Skip to content

Skip to table of contents

“Zikoye” Zya Jehova Zilalingula Bantu Boonse

“Zikoye” Zya Jehova Zilalingula Bantu Boonse

“Zikoye” Zya Jehova Zilalingula Bantu Boonse

“Zikoye zya [Jehova] zilalingula bana babantu.”—INT. 11:4.

1. Ino mbantu bali buti mbotuyanda kuba acilongwe ambabo?

INO mbuti mbomulimvwa kujatikizya bantu ibamubikkila maano kapati? Balamwaambila mbobayeeya ikuti mwabalomba kucita oobo. Ciindi mwayanda lugwasyo, balamugwasya camoyo woonse. Ikuti kwayandika lulayo, balamulaya caluyando. (Int. 141:5; Gal. 6:1) Sena tacikkomanisyi kuba acilongwe abantu bali boobu? Jehova alimwi a Mwanaakwe balamubikkila maano kapati. Kunze lyaboobo, balamuyanda kapati kwiinda mbwakonzya kumuyanda muntu uuli woonse, alimwi tabaciti oobu akaambo kakuliyanda; bayanda kumugwasya kuti “[mu]jatisye buumi bwinibwini.”—1 Tim. 6:19; Ciy. 3:19.

2. Ino mbuti Jehova mbwababikkila maano babelesi bakwe?

2 Sintembauzyo Davida wakaamba kujatikizya mbwatubikkila maano Jehova naakaamba kuti: “Meso aakwe [Jehova] alabonesya, zikoye zyakwe zilalingula bana babantu.” (Int. 11:4) Masimpe, Leza tatuboni buyo, pele alimwi ulatulingula. Alimwi Davida wakalemba kuti: “Na walingula moyo wangu, na wandiswaya masiku, . . . tojene cintu pe.” (Int. 17:3) Cilisalede kuti Davida wakalizyi Jehova mbwaakali kubikkila maano kapati kulinguwe. Wakalizyi kuti inga wamucisizya moyo Jehova alimwi inga waleka kubotelwa anguwe ikuti kayeeya zyintu zibi naa kuba amoyo mubi. Sena andinywe Jehova mumubona kuti mmwini-mwini mbuli mbwaakamubona Davida?

Jehova Ulabona Mumoyo

3. Ino mbuti Jehova mbwatweendelezya kweelana akutalondoka kwesu?

3 Jehova ulabikkila maano kapati kumoyo wesu—mbotubede mumoyo. (Int. 19:14; 26:2) Akaambo kaluyando, tabikkili maano kapati kukulezya kwesu kusyoonto. Mucikozyanyo, Sara, mukaintu wa Abrahamu naakaamba majwi aakubeja kumungelo iwakasamide mubili wabuntu, imungelo wakabona kuti Sara wakaliyoowede alimwi wakali aansoni, aboobo wakamusinsa buyo asyoonto. (Matl. 18:12-15) Nokuba kuti syaaneneesu Jobu “wakalicita mubotu kwiinda Leza,” Jehova kunyina naakaleka kumulongezya nkaambo wakalizyi kuti Saatani wakamupenzya kapati Jobu. (Job. 32:2; 42:12) Mbubwenya buyo, Jehova taakwe naakamunyemena mukamufwu waku Zarefati ciindi naakatongookela musinsimi Eliya. Leza wakalizyi kuti ooyu mukamufwu wakaluuside akaambo kakufwidwa mwana omwe buyo ngwaakajisi.—1 Bam. 17:8-24.

4, 5. Ino mbuti Jehova mbwaakatondezya lubomba kuli Abimeleki?

4 Akaambo kakuti Jehova ulalingula myoyo, ulabikkila maano nokuba kubantu batasyomi mulinguwe. Amubone kaambo kajatikizya Abimeleki, imwami waku Gerari, imunzi waba Filisiti. Katazyi kuti Abrahamu a Sara bakalikwetene, wakabweza Sara kuti amukwate. Pele, Abimeleki “katanaswanana awalo,” Jehova wakamwaambila muciloto kuti: “Ambebo ndakaziba kuti wacicita amoyo uululeme. Nkaambo kako ndakakukasya kubisya kulindime, teendakakuzumizya kumuguma. Lino bweedezezya muntu mwanakazi wakwe, nkaambo mulunguzi. Uyookukombela, aboobo uyoopona.”—Matl. 20:1-7.

5 Masimpe, Jehova naakamusubula kapati Abimeleki sikukomba mituni. Pele Leza wakabona kuti ncaakacita ooyu muntu ciindi eeci, wakacicita amoyo uululeme. Calubomba, Jehova wakamwaambila mwami ncaakeelede kucita kutegwa alekelelwe ‘akupona.’ Sena ooyu tali ngo Leza ngomweelede kukomba?

6. Ino munzila nzi Jesu mbwaakaiya Bausyi?

6 Jesu wakaiya Bausyi munzila iilondokede kwiinda mukubona bubotu muli basikwiiya bakwe alimwi akubalekelela kukulubizya kwabo. (Mk. 10:35-45; 14:66-72; Lk. 22:31, 32; Joh. 15:15) Jesu wakacita kweelana amajwi aakwe aali kubbuku lya Johane 3:17 ilyaamba kuti: “Leza taakwe naakatuma Mwanaakwe munyika kuti akiibeteke nyika, pele kuti inyika ikafutulwe nguwe.” Masimpe, luyando Jehova a Jesu ndobajisi kulindiswe ndupati alimwi talumani. Lulabonwa kwiinda munzila mbobayandisya kuti tube abuumi. (Job. 14:15) Luyando luli boobu lulatondezya kaambo Jehova ncatulingula, mbwatubona alimwi ancabwezyela ntaamu kuzyintu nzyabona.—Amubale 1 Johane 4:8, 19.

Kulingulwa Caluyando

7. Ino Jehova ulatulingula kajisi makanze aali buti?

7 Elo kaka inga calubila kubona Jehova mbuli mupulisa uutulanga kuzwa kujulu kutegwa atujate katucita cibi! Saatani nguutubejelezya alimwi akwaamba kuti tulaliyanda. (Ciy. 12:10) Alimwi waamba kuti tujisi makanze mabyaabi alo ngotutajisi. (Job. 1:9-11; 2:4, 5) Kujatikizya Leza, sintembauzyo wakalemba kuti: “O Jehova, nowakabika moyo wako kuzibi zyesu, ngwani wakali kunoopona, O Mwami?” (Int. 130:3) Ibwiinguzi kumubuzyo ooyu mbwakuti: Kunyina! (Muk. 7:20) Muciindi caboobo, Jehova ulatubikkila maano kapati mbuli muzyali uulanganya alimwi uuyanda kukwabilila bana bakwe. Kanji-kanji ulatucenjezya kujatikizya kutalondoka alimwi akukompama kwesu kutegwa tutalileteli mapenzi.—Int. 103:10-14; Mt. 26:41.

8. Ino mbuti Jehova mbwabayiisya alimwi akubalailila babelesi bakwe?

8 Luyando lwa Leza lulatondezyegwa kwiinda mumalailile alimwi alulayo zipegwa mu Magwalo alimwi amumabbuku aamba zyamu Bbaibbele alimwi amiswaangano ibambwa “[a]muzike musyomesi uucenjede.” (Mt. 24:45; Heb. 12:5, 6) Alimwi Jehova ulatugwasya kwiinda mumbungano ya Bunakristo alimwi ‘azipego mubantu.’ (Ef. 4:8) Kunze lyaboobo, Jehova ulabikkila maano mbotuswiilila natuyiisya mbuli muzyali, alimwi ulayanda kuzumanana kutugwasya. Intembauzyo 32:8 yaamba kuti: “Njookulaya akukutondezya inzila njoelede kutola, njookweenzya kukubika liso lyangu alinduwe.” Elo kaka cilayandika kapati kuti katumuswiilila Jehova lyoonse! Tweelede kulibombya kulinguwe, akuzyiba kuti ngu Mwiiyi wesu alimwi ngu Taata siluyando.—Amubale Matayo 18:4.

9. Ino ntumpenda nzi ntotweelede kweeleba, alimwi nkaambo nzi?

9 Kulubazu lumwi, tutabi bayumu myoyo kwiinda mukulisumpula, kubula lusyomo naa “kukucengwa cibi.” (Heb. 3:13; Jak. 4:6) Kanji-kanji, tumpenda ootu tulatalika ciindi muntu nayeeya mizeezo mibyaabi yakulombozya zyintu ziteelede. Mukuya kwaciindi ulatalika akukaka lulayo lwamu Magwalo. Mukubula coolwe, ulazumanana atumpenda twakwe tubyaabi naa bube bukonzya kupa kuti abe sinkondonyina Leza—cintu ciyoosya kapati. (Tus. 1:22-31) Atulange-lange cikozyanyo ca Kaini, imwana mutaanzi wa Adamu a Eva.

Jehova Ulabona Zyoonse Alimwi Ulatola Ntaamu Yeelede

10. Ino nkaambo nzi Jehova ncaatakacitambula cituuzyo ca Kaini, alimwi ino mbuti Kaini mbwaakacita?

10 Ciindi Kaini a Abelo nobakaleta zituuzyo kuli Jehova, tanaakabikkila buyo maano kuzipego zyabo, pele akumakanze ngobakajisi. Akaambo kakuti wakalizyi zyakali mumoyo, Leza wakatambula cituuzyo ca Abelo icakapegwa mulusyomo, pele taakwe naakatambula cipego ca Kaini calo icakatondezya kuti tajisi lusyomo. (Matl. 4:4, 5; Heb. 11:4) Muciindi cakuti aiye kuli ceeci cakacitika, Kaini wakamunyemena munyina.—Matl. 4:6.

11. Ino mbuti moyo wa Kaini mbowakamweena, alimwi ino ncinzi ncotwiiya aawa?

11 Jehova wakabona kuti bukkale bwa Kaini tiibwakali kabotu, eelyo calubomba wakaambaula anguwe, ikumutondezya kuti, ikuti naa wacita kabotu, wakali kuyoomukkomanina. Cuusisya ncakuti Kaini tanaakaswiilila lulayo lwa Mulengi, eelyo wakajaya munyina. Moyo wa Kaini wakalibonya kuti mubi kwiinda mumajwi aakwe aatali aabulemu mukwiingula mubuzyo wa Leza wakuti: “Uli kuli Abelo mwanike wako?” Kaini wakavwuwa cabukali kuti: “Nsimubwene pe. Sa ndime sikulela mwanike wangu?” (Matl. 4:7-9) Elo kaka moyo uleena—ulapa kuti muntu atabikkili maano kululayo luzwa kuli Leza! (Jer. 17:9) Aboobo, atwiiye kumakani aali boobu mpoonya akufwambaana kuleka kuyeeya mizeezo mibyaabi alimwi azyintu nzyotulombozya. (Amubale Jakobo 1:14, 15.) Ciindi notupegwa lulayo lwamu Magwalo, atutondezye kuti tulalumba alimwi akulubona kuti ncitondezyo caluyando lwa Jehova.

Kunyina Cibi Cisisidwe Kuli Jehova

12. Ino mbuti Jehova mbwacita kujatikizya basikucita zibi?

12 Bamwi bayeeya kuti, ikuti naa taakwe muntu wababona kababisya, kunyina bubi pe. (Int. 19:12) Pele kunyina cibi cisisidwe. “Zyoonse zilivumbulwidwe, zili antangalala, kulinguwe oyo ngutujisizi makani.” (Heb. 4:13) Jehova ngo Mubetesi uulingula makanze eesu, alimwi bubi ububona munzila iitondezya bululami bwakwe bulondokede. Ngu “Leza siluzyalo asibuuya uutafwambi kukalala, uuzwide luse alusyomo.” Pele kuli basizibi bateempwi, taleki kubasubula ikuti ‘babisya acaali’ naa kutondezya bukkale bubyaabi, ibwalweeno. (Kul. 34:6, 7; Heb. 10:26) Eeci cakalibonya munzila Jehova mbwaakacita kuli Akani, Hananiya a Safira.

13. Ino mbuti kuyeeya kwa Akani kutaluzi mbokwakamupa kubisya?

13 Ikusotoka mulawo wa Leza, Akani walo uulangilwa kuti wakabelekela antoomwe amukwasyi wakwe, wakabweza lubono lwamunzi wa Jeriko ilwakeelede kunyonyoonwa, mpoonya wakalusisa mutente lyakwe. Cibi cakwe nocakayubununwa, Akani wakatondezya kuti wakazyiba bubi bwacintu ncaakacita, nkaambo wakaamba kuti: “Ncobeni ndabisizya Jehova.” (Jos. 7:20) Akani wakaba amoyo mubyaabi mbubonya mbuli Kaini. Kaambo kapati kuli Akani kakali kabulyatu, eelyo bwakapa kuti abe silweeno. Akaambo kakuti zyintu eezyi nzyaakabweza zyakali zya Jehova, Akani wakabbida Leza, aboobo walo amukwasyi wakwe bakajaigwa.—Jos. 7:25.

14, 15. Ino nkaambo nzi Hananiya a Safira ncobakasubulwa a Leza, alimwi ncinzi ncotwiiya aawa?

14 Hananiya amukaintu wakwe Safira, bakali mumbungano ya Bunakristo yakusaanguna ku Jerusalemu. Noyakainda Pentekoste yamu 33 C.E., kwakaba bubambe bwakuyobola mali aakugwasyilizya Banakristo bapya babulide ibakaboola kuzwa mumasena aakule, balo bakacili mu Jerusalemu. Aaya mali akali kusangwa cakulisungula. Hananiya wakasambala muunda wakwe akusanga buyo mali amwi kuciyobwedo. Nokuba boobo, walo amukaintu wakwe bakabeja kuti bakasanga mali oonse ngobakasambala muunda. Cakutadooneka, banabukwetene aaba bakali kuyanda kulumbaizyigwa kapati ambungano. Pele nzyobakacita lwakali lweeno. Munzila yamaleele, Jehova wakaciyubununa ncobakacita kumwaapostolo Petro, walo wakabuzya Hananiya kaambo ncobakacitila boobu. Mpoonya, Hananiya wakawa ansi akufwa. Nokwakainda kaindi kasyoonto, Safira awalo wakafwa.—Inc. 5:1-11.

15 Hananiya a Safira tiibakacita cintu eeci akaambo kakukompama pe. Bakapangana buya kuti babeje kutegwa beene baapostolo. Icakainda kubija ncakuti ‘bakabejela muuya uusalala alimwi a Leza.’ Ncaakacita Jehova citondezya kuti ulilibambide kukwabilila mbungano kuli basilweeno. Masimpe, “cilayoosya kuwida mumaanza aa-Leza muumi.”—Heb. 10:31.

Amusyomeke Lyoonse

16. (a) Ino mbuti Saatani mbwasola kunyonganya bantu ba Leza? (b) Ino Saatani ubelesya nzila nzi mukunyonganya bantu ooko nkomukkala?

16 Saatani ulasola kucita cili coonse kutegwa tutakkomaninwi a Jehova. (Ciy. 12:12, 17) Imakanze mabyaabi aa Diabolosi alalibonya kapati munyika iizwide bukkale bwakutalilemeka mumakani aakoonana alimwi alunya. Kweebelela zyintu ziletela muzeezo wakoonana ncuuba-uba lino amincini yakkompyuta alimwi amincini iimbi iitondezya zyintu zili boobu. Tutazumini kuyungwa a Saatani. Muciindi caboobo, atube mbuli sintembauzyo Davida iwakaamba kuti: “Njoobika moyo wangu kunzila iiluleme; . . . Njooendeenda muŋanda yangu camoyo uululeme.”—Int. 101:2.

17. (a) Ino nkaambo nzi Jehova mukuya kwaciindi ncayubununa zibi zisisidwe? (b) Ino ncinzi ncotweelede kukanza kucita?

17 Mazuba aano, Jehova tayubununi micito mibyaabi alimwi abukkale bwalweeno munzila yamaleele mbuli mbwaakali kucita zimwi ziindi lyansiku. Nokuba boobo, ulabona zyoonse eelyo muciindi cakwe iceelede alimwi amunzila njayanda mwini ulaziyubununa. Paulo wakati: “Zibi zyabamwi bantu zilalibonya, zyabazolwedela kale kuya kukubetekwa, anu bamwi, zibi zyabo ziya musule lyabo.” (1 Tim. 5:24) Ikaambo kapati Jehova ncayubunwida zibi eezyi, nduyando. Ulaiyanda mbungano aboobo uyanda kwiikwabilila kuti itasofwaali. Nokuba boobo, ulatondezya luse kubantu ibakabisya musyule, pele lino ibeempwa cini-cini. (Tus. 28:13) Aboobo, atusoleke kuba kulubazu lwa Leza camoyo woonse akukaka kuyungwa kuli koonse ikunyonganya.

Amube Amoyo Omwe

18. Ino mbuti Mwami Davida mbwaakali kuyanda kuti mwanaakwe alimvwe kujatikizya Leza?

18 Imwami Davida wakaambila mwanaakwe Solomoni kuti: “Koziba Leza wauso, akumumanina milimo camoyo woonse acamiyeeyo iizuminisya, nkaambo Jehova ulalingula myoyo yoonse, ulazibisya makanze oonse amiyeeyo yoonse.” (1 Mak. 28:9) Kuli zinji Davida nzyaakali kuyanda kuti mwanaakwe acite kunze lyakusyoma buyo muli Leza. Wakali kuyanda kuti Solomoni azyibe Jehova mbwabikkila maano kapati kubabelesi bakwe. Sena andinywe mulamulumba Jehova akaambo kakubikkila maano kubantu bakwe?

19, 20. Kweelana a Intembauzyo 19:7-11, ino ncinzi cakagwasya Davida kuti abe acilongwe a Leza, alimwi ino mbuti mbotukonzya kwiiya cikozyanyo cakwe?

19 Jehova ulizyi kuti bantu babombe myoyo bayooboola kulinguwe alimwi akuti iluzyibo lujatikizya bube bwakwe luyoobapa kuti babe acilongwe anguwe. Aboobo, Jehova uyanda kuti tumuzyibe alimwi akubuzyiba kabotu bube bakwe. Ino mbuti mbotukonzya kucita boobo? Nkwiinda mukwiiya Jwi lyakwe alimwi akulongezyegwa mubuumi bwesu.—Tus. 10:22; Joh. 14:9.

20 Sena mulabala Bbaibbele abuzuba kamuzyi kuti eeli ndi Jwi lya Leza, mpoonya akupaila kuti amugwasye kubelesya nzyomubala? Sena mulabona mbociyandika kapati kupona kweelana anjiisyo zyamu Bbaibbele? (Amubale Intembauzyo 19:7-11.) Ikuti naa mboobo, nkokuti lusyomo lwanu alimwi aluyando ndomujisi kuli Jehova lulazumanana kuya ambele. Mpoonya awalo ulaswenenena kulindinywe mbuli kuti uleenda andinywe kamujatilide kujanza. (Is. 42:6; Jak. 4:8) Masimpe, Jehova uyootondezya kuti ulamuyanda kwiinda mukumulongezya alimwi akumukwabilila kumuuya ciindi nomweenda anguwe munzila nsyoonto iitola kubuumi.—Int. 91:1, 2; Mt. 7:13, 14.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino nkaambo nzi Jehova ncatulingula?

• Ino ncinzi cakapa kuti bantu bamwi babe basinkondonyina Leza?

• Ino mbuti mbotukonzya kutondezya kuti Jehova mmwini-mwini kulindiswe?

• Ino mbuti mbotukonzya kuba kulubazu lwa Leza camoyo woonse?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 4]

Ino mbuti Jehova mbwatulanga mbuli muzyali uubikkila maano?

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

Ino ncinzi ncotwiiya kucikozyanyo ca Hananiya?

[Cifwanikiso icili apeeji 6]

Ino ncinzi ciyootugwasya kubelekela Jehova camoyo woonse?