Skip to content

Skip to table of contents

Jobu Wakalilemya Zyina lya Yehova

Jobu Wakalilemya Zyina lya Yehova

Jobu Wakalilemya Zyina lya Yehova

“Alilumbaizigwe zina lya [Jehova].”—JOB. 1:21, BT.

1. Ino nguni uuyeeyelwa kuti nguwakalemba bbuku lya Jobu, alimwi ino ndilili nalangilwa kuti naakalilemba?

MUSA wakajisi myaka yakuzyalwa iibalilwa ku 40 naakaccijila kucisi ca Midiani kuzwa ku Egepita akaambo kakuyoowa kuti Farao ulamujaya. (Inc. 7:23, 29) Naakali kucisi ooku, ambweni wakamvwa makani aajatikizya mapenzi ngaakacitikilwa Jobu, walo iwakali kukkala kucisi ca Uzi icilaafwaafwi acisi ca Midiani. Nokwakainda myaka iili mbwiibede, iciindi Musa abana Israyeli nobakasika afwaafwi acisi ca Uzi kumamanino kwalweendo lwabo lwamunkanda, Musa weelede kuti wakamvwa zyakacitika kumamanino aabuumi bwa Jobu. Kweelana amakani aansiku aaba Juda, Musa nguwakalemba bbuku lya Jobu kakwiindide ciindi cili mbocibede kuzwa Jobu naakafwa.

2. Ino mbuti bbuku lya Jobu mboliyumya lusyomo lwababelesi ba Jehova bamazuba aano?

2 Ibbuku lya Jobu liyumya lusyomo lwababelesi ba Leza bamazuba aano. Munzila nzi? Makani aali mubbuku eeli atugwasya kumvwisya zyintu izyakacitika kujulu zyalo zyakali kuyandika kapati alimwi izikankaizya kaambo kapati kajatikizya bweendelezi bwa Leza bwakoonse-koonse. Alimwi makani aajatikizya Jobu atugwasya kumvwisya cibikkilizyidwe mukuzumanana kusyomeka alimwi akaambo Jehova zimwi ziindi ncalekela babelesi bakwe kuti kabapenga. Kuyungizya waawo, bbuku lya Jobu litondezya kuti Saatani Diabolosi ngo Sinkondonyina mupati wa Jehova awabantu. Bbuku lya Jobu alimwi litondezya kuti bantu batalondokede mbuli mbwaakabede Jobu balakonzya kuzumanana kusyomeka kuli Jehova nociba ciindi nobali mumasunko mapati. Atulange-lange zyintu zimwi izyaambwa mubbuku lya Jobu.

Saatani Wasunka Jobu

3. Ino ncinzi ncotuzyi kujatikizya Jobu, alimwi ino nkaambo nzi Saatani ncaakamulwana?

3 Jobu wakali muvwubi alimwi wakajisi mpuwo, wakali silutwe uusololela mukwasyi wakwe munzila mbotu. Weelede kuti wakali sikupa lulayo uulemekwa alimwi wakali muntu uugwasya bacete. Icipati kwiinda zyoonse, Jobu wakali kuyoowa Jehova. Jobu waambwa kuti “wakali muntu uutakwe mulandu, uululeme; wakali kulemeka Leza akweeleba bubi.” Kulyaaba kuli Leza, nkokwakapa kuti alwanwe a Saatani Diabolosi, ikutali buvwubi naa mpuwo njaakajisi.—Job. 1:1; 29:7-16; 31:1.

4. Ino kusyomeka caamba nzi?

4 Majwi aakumatalikilo mubbuku lya Jobu aamba muswaangano iwakali kujulu ciindi bangelo nobakabungene kumbele lya Jehova. Awalo Saatani wakaliko kumuswaangano ooyu, mpoonya wakatalika kutamikizya Jobu. (Amubale Jobu 1:6-11.) Nokuba kuti Saatani wakaamba kujatikizya lubono ndwaakajisi Jobu, wakabikkila kapati maanu kukukazya kusyomeka kwa Jobu. Ibbala lyakuti “kusyomeka” lyaamba kululama, kubula kampenda, akubula mulandu. Kweelana ambolibelesyedwe mu Bbaibbele, kusyomeka kwabantu caamba kulyaaba cakumaninina kuli Jehova.

5. Ino Saatani wakatamikizya nzi kujatikizya Jobu?

5 Saatani wakatamikizya kuti Jobu wakali kukomba Leza akaambo kalubono ndwaakajisi, kutali akaambo kakusyomeka. Saatani wakaamba kuti Jobu wakali kuyoozumanana kusyomeka kuli Jehova lilikke buyo ikuti Leza wazumanana kumulongezya alimwi akumukwabilila. Kutegwa ape bwiinguzi kukutamikizya kwa Saatani, Jehova wakamuzumizya Saatani kuti amulwane mwaalumi ooyu uusyomeka. Akaambo kaceeci, mubuzuba bomwe buyo, Jobu wakamvwa kuti banyama bwakwe mbaakavwubide babbigwa naa kunyonyoonwa, babelesi bakwe bajaigwa alimwi akuti bana bakwe boonse ibali kkumi bafwa. (Job. 1:13-19) Sena Jobu wakaleka kusyomeka akaambo kakuti wakalwanwa a Saatani? Majwi aakasololelwa amuuya apandulula kujatikizya mbwaakalimvwa Jobu kumapenzi aaya naakati: “[Jehova] nguwakandipa alimwi ngonguwe wandinyanga. Alilumbaizigwe zina lya [Jehova].”—Job. 1:21, BT.

6. (a) Ino ncinzi cakacitika nokwakali muswaangano aumbi kujulu? (b) Ino mbaani bambi Saatani mbaakali kwaamba naakakazya kusyomeka kwa Jobu kuli Jehova?

6 Nokwakainda ciindi, kwakali muswaangano aumbi kujulu. Alimwi Saatani wakatamikizya Jobu, kaamba kuti: “Wakalivuna lukanda lwakwe mwini! Muntu uyakupa zyoonse kuti akabe abuumi bwakwe mwini. Pele kuti kotambika janza lyako akuguma nyama azifuwa zyakwe uzookusinga kubusyu bwako!” Amubone kuti Saatani wakabikkilizya bantu bambi mukutamikizya kwakwe ooku. Kwiinda mukwaamba kuti “Muntu uyakupa zyoonse kuti akabe abuumi bwakwe mwini,” Diabolosi tanaakadooneka buyo kusyomeka kwa Jobu alikke, pele alimwi wakadooneka kusyomeka “[kwa]muntu” uuli woonse uukomba Jehova. Mpoonya, Leza wakamuzumizya Saatani kuti aletele Jobu bulwazi bucisa kapati. (Job. 2:1-8) Pele aaya tanaakali ngamagolelo aamasukusyo aakacitikila Jobu.

Ino Ncinzi Ncotukonzya Kwiiya Kuzwa Kuli Jobu?

7. Ino mbuti mukaintu wa Jobu alimwi abeenzu mbobakamuyungizyila mapenzi Jobu?

7 Kumatalikilo, mukaintu wa Jobu awalo wakapenga mbubwenya mbwaakapenga Jobu. Lufwu lwabana bakwe alimwi akusweekelwa lubono zyeelede kuti zyakamupenzya kapati mumoyo. Weelede kuti wakapenga kapati kubona mulumi wakwe kacisidwe kapati. Wakatongaukila Jobu akwaamba kuti: “Ucisyoma na? Mutukile Leza kuti ufwe!” Mpoonya, baalumi botatwe bakasika—Elifazi, Bilidadi a Zofari—kabayeeyelwa kuti baboola kumuumbulizya. Muciindi caboobo, bakali kwaamba majwi mabi cakuti bakazooba “baumbulizi bakatezi biyo.” Mucikozyanyo, Bilidadi wakaamba kuti bana ba Jobu beelede kuti bakacita cibi calo cakapa kuti bafwe. Elifazi wakaamba kuti mapenzi ngaakacitikilwa Jobu akaboola akaambo kazibi nzyaakacitide. Mane wakadooneka kuti naa bantu boonse ibasyomeka balayandika kuli Leza. (Job. 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Mubukkale boonse oobu bukatazya, Jobu wakazumanana kusyomeka. Masimpe, kulangilwa kuti wakalubizya ciindi “[naa]kalicita mubotu kwiinda Leza.” (Job. 32:2) Nokuba boobo, wakazumanana kusyomeka.

8. Ino ncikozyanyo nzi cibotu Elihu ncaakapa bantu basikupa lulayo bamazuba aano?

8 Mpoonya, tubala kujatikizya Elihu, awalo iwakaboolede kuswaya Jobu. Elihu wakasaanguna kuswiilila kumubandi ngwaakajisi Jobu alimwi abeenzinyina botatwe. Nokuba kuti wakali ngomusyoonto akati kabaalumi bone aaba, Elihu wakatondezya busongo. Wakabandika a Jobu cabulemu. Elihu wakamulumbaizya Jobu akaambo kabululami bwakwe. Pele alimwi wakaamba kuti Jobu wakabikkila maanu kapati mukusola kulibonya kululama. Mpoonya Elihu wakasyomezya Jobu kuti kubelekela Leza cakusyomeka ncintu cigwasya kapati lyoonse. (Amubale Jobu 36:1, 11.) Elo kaka eeci ncikozyanyo cibotu kapati kuli baabo ibapa lulayo mazuba aano! Elihu wakakkazika moyo, wakaswiilila kapati, wakalumbaizya Jobu kufwumbwa nokwakayandika kucita boobu alimwi wakamupa lulayo luyaka.—Job. 32:6; 33:32.

9. Ino mbuti Jehova mbwaakamugwasya Jobu?

9 Kumamanino, Jobu wakacitikilwa cintu cigambya kapati icakwaambaula a Jehova. Cibalo caamba kuti: “Jehova wakavuwa Jobu kuzwa kuguwo.” Kabelesya mulongo wamibuzyo, Jehova calubomba acakutamulendekezya wakamugwasya Jobu kululamika kuyeeya kwakwe. Jobu wakalutambula lulayo oolu, akwaamba kuti: “Ndimuntu buyo, . . . Ndapubuka mukasuko amutwe.” Jehova naakamana kubandika a Jobu, wakasinsa beenzinyina Jobu botatwe akaambo kakuti ‘tiibakaamba ciluzi.’ Jobu wakeelede kuyoobapailila. Eelyo, “Jobu naakapailila bazwalani bakwe, Jehova wakasandula zyoolwe zyakwe; Jehova wakapa tobile kuli-Jobu kwiinda nzyaakajisi kusaanguna.”—Job. 38:1; 40:4; 42:6-10.

Ino Mbuti Mbotumuyandisya Jehova?

10. Ino nkaambo nzi Jehova ncaatakamuleka buyo Saatani nokuba kumunyonyoona?

10 Jehova Mmulengi wabubumbo boonse, Mwami wazilenge zyoonse. Ino nkaambo nzi ncaatakakuleka buyo kukazya kwa Diabolosi? Leza wakalizyi kuti kumuleka buyo Saatani naa kumunyonyoona taili nenzila mbotu yakubamba kaambo ikakatalisyigwa. Diabolosi wakatamikizya kuti Jobu, imubelesi wa Jehova uusyomeka, takonzyi kuzumanana kusyomeka ikuti wanyangwa lubono ndwajisi. Jobu wakazumanana kusyomeka mumasunko oonse. Mpoonya Saatani wakaamba kuti muntu uuli woonse ulakonzya kuleka kusyomeka kuli Leza ikuti naa wapenzyegwa. Jobu wakapenzyegwa, pele kunyina naakaleka kusyomeka. Aboobo, Saatani wakalibonya kuti mmubeji mukaambo aaka kajatikizya mwaalumi ooyu uusyomeka nokuba kuti talondokede. Ino mbuti kujatikizya babelesi bambi ba Leza?

11. Ino mbuti Jesu mbwaakapa bwiinguzi buzulide kukukazya kwa Saatani?

11 Mubwini, mubelesi wa Leza aumwi kumugama walo uuzumanana kusyomeka mumasunko aali oonse ngakonzya kumuletela Saatani, utondezya kuti kutamikizyigwa koonse nkwaacita sinkondoma ooyu uuteempwi, nkwakubeja. Jesu wakaboola anyika akuzootondezya cakusalazya kuti Saatani mmubeji. Jesu wakali muntu uulondokede mbubwenya mbuli mbwaakabede taateesu wakusaanguna, Adamu. Kusyomeka kwa Jesu kusikila kulufwu kwakatondezya kuti Saatani mmubeji alimwi akuti kutamikizya kwakwe koonse nkwakubeja.—Ciy. 12:10.

12. Ino mubelesi wa Jehova aumwi ujisi coolwe alimwi amukuli nzi?

12 Nokuba boobo, Saatani ulazumanana kusunka bakombi ba Jehova. Aumwi wesu ujisi coolwe alimwi amukuli wakutondezya kwiinda mukusyomeka kwesu kuti tubelekela Jehova akaambo kakuti tulamuyanda kutali akaambo kazyintu nzyotujisi. Ino mbuti mbotuubona mukuli ooyu? Tuubona kuba coolwe cilibedelede cakusyomeka kuli Jehova. Alimwi cilatuumbulizya kuzyiba kuti Jehova ulatupa nguzu kuti tuliyumye alimwi akuti ulabikka magolelo kumasukusyo mbuli mbwaakacita kuli Jobu.—1 Kor. 10:13.

Saatani—Sinkondo Alimwi Siluleyo Uulisumpula

13. Ino bbuku lya Jobu litwaambila makani nzi kujatikizya Saatani?

13 Magwalo aa Chihebrayo apa twaambo tutondezya Saatani mbwakazya Jehova alimwi akucenga bantu. Mu Magwalo aa Banakristo aa Chigiliki, tujana makani aambi kujatikizya kukazya nkwacita Saatani kuli Jehova, alimwi mubbuku lya Ciyubunuzyo, twiiya kuti lino-lino bweendelezi bwa Jehova buyoosinizyigwa alimwi akuti Saatani uyoonyonyoonwa. Bbuku lya Jobu litugwasya kuzyiba kuzanga kwa Saatani. Saatani naakajanika kumiswaangano kujulu, taakwe naakajisi makanze aakutembaula Jehova. Diabolosi wakajisi makanze mabyaabi. Naakatamikizya Jobu akuzumizyigwa kumusunka, mpoonya “Saatani wakazwa kubusyu bwa-Jehova.”—Job. 1:12; 2:7.

14. Ino Saatani wakali kumubona buti Jobu?

14 Aboobo, bbuku lya Jobu lyaamba Saatani kuba sinkondonyina bantu uunyina luse. Kuzwa ciindi nokwakali muswaangano kujulu iwaambwa kuli Jobu 1:6 kusikila ciindi nokwakaba muswaangano aumbi iwaambwa kuli Jobu 2:1, kwakainda ciindi cili mbocibede calo Jobu ncaakali kusunkwa calunya. Kusyomeka kwa Jobu kwakapa Jehova kwaambila Saatani kuti: “Ucisyomekede [Jobu] nekuba kuti wakandilengawida kuti ndimunyonyoone.” Pele Saatani kunyina naakazumina kuti makani ngaakatamikizya Jobu akali aakubeja. Muciindi caboobo, wakaamba kuti Jobu weelede kusunkwa kapati alimwi. Aboobo, Diabolosi wakamusunka Jobu mubukkale boonse bobilo ciindi naakali muvwubi anaakali mucete. Cilisalede kuti Saatani unyina luse kubantu bapengede naa kubantu ibacitikilwa ntenda. Ulibasulide bantu basyomeka. (Job. 2:3-5) Nokuba boobo, kusyomeka kwa Jobu kwakatondezya kuti Saatani mmubeji.

15. Ino mbube nzi mbobajisi basiluleyo bamazuba aano bwalo mbwajisi Saatani?

15 Saatani wakali cilenge cakusaanguna kuba siluleyo. Basiluleyo bamazuba aano batondezya bube buli mbuli bwa Diabolosi. Mizeezo yabo ilakonzya kunyongana kwiinda mukutalika kukazya bamwi mumbungano, baalu Banakristo naa bamu Kabunga Keendelezya. Basiluleyo bamwi tabayandi kubelesya zyina lya Leza, lyakuti Jehova. Balakaka kwiiya makani aajatikizya Jehova nokuba kumubelekela. Mbubwenya mbuli usyi, Saatani, basiluleyo bayanda kunyonganya acaali lusyomo ndobajisi bantu basyomeka. (Joh. 8:44) Nkakaambo kaako babelesi ba Jehova ncobatayandi kuyanzana ambabo munzila iili yoonse.—2 Joh. 10, 11.

Jobu Wakalilemya Zyina lya Jehova

16. Ino Jobu wakali kumubona buti Jehova?

16 Jobu wakalibelesya alimwi akulitembaula zyina lya Jehova. Nociba ciindi naakatambula mulumbe uutyompya wakuti bana bakwe bafwa, Jobu kunyina naakaamba cintu cibi kujatikizya Leza. Nokuba kuti Jobu wakalubizya kwaamba kuti Leza ngonguwe wakamunyanga lubono ndwaakajisi, wakazumanana kulilemya zyina lya Jehova. Kumbele, Jobu wakaamba kuti: “Kulemeka Leza mboobu busongo; kweenguluka bubi nduzibo.”—Job. 28:28.

17. Ino ncinzi cakamugwasya Jobu kuzumanana kusyomeka?

17 Ino ncinzi cakamugwasya Jobu kuzumanana kusyomeka? Cilibonya kuti kaatanamusikila mapenzi, wakalijisi kale cilongwe ciyumu a Jehova. Nokuba kuti tatujisi bumboni bwakuti wakalizyi kuti Saatani wakali kukazya Jehova, Jobu wakalikanzide kuzumanana kusyomeka. Wakaamba kuti: “Mane kusikila ndikafwe nsikooleka kululama.” (Job. 27:5, NW) Ino mbuti Jobu mbwaakaba acilongwe ciyumu eeci? Cakutadooneka, wakazibikkila maanu nzyaakamvwa kujatikizya Leza mbwaakeendelezya Abrahamu, Izaka a Jakobo, balo ibakali basazinyina. Alimwi kwiinda mukulangilila zilenge, Jobu weelede kuti wakazyiba bube bunji bwa Jehova.—Amubale Jobu 12:7-9, 13, 16.

18. (a) Ino mbuti Jobu mbwaakatondezya kulyaaba kuli Jehova? (b)Ino mbuti mbotwiiya cikozyanyo cibotu ca Jobu?

18 Nzyaakaiya Jobu zyakamukulwaizya kuba amakanze aakukkomanisya Jehova. Akaambo kakuyeeya kuti ambweni bana bakwe bacita cintu cimwi citamukkomanisyi Leza naa “kusowelezya Leza mumyoyo yabo,” wakali kutuula zipaizyo ciindi coonse. (Job. 1:5) Nociba ciindi naakasunkwa kapati, Jobu wakali kwaamba majwi mabotu kujatikizya Jehova. (Job. 10:12) Elo kaka eeci ncikozyanyo cibotu! Andiswe tweelede kuba aluzyibo lwini-lwini lujatikizya Jehova alimwi amakanze aakwe. Tweelede kuba acilengwa cibotu cakuyumya cilongwe cibotu a Jehova kwiinda mukuba aciiyo ca Bbaibbele cesu tobeni, kujanika kumiswaangano, kupaila alimwi akukambauka makani mabotu. Kunze lyaboobo, tulacita zyoonse nzyotukonzya kutegwa twaambilizye zyina lya Jehova. Mbubwenya buyo kusyomeka kwa Jobu mbokwakamukkomanisya Jehova, akwalo kusyomeka kwababelesi ba Leza mazuba aano kulamukkomanisya. Kaambo aaka kalabandikwa mucibalo citobela.

Sena Muciyeeyede?

• Ino ncinzi cakapa Saatani Diabolosi kuti asunke Jobu?

• Ino mmasunko aali buti aakamucitikila Jobu, alimwi ino wakacita buti?

• Ino ncinzi ciyootugwasya kuzumanana kusyomeka mbuli mbwaakacita Jobu?

• Ino ncinzi ncotwiiya kujatikizya Saatani kubbuku lya Jobu?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 4]

Makani aajatikizya Jobu atugwasya kuzyiba kaambo kapati kajatikizya bweendelezi bwa Jehova bwakoonse-koonse

[Cifwanikiso icili apeeji 6]

Mmuubukkale buli buti kusyomeka kwanu mokukonzya kusunkwa?