Skip to content

Skip to table of contents

Ikumvwisya Jesu—Davida Mupati Alimwi Solomoni Mupati

Ikumvwisya Jesu—Davida Mupati Alimwi Solomoni Mupati

Ikumvwisya Jesu—Davida Mupati Alimwi Solomoni Mupati

“Ano mpali umwi mupati kwiinda Solomoni.”—MT. 12:42.

1, 2. Kweelana akuyeeya kwabantu, ino nkaambo nzi ncocigambya kubona kuti Samuele wakalaililwa kuti ananike Davida kuba mwami?

SAMUELE wakayeeya kuti Davida tanaakali kulibonya kuba mwami, pele wakali kulibonya buyo mbuli mweembezi. Kuyungizya waawo, wakazyalilwa mumunzi wa Betelehemu walo iwatakajisi mpuwo. Munzi ooyu wakali kwaambwa kuti “muniini buyo akati kamikowa ya-Juda.” (Mik. 5:2) Nokuba boobo, ooyu mukubusi wakali kuboneka mbuli kuti tajisi mulimo alimwi wakali kuzwa mumunzi musyoonto kapati, ngowakali kuyoonanikwa amusinsimi Samuele kutegwa akabe mwami wa Israyeli.

2 Mukubusi Davida, tanaakali mwana wakusaanguna bausyi ba Jese ngobakaleta kuli Samuele kutegwa ananikwe, alimwi tanaakali wabili naa watatu. Davida, iwakali nkekeela akati kabana ba Jese ibali lusele tanaakaliko ciindi Samuele naakaunka kuŋanda ya Jese kuti akananike mwana omwe wamwaalumi ooyu uusyomeka kuti akabe mwami wacisi uutobela. Pele Davida wakasalwa aa Jehova, alimwi eeci ncocakali cintu cipati.—1 Sam. 16:1-10.

3. (a) Ino ncinzi Jehova ncabikkila kapati maanu ciindi nalanga muntu? (b) Ino ncinzi cakacitika ciindi Davida naakamana kunanikwa?

3 Jehova wakabona zyintu nzyaatakali kukonzya kubona Samuele. Leza wakalizizyi izyakali mumoyo wa Davida, alimwi wakazikkomanina. Leza tabikkili buyo maanu kujatikizya muntu mbwalibonya, pele alimwi ubikkila kapati maanu mbwabede mumoyo. (Amubale 1 Samuele 16: 7.) Aboobo ciindi Samuele naakabona kuti kunyina mwana ngwaakasala Jehova akati kabana ba Jese ibali ciloba, wakalomba kuti Davida aboole kuzwa musyokwe mwaakali kweembela mbelele. Bbaibbele lyaamba kuti: “Elyo [Jese] wakatuma [kuti bakamulete Davida], nkabela wakali kubalangala akweebeka akubota kwakubotezya meso. Mpoonya awo Jehova wakaamba kuti, buka, umunanike, nkaambo ngonguwe oyu. Mpawo Samuele wakabweza luja lwamafuta, wakamunanika akati kabakwabo. Lino Muuya wa-Jehova wakaselukila Davida canguzu kuzwa kubuzuba obo.”—1 Sam. 16:12, 13.

Davida Wakali Kwiiminina Kristo

4, 5. (a) Amupandulule kukozyanya kuliko akati ka Davida a Jesu. (b) Ino nkaambo nzi Jesu ncakonzya kwiitwa kuti Davida Mupati?

4 Mbubwenya mbuli Davida, Jesu awalo wakazyalilwa mumunzi wa Betelehemu nokwakainda myaka iili 1,100 kuzwa ciindi Davida naakazyalwa. Kweelana akuyeeya kwabantu banji, Jesu awalo tanaakali kulibonya mbuli mwami. Nkokwaamba kuti, tanaakali mwami ngobakali kulangila bantu banji mucisi ca Israyeli. Pele mbubwenya mbuli Davida, ngonguwe wakasalwa aa Jehova. Mbubwenya mbuli Davida, Jesu wakali kuyandwa a Jehova. * (Lk. 3:22) Kujatikizya Jesu, ciindi naakananikwa, ‘muuya wa Leza wakamuselukila’ awalo.

5 Davida alimwi a Jesu balikozyenye munzila zinji kapati. Mucikozyanyo, Davida wakaabwa amuntu wakali sikupa lulayo wakwe uutegwa Ahitofeli, awalo Jesu wakaabwa amwaapostolo wakwe Judase Iskariote. (Int. 41:9; Joh. 13:18) Davida alimwi a Jesu bakalilisungwide kujatikizya ŋanda ya Jehova. (Int. 27:4; 69:9; Joh. 2:17) Mukuyungizya waawo, Jesu wakali simulyazyina wa Davida. Katanazyalwa Jesu, mungelo wakaambila banyina Jesu kuti: “Jehova Leza uzoomupa cuuno cabwami cawisi Davida.” (Lk. 1:32; Mt. 1:1) Akaambo kakuti businsimi boonse ibujatikizya Mesiya bwakali kuyoozuzikizyigwa mulinguwe, Jesu mmupati kwiinda Davida. Alimwi ngo Davida Mupati, Mwami Mesiya ngobakali kulangila bantu kwaciindi cilamfwu.—Joh. 7:42.

Amutobele Mwami Wesu Alimwi Uuli Ngomweembezi

6. Ino muunzila nzi Davida mwaakali mweembezi mubotu?

6 Jesu alimwi mmweembezi. Ino mweembezi mubotu ujisi bube buli buti? Mmuntu uusyomeka alimwi cabusicamba uleembela, kusanina, akubukwabilila butanga bwakwe. (Int. 23:2-4) Kali mukubusi, Davida wakali mweembezi, alimwi wakali kuzilanganya kabotu mbelele zyabausyi. Nozyakali kuyanda kulumwa asyuumbwa alimwi asuntwe wakabikka buumi bwakwe muntenda kutegwa azikwabilile.—1 Sam. 17:34, 35.

7. (a) Ino ncinzi cakagwasya Davida kuti alibambile kuyoobeleka kali mwami? (b) Ino mbuti Jesu mbwaakali Mweembezi Mubotu?

7 Myaka Davida njaakali kweembela mbelele mumuunda alimwi amumalundu yakamugwasya kulibambila kuyoocita milimo iikatazya yalo iijatikizya kweendelezya cisi ca Israyeli. * (Int. 78:70, 71) Jesu awalo wakatondezya cikozyanyo cibotu cabweembezi iciyandika kutobelwa. Jehova ulamuyumya alimwi akumusololela ciindi nalanganya mbelele zyakwe “[zya]katanga kaniini” alimwi “[a]mbelele zimwi.” (Lk. 12:32; Joh. 10:16) Aboobo, Jesu Mmweembezi Mubotu. Ulizyizyi kabotu mbelele zyamubutanga bwakwe cakuti ulaziita aimwi kwiigama kabelesya zyina lyayo. Ulaziyanda kapati mbelele zyakwe cakunga ciindi naakali anyika wakalisungula kuzifwida. (Joh. 10:3, 11, 14, 15) Mbwali Mweembezi Mubotu, Jesu uzuzikizya cintu Davida ncaatakali kukonzya kucita. Cipaizyo cacinunuzyo cakwe cakapa kuti bantu bacikonzye kunununwa kulufwu. Kunyina ciyoomulesya kweembela “katanga [kakwe] kaniini” kubuumi bwakujulu butafwi alimwi akusololela “mbelele [zyakwe] zimwi” kubuumi butamani munyika mpya yabululami mwalo imutakabi bantu bali mbuli umpe.—Amubale Johane 10:27-29.

Amutobele Mwami Sikuzunda

8. Ino mbuti Davida mbwaakali mwami uuzunda?

8 Kali mwami, Davida wakali sikalumamba sicamba iwakakwabilila cisi cabantu ba Leza, alimwi “Jehova wakazundya Davida koonse koonse nkwaakaya.” Ciindi Davida naakali kulela, migaano yacisi yakali kuzwa kumulonga wa Egepita kuyoosika kumulonga wa Firate. (2 Sam. 8:1-14) Kwiinda mukubelesya nguzu zizwa kuli Jehova, Davida wakaba muleli uujisi nguzu kapati. Bbaibbele lyaamba kuti: “Impuwo ya-Davida ­yakamwaika muzisi zyoonse, nkabela Jehova wakacita kuti misyobo yoonse imuyoowe.”—1 Mak. 14:17.

9. Amupandulule mbwaakazunda Jesu kali Mwami Uusalidwe.

9 Mbubwenya mbuli Mwami Davida, Jesu kunyina naakali kuyoowa. Mbwaakali Mwami Uusalidwe, Jesu wakatondezya kuti wakalijisi nguzu kwiinda madaimona, wakavwuna bantu ibakali kweendelezyegwa angayo. (Mk. 5:2, 6-13; Lk. 4:36) Naba sinkondonyina mupati, Saatani Diabolosi, takonzyi kumwiinda nguzu. Kwiinda mukugwasyigwa a Jehova, Jesu wakacikonzya kwiizunda nyika yalo iyeendelezyegwa a Saatani.—Joh. 14:30; 16:33; 1 Joh. 5:19.

10, 11. Ino mulimo nzi ngwajisi Jesu kali Mwami Silumamba kujulu?

10 Kakwiindide myaka iili 60 kuzwa ciindi calufwu alimwi akubuka kwa Jesu, imwaapostolo Johane wakatambula cilengaano cakasinsima mulimo wa Jesu kali Mwami Silumamba kujulu. Johane wakalemba kuti: “Ndakabona imbizi iituba, nkabela oyo iwakakede alinjiyo wakalijisi buta, alimwi wakapegwa musini, mpawo wakainka kuya buzunda akuzunda.” (Ciy. 6:2) Sikweenzya mbizi iituba ngu Jesu. “Wakapegwa musini” mu 1914 ciindi naakabikkwa acuuno ca Bwami kujulu. Kuzwa ciindi eeci, “wakainka kuya buzunda akuzunda.” Masimpe, mbubwenya mbuli Davida, awalo Jesu mmwami sikuzunda. Nokwakainda buyo ciindi cisyoonto kuzwa ciindi naakabikkwa acuuno ca Bwami bwa Leza, wakazunda Saatani munkondo alimwi wakamuwaalila anyika aantoomwe amadaimona aakwe. (Ciy. 12:7-9) Uyoozumanana kuzunda mane buya ‘akabazunde’ boonse basinkondonyina, akwiinyonyoona nyika yoonse ya Saatani.—Amubale Ciyubunuzyo 19:11, 19-21.

11 Mbubwenya mbuli Davida, Jesu mmwami sibuuya, alimwi uyoobakwabilila “[iba]nkamu impati” ilya Amagedoni. (Ciy. 7:9, 14) Kuyungizya waawo, mubulelo ibwa Jesu alimwi abalelinyina bali 144,000 ibayoobusyigwa, kuyooba “kubuka kwabafu, akwabaluleme akwabataluleme.” (Inc. 24:15) Aabo ibayoobusyigwa anyika bayooba abulangizi bwakupona kukabe kutamani. Elo kaka bayooba abulangizi bubotu kapati! Toonse tukulwaizyigwa kuti katusolekesya canguzu kuzumanana kucita “bubotu,” kutegwa tukajanike anyika ciindi bantu baluleme nobayookkomana mubulelo bwa Davida Mupati.—Int. 37:27-29.

Mupailo wa Solomoni Wakulomba Busongo Waingulwa

12. Ino ncinzi Solomoni ncaakalomba mumupailo?

12 Mwana wa Davida Solomoni awalo wakali kwiiminina Jesu. * Ciindi Solomoni naakaba mwami, Jehova wakamwaambila muciloto kuti wakali kuyoomupa zyintu zyoonse nzyaakali kuyoolomba. Solomoni wakali kukonzya kulomba buvwubi, nguzu, naa kuti akapone kwamyaka minji. Muciindi cakuti alombe zyintu eezyi, wakalomba Jehova kuti: “Kondipa busongo amaanu, kuti nsololele kabotu aba bantu mukuzwa amukuboola, nkaambo nguni uubwene kubeteka bantu bako banji bali boobu?” (2 Mak. 1:7-10) Jehova wakawiingula mupailo wa Solomoni.—Amubale 2 Makani 1:11, 12.

13. Ino ncinzi cikonzya kutupa kwaamba kuti kunyina wakali kukonzya kumwiinda busongo Solomoni, alimwi ino busongo wakabujana kuli?

13 Ciindi coonse ncaakali kusyomeka kuli Jehova, Solomoni wakali kubainda busongo basaanyina. Solomoni wakaamba “tusimpi tuli zyuulu zyotatwe.” (1 Bam. 4:30, 32, 34) Tusimpi tunji akati katootu twakalembwa alimwi tucibelesyegwa abaabo ibayanda kuba basongo. Imwami mwanakazi waku Seba wakeenda musinzo uulampa makkilomita aali 2,400 kuti akasunke busongo mbwaakajisi Solomoni kwiinda mukubelesya “tulabi.” Wakalamwa akaambo kazyintu nzyaakaamba Solomoni alimwi abuvwubi mbwaakajisi mubwami bwakwe. (1 Bam. 10:1-9) Bbaibbele lilatwaambila nkwaakajana busongo Solomoni nolyaamba kuti: “Bami boonse baansi bakali kuyandaula kubona busyu bwa-Solomoni, kuti baswiilile busongo bwakwe Leza mbwaakabikka mumoyo wakwe.”—1 Bam. 10:24.

Amutobele Mwami Musongo

14. Ino mmuunzila nzi Jesu mwaakali “mupati kwiinda Solomoni”?

14 Kuli buyo muntu omwe iwakali kumwiinda busongo Solomoni. Ooyu ngu Jesu walo wakalyaamba kuba “mupati kwiinda Solomoni.” (Mt. 12:42) Jesu wakali kwaamba “majwi aabuumi ubutamani.” (Joh. 6:68) Mucikozyanyo, Mulumbe waa Cilundu upa twaambo tuyungizyidwe kujatikizya tusimpi twa Solomoni. Solomoni wakapandulula zyintu zinji izikonzya kuleta lukkomano kumukombi wa Jehova. (Tus. 3:13; 8:32, 33; 14:21; 16:20) Jesu wakakankaizya kuti lukkomano lwakasimpe luzwa mukucita zyintu zijatikizya bukombi bwa Jehova alimwi akuzuzikizyigwa kwazisyomezyo zya Leza. Wakaamba kuti: “Bali acoolwe bacete mumuuya, nkaambo Bwami bwakujulu mbubwabo.” (Mt. 5:3) Aabo ibabelesya njiisyo zijanika mumakani ngaakali kuyiisya Jesu balaba acilongwe a Jehova, “kasensa kabuumi.” (Int. 36:9; Tus. 22:11; Mt. 5:8) Jesu wiiminina “busongo bwa-Leza.” (1 Kor. 1:24, 30) Mbwali Mwami wabu Mesiya, Jesu ujisi “muuya wabusongo.”—Is. 11:2.

15. Ino mbuti mbotukonzya kugwasyigwa abusongo buzwa kuli Leza?

15 Mbotuli basikutobela Solomoni Mupati, ino mbuti mbotukonzya kugwasyigwa abusongo ibuzwa kuli Leza? Mbokunga busongo oobu bujanwa mu Jwi lyakwe, tweelede kusolekesya canguzu kubuyandaula kwiinda mukubala Bbaibbele cakulomya, alimwi akuzinzibala kuyeeya zyintu nzyotubala. (Tus. 2:1-5) Mukuyungizya, tweelede kuzumanana kulomba Leza kuti atupe busongo. Ijwi lya Leza litusyomezya kuti mipailo yesu kuli Leza yakuti atugwasye iyooingulwa. (Jak. 1:5) Kwiinda mukugwasyigwa amuuya uusalala, tuyakujana mbono zyabusongo mu Jwi lya Leza bwalo ibuyootugwasya twaakuba amapenzi alimwi akuti katusala kabotu. (Lk. 11:13) Alimwi Solomoni wakali kwiitwa kuti “mukambausi” iwakali “kwiiyisya bantu luzibo.” (Muk. 12:9, 10) Mbwali ngomutwe wambungano, Jesu awalo mukambausi uuyiisya bantu bakwe. (Joh. 10:16; Kol. 1:18) Aboobo tweelede kuzumanana kujanika kumiswaangano yambungano, kwalo ‘nkotuzumanana kuyiisyigwa.’

16. Ino nkukozyanya kuli buti kuliko akati ka Solomoni a Jesu?

16 Solomoni wakacita zyintu zinji kapati. Cisi coonse ncaakali kweendelezya cakagwasyigwa amilimo yakwe yakuyaka. Wakali kulanganya alimwi akweendelezya mulimo wakuyaka maanda abami, migwagwa, matanki aakuyobweda meenda, minzi yakuyobweda zyintu, minzi yankalaki alimwi ayabasimbizi. (1 Bam. 9:17-19). Jesu awalo ngusikuyaka. Wakayaka mbungano yakwe “amwala.” (Mt. 16:18) Alimwi uyakuulanganya mulimo wakuyaka uuyakucitika munyika mpya.—Is. 65:21, 22.

Amutobele Mwami Waluumuno

17. (a) Ino ncintu nzi cakali kulibonya kapati mubulelo bwa Solomoni? (b) Ino ncinzi ncaatakali kukonzya kucita Solomoni?

17 Zyina lya Solomoni lizwa kubbala lyaamba “luumuno.” Zyina lyamunzi wa Jerusalemu mwaakali kulela, Mwami Solomoni lyaamba “Kuba Aluumuno Luli Mumbazu Zyobile.” Kwamyaka iili 40 kalela, kwakali luumuno ilutaambiki mucisi. Kujatikizya myaka iilya Bbaibbele lyaamba kuti: “Ba-Juda aba-Israyeli bakali kukala cakuliiba, umwi aumwi ulikede munsi lyamusaansa wakwe, alyamukuyu wakwe, kuzwa ku-Dani akusikila ku-Beeriseba, mazuba oonse ngaakapona Solomoni.” (1 Bam. 4:25) Nokuba boobo, kwiinda mukubelesya busongo mbwaakajisi, Solomoni kunyina naakali kukonzya kukwabilila bantu bakwe kuzyintu mbuli kuciswa, cibi alimwi alufwu. Pele Solomoni Mupati, uyakunununa bantu bakwe kuzyintu zyoonse eezyi.—Amubale Ba-Roma 8:19-21.

18. Mumbungano ya Bunakristo, ino nzilongezyo nzi nzyotujisi?

18 Nociba ciindi cino, tujisi luumuno mumbungano ya Bunakristo. Inzya, tulikkomene kuba muparadaiso yakumuuya. Tujisi cilongwe cibotu a Leza alimwi tukkala muluumuno abasimukoboma. Amubone mbwaakasinsima Isaya kujatikizya bukkale mbotujisi lino: “Bayoofula mapanga aabo abe maamba aakulimya, amasumo aabo abe zizibyo zyamisamu. Cisi tacikooyoobweza ipanga lyakulwisya cisinyina. Tabakooyooiya inkondo limbi pe.” (Is. 2:3, 4) Ikuti twazumina kweendelezyegwa amuuya wa Leza, tulakonzya kupa kuti kube luumuno oolu.

19, 20. Ino ntwaambo nzi tweelede kutupa kukkomana?

19 Nokuba boobo, buumi bwakumbele buyooinda kubota. Ciindi bantu ibamvwida nobayookkomana muluumuno ilutaambiki mubweendelezi bwa Jesu, aasyoonto-syoonto bayakulubulwa “kubuzike bwabubozi” mane bakalondoke. (Rom. 8:21) Baakuzwidilila mumusunko wamamanino uuyooba kumamanino aa Bweendelezi bwa Myaka iili Cuulu, “babombemyoyo bayoovuba nyika, bayookondwa muluumuno lunji.” (Int. 37:11; Ciy. 20:7-10) Masimpe, bulelo bwa Kristo Jesu buyooinda bulelo bwa Solomoni munzila nzyotutakonzyi kuyeeyela.

20 Mbubwenya bana Israyeli mbobakakkomana mubweendelezi bwa Musa, Davida alimwi a Solomoni, tuyookkomana kapati mubulelo bwa Kristo. (1 Bam. 8:66) Elo kaka tulamulumba Jehova akaambo kakutupa Mwanaakwe simuzyalwa alikke walo uuli ngo Musa, Davida, alimwi a Solomoni Mupati!

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 4 Kuboneka kuti zyina lya Davida lyaamba kuti “Uuyandwa.” Ciindi Jesu naakabbapatizyigwa alimwi alyacilengaano cakusanduka, Jehova wakaamba kuzwa kujulu kujatikizya Jesu kuti “mwanaangu uuyandwa.”—Mt. 3:17; 17:5.

^ munc. 7 Aciindi nciconya eeci, Davida wakaba mbuli mbelele iisyoma mweembezi wayo. Wakali kulangila Mweembezi Mupati, Jehova, kuti amukwabilile alimwi akumusololela. Akaambo kalusyomo ndwaakajisi wakaamba kuti: “Jehova ngumweembeli wangu, nsikabuli cintu.” (Int. 23:1) Johane Mubbapatizi wakaamba Jesu kuti “Mwanaambelele wa-Leza.”—Joh. 1:29.

^ munc. 12 Cilagambya kuzyiba kuti zyina limbi lya Solomoni lyakali lyakuti Jedidiya ilyaamba kuti “Muyandwi wa [Jehova].”—2 Sam. 12:24, 25, BT.

Sena Inga Mwapandulula?

• Ino muunzila nzi Jesu mbwali Davida Mupati?

• Ino mbuti Jesu mbwali Solomoni Mupati?

• Ino ncinzi cimukkomanisya kujatikizya Davida Mupati, walo uuli ngo Solomoni Mupati?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 31]

Busongo Solomoni mbwaakapegwa kuzwa kuli Leza bwakali kwiiminina busongo mbwajisi Solomoni Mupati

[Cifwanikiso icili apeeji 32]

Bulelo bwa Jesu buyooinda bulelo bwa Solomoni munzila nzyotutakonzyi kuyeeyela