Skip to content

Skip to table of contents

Ino Mulombozya Kuba Muntu Uuli Buti?

Ino Mulombozya Kuba Muntu Uuli Buti?

Ino Mulombozya Kuba Muntu Uuli Buti?

MUPATI wamapulisa mudolopo limwi ku Philippines wakabuzya mucizyi mupainiya kuti: “Ino mwakamulisya nzi muntu uulya kutegwa acince bukkale?” Katondeka mulwi wamapepa wakali atafwule, wakazumanana ulaamba: “Sena mulizyi kuti mapepa aaya woonse ajisi twaambo twamilandu njaakali kusunda? Mwatuvwuna kupenzi limwi lyali kutucisizya mitwe mudolopo muno.” Mulombwana waambwa waawa wakali mukolwi sinkondo iwakali kukatazya lyoonse. Ino ncinzi cakamupa kuti acince kapati mubukkale bwakwe? Imulumbe wakasololelwa amuuya uuli mu Jwi lya Leza Ibbaibbele ngowakamupa kucinca.

Bantu banji balabikkila maano kapati kululayo lwamwaapostolo Paulo ‘ilwakuleka ziyanza zyabo zyaciindi abuntu bwabo bukulukulu bubisizidwe azisusi zibi zyalweeno, eelyo akulisamika buntu bupya bulengulwidwe mucinkozya ca Leza.’ (Ef. 4:22-24) Kufwumbwa naa kucinca nkotuyandika kucita nkupati naa pe, kusama buntu bupya ncibeela cakusanduka kuba Munakristo.

Nokuba boobo, ikucinca kusikila aciimo cakukonzya kweelela kubbapatizyigwa mmatalikilo buyo. Notuunka kukubbapatizyigwa mumeenda, tuli mbuli cisamu cafwalwa-fwalwa buyo kuti cibe mbuli cintu cimwi. Masimpe cilakonzya kutolezya kucintu cimwi, pele mulimo mupati uciyandika. Sikufwala [mubezi] uciyandika kubikka bunkobenkobe bumwi kutegwa ciboneke kabotu. Notwabbapatizyigwa, inga tulijisi bube bumwi buyandika kutegwa muntu abe mubelesi wa Leza. Nokuba boobo, bube bwesu bupya buciyandika kukomezya. Tuleelede kuzumanana kubukomezya kwiinda mukuleka zyintu zimwi.

Naba Paulo wakabona kuti wakali kuyandika kubotya bukkale bwakwe. Wakati: “Ciindi ncinjanda kucita kabotu, nceciindi nciconya ncetuli aco cibi.” (Rom. 7:21) Masimpe Paulo wakalilizyi kabotu alimwi wakalizyi mbwaakeelede kupona. Ino mbuti swebo? Andiswe tuleelede kulibuzya kuti: ‘Ino ncinzi ncendili aco? Ino ndili muntu uuli buti? Ino ndiyanda kuti kandili muntu uuli buti?’

Ino Ncinzi ‘Ncendili aco’?

Notubambulula ŋanda yakaindi, ikwiide kwiipenta anze kakuli mukati makkapulosi alibolede tacikonzyi kugwasya pe. Ikuti naa tiitwaibamba moifwide, cilakonzya kuleta penzi limbi kumbele. Mbubwenya buyo, ikulibonya kululama anze takuzulide pe. Tuleelede kulizyiba ncobeni tobeni alimwi akuzyiba mapenzi aayelede kumanizyigwa. Buyo-buyo, tumpenda twakaindi tulalangilwa kubuka alimwi. Kulilingula kabotu-kabotu kulayandika kapati. (2 Kor. 13:5) Tuleelede kuzyiba tumpenda twesu tubi akutuleka. Ikutegwa tucikonzye kutuleka, Jehova watupa nzila zyakumuuya kuti atugwasye.

Paulo wakalemba kuti: “Ijwi lya-Leza lili abuumi, lili anguzu, lilabosya kwiinda iceba ilijisi mabemba obile, lilayasa mane kukwaanzaanya buumi amuuya, aalo maswaanganino aazifuwa amooma, alimwi lilabeteka kuyeeya akuyanda kwamoyo.” (Heb. 4:12) Imulumbe uulembedwe mu Jwi lya Leza, ulakonzya kutugwasya kapati mubuumi bwesu. Ulanjila mukati kesu mwini buya—mumaambilambali inga twati, mumooma mwini mukati kamafwuwa. Ulayubununa nzyotuyeeya alimwi amakanze ngotujisi, nkokuti kuyutula mbotubede ncobeni mumoyo tweelanya ambotulibonya anze antela mbotuyeeya kuti mbotubede. Masimpe Jwi lya Leza lilakonzya kutuzyibya mpotujisi penzi.

Notubambulula ŋanda, ikwiide kubikka ziyasyo zimbi akugusya zyakanyonyooka takuzulide pe. Ikuzyiba cinyonganya ziyasyo akucigusya kulakonzya kupa kuti mapenzi aaya atakabuki alimwi pe. Mbubwenya buyo, takuyandiki buyo kuzyiba tumpenda tubi luzutu pe, pele alimwi kuzyiba cisiko cato kulakonzya kugwasya kutegwa katukonzya kuzyiba cakucita ikuti twalezya. Kuli twaambo tunji itupa kuti katujisi bube oobo mbotujisi. Akati katwaambo ootu, inga kakali kaambo kacuuno, lubono, busena nkotukkala, zilengwa, bazyali besu, beenzuma alimwi abukombi. Naaba mapulogilamu alimwi azisobano zyaacipekupeku nzyotulangilila kubikkilizya azyakulikondelezya zimwi azyalo zilakonzya kucinca bukkale bwesu. Ikuzyiba zyintu zikonzya kunyonganya bukkale bwesu kulakonzya kugwasya kutegwa tuzitantamuke.

Twamanizya kulilingula, tulakonzya kutalika kwaamba kuti: ‘Mbundakalengwa andime kuti kandili boobu.’ Ooku nkulyeena. Naakali kwaamba bantu bakali mumbungano yaku Korinto balo ibakali basibwaamu, boona baaluminyina, bacakolwa azimbi buyo, Paulo wakaamba kuti: “Mbuboobo mbubakabede kale bamwi akati kandinywe, pele sunu mulisanzizidwe . . . ku-Muuya wa-Leza wesu.” (1 Kor. 6:9-11) Kwiinda mukugwasyigwa amuuya uusalala, andiswe tulakonzya kuzwidilila kucinca moomo muyandika.

Amubone makani aamba Marcos, * uukala ku Philippines. Naakali kuluula mbwaakakomena, Marcos wakati: “Bazyali bangu bakali kuzwangana lyoonse. Nkakaambo kaako ndakazanga kandijisi myaka iili 19.” Marcos wakali katazyide mumakani aakuuma njuka, kubba, alimwi akubbida bantu kwiinda mukubakonga antobolo. Walo abeenzinyina bakali kukanza kubba ndeke, nokuba kuti makanze aaya tanaakazwidilila. Ibukkale bubyaabi bwa Marcos bwakazumanana nociba ciindi naakakwata. Lubono loonse lwakaloba mukuuma njuka. Tiilyakatanta pe, Marcos wakasangana mukaintu wakwe muciiyo ca Bbaibbele cakali kusololelwa a Bakamboni ba Jehova. Kumatalikilo, wakayeeya kuti teeleli kuba Kamboni pe. Nokuba boobo, kutobela nzyaakali kwiiya alimwi akujanika kumiswaangano kwakamugwasya Marcos kuleka bukkale bwakwe bwakaindi. Aano mpotwaamba Mmunakristo uubbapatizyidwe uutola lubazu lyoonse mukuyiisya bantu mbuli mbobakonzya kucinca abalo.

Ino Mulombozya Kuba Muntu Uuli Buti?

Ino ncinzi ncotweelede kuleka kutegwa bube bwesu bwa Bunakristo buyaambele? Banakristo Paulo ubalaya kuti: “Amuzileke zili mbuli zeezi zyoonse, kunyema, bukali, kukweekana, kubejelezyanya, amatusi. Mutanoocengani, nkaambo mwakasiya buumi bwanu bwabuntunsi amicito yabo.” Imwaapostolo wakayungizya kuti: “Nkabela mwanjila mubuumi bupya. Buumi oobu Mulengi wanu ulabubambulula buzuba abuzuba kuti mumuzibe mbuli mbwabede.”—Bakolose 3:8-10, BT.

Aboobo, mbaakani yakusaanguna nkuleka buumi bwakaindi akuba abuumi bupya. Ino mbube nzi mbotweelede kuba ambubo kutegwa tucite oobu? Paulo waamba kuti: “Amulisamike moyo waluzyalo, buuya, lulifwiinsyo, lubombo, abusicamba. Amukazikilane myoyo yanu akulekelelana, na umwi ulijisi kaambo kumweenzinyina. Mbuli Mwami mbwaakamulekelela milandu yanu, anywebo amucite mbubonya obo. Nkabela kwiinda zyoonse amube aluyandano, ikuti luyandano ncecaanzyo cabuumi bulondokede.” (Kol. 3:12-14) Ikusoleka canguzu kukomezya bube oobu kuyootugwasya kuti tukonzye “kubota kumeso aa-Jehova akumeso aabantu.” (1 Sam. 2:26) Jesu naakali anyika wakabutondezya bube ibuli mbuli bwa Leza kusikila mpoceela. Kwiinda mukuliyiisya bube bwakwe, tulakonzya kucita mbuli mbwaakali kucita Jesu, eelyo tuya kuba “basikwiiya ba-Leza” ibabotu.—Ef. 5:1, 2.

Inzila aimwi mbotukonzya kuzyiba nzyotweelede kucinca nkwiinda mukuliyiisya bube ibwakajisi bantu baambwa mu Bbaibbele, ikulanga-langa bube bwabo bubotu alimwi atumpenda twabo. Mucikozyanyo, amuyeeye mwana wasinsiku Jakobo uutegwa Josefa. Nokuba kuti Josefa wakatundululwa, wakazumanana kuba aciimo cibotu alimwi akubota moyo. (Matl. 45:1-15) Kwiindana ayooyu, Abisalomu mwana wa Mwami Davida wakalicengeezya kuti wakali kubabikkila kapati maano bantu, eelyo bantu bakamutembaula akaambo kabubotu bwakwe. Pele mubwini ooyu muntu wakali mwaabi alimwi wakali mujayi. (2 Sam. 13:28, 29; 14:25; 15:1-12) Kulicengeezya kuba muntu mubotu alimwi abubotu bwaanze tabupi kuti muntu abote ncobeni pe.

Tulakonzya Kuzwidilila

Kutegwa tucince bukkale bwesu akubota mumeso aa Leza, tuleelede kubikkila maano kumoyo wesu. (1 Pet. 3:3, 4) Kuyandika kuzyiba tumpenda twesu tubyaabi naa cipa kuti katutujisi ikutegwa tucince bukkale bwesu alimwi akuyanda kuba abube mbwajisi Leza. Tuleelede kusyoma kuti ntaamu eezyi zyakusola kubotya bube bwesu ziyakuzwidilila.

Masimpe, kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, tulakonzya kucinca mubuumi bwesu. Tulakonzya kupaila mbuli bwakapaila sintembauzyo ikuti: “Undipe moyo uusalala, O Leza; ulengulule muuya uululeme mukati kangu.” (Int. 51:10) Tulakonzya kulomba muuya wa Leza kuti ubeleke mulindiswe, ikugwasyilizya makanze eesu aakuti buumi bwesu bweelane akuyanda kwakwe. Masimpe tulakonzya kuyandwa kapati a Jehova.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 11 Talili ndezyina lyakwe lini.

[Cifwanikiso icili apeeji 4]

Sena inga cagwasya kwiipenta buyo kunze ŋanda eeyi yacaala kuguwo?

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

Sena bube bwanu bulikozyene abwa Kristo?