamwiita, alimwi ulabagwasya mumapenzi aabo. Bbuku lya 2 Makani 16:9 lyaamba kuti: “Meso aakwe [Jehova] alalanga-langa moonse munyika, kuti aliyumye kukugwasya abo balulama mumoyo kumeso aakwe.” Amubone kuti Jehova ubelesya nguzu zyakwe kugwasya bantu baluleme myoyo, nkokuti imoyo uujisi makanze mabotu alimwi uusinizyide. Tabikkili maano kubantu basilweeno naa basikuupa-upa ameso.—Jos. 7:1, 20, 21, 25; Tus. 1:23-33.

Amweende a Leza

3, 4. Ino caamba nzi ‘kweenda a Leza,’ alimwi ino nzikozyanyo nzi zyamu Bbaibbele izitugwasya kumvwisya kaambo aaka?

3 Kubantu banji, ncintu cikatazya ikuyeeya kuti Mulengi wabubumbo boonse alazumizya bantususu kweenda anguwe munzila yacikozyanyo. Pele, eeci ncencico Jehova ncayanda kuti swebo tucite. Mumazuba Bbaibbele nolyakali kulembwa, Enoki a Nowa ‘bakali kweenda a Leza.’ (Matl. 5:24; 6:9) Musa “wakalibilamine mbuli sikubona yooyo uutabonwa.” (Heb. 11:27) Mwami Davida cakulibombya wakeenda antoomwe a Bausyi bakujulu. Wakaamba kuti: “[Jehova] uli kululyo lwangu kuti entazunganizigwa.”—Int. 16:8.

4 Mubwini, tatukonzyi kumujata Jehova kujanza akweenda anguwe. Pele tulakonzya kucita boobo munzila yacikozyanyo. Munzila nzi? Sintembauzyo Asafu wakalemba kuti: “Tuli ayebo lyoonse, ulindijisi kujanza lyangu lyalulyo. Unoondeenzya alulayo lwako.” (Int. 73:23, 24) Tuleenda a Jehova ciindi notutobela lulayo lwakwe, lwalo ndotutambula kwiinda mu Jwi lyakwe lilembedwe alimwi kwiinda amu “muzike musyomesi uucenjede.”—Mt. 24:45; 2 Tim. 3:16.

5. Ino mbuti Jehova mbwalangilila bantu bakwe basyomeka mbuli mbwacita muzyali siluyando, alimwi ino mbuti mbotweelede kumubona?

5 Akaambo kakuti Jehova ulabayanda aabo beenda anguwe, ulabalangilila mbuli mbwacita usyi siluyando, kubabikkila maano, kubakwabilila alimwi akubayiisya. Leza waamba kuti: “Njookulaya akukutondezya inzila njoelede kutola, njookweenzya kukubika liso lyangu alinduwe.” (Int. 32:8) Amulibuzye kuti: ‘Sena ndilalibona kandeenda antoomwe a Jehova munzila yacikozyanyo, kandiswiilila majwi aakwe aabusongo alimwi kandizyi kuti meso aakwe aaluyando ali alindime? Sena kuzyiba kuti nkwali afwaafwi nkokweendelezya zyintu nzyondiyeeya, nzyondaamba alimwi anzyondicita? Alimwi ikuti ndabisya, sena Jehova ndilamubona kuba Taata siluyando asiluzyalo uuyanda kugwasya bantu beempwa kuti bazumanane acilongwe anguwe kutali mbuli Leza mukali?’—Int. 51:17.

6. Ino Jehova mubotu buti kwiinda bazyali bantususu?

6 Zimwi ziindi, Jehova inga watugwasya noliba leelyo katutanabisya. Mucikozyanyo, inga wabona kuti moyo wesu iweena watalika kulombozya zyintu zitali kabotu. (Jer. 17:9) Mubukkale buli boobu, ulakonzya kufwambaana kugwasya kwiinda mbobakonzya kucita bazyali akaambo kakuti “meso aakwe” alakonzya kubona mumoyo, ikulingula zyoonse nzyotuyeeya. (Int. 11:4; 139:4; Jer. 17:10) Amubone Leza mbwaakacita mukaambo kajatikizya Baruki, imulembi alimwi amulongwe wamusinsimi Jeremiya.

Usyi Mwini-mwini Kuli Baruki

7, 8. (a) Ino Baruki wakali ni, alimwi ino nkuyeeya kuli buti kutaluzi ikwakatalika mumoyo wakwe? (b) Ino mbuti Jehova mbwaakatondezya kuti ulamubikkila maano Baruki mbuli bucita muzyali?

7 Baruki wakali mulembi uucibwene iwakabeleka mulimo muyumu kapati a Jeremiya cakusyomeka—ikwaambilizya lubeta lwa Jehova ku Juda. (Jer. 1:18, 19) Ciindi cimwi, Baruki uulangilwa kuti wakali kuzwa mumukwasyi uusumpukide, wakatalika kuliyandawida “zintu zipati.” Ambweni wakatalika kulikumbuzya naa kuyandisya buvwubi. Kufwumbwa naa zyakali buti, Jehova wakakubona kuyeeya kubyaabi ooku kuti kwakatalika mumoyo wa Baruki. Kaambaula kwiinda mumusinsimi Jeremiya, Jehova wakaamba kuti: “Waamba kuti, Maawe! Ndapenga! Nkaambo Jehova wayungizizya buusu amapenzi aangu. Ndakataala kutongela. Nsijani kulyokezya pe.” Mpoonya Leza wakati: “Ulaliyandawida zintu zipati? Utaziyandauli pe.”—Jer. 45:1-5.

8 Nokuba kuti Jehova wakaamba cakumusinsa buya, wakamugwasya mbuli muzyali uubikkila maano kapati, ikutali cabukali pe. Kulibonya kuti Leza wakabona kuti moyo wamwaalumi ooyu tiiwakali walweeno pe. Alimwi Jehova wakalizyi kuti mazuba aakumamanino akali kuyanda kusikila Jerusalemu a Juda, aboobo taakwe naakali kuyanda kuti Baruki atyompokelwe muciindi eeco cikatazya. Eelyo, kutegwa amugwasye mubelesi wakwe kuzibona kabotu zyintu, Leza wakamwaambila kuti uyooletela “bantu boonse buyo mapenzi,” alimwi wakayungizya kwaamba kuti, ikuti Baruki wacita cabusongo, uyoofwutuka. (Jer. 45:5) Mubwini, Leza wakali kwaamba kuti: ‘Baruki, koyeeya zyintu ziyoobacitikila bantu bamu Juda alimwi amu Jerusalemu ibabisya. Zumanana kusyomeka kutegwa utafwi. Njookukwabilila.’ Imajwi aa Jehova ayelede kuti akamunjila mumoyo Baruki, nkaambo wakacinca kuyeeya kwakwe, eelyo wakafwutuka lunyonyooko lwa Jerusalemu, lwalo ilwakaboola nokwakainda myaka iili 17.

9. Ino mbuti mbomunga mwaingula mibuzyo iili mumuncali ooyu?

9 Nomuzinzibala kuyeeya makani aa Baruki, amulange-lange mibuzyo eeyi iitobela alimwi amagwalo: Ino mbwaakacita Leza kuli Baruki citondezya nzi kujatikizya Jehova alimwi ambwalimvwa kubabelesi bakwe? (Amubale Ba-Hebrayo 12:9.) Kweelana aziindi zikatazya eezyi nzyotupona, ino ncinzi ncotukonzya kwiiya kululayo lwa Leza kuli Baruki alimwi ambwaakacita Baruki kululayo oolu? (Amubale Luka 21:34-36.) Kwiinda mukwiiya cikozyanyo ca Jeremiya, ino mbuti baalu Banakristo mbobakonzya kubikkila maano mbuli Jehova mbwacita kubabelesi bakwe?—Amubale Ba-Galatiya 6:1.

Imwana Wakaiya Luyando lwa Usyi

10. Ino mbuti Jesu mbwakonzya kubelesya cuuno cakwe mbwali Mutwe wambungano ya Bunakristo?

10 Bunakristo kabutanatalika, luyando lwa Jehova kubantu bakwe lwakatondezyegwa kwiinda mubasinsimi bakwe alimwi amubabelesi bakwe bambi basyomeka. Mazuba aano, lulalibonya kapati ku Mutwe wambungano ya Bunakristo, Jesu Kristo. (Ef. 1:22, 23) Aboobo, mubbuku lya Ciyubunuzyo, Jesu utondezyegwa mbuli mwanaambelele uujisi “meso aali musanu aabili. Aya meso njemyuuya ya-Leza iili musanu aibili iitumidwe munyika yoonse.” (Ciy. 5:6) Masimpe, kazwide nguzu zyamuuya uusalala wa Leza, Jesu ulijisi bupampu munzila iilondokede. Awalo ulabona zili mumyoyo yesu alimwi ulizizyi zyintu zyoonse zicitika.

11. Ino ndubazu nzi ndwajisi Kristo, alimwi mbuti nzila mbwatweendelezya mboitondezya mbobabede Bausyi?

11 Pele mbuli Jehova, Jesu tali mbuli mupulisa uulanga kuzwa kujulu. Ulalangilila mbotweenda mbuli mbwacita muzyali siluyando. Izyina limwi akati kamazyina aabulemu ngajisi Jesu, ilyakuti “Tateesu Uuteeli,” litwiibalusya lubazu ndwajisi mukubapa buumi butamani bantu boonse ibajisi lusyomo mulinguwe. (Is. 9:6) Kunze lyaboobo, mbwali Mutwe wambungano ya Bunakristo, Kristo ulakonzya kubelesya Banakristo basimide, ikapati baalu, ikuumbulizya naa kupa lulayo luyandika kubantu.—1 Tes. 5:14; 2 Tim. 4:1, 2.

12. (a) Ino magwalo aakalembelwa mbungano zili ciloba zyaku Asia Minor atondezya nzi kujatikizya Jesu? (b) Ino mbuti baalu mbobatondezya mbuli Kristo mbwacitila butanga bwa Leza?

12 Mbwabikkila maano Kristo kubutanga kulatondezyegwa mumagwalo aakalembelwa mbungano izili ciloba zyaku Asia Minor. (Ciy. 2:1–3:22) Mumagwalo aaya, Jesu wakatondezya kuti ulizyi zicitika mumbungano aimwi alimwi akuti ulababikkila maano kapati basikumutobela. Mbubwenya buyo amazuba aano ulababikkila maano kapati akaambo kakuti cilengaano camu Ciyubunuzyo cilazuzikizigwa “kubuzuba bwa-Mwami.” * (Ciy. 1:10) Luyando lwa Kristo lulatondezyegwa kwiinda mubaalu, ibeembezi mumbungano. Ulakonzya kubelesya ‘zipego mubantu’ eezyi kuumbulizya, kukulwaizya, naa kupa lulayo nokwayandika. (Ef. 4:8; Inc. 20:28; amubale Isaya 32:1, 2.) Sena milimo yabo mwiibona kuti njenzila Kristo mbwabikkila maano kulindinywe kumugama?

Kugwasyigwa Muciindi Ceelede

13-15. Ino mbuti Leza mbwakonzya kusala kwiingula mipailo yesu? Amupe zikozyanyo.

13 Sena kuli nomwakapailide kulomba lugwasyo mpoonya mwakajana bwiinguzi kwiinda mukuswaigwa a Munakristo uusimide iwakamukulwaizya? (Jak. 5:14-16) Ambweni lugwasyo lwakaboola kwiinda mumakani aamuswaangano wa Bunakristo naa mumabbuku eesu. Kanji-kanji Jehova ulaingula mipailo munzila zili boobu. Mucikozyanyo, naakamana kupa makani mwaalu, imucizyi wakapenzyedwe kapati munsondo zyainda musyule imakani aaya kaatana kukananwa, wakamusikila mukwesu ooyu. Muciindi cakutongooka mapenzi aakwe, wakalumba kapati kutwaambo tumwi twamumagwalo itwakali mumakani aaya. Twaambo ootu twakali kujatikizya mapenzi aakwe, eelyo wakaumbulizyigwa kapati. Elo wakakkomana kapati kaka kuti wakajanika kumuswaangano buzuba oobo!

14 Kujatikizya lugwasyo luboola kwiinda mumupailo, amubone cikozyanyo cabaalumi botatwe ibakali muntolongo balo ibakaiya kasimpe kamu Bbaibbele ciindi nobakali muntolongo, eelyo bakaba basikumwaya batabbapatizyidwe. Akaambo kankondo njobakatalisya muntolongo, ibaange boonse bakakasyigwa kucita zyintu zimwi muntolongo. Eeci cakapa kuti bazange. Ibaange bakayeeya kuti buzuba butobela baakumana kulya cakulya cacifwumofwumo, batakatoli mitiba. Basikumwaya batabbapatizyidwe aaba botatwe cakabakatazya cakucita. Ikuti abalo bazanga, nkokuti balasotoka mulawo wa Jehova uulembedwe kulugwalo lwa Ba-Roma 13:1. Ikuti batakazangi, bayoolangilwa kusubulwa kubaangenyina ibakanyemede.

15 Mbwaanga baalumi aaba tiibakakonzya kubonana, aumwi wakapaila kulomba busongo. Buzuba butobela cifwumofwumo, boonse botatwe bakajana kuti bakasala kucita cintu comwe—bakasala kutajanika kucakulya. Balindizi bantolongo nobakaboola kuti babweze mitiba, bakajana kuti baalumi aaba tabajisi. Elo kaka bakakkomana kubona kuti ‘uuswiilila mipailo’ wakali afwaafwi!—Int. 65:2.

Kulanga Kumbele Calusyomo

16. Ino mbuti mulimo wakukambauka mboutondezya Jehova mbwababikkila maano bantu ibali mbuli mbelele?

16 Imulimo wakukambauka ncitondezyo acimbi icitondezya Jehova mbwabikkila maano kubantu babombemyoyo, kufwumbwa nkobakonzya kuba. (Matl. 18:25) Kanji-kanji Jehova kwiinda mubangelo, ulakonzya kusololela babelesi bakwe kubantu babombemyoyo—nokuba kuti bamwi inga kabakkala mumasena mwaatanasika makani mabotu. (Ciy. 14:6, 7) Mucikozyanyo, kwiinda mumungelo Leza wakasololela Filipo, imukambausi wamumwaanda wamyaka wakusaanguna, kuti aunke kuyoojana mubelesi wamfwulumende waku Etiopiya akumupandulwida Magwalo. Ino ncinzi cakacitika? Imwaalumi ooyu wakazumina makani mabotu, eelyo wakaba sikwiiya wa Jesu uubbapatizyidwe. *Joh. 10:14; Inc. 8:26-39.

17. Ino nkaambo nzi ncotuteelede kulibilika kapati kujatikizya zyakumbele?

17 Ibweende oobu bwazyintu nobuya kumamanino, ‘imapenzi’ aakasinsimwa ayoozumanana. (Mt. 24:8) Mucikozyanyo, myuulo yazyakulya ilakonzya kuyungizyigwa kapati akaambo kakukatazyigwa azyintu zimwi. Milimo ilakonzya kukatazya kujana alimwi babelesi balakonzya kujanika mubuyumuyumu bwakubeleka mawoola manji. Kufwumbwa naa ndipenzi nzi ndyobajisi, boonse ibabikka mulimo wa Jehova mubusena butaanzi akuba ‘aliso lyabuuya’ tabeelede kulibilika kapati. Balizyi kuti Leza ulabayanda alimwi akuti uyoobalanganya. (Mt. 6:22-34) Mucikozyanyo, amubone Jehova mbwaakasanina Jeremiya ciindi Jerusalemu naakali kuyanda kunyonyoonwa mu 607 B.C.E.

18. Ino mbuti Jehova mbwaakatondezya luyando kuli Jeremiya kuciindi cakusaalwa kwa Jerusalemu?

18 Kumamanino akusaalwa kwa Jerusalemu abana Babuloni, Jeremiya wakaangwa Mulubuwa lwa Balindizi. Ino mbuti mbwaakali kuyoojana zyakulya? Ikuti naatakaangidwe, naakayandaula. Muciindi caboobo, zyoonse zyakayeeme ali baabo bakali anguwe, alimwi ibanji akati kabo bakalimusulide. Nokuba boobo, Jeremiya tanaakasyoma bantu, pele wakasyoma Leza iwakamusyomezya kuti uyoomulanganya. Sena Jehova wakacizuzikizya cisyomezyo cakwe? Inzya! Wakabona masimpe kuti Jeremiya “wakapegwa cinkwa comwe abuzuba . . . mazuba oonse zilyo zyamumunzi nizyatakalina kumaninina.” (Jer. 37:21) Jeremiya antoomwe a Baruki, Ebedi-meleki alimwi abantu bambi, bakafwutuka ciindi canzala, kumalwazi alimwi alufwu.—Jer. 38:2; 39:15-18.

19. Ciindi notulangila ziboola kumbele, ino ncinzi ncotweelede kukanza kucita?

19 Masimpe, “meso aa-Jehova ali kubaluleme, amatwi aakwe alijukide kukukomba kwabo.” (1 Pet. 3:12) Sena mulakukkomanina kulangililwa a Bauso bakujulu? Sena mulalimvwa kuti mulikwabilidwe alimwi muliliibide akaambo kakuzyiba kuti meso aakwe ali alindinywe kutegwa amugwasye? Nkokuti mweelede kukanza kuzumanana kweenda a Leza—kufwumbwa ciya kucitika kumbele. Tulakonzya kuba masimpe kuti Jehova uyoozumanana kuba abantu boonse ibasyomeka, ikubalanganya mbuli muzyali mbwacitila bana bakwe.—Int. 32:8; amubale Isaya 41:13.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 12 Nokuba kuti magwalo akalembelwa basikutobela Kristo ibananike, injiisyo zili mumo zilabagwasya babelesi ba Leza boonse.

^ munc. 16 Cikozyanyo acimbi cabusolozi bwa Leza cilajanika kulugwalo lwa Incito 16:6-10. Kulugwalo oolu tubala kuti Paulo abeenzinyina “bakakasigwa Muuya Uusalala” kukambauka ku Asiya aku Bituniya. Muciindi caboobo, bakalaililwa kuti babelekele ku Makedoniya, kwalo bantu banji babombemyoyo nkobakabaswiilila.

Sena Inga Mwapandulula?

• Ino mbuti mbotukonzya kutondezya kuti ‘tweenda a Leza’?

• Ino mbuti Jehova mbwaakatondezya luyando kuli Baruki?

• Mbwali Mutwe wambungano ya Bunakristo, ino mbuti Jesu mbwatondezya bube bwa Bausyi?

• Ino muunzila nzi motukonzya kutondezya kuti tusyoma Leza mumazuba aano aakatazya?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 9]

Mbuli Jeremiya mbwaakacita kuli Baruki, baalu Banakristo mazuba aano balatondezya Jehova mbwababikkila maano bantu

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Ino mbuti Jehova mbwakonzya kugwasya muciindi ceelede?