Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulasungwaala Kukulemekana?

Sena Mulasungwaala Kukulemekana?

Sena Mulasungwaala Kukulemekana?

“Amusungwaale kukulemekana.”—ROM. 12:10.

1. Ino ncinzi citacidumide mumasena manji aamunyika?

MUMASENA amwi aamunyika, ncilengwa buya kuti ibana basyoonto kabalemeka bapati kwiinda mukufwugama ikuti bapati kabakkede. Eeci cilesya bana kuboneka kulampa kwiinda bapati. Muzilawo eezyi, citondezya kubula bulemu ikuti mwana musyoonto wabafwutatila bapati. Nokuba kuti bulemu bulatondezyegwa munzila ziindene-indene mubukkale bwiindene-indene, kutondezya bulemu munzila zili boobu kutuyeezya Mulawo wa Musa. Eeci cakali kubikkilizya amalailile aakuti: “Buka kunembo lyabasimvwi akulemeka bapati.” (Lev. 19:32) Pele cilausisya kujana kuti mumasena amwi cilengwa cakulemeka bamwi tacicidumide. Masimpe ngakuti, kubula bulemu kulalibonya mumasena oonse mazuba aano.

2. Ino Ijwi lya Leza litulailila kulemeka bani?

2 Ijwi lya Leza lilaamba kujatikizya mbobuyandika kapati bulemu. Litwaambila kuti tweelede kulemeka Jehova a Jesu. (Joh. 5:23) Alimwi tulaililwa kuti katubalemeka banamukwasyi abasyomima kubikkilizya abantu bamwi batali mumbungano. (Rom. 12:10; Ef. 6:1, 2; 1 Pet. 2:17) Ino muunzila zili buti motutondezya kuti tulamulemeka Jehova? Ino mbuti mbotubalemeka bakwesu alimwi abacizyi Banakristo? Atulange-lange mibuzyo eeyi alimwi aimwi iikozyenye ayeeyi.

Amulemeke Jehova Azyina Lyakwe

3. Ino ninzila nzi yomwe iiyandika njotukonzya kumulemeka Jehova?

3 Nzila yomwe iiyandika mukulemeka Jehova, nkulemeka zyina lyakwe. Kayi tuli “bantu kuzina lyakwe.” (Inc. 15:14) Masimpe ncoolwe kwiitwa azyina lya Leza singuzuzyoonse, Jehova. Musinsimi Mika wakati: “Misyobo yoonse ileenda muzina lyamizimu yayo, aswebo tuleenda muzina lya-Jehova Leza wesu lyoonse mane kukabe kutamani.” (Mik. 4:5) “Tuleenda muzina lya-Jehova” kwiinda mukusolekesya abuzuba kupona munzila iitondezya kuti tulalilemeka zyina lya Jehova. Mbubwenya Paulo mbwaakabayeezya Banakristo baku Roma, ikuti katutaponi kweendelana amakani mabotu ngotukambauka, izyina lya Leza ‘lilasampaulwa.’—Rom. 2:21-24.

4. Ino mucibona buti coolwe cakukambauka makani aajatikizya Jehova?

4 Alimwi tulamulemeka Jehova kwiinda mumulimo wesu wakukambauka. Kaindi, Jehova wakabaita bantu bamucisi ca Israyeli kuti babe bakamboni bakwe, pele balo bakaalilwa kucita ncobakaitilwa. (Is. 43:1-12) Kanji-kanji, bakali kumuzangila Jehova “akukalazya Uusalala wa-Israyeli.” (Int. 78:40, 41) Mukuya kwaciindi, Jehova wakacikaka cisi cabana Israyeli. Nokuba boobo, swebo mazuba aano tulalumba akaambo kacoolwe ncotupedwe cakukambauka kujatikizya Jehova akugwasya bantu kuti bazyibe zyina lyakwe. Tulacita oobo akaambo kakuti tulamuyanda alimwi tuyandisya kuti izyina lyakwe lisalazyigwe. Ino ncinzi cinga catupa kuumuna buyo mbwaanga tulimuzyi kabotu Taateesu wakujulu alimwi amakanze aakwe? Tulimvwa bwakalimvwa mwaapostolo Paulo naakati: “Milimo eyo nsikonzyi kwiikaka. Maawe kulindime nintakambauka Makani Mabotu.”—1 Kor. 9:16.

5. Ino mbuti kuba alusyomo muli Jehova alimwi akumulemeka ncoziswaangene?

5 Sintembauzyo Davida wakati: “Boonse bazi izina lyako balakusyoma, nkaambo webo, O Jehova, tobalekelezyi abo bakuyandaula.” (Int. 9:10) Ikuti katumuzyi masimpe Jehova alimwi akumulemeka, tuyoomusyoma mbubwenya mbobakacita babelesi bakwe basyomeka bakaindi. Ikuba alusyomo luli boobu nenzila imwi njotumulemeka Jehova. Amubone Jwi lya Leza mboliswaanganya kusyoma Jehova alimwi akumulemeka. Ciindi Israyeli wansiku naakaalilwa kusyoma mulinguwe, Jehova wakabuzya Musa kuti: “Ino bantu aba balaleka lili kundisampaula? Balaleka lili kukaka kundisyoma, nekuba kuti zitondezyo nzinji nzindakacita akati kabo?” (My. 14:11) Aboobo, kwiinda mukusyoma kuti Jehova ulakonzya kutukwabilila alimwi akutugwasya ciindi notuli mumasukusyo, tutondezya kuti tulamulemeka.

6. Ino ncinzi citupa kumulemeka Jehova?

6 Jesu wakaamba kuti kulemeka Jehova ncintu ceelede kuzwa mumoyo. Kakanana abantu ibatakali kukomba camoyo woonse, Jesu wakazubulula majwi aa Jehova aakuti: “Bantu aba balandilemya amilomo yabo, nekubaboobo myoyo yabo ili kule ambe.” (Mt. 15:8) Tulamulemeka Jehova camoyo woonse akaambo kakuti tulamuyanda. (1 Joh. 5:3) Alimwi tulaciyeeya lyoonse cisyomezyo ca Jehova icakuti: “Abo bandilemeka ambebo ndabalemeka.”—1 Sam. 2:30.

Balangizi Mumbungano Balabalemeka Bantu

7. (a) Ino nkaambo nzi bakwesu ibajisi mikuli ncobeelede kulemeka bantu mbobalanganya? (b) Ino mbuti Paulo mbwaakabalemeka basyominyina?

7 Imwaapostolo Paulo wakalailila basyominyina kuti: “Amusungwaale kukulemekana.” (Rom. 12:10) Ibakwesu bajisi mikuli mumbungano beelede kupa cikozyanyo cibotu—“kusungwaala”—mukulemeka baabo mbobalanganya. Ikutegwa bacite oobu, aabo bajisi mikuli milemu beelede kutobela cikonzyanyo ncaakapa Paulo. (Amubale 1 Ba-Tesalonika 2:7, 8.) Bakwesu mumbungano nzyaakaswaya bakalizyi kuti kunyina naakali kukonzya kubaambila kuti bacite zyintu walo nzyaatakalisungwide kucita. Akaambo kakuti Paulo wakabalemeka basyominyina, abalo bakamulemeka. Aboobo Paulo naakaamba kuti: “Ndamukombelezya kuti mwiiye ndime,” tulakonzya kuba masimpe kuti bakalisungula kumwiiya akaambo kacikozyanyo cakwe cibotu.—1 Kor. 4:16.

8. (a) Ino ninzila nzi imwi iiyandika kapati Jesu mbwaakabalemeka basikwiiya bakwe? (b) Ino mbuti balangizi mazuba aano mbobakonzya kutobela cikozyano ca Jesu?

8 Aimbi nzila mukwesu uujisi mikuli mbwakonzya kulemeka bantu mbalanganya nkwiinda mukubaambila twaambo tujatikizya nzyalomba kuti bacite naanka malailile ngabapa. Kwiinda mukucita boobu, wiiya Jesu. Mucikozyanyo, Jesu naakaambila basikwiiya bakwe kuti bapaile kulomba kuti basimilimo batumwe mumulimo wabutebuzi, wakabaambila ncobakeelede kucitila boobo. Wakati: “Kutebula kwavula, batebuzi bacea. Nkaambo kaako amukumbile mwami uuli amuunda kuti atume batebuzi kukutebula kwakwe.” (Mt. 9:37, 38) Mbubwenya buyo, ciindi naakaambila basikwiiya bakwe kuti “amulangile,” wakabaambila kaambo ncaakabaambilila kucita boobo. Wakati: “Nkaambo tamuzi buzuba mbwazoosika mwami wanu.” (Mt. 24:42) Kanji-kanji, Jesu naakali kubaambila cakucita basikwiiya bakwe, wakabaambila akaambo ncobakeelede kucitila boobo. Munzila eeyi wakabalemeka. Elo kaka taciliboteli cikozyano ncobeelede kutobela balangizi Banakristo!

Amulemeke Mbungano ya Jehova Alimwi Abweendelezi Bwayo

9. Ino kulemeka mbungano ya Bunakristo iijanika munyika yoonse alimwi abaiminizi bayo citondezya nzi? Amupandulule.

9 Ikutegwa tumulemeke Jehova, alimwi tweelede kulemeka mbungano ya Bunakristo iijanika munyika yoonse, kubikkilizya abaiminizi bayo. Notutobela lulayo lwamu Magwalo luzwa kuciinga camuzike musyomesi, tulemeka bubambe bwa Jehova. Mumbungano ya Bunakristo mumwaanda wamyaka wakusaanguna, mwaapostolo Johane wakabona kuti cakali kuyandika kubakazya aabo batakali kulemeka bantu bakasalidwe. (Amubale 3 Johane 9-11.) Majwi aa Johane atondezya kuti tiibakali buyo kwaalilwa kulemeka aumwi wabeendelezi, pele alimwi tiibakali kulemeka nzyobakali kuyiisya alimwi abweendelezi bwabo. Cilakkomanisya kujana kuti Banakristo banji tiibakali boobu. Kabacipona baapostolo, kuboneka kuti bunyina mbobuzulwa bwakali kubalemeka beendelezi.—Flp. 2:12.

10, 11. Amupandulule kuzwa mu Magwalo ikaambo ncoceelela kuti bamwi kabapegwa nguzu zyabusololi mumbungano ya Bunakristo.

10 Bamwi bantu bayeeya kuti mbwaanga Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti “inywe nyoonse muli babunyina,” takweelede kuba beendelezi mumbungano ya Bunakristo. (Mt. 23:8) Nokuba boobo, Magwalo aamu Chihebrayo alimwi aamu Chigiliki alijisi zikozyanyo zinji zyabaalumi bakapegwa nguzu kuli Jehova izyakweendelezya. Imakani aakaindi aajatikizya bamasyaanene, babetesi alimwi abami bakali kulela akati kabana Hebrayo bansiku apa bumboni bwakuti Jehova ulasololela kwiinda mukubelesya bantu ibamwiiminina. Bantu nobatakali kubalemeka aabo bakasalidwe, Jehova wakabasubula bantu aabo.—2 Bam. 1:2-17; 2:19, 23, 24.

11 Munzila njiyonya, Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakabuzumina bweendelezi bwabaapostolo. (Inc. 2:42) Mucikozyanyo, Paulo wakali kubasololela ibanyina. (1 Kor. 16:1; 1 Tes. 4:2) Nokuba boobo, wakalibombya kuli baabo bakajisi nguzu zyabweendelezi kulinguwe. (Inc. 15:22; Gal. 2:9, 10) Masimpe, Paulo wakali kububona munzila yeelede bweendelezi bwamumbungano ya Bunakristo.

12. Ino nciiyo nzi cili mumbazu zyobilo ncotwiiya kujatikizya bweendelezi muzikozyanyo zijanwa mu Bbaibbele?

12 Iciiyo ncotwiiya cili mumbazu zyobilo. Cakusaanguna, mbwamu Magwalo bubambe bwakuti “muzike musyomesi alimwi uucenjede” kwiinda mu Kabunga Keendelezya kasala baalumi akubabikka kuti kabeendelezya alimwi akusala bamwi kuti beendelezye baabo ibakasalwa. (Mt. 24:45-47; 1 Pet. 5:1-3) Cabili ncakuti, toonse, ikubikkilizya abaalumi basalidwe, tweelede kulemeka baabo batweendelezya. Pele ino muunzila nzi motukonzya kubalemeka aabo beendelezya mumbungano ya Bunakristo iijanika munyika yoonse?

Kulemeka Balangizi Beendeenda

13. Ino mbuti mbotubalemeka baiminizi bambungano ya Bunakristo yamazuba aano?

13 Paulo wakati: “Tulamukumbila kuti mulemeke abo abamana milimo akati kanu, abasolozi banu bamu-Mwami, abaabo abamucenjezya. Amukabalemekesye loko acaluyando nkaambo kamilimo yabo. Amukalane aluumuno.” (1 Tes. 5:12, 13) Masimpe, balangizi beendeenda baleelela kubikkwa akati “[ka]baabo bamana mulimo.” Aboobo ‘atubalemekesye loko.’ Nzila yomwe mbotukonzya kucita boobo nkwiinda mukuswiilila camoyo woonse kululayo alimwi akukulwaizya nkobatupa. Ikuti naa mulangizi watupa malailile aazwa kuciinga camuzike, “ibusongo buzwa kujulu” buyakutupa ‘kubomba.’—Jak. 3:17.

14. Ino mbuti mbungano mboikonzya kutondezya kuti ilabalemeka balangizi beendeenda, alimwi ino ncinzi citobela?

14 Aboobo, ino mbuti kuti naa twalaililwa kucita zyintu munzila yiindene anjotuzyibide? Ikuti katujisi bulemu tweelede kuzunda muuya wakukazya kwiinda mukuyeeya kuti, “Tabusyi mbotucita zyintu oobu kuno pe,” naa kuti, “Eezyo zilabeleka kumasena aamwi kutali mumbungano yesu.” Muciindi cakucita boobo, tulasolekesya kwaatobela malailile. Ikuti lyoonse katuyeeyede kuti imbungano njiya Jehova alimwi akuti Jesu ngo Mutwe wayo, ciyootugwasya kucita boobo. Ikuti malailile aamulangizi weendeenda azuminwa alimwi akubelesyegwa ambungano, eeci ncitondezyo cakuti tulamulemeka camoyo woonse. Imwaapostolo Paulo wakalumbaizya bakwesu baku Korinto akaambo kakumvwida malailile ngaakabapa mwaalu uuswaya, Tito. (2 Kor. 7:13-16) Amumazuba aano tulakonzya kuba masimpe kuti ikulisungula kwesu mukutobela malailile aazwa kubalangizi beendeenda, ncecipa kuti katujana lukkomano mumulimo wesu wakukambauka.—Amubale 2 Ba-Korinto 13:11.

“Amubalemeke Bantu Boonse”

15. Ino muunzila nzi motulemeka basyomima?

15 Paulo wakalemba kuti: “Utanookalalila munene pele konga komukombelezya buyo mbuli uso. Abalo bakubusi kobakombelezya mbuli banabakwanu, amacembele mbuli manyokwe, abanakalindu mbuli bacizi bako, camoyo uusalala. Kobalemeka bamukabafu kuti ncobeni mbamukabafu benibeni.” (1 Tim. 5:1-3) Inzya, Ijwi lya Leza litukulwaizya kubalemeka boonse bali mumbungano ya Bunakristo. Pele ino mbuti ikuti mwaimpana amukwesu naa mucizyi umwi? Sena eeci ciyoomulesya kuzuzikizya mukuli wanu wakulemeka Munakristonyoko? Antela sena inga mwayandika kucinca mbomumubona kwiinda mukubikkila maano kubube bubotu mbwajisi mubelesi wa Leza ooyu? Ikapati aabo beendelezya baleelede kwiindilizya kubalemeka bakombinyina—‘kutacita kamikami kubutanga.’ (1 Pet. 5:3) Inzya, mumbungano yalo iizyibwa akaambo kaluyando lwini-lwini luli aakati kabantu bali mulinjiyo, tulijisi coolwe cakulemekana.—Amubale Johane 13:34, 35.

16, 17. (a) Ino nkaambo nzi ncociyandika kapati kutalemeka buyo bantu mbotukambaukila pele abasikukazya? (b) Ino mbuti ‘mbotubalemeka bantu boonse’?

16 Mubwini, tatulemeki buyo baabo bali mumbungano ya Bunakristo. Paulo wakalembela Banakristo mumazuba ngaakali kupona kuti: “Nitujisi ciindi cibotu, atucitile bantu boonse milimo mibotu.” (Gal. 6:10) Masimpe, kubelesya njiisyo eeyi cilakonzya kutuyumina ikuti ngotubeleka limwi naa ngotwiiya limwi watucitila zyintu calunya. Muziindi zili boobu tweelede kuyeeya majwi aakuti: “Utafwi ibbivwe nkaambo kabasimilimo mibi.” (Int. 37:1) Ikuti twalubelesya lulayo oolu ciyootugwasya kwiingula cabulemu nokuba kuli basikukazya. Mbubwenya buyo, ikulicesya kuyootugwasya kwiingula bantu boonse “amoyo mutete” alimwi abulemu. (1 Pet. 3:15) Mbotulibonya alimwi azyakusama zyesu azyalo zilakonzya kutondezya kuti tulabalemeka aabo mbotukambaukila.

17 Masimpe, kufwumbwa kuti naa tucita zyintu abasyomima naanka bantu bakunze kwambungano, tweelede kusolekesya kulubelesya lulayo lwakuti: “Amubalemeke bantu boonse. Amuyande babunyina. Amumuyoowe Leza. Amumulemye mwami wacisi.”—1 Pet. 2:17.

Ino Inga Mwaingula Buti?

Ino mbuti mbomukonzya kulemeka:

• Jehova?

• Baalu bamumbungano alimwi abalangizi beendeenda?

• Umwi aumwi mumbungano?

• Bantu mbomukambaukila?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna bakali kubulemeka busolozi bwakabunga keendelezya

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

Baalu mumasi oonse balabalemeka balangizi beendeenda, ibakasalwa a Kabunga Keendelezya