Skip to content

Skip to table of contents

‘Amucite Zyintu Zileta Luumuno’

‘Amucite Zyintu Zileta Luumuno’

‘Amucite Zyintu Zileta Luumuno’

MUGWAGWA nowamana kubambwa ulibonya kuti kunyina nuukonzya kufwa pe. Nokuba boobo, kwainda ciindi ulatalika kwaandauka alimwi akuba atulindi-lindi. Kuyandika kuubambulula kutegwa kutabi ntenda alimwi akuti utafwidi limwi.

Mbubwenya buyo, cilongwe ncotujisi abantu ziindi zimwi cilakonzya kunyonganyizyigwa mane buya akumana. Mwaapostolo Paulo wakaazumina makani aakuti Banakristo bana Roma bakali kwiimpana kuyeeya akati kabo. Banakristonyina aaba wakabalaya kuti: “Atu[cit]e zintu zileta luumuno azintu zyakuyakana.” (Rom. 14:13, 19) Nkaambo nzi ncociyandika kucita “zintu zileta luumuno”? Ino mbuti mbotukonzya kuba basicamba mukuleta luumuno?

Nkaambo nzi Ncotweelede Kuleta Luumuno?

Ikuti kwaandauka aasyoonto ikuli mumbali-mbali aamugwagwa tiikwasinkwa, kulakonzya kukomena akuba zilindi zipati. Mbubwenya buyo, cilakonzya kuleta penzi pati ikuti naa tatukkali aansi akubandika twaambo twapa kwiimpana. Mwaapostolo Johane wakalemba kuti: “Na muntu wati, Ndamuyanda Leza, nekubaboobo ulasula mweenzinyina, oyo mubeji. Nkaambo oyo uutayandi mweenzinyina ngwabwene takonzyi kuyanda Leza ngwatanabwene.” (1 Joh. 4:20) Ikuti kaambo kapa kwiimpana tiikabambwa, mukuya kwaciindi kalakonzya kupa kuti Munakristo amusule munyina.

Jesu Kristo wakaamba kuti bukombi bwesu tabukonzyi kutambulwa kuli Jehova ikuti katutakkede caluumuno abantu. Jesu wakalailila basikwiiya bakwe kuti: “Kuti koli mukutuula cipo cako acipaililo, nkabela awo waibulukwa kuti munyoko ulijisi kaambo kulinduwe, usie cipo cako nkukonya oko kunembo lyacipaililo, uye, ukasaangune kuyanzana amunyoko, elyo musule uboole kuzootuula cipo cako.” (Mt. 5:23, 24) Masimpe, ikaambo kapati ncotweelede kuyandila luumuno nkakuti, tuyanda kukkomanisya Jehova Leza. *

Zyintu mbozyakabede mumbungano yaku Filipi zilatondezya kaambo akambi ikuleta luumuno ncokuyandika. Ipenzi litagamidwe lyakabuka akati kabacizyi Banakristo, nkokuti Euodiya alimwi a Suntuke. Kuboneka kuti penzi eeli lyakanyonganya luumuno lwambungano yoonse. (Flp. 4:2, 3) Ikuti twaambo twapa kwiimpana tiitwakkalilwa aansi kutegwa kube kumvwana, tulakonzya kuzyibwa abantu boonse mukaindi kaniini. Ikulombozya kuti luyandano alimwi alukamantano kaluliko mumbungano kuyootukulwaizya kuba basiluumuno kubakombima.

Jesu wakaamba kuti: “Balilelekedwe basikuyanzaanya.” (Mateyo 5:9, BT) Kuyandisya luumuno kulakkazika moyo. Kunze lyaboobo, luumuno lulapa buzumi bubotu, nkaambo “moyo uukede ulaponya mubili.” (Tus. 14:30) Kulubazu lumwi, kubikkilila kulalangilwa kutuletela malwazi.

Nokuba kuti Banakristo banji balizyi kuti kuleta luumuno ncibotu, mulakonzya kutalika kweezyeezya mbuli kaambo kapa kwiimpana mbokakonzya kubambwa. Atulange-lange mbuli njiisyo zyamu Magwalo mbozikonzya kutusololela.

Kubandika Kamubombede Kulaleta Luumuno

Kwaandauka aasyoonto ikuli mumbali-mbali aamugwagwa kulakonzya kumana kwiinda mukucibambulula cibeela caandaukide. Sena cilakonzyeka kulekelela akukuluba kulubizya kusyoonto kwabakwesu? Kuboneka kuti nzila eeyi ilakonzya kugwasya kubamba kaambo kapa kutamvwana, nkaambo mwaapostolo Petro wakalemba kuti: “Luyando ndoluvumba zibi zinjizinji.”—1 Pet. 4:8.

Nokuba boobo, ziindi zimwi penzi lilakonzya kuboneka kuti ndipati cakunga tatukonzyi kuliluba buyo. Amuyeeye cakacitika ciindi bana Israyeli nobakamana buyo kunjila mu Nyika Yakasyomezyegwa. “Bana ba-Rubeni abana ba-Gadi acisela camukowa wa-Manase” kabatana kuzabuka Mulonga wa Jordano, bakayaka “cipaililo cipati kukulanga.” Misyobo imwi yabana Israyeli yakayeeya kuti cipaililo eeci cakali kubelesyegwa mukukomba mituni, aboobo bakabona kuti makani aaya taakonzyi kulangwa buyo pe. Eelyo bakalibambila kuti babalwane.—Jos. 22:9-12.

Ambweni bana Israyeli bamwi bakayeeya kuti bumboni bwakuti bakacita cibi bwakalikkwene kale, aboobo kubalwana kabatalibambide kwakali kukonzya kupa kuti ibafwa baceye. Nokuba boobo, muciindi cakufwambaana kubweza ntaamu, misyobo yakali kumbo kwa Jordano yakatuma bantu kuti bakabandike kaambo aaka abanyina. Bakababuzya kuti: “Ino ncinzi eci ncimwabisizya Leza wa-Israyeli? Mwalekelanzi buzuba obuno kutobela inzila ya-Jehova.” Ibwini mbwakuti misyobo yakayaka cipaililo tiiyakacita oobo akaambo kakuti yakaleka kusyomeka pe. Pele ino balacita buti kukaambo aaka kakutamikizyigwa? Sena balabasampaula ibabatamikizya naa kuleka kwaambaula ambabo? Basikutamikizyigwa bakaingula cakubomba, akupandulula kabotu-kabotu kuti cakabapa kucita boobu nkaambo kakuyandisya kubelekela Jehova. Kwiingula cakubomba kwakapa kuti bazumanane acilongwe cabo a Leza alimwi kwakalesya kutila bulowa. Kubandika cakubomba kwakatumana twaambo akupa kuti luumuno luzumanane.—Jos. 22:13-34.

Kabatanabweza ntaamu, bana Israyeli bamwi cabusongo bakakabandika kaambo nkobakajisi kumusyobo wa Rubeni, wa Gadi alimwi acisela camusyobo wa Manase. Jwi lya Leza lyaamba kuti: “Utafwambi kukalala ciindi cakubijilwa, nkaambo mumyoyo yabafubafuba mobukede bukali.” (Muk. 7:9) Inzila yamu Magwalo yakumanina twaambo twapa kwiimpana nkwiinda mukutubandika kamubombede alimwi cakutainda mumbali. Sena inga twalangila kulongezyegwa a Jehova ikuti kakuli muntu ngotubikkilide alimwi tulaalilwa kuunka kuyoobandika amuntu ngotuyeeya kuti wakatubisyila?

Kulubazu lumwi, ino mbuti ma ikuti Munakristoma waboola kulindiswe kuti tubandike akaambo kakuti wabona kuti twamubisyila, ambweni nokuba kututamikizya kaambo buya? Ibbaibbele lyaamba kuti: “Kuvuwa kabotu kulalesya bukali.” (Tus. 15:1) Bana Israyeli ibakaambwa kuti mbabakabisya bakapandulula cakubomba alimwi kabotu-kabotu icakabapa kucita boobo, aboobo bukali bwakajisi banyina bwakamana. Kufwumbwa naa tuyanda kusikila mukwesu, ambweni walo watusikila kuzoobandika kaambo, inga cagwasya kulibuzya kuti: ‘Ino mmajwi nzi, ijwi alimwi akulilemeka kulangilwa kuleta luumuno?’

Amuubelesye Kabotu Mulaka

Jehova ulizyi kabotu kuti tuyandika kwaamba zyintu nzyotulibilika. Aboobo, ikuti katukakilwa kubamba kaambo kapa kwiimpana amukwesu, tulalangilwa kwaambila muntu umwi makani aaya. Kubikkilila kulakonzya kupa kuti mutalike kumuvwiya muntu. Bbuku lya Tusimpi 11:11 lilaamba makani aakutaubelesya kabotu mulaka, ategwa: “Milomo yabasizibi ilaunyonyoona” munzi. Mbubwenya buyo, ikwaamba caambaambe kujatikizya Munakristoma kulakonzya kunyonganya luumuno lwambungano yalo iili mbuli munzi.

Nokuba boobo, kuyandisya luumuno tacaambi kuti kunyina ncotweelede kwaamba kujatikizya bakwesu abacizyi pe. Imwaapostolo Paulo wakalaya basyominyina kuti: “Mutazwi ijwi ibi niliba lyomwe kumilomo yanu.” Pele wakayungizya kuti: “Amwaambe kuziindi zyoonse majwi aaelede aakonzya kuyaka, kuti boonse baswiilila bagwasigwe. . . . Mukabe batete moyo, akuba aluzyalo lwakulekelelana milandu.” (Ef. 4:29-32) Ikuti mwaswaigwa amukwesu wakabijilwa amajwi ngomwakaamba antela mbomwakalilemeka, sena inga tacimuubili kulilekelela akuleta luumuno ikuti naa musyule wakali kumulumbaizya kubantu? Aboobo, ikuti bantu kabazyi kuti mwaamba majwi aayaka nomwaamba Banakristonyoko, ciyakupa kuti alimwi luumuno lube ikuti naa kwabuka kutamvwana.—Lk. 6:31.

Amumubelekele Leza “Calukamantano”

Cilengwa cesu tobantu basizibi ncakubatantamuka aabo bakatubisyila alimwi tulalizandula. Eeci tacili cibotu pe. (Tus. 18:1) Mbwaanga tuli bantu bakamantene ibaita zyina lya Jehova, tukanzide “kumumanina milimo [calukamantano].”—Zef. 3:9.

Ikutabelesya majwi mabotu naa kutalilemeka kwabantu bamwi takweelede kumana busungu bwesu mubukombi bwakasimpe pe. Kakuceede buyo mazuba masyoonto kuti cipaizyo ca Jesu cibweze busena bwazituuzyo mutempele alimwi kakwiindide buyo ciindi cisyoonto kuzwa ciindi Jesu naakatongooka balembi, wakabona mukamufwu mucete kasanga “coonse ncajisi, ncapona aco” muciyobwedo camali mutempele. Sena Jesu wakamukasya? Muciindi cakucita boobo, wakamulumbaizya akaambo kakugwasyilizya mbungano ya Jehova yamumazuba aayo. (Lk. 21:1-4) Kutalulama kwabantu bamwi tiikwakapa mukamufwu ooyu kuleka kunyamuna mukuli wakwe wakugwasyilizya bukombi bwa Jehova.

Ikuti twabona kuti mukwesu Munakristo antela mucizyi tanaacita kabotu, nokuba kucita cakutalulama, ino inga twacita buti? Sena eeci tuyakucilekela kuti cinyonganye mulimo ngotubelekela Jehova camoyo woonse? Antela sena cabusicamba tuyakubweza ntaamu yakumana mazwanga kutegwa kube luumuno mumbungano ya Leza yamazuba aano?

Magwalo atulaya kuti: “Anooli kwakonzeka, nkukuti mbuli mbumukonzya nubeni, amukalane abantu boonse caluumuno.” (Rom. 12:18) Atukanze kucita oobu, eelyo tuyakuzumanana kuba munzila iitola kubuumi.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 6 Kujatikizya makani aamba lulayo lwa Jesu lulembedwe kubbuku lya Matayo 18:15-17, amubone Ngazi Yamulindizi ya November 1, 1999, mapeeji 14-19.

[Cifwanikiso icili apeeji 17]

Euodiya a Suntuke bakeelede kuba muluumuno

[Cifwanikiso icili apeeji 18]

Ino mmajwi nzi, ijwi alimwi akulilemeka ikulangilwa kuleta luumuno?