Skip to content

Skip to table of contents

“Uboole, Ucilile Ndime”

“Uboole, Ucilile Ndime”

“Uboole, Ucilile Ndime”

“Anooli muntu uuyanda kuza musule lyangu, alilube, alitwike ci[samu cakwe cakupenzezya] mazuba amazuba, anditobele.”—LK. 9:23.

1, 2. (a) Ino nkutamba kuli nkwaakapa Jesu? (b) Ino mwakacita buti kujatikizya kutamba kwa Jesu?

KUMAMANINO aamulimo wakwe, Jesu wakali kukambauka mu Pereya, icooko cakali kutala lya Jordano, kunyika lwaajwe lwaku Judeya. Wakayaanya mulombwana wakamubuzya kujatikizya ncakeelede kucita kutegwa akabe abuumi butamani. Naakazyiba kuti mulombwana ooyu wakali kutobela Mulawo wa Musa cakusyomeka, Jesu wakamutamba. Wakamwaambila kuti: “Koya ukauzye zyoonse nzyojisi, ukape bacete, noti jane lubono kujulu alimwi uboole, ucilile ndime.” (Mk. 10:21) Amuyeeye buyo—kutambwa kuti atobele Jesu, Imwana simuzyalwa alikke wa Leza Mupatikampatila!

2 Mulombwana ooyu tanaakazumina kutambwa pele bamwi bakazumina. Lyakusaanguna, Jesu wakaambila Filipo kuti: “[Ko]ndicilila.” (Joh. 1:43) Filipo wakazumina alimwi mukuya kwaciindi wakazikuba mwaapostolo. Jesu alimwi wakatamba Matayo, awalo wakazumina. (Mt. 9:9; 10:2-4) Inzya, mbubwenya buyo, Jesu wakabatamba boonse ibayanda bululami naakaamba kuti: “Anooli muntu uuyanda kuza musule lyangu, alilube, alitwike ci[samu cakwe cakupenzezya] mazuba amazuba, anditobele.” (Lk. 9:23) Aboobo, muntu uuli woonse ulakonzya kuba sikutobela Jesu ikuti kayanda cini-cini kucita boobo. Sena mbomulombozya oobo? Bunji bwesu twakazumina kale kutambwa a Jesu, alimwi amumulimo wamumuunda tulabatamba bantu.

3. Ino mbuti mbotukonzya kukweeleba kuunkilila mukavwimbili akuleka kutobela Jesu?

3 Nokuba boobo, cilausisya kujana kuti bamwi ibakkomanina kasimpe kamu Bbaibbele tabazumanani kwiiya Bbaibbele. Muciindi caboobo, batalika kuyaansi alimwi mukuya kwaciindi “[bala]inkila mukavwimbili” akuleka kutobela Jesu. (Heb. 2:1) Ino mbuti mbotukonzya kweeleba kuwida mukakole aaka? Cilakonzya kugwasya kuti twalibuzya kuti: ‘Ino ncinzi cakandipa kuti ndisale kutobela Jesu? Ino caamba nzi kumutobela?’ Ikuyeeya bwiinguzi bwamibuzyo eeyi yobilo kulakonzya kutugwasya kuliyumya kutegwa tuzumanane kweenda munzila mbotu njotwakasala. Alimwi ciyakutugwasya kuti tukulwaizye bamwi kutobela Jesu.

Ino Nkaambo nzi Ncotweelede Kutobela Jesu?

4, 5. Ino kaambo nzi Jesu nceelela kusololela?

4 Musinsimi Jeremiya wakaamba kuti: “O Jehova, ndizi kuti muntu waansi tezi kubamba kabotu inzila yakwe. Muntu ulaya bweenda, pele tabwene kweenzya intaamu zyakwe.” (Jer. 10:23) Iciindi cainda catondezya kuti majwi aa Jeremiya ngamasimpe. Calibonya kabotu-kabotu kuti bantu ibatalondokede tabakonzyi kuzwidilila mukulyeendelezya. Twakazumina kutambwa kuti tutobele Jesu akaambo kakuti twakaiya kuti nguweelela kuba Musololi wesu munzila njatakonzyi kuba muntu uuli woonse. Amulange-lange zyeelelo nzyajisi Jesu.

5 Cakusaanguna ncakuti, Jesu wakasalwa buya aa Jehova lwakwe mwini kuba Mesiya Musololi. Kunze lya Mulengi wesu, kunyina uumbi uuzi musololi mubotu ngotuyandika. Cabili ncakuti, Jesu ulijisi bube mbotukonzya kulombozya akutobela. (Amubale Isaya 11:2, 3.) Wakatusiila cikozyanyo cilondokede. (1 Pet. 2:21) Catatu ncakuti, Jesu ubalanganya kabotu aabo bamutobela, mbuli mbwaakatondezya naakabafwida. (Amubale Johane 10:14, 15.) Alimwi ulatondezya kuti mmweembezi mubotu mbwaanga utusololela kubuumi buletela lukkomano ecino ciindi alimwi akubuumi butamani. (Joh. 10:10, 11; Ciy. 7:16, 17) Akaambo katwaambo ootu alimwi atumwi, twakasala cabusongo notwakazumina kumutobela. Pele, ino kutobela Jesu kujatikizya nzi?

6. Ino kutobela Jesu kujatikizya nzi?

6 Ikuba basikutobela Kristo tacaambi buyo kulitaminina kuti tuli Banakristo pe. Mazuba aano, bantu ibali 2,000,000,000 balitaminina kuti Mbanakristo, pele micito yabo ilatondezya kuti “[mbasi]mucita zibi.” (Amubale Matayo 7:21-23.) Ciindi bantu nobatondezya luyandisisyo mukutambwa kuti batobele Jesu, tulabapandulwida kuti Banakristo bakasimpe bapona kweendelana azyintu nzyaakali kuyiisya alimwi acikozyanyo cakwe—alimwi balacita oobu abuzuba. Mukukozyanisya ncocaamba eeci, atulange-lange zyintu zimwi nzyotuzyi kujatikizya Jesu.

Amutobele Cikozyanyo ca Jesu Cakuba Musongo

7, 8. (a) Ino busongo ninzi, alimwi ino nkaambo nzi Jesu ncaakali musongo kapati? (b) Ino mbuti Jesu mbwaakatondezya busongo, alimwi ino mbuti mbotukonzya kumwiiya?

7 Jesu wakatondezya bube bunji bulibedelede, pele tulabikkila buyo maano kuli bone: busongo bwakwe, kulicesya, busungu mbwaakajisi, alimwi aluyando lwakwe. Cakusaanguna, atulange-lange busongo bwakwe—mbwaakali kubelesya luzyibo alimwi akumvwisya. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Muli [Jesu] muzisisidwe imbono zyoonse zyamaanu azyaluzibo.” (Kol. 2:3) Ino nkuli Jesu nkwakajana busongo buli boobu? Mukamwini wakaamba kuti: “Ndaamba aya mbuli mbwandiisya Taata.” (Joh. 8:28) Busongo bwakwe bwakazwa kuli Jehova, aboobo tatugambwi kubona mbwaakali kuyeeya kabotu.

8 Mucikozyanyo, Jesu wakayeeya kabotu ciindi naakali kusala buumi mbwaakali kuyanda kupona. Wakasala kuubya-ubya buumi bwakwe akubikkila kapati maano cintu comwe: ikucita kuyanda kwa Leza. Cabusongo, wakabelesya ciindi alimwi anguzu zyakwe mukutola ambele zyintu zya Bwami. Tutobela cikozyanyo ca Jesu kwiinda mukusolekesya kuba ‘aliso lyabuuya’ aboobo tatuliminyi azyintu zitayandiki kapati zyalo zitumanina buyo nguzu alimwi aciindi. (Mt. 6:22) Banakristo banji babweza ntaamu zyakuubya-ubya bukkale bwabo kutegwa bacikonzye kubelesya ciindi cinji mumulimo wamumuunda. Bamwi bacikonzya kutalika mulimo wabupainya. Ikuti kamuli akati kabaabo, mwalumbaizyigwa kapati. ‘Ikusaanguna kuyandaula Bwami bwa-Leza’ citupa kukkomana kapati alimwi akukkutila.—Mt. 6:33.

Amulicesye Mbuli Jesu

9, 10. Ino mbuti Jesu mbwaakalibombya?

9 Bube bwabili bwa Jesu mbotutiilange-lange nkulicesya. Ikuti bantu ibatalondokede bapegwa nguzu zyakweendelezya, ziindi zinji balalitukumuna. Elo kaka Jesu uliindene ambabo! Nokuba kuti wakajisi mulimo uuyandika kapati mukuzuzikizya makanze aa Leza, Jesu kunyina naakalisumpula nociba ciindi comwe. Alimwi tukulwaizyigwa kutobela cikozyanyo cakwe cakulicesya. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Amube amoyo oyo nguwenya iwakali muli-Kristo Jesu. Walo wakali aciimo ca-Leza, nekubaboobo teewakayeeya kuti ncivuumuko kweelana a-Leza, pe. Wakalilonzya, wakalisalila ciimo cabuzike akuba mbubonya mbuli bantu balya maila.” (Flp. 2:5-7) Ino eeci cakali kujatikizya nzi?

10 Jesu wakali acoolwe cipati cakukkala a Bausyi bakujulu, pele cakulisungula, “wakalilonzya.” Ibuumi bwakwe bwakalonzyegwa akubikkwa mwida lyanakalindu muna Juda, mwalo mwaakakkala kwamyezi iili fwuka kusikila mane ciindi naakazyalwa kali mwana muvwanda iwakali kuyandika lukwabililo muŋanda yamubezi. Kali muŋanda ya Josefa, Jesu wakali kuyaabukomena aasyoonto-syoonto mane weenda, wakaba mulombe, mpoonya wakaba mukubusi. Wakanyina cibi. Pele kubwana bwakwe boonse, wakali kubamvwida bazyali bakwe ibatakalondokede alimwi bakali basizibi. (Lk. 2:51, 52) Elo kaka kulilibedelede kulibombya ooku!

11. Ino mmuunzila nzi motukonzya kwiiya Jesu mukulicesya?

11 Twiiya mbwalibombya Jesu ciindi notuzumina kucita milimo yaansi. Mucikozyanyo, amulange-lange mulimo wakukambauka makani mabotu. Mulimo ooyu ulakonzya kulibonya mbuli kuti ngwaansi, ikapati ciindi nobausulaika bantu, nobatusampaula naa kutupenzya. Nokuba boobo, kwiinda mukuzumanana mumulimo wakukambauka, tugwasya bantu kuti bazumine kutambwa a Jesu kuti bamutobele. Aboobo tugwasya kunununa buumi bwabantu. (Amubale 2 Timoteo 4:1-5.) Cikozyanyo cimwi ncakulanganya Ŋanda yesu ya Bwami. Eeci cijatikizya kusowa tombe, kukolopa aansi, alimwi akusalazya zimbuzi—eeyi yoonse mmilimo yaansi! Nokuba boobo, tulizyi kuti kulanganya kabotu Ŋanda yesu ya Bwami—ibusena bwabukombi busalala mucilawo cesu—akwalo kuli akati kamulimo wesu uusetekene. Kwiinda mukuzuzikizya milimo iiboneka mbuli kuti njaansi, tutondezya kulicesya alimwi tutobela mumikondo ya Kristo.

Amusungwaale Mbuli Jesu

12, 13. (a) Ino mbuti Jesu mbwaakatondezya busungu, alimwi ino ncinzi cakamukulwaizya? (b) Ino ncinzi ciyootukulwaizya kuba basungu mumulimo wakukambauka?

12 Amulange-lange busungu mbwaakajisi Jesu mumulimo wamumuunda. Jesu wakacita zyintu zinji ciindi naakali anyika. Kacili mwana, ulangilwa kuti wakali kucita mulimo wakubeza aantoomwe abausyi ba Josefa. Naakali kubeleka mulimo wakwe, Jesu wakacita maleele aakali kubikkilizya kuponya balwazi alimwi akubusya bafwide. Pele mulimo wakwe mupati wakali wakukambauka makani mabotu alimwi akwiisya baabo ibakali kuyanda kuteelela. (Mt. 4:23) Mbotuli batobeli bakwe, andiswe tujisi mulimo ngomunya ooyu. Ino mbuti mbotukonzya kutobela cikozyanyo cakwe? Tulakonzya kucita mulimo ooyu kuti naa twaba amakanze mbuli ngaakajisi Jesu.

13 Ikapati, luyando ndwaakajisi kuli Jehova lwakamukulwaizya kuti akambauke alimwi akuyiisya. Pele Jesu alimwi wakali kukayanda kasimpe nkaakali kuyiisya. Kasimpe kakaba mbuli mbono ziyandisi kulinguwe, aboobo wakali kuyandisisya kuti aabile bantu. Mbubwenya buyo andiswe mbotulimvwa oobu mbwaanga tuli bamayi ibayiisya banamaleya. Amuyeeye buyo makani aakasimpe ngotwakaiya kuzwa Mujwi lya Leza. Tulikazyi kaambo ikajatikizya bulelo bwakoonse-koonse alimwi tulizyi mbokayoomanizyigwa. Tulicizyi kabotu ncaayiisya Magwalo kujatikizya bantu bafwide alimwi azilongezyo ziyooboola munyika ya Leza mpya. Tacikwe makani kuti naa makani aaya aakasimpe twakaayiya ino-ino naa kaindi, kunyina naamana mulimo kulindiswe, inzya, alayandika kapati. (Amubale Matayo 13:52.) Kwiinda mukukambauka cabusungu, tugwasya bamwi kuti bazyibe luyando ndotujisi kujatikizya zyintu Jehova nzyatuyiisya.

14. Ino mbuti mbotukonzya kutobela cikozyanyo ca Jesu cakwiisya?

14 Alimwi, amubone Jesu mbwaakayiisya. Ciindi coonse wakatondezya baswiilizi bakwe ncaamba Magwalo. Ziindi zinji wakatalisya kaambo ikayandika kapati amajwi aakuti: “Kulilembedwe.” (Mt. 4:4; 21:13) Mumajwi aakwe aalembedwe, wakali kwaazubulula cigaminina naa kwaamba makani aajanika mumabbuku aayinda kucisela kuzwa mu Magwalo aa Cihebrayo. Mbubwenya mbuli Jesu, andiswe tubelesya Bbaibbele notuyiisya mumulimo wesu wamumuunda alimwi tulasola kwaabelesya Magwalo kufwumbwa nocikonzyeka. Munzila eeyi, tugwasya babombe myoyo kulibonena kuti tuyiisya miyeeyo ya Leza kutali yesu. Elo kaka cilatukkomanisya ikuti naa muntu uumwi wazumina kubala Bbaibbele alimwi akubandika kujatikizya mboliyandika alimwi ancolyaamba Ijwi lya Leza! Alimwi ciindi nobazumina kutobela Jesu, tulakkomana kapati.

Ikutobela Jesu Caamba Kuyanda Bantu

15. Ino mbube nzi ibwa Jesu bwakali kulibonya kapati, alimwi ino mbuti kubuyeeya mbokukonzya kutugwasya?

15 Cibeela camamanino cabube bwa Jesu ncotutibandike cilakulwaizya kapati—luyando lwakwe kubantu. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Luyando ndwajisi Kristo ndolutukulwaizya.” (2 Kor. 5:14, NW.) Ikuti naa twayeeya luyando ndwajisi Jesu kubantu boonse alimwi akuli ndiswe kutugama, tulakkomana kapati alimwi citukulwaizya kutobela cikozyanyo cakwe.

16, 17. Ino mmuunzila nzi Jesu mwaakatondezya luyando lwakwe kubantu?

16 Ino mbuti Jesu mbwaakatondezya luyando kubantu? Ikulisungula kuti atuulile bantu buumi bwakwe, kwakali citondezyo caluyando lwakwe. (Joh. 15:13) Nokuba boobo, naakali kubeleka mulimo wakwe, Jesu alimwi wakatondezya luyando munzila zimbi. Mucikozyanyo, wakabafwida luzyalo aabo ibakali kupenga. Ciindi naakabona Mariya alimwi abantu mbocakali limwi kabalila akaambo kalufwu lwa Lazaro, wakanjilwa buumba. Nokuba kuti wakalibambilide kuyoobusya Lazaro, Jesu wakausa kapati cakuti “wakalila.”—Joh. 11:32-35.

17 Kumatalikilo aamulimo wa Jesu, sicinsenda wakamusikila akumwaambila kuti: “Kuti koyanda, ulakonzya kundisalazya.” Ino Jesu wakacita buti? Lugwalo lwaamba kuti: “Mpawo wakamufwida luzyalo.” Mpoonya wakacita cintu catakali kuyeeyelwa. “Watambika ijanza lyakwe, wamwaampa, wamwaambila kuti, ‘Ndazumina, kosalazigwa.’ Nkabela ndilyonya cinsenda cakwe cakamuleka, wasalazigwa.” Mumulawo wa Musa, basicinsenda bakalisofweede, alimwi Jesu wakalikukonzya kumuponya kakunyina kumujata buya. Nokuba boobo, naakali kumuponya, Jesu wakamujata, antela kumuzumizya kuti amvwe mbocimvwika kujatwa aamuntu umwi mbwaanga kunyina naakajatidwe munzila eeyi kwamyaka minji. Elo kaka ulilibotelede mulimo ooyu walweetelelo!—Mk. 1:40-42.

18. Ino mbuti mbotukonzya kutondezya ‘lweetelelo’?

18 Mbotuli batobeli ba Kristo, tulaililwa kuti katutondezya luyando lwesu kwiinda “[mu]kweetelelana.” (1 Pet. 3:8) Cilakonzya kukatazya kuzyiba mbwalimvwa mukombima uuciswa bulwazi butaponi naa uutyompedwe kapati—ikapati kuti naa zyintu zili mbuli zyeezi tazinatucitikila. Pele Jesu wakabamvwida luzyalo bantu ibakali kuciswa nokuba kuti kunyina walo naakaciswa. Ino mbuti mbotukonzya kuba aluzyalo luli boobu? Nkwiinda mukuswiilila cakukkazyika moyo ciindi aabo bapengede nobatwaambila zili mumyoyo yabo. Alimwi tulakonzya kulibuzya kuti, ‘Ikuti kandili ndime uuli muciimo cabo, ino inga ndalimvwa buti?’ Ikuti twabikkila maano kujatikizya mbobalimvwa bamwi, tuyooba muciimo cibotu ‘cakuumbulizya batyompedw

e mumyoyo.’ (1 Tes. 5:14) Aboobo tunootobela Jesu.

19. Ino mbuti mbocitujatikizya cikozyanyo ca Jesu?

19 Elo kaka cilakkomanisya cibeela calwiiyo icijanika mumajwi alimwi amumicito ya Jesu Kristo! Ikuzumanana kwiiya zyintu zijatikizya nguwe, citupa kuyanda kuti tube mbuli nguwe—alimwi citupa kuyanda kuti tugwasye bamwi kuti bacite mbubwenya oobu. Aboobo, kufwumbwa mbocikonzyeka, atukkomanine kutobela Mwami Mesiya—lino mane kukabe kutamani!

Sena Inga Mwapandulula?

• Ino mbuti mbotukonzya kutondezya busongo mbuli bwakacita Jesu?

• Ino mmuunzila nzi motukonzya kulicesya?

• Ino mbuti mbotukonzya kuba basungu mumulimo wakukambauka?

• Ino mmuunzila nzi motukonzya kwiiya Jesu mukutondezya luyando kubantu?

[Mibuzyo yaciiyo]

Kabbokesi/[Cifwanikiso icili apeeji 5]

IBBUKU LITUGWASYA KWIIYA KRISTO

Kumuswaangano wacooko wamu 2007, kwakazwa bbuku lyamu Chingisi ilijisi mapeeji aali 192 lyamutwe wakuti: “Come Be My Follower.” Ibbuku eeli lyakabambilwa kugwasya Banakristo kubikkila maano kuli Jesu, kwaambisya kubube bwakwe alimwi amilimo yakwe. Zyamana zibalo zyamatalikilo zyobilo, cibeela cakusaanguna cijisi twaambo tupandulula bube bwa Jesu bulibedelede—kulicesya kwakwe, busicamba, busongo, kumvwida alimwi alukakatilo lwakwe.

Mpoonya kuboola cibeela caamba zyamilimo ya Jesu yakuba mwiiyi alimwi amukambausi wamakani mabotu kubikkilizya anzila zimwi zijatikizya mbwaakatondezya luyando. Mubbuku lyoonse, muli makani aagwasya Munakristo kuti ayiye Jesu.

Tusyoma kuti bbuku eeli liyootukulwaizya toonse kulilingula akulibuzya kuti: ‘Sena masimpe nditobela Jesu? Ino mbuti mbondikonzya kumutobela kabotu-kabotu?’ Alimwi liyoobagwasya bantu boonse aabo “basalidwe buumi butamani” kuti babe basikutobela Kristo.—Inc. 13:48.

[Cifwanikiso icili apeeji 4]

Jesu wakazumina kuboola anyika alimwi akuzyalwa kali mwana muvwanda. Ino kucita boobu kwakali kuyandika bube nzi?

[Cifwanikiso icili apeeji 6]

Ino ncinzi ciyootukulwaizya kuba basungu mumulimo wakukambauka?