Skip to content

Skip to table of contents

Mubanzi Uusyomeka A Kabunga Kakwe Keendelezya

Mubanzi Uusyomeka A Kabunga Kakwe Keendelezya

Mubanzi Uusyomeka A Kabunga Kakwe Keendelezya

“Nguuli mubanzi uuzi uusyomekede, simalelaakwe ngwazoobika kubana bakwe, kuti abaabile zilyo zyabo kuciindi ceelede?”—LK. 12:42.

1, 2. Ino mmubuzyo nzi uuyandika kapati ngwaakabuzya Jesu kujatikizya mazuba aakumamanino?

NAAKALI kubaambila citondezyo camazuba aakumamanino, Jesu wakabuzya mubuzyo wakuti: “Nguni muzike musyomesi uucenjede ngwaakakazika mwami wakwe kuti abe mwami wabo basiŋanda bakwe, abaabile zilyo zyabo kuciindi ceelede.” Mpoonya Jesu wakaamba kuti muzike ooyu wakali kuyoopegwa bulumbu bwakulanganya zyintu zyoonse zyasimalelo akaambo kakusyomeka kwakwe.—Mt. 24:45-47.

2 Myezi iili mbwiibede yakainda, Jesu wakalibuzyide mubuzyo uukozyenye ayooyu. (Amubale Luka 12:42-44.) Wakaamba muzike ooyu kuti “mubanzi.” Mubanzi ngusikulanganya zyintu zyoonse zyaaŋanda, naa muntu uupedwe mulimo wakulanganya babelesi. Nokuba boobo, awalo mubanzi mmubelesi. Ino muzike ooyu naa mubanzi nguni, alimwi ino mbuti mbwaabila “zilyo . . . kuciindi ceelede”? Cilayandika kapati kuti toonse tuzyibe mbocaabilwa cakulya cakumuuya.

3. (a) Ino mbuti basizikombelo zya Bunakristo Bwanyika mbobasola kupandulula majwi ngaakaamba Jesu kujatikizya “muzike”? (b) Ino “mubanzi” naa “muzike,” nguni, alimwi ino “basiŋanda” mbaani?

3 Basizikombelo zya Bunakristo Bwanyika kanji-kanji bayeeya kuti majwi aaya aa Jesu aamba bantu ibajisi mikuli muzikombelo eezyi. Pele Jesu, “mwami” naa simalelo wamucikozyanyo, tanaakaamba kuti kuyooba bazike banji kabali muzikombelo ziindene-indene zya Bunakristo Bwanyika. Muciindi caboobo, cakusalazya wakaamba kuti kwakali kuyooba buyo “mubanzi,” naa “muzike” omwe, walo ngwaakali kuyoobikka kuti alanganye zyintu zyakwe zyoonse. Aboobo, kweelana ambokupandululwa kanji-kanji mumagazini eeyi, mubanzi weelede kuti wiiminina “katanga kaniini” kabasikwiiya bananike kabali kabunga komwe. Mumajwi aali mu Makani Mabotu ngaakalemba Luka, Jesu wakalaambide kujatikizya mbabo. (Lk. 12:32) “Basiŋanda” baiminina kabunga nkamunya aaka, pele lino kabali muntu aumwi kumugama. Aboobo tulakonzya kubuzya mubuzyo wakuti: Sena muntu aumwi wamukabunga aaka ulatola lubazu mukwaabila cakulya aciindi ceelede? Bwiinguzi bulajanika notulanga-langa ncaamba Magwalo.

Mubelesi wa Jehova Ciindi Camusyule

4. Ino Jehova wakaamba nzi kujatikizya cisi ca Israyeli yansiku, alimwi ino ncinzi ciyandika kapati kuzyibwa kujatikizya cisi eeci?

4 Jehova wakaamba bantu bakwe, icisi ca Israyeli cansiku kuti mmuzike omwe. “Ndinywe bakamboni bangu [kwaamba bantu banji], mbwaamba Jehova, alakwe mulanda wangu [muntu omwe] ngundisalide ngukamboni.” (Is. 43:10) Bantu boonse bamucisi bakabikkilizyigwa muciinga camulanda omwe buyo. Nokuba boobo, cilayandika kapati kuzyiba kuti balikke buyo bana Levi—bapaizi kubikkilizya abaabo ibatakali bapaizi—mbebakali kuyiisya Mulawo kucisi coonse.—2 Mak. 35:3; Malk. 2:7.

5. Kweelana ambwaakaamba Jesu, ino nkucinca kupati ikuli buti ikwakali kuyooba?

5 Sena cisi ca Israyeli ncencico ncaakaamba Jesu kuba muzike? Peepe. Tulakonzya kwaamba boobu akaambo kamajwi Jesu ngaakaambila ba Juda aakuti: “Bwami bwa-Leza buzoonyanzigwa kulindinywe, buzoopegwa musyobo umbi uuzyala micelo yabo.” (Mt. 21:43) Cilisalede kuti kwakali kuyooba kucinca. Jehova wakali kuyoobelesya cisi cipya. Nokuba boobo, caboola kumakani aakuyiisya, mulimo ngwajisi muzike wamucikozyanyo ca Jesu utobela bubambe bukozyenye “[abwa]mulanda” waku Israyeli yansiku.

Muzike Musyomesi Walibonya

6. Ino ncisi nzi cipya icakatalika mubuzuba bwa Pentekoste mu 33 C.E., alimwi ino mbaani ibakaba cibeela cancico?

6 Cisi cipya, “bana ba-Israyeli ba-Leza,” cibambidwe abana Israyeli bakumuuya. (Gal. 6:16; Rom. 2:28, 29; 9:6) Cakatalika ciindi muuya wa Leza nowakatilwa lya Pentekoste mu 33 C.E. Kuzwa waawo, Banakristo bananikidwe amuuya boonse bakaba cibeela cacisi eeci calo icili nceciinga camuzike uusalidwe a Simalelo, Jesu Kristo. Muntu aumwi wamucisi eeci wakapegwa mulimo wakukambauka makani mabotu akugwasya bantu kuba basikwiiya. (Mt. 28:19, 20) Pele sena muntu uuli woonse wamukabunga aaka wakali kuyootola lubazu mukwaabila cakulya aciindi ceelede? Atulange-lange Magwalo mbwaawiingula mubuzyo ooyu.

7. Kumatalikilo, ino mmulimo nzi mupati ngobakali kucita baapostolo, alimwi ino mmulimo nzi aumbi ngobakazoopegwa?

7 Ciindi Jesu naakasala baapostolo bakwe ibali 12, mulimo wabo mupati wakali kubikkilizya kutumwa kuyakukambauka makani mabotu kubantu. (Amubale Marko 3:13-15.) Mulimo ooyu wakeendelana ancolyaamba bbala lya Chigiliki lyakuti apostolos, lyalo ilizwa kubbala lyaamba kuti “kutumwa.” Nokuba boobo, nokwakainda ciindi alimwi mbungano ya Bunakristo kaili afwaafwi akutalisyigwa, mulimo wabwaapostolo wakazooba ‘mulimo wabulangizi.’—Inc. 1:20-26, NW.

8, 9. (a) Ino ncinzi ncobakali kubikkila kapati maano baapostolo ibali 12? (b) Ino mbaani abamwi bakapegwa mikuli miyumu kweelana ambokakazumizya kabunga keendelezya?

8 Ino ncinzi ncobakali kubikkila kapati maano baapostolo ibali 12? Bwiinguzi bulakonzya kubonwa muzyintu zyakacitika nobwakainda buzuba bwa Pentekoste. Nokwakabuka matongausi kujatikizya mbozyakali kwaabilwa zyakulya zyabuzuba abuzuba kuli bamukabafwu, baapostolo ibali 12 bakabunganya basikwiiya akubaambila kuti: “Takweelede kuti swebo tuleke makani aa-Leza, tugame kwaaba zilyo.” (Amubale Incito 6:1-6.) Mpoonya baapostolo bakasala bakwesu bamwi ibeelela kuti balanganye ‘mulimo ooyu uuyandika’ kutegwa baapostolo babikkile maano “kumulimo wamakani.” Bubambe oobu bwakusala bakwesu kumulimo wakulanganya zyakulya bwakapa kuti Jehova aulongezye mulimo, aboobo “makani aa-Leza akaanda, basikwiiya bakavulisya mu-Jerusalemu.” (Inc. 6:7) Aboobo mulimo mupati wakwaabila cakulya cakumuuya wakalanganyizyigwa abaapostolo.—Inc. 2:42.

9 Mukuya kwaciindi, bamwi bakapegwa mikuli miyumu. Paulo a Barnaba, kwiinda mukusololelwa amuuya uusalala, bakatumwa ambungano yaku Antiokeya kuti babe bamisyinali. Abalo bakazyooambwa kuti mbaapostolo nokuba kuti tiibakali akati kabaapostolo bakusaanguna ibali 12. (Inc. 13:1-3; 14:14; Gal. 1:19) Kabunga keendelezya ku Jerusalemu kakakuzumina kusalwa kwabo. (Gal. 2:7-10) Nokwainda ciindi cisyoonto kuzwa waawo, Paulo wakatalika kutola lubazu mukwaabila cakulya cakumuuya. Wakalemba lugwalo lwakwe lwakusaanguna ilwakasololelwa amuuya.

10. Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, sena Banakristo bananikidwe amuuya boonse bakatola lubazu mukubamba cakulya cakumuuya? Amupandulule.

10 Nokuba boobo, sena Banakristo boonse ibananikidwe amuuya bakali kutola lubazu mukulanganya mulimo wakubamba cakulya cakumuuya? Peepe. Mwaapostolo Paulo utwaambila kuti: “Sa boonse mbaapostolo? Sa boonse mbasinsimi? Sa boonse mbaiyi? Sa boonse balacita malele?” (1 Kor. 12:29) Nokuba kuti Banakristo boonse bananikidwe amuuya bakatola lubazu mumulimo wakukambauka, mbasyoonto buyo—balikke baalumi ibali lusele—mbabakabelesyegwa kulemba mabbuku aamu Magwalo aa Banakristo aa Chigiliki aali 27.

Muzike Musyomesi Mumazuba Aano

11. Ino ‘nzyintu’ nzi nzyaakasalilwa muzike kuti kalanganya?

11 Majwi ngaakaamba Jesu aalembedwe kuli Matayo 24:45 alatondezya cakusalazya kuti kunooli ciinga camuzike musyomesi uucenjede anyika kuciindi cakumamanino. Lugwalo lwa Ciyubunuzyo 12:17 lwaamba bantu aaba kuti “basyaala” ibalunyungu lwamwanakazi. Kabali kabunga, ibasyeede aaba bakasalwa kuti balanganye zyintu zyoonse zya Kristo izili aano anyika. “Zintu” nzyalanganya mubanzi uusyomeka, nzyintu zya Mwami izili anyika zyalo zibikkilizya bantu ibayoolelwa mu Bwami kabali anyika alimwi azyintu zyakumubili zyalo izibelesyegwa mumulimo wakukambauka makani mabotu.

12, 13. Ino mbuti Munakristo mbwazyiba kuti ujisi bulangizi bwakuunka kujulu?

12 Ino mbuti Munakristo mbwazyiba kuti ujisi bulangizi bwakuunka kujulu alimwi akuti uli akati kabana Israyeli bakumuuya ibasyeede? Bwiinguzi bujanika mumajwi aamwaapostolo Paulo ngaakalembela baabo ibakajisi bulangizi bwakuunka kujulu mbuli mbwaakajisi naakati: “Boonse beenzegwa ku-Muuya wa-Leza mbabonya mbibana ba-Leza. Nkaambo teemwatambula muuya wabuzike buboozezya buyoofu pe, mwatambula muuya wabwana, mulinguwo mutuompolola kuti, Abba, Ta. Muuya mwini ulazuminana amyuuya yesu tubeni kuti tuli bana ba-Leza. Lino kuti tuli bana, alimwi tuli baswaana, nkukuti baswaana ba-Leza, baswaana bakwe antoomwe a-Kristo, ikuti tuli bapenzinyina kuti tukabe balemunyina.”—Rom. 8:14-17.

13 Mubufwaafwi, inga twaamba kuti bantu aaba bakananikwa amuuya uusalala wa Leza alimwi ‘bakasalwa’ naa kwiitwa kuti bakabe abuumi bwakujulu. (Heb. 3:1) Leza nguubaita bantu aaba. Mpoonya balo balazumina cakutasowa ciindi alimwi cakutayoowa kuba bana ba Leza. (Amubale 1 Johane 2:20, 21.) Aboobo tabalisalili kuba abulangizi oobu, pele Jehova ubikka citondezyo aali mbabo, naa ulabapa muuya uusalala.—2 Kor. 1:21, 22; 1 Pet. 1:3, 4.

Kukubona Munzila Yeelede Kwiitwa Kwabo

14. Ino mbuti bananike mbobakubona kwiitwa kwabo?

14 Ino mbuti mbobeelede kulibona bananike aaba ciindi nobalindila bulumbu bwabo bwakuunka kujulu? Beelede kuzyiba kuti nokuba kuti bakaitwa, ooku nkwiitwa buyo. Beelede kuzumanana kusyomeka kusikila kulufwu kutegwa bakatambule bulumbu oobu. Cakulibombya balimvwa mbubwenya mbuli mbwaakalimvwa Paulo naakalemba kuti: “Nsiyeeyi kuti ndicijene kale, pe, pele cintu comwe ncencita nceeci. Ndaziluba zintu zili musule, ndadunamina zintu zili kunembo, aboobo nja bubindaanina kumagolelo, kuti nkajane bulumbu bwakujulu mbwatwiitila Leza muli-Kristo Jesu.” (Flp. 3:13, 14) Bananike ibasyeede beelede kusolekesya ‘kweenda cakulibombya kweelana abwiite mbobakaitilwa,’ kabacita oobu “cakuyoowa acakuzyangama.”—Ef. 4:1, 2; Flp. 2:12; 1 Tes. 2:12.

15. Ino mbuti Banakristo mbobeelede kubabona aabo ibatola lubazu mukulya zitondezyo lya Ciibalusyo, alimwi ino mbuti bananike mbobalibona?

15 Kulubazu lumwi, ino mbuti Banakristo bambi mbobeelede kumubona muntu iwaamba kuti wakananikwa eelyo akutalika kulya zitondezyo lya Ciibalusyo? Muntu ooyu teelede kudoonekwa pe. Kaambo kali alinguwe a Jehova. (Rom. 14:12) Nokuba boobo, Banakristo ibananike tabeelede kuyanda kuti kababonwa munzila yaalubazu. Tabayeeyi kuti kunanikwa kubapa luzyibo lwaalubazu ilwiindene andobajisi nobaba baabo babeleka kwaciindi cilamfwu ibacibeela “[ca]nkamu impati.” (Ciy. 7:9) Tabasyomi kuti bajisi muuya uusalala munji kwiinda beenzinyina “[iba]mbelele zimwi.” (Joh. 10:16) Tabalangili kucitilwa zyintu munzila yaalubazu, naa kuyeeya kuti kulya zitondezyo kubabikka atala lyabaalu mumbungano.

16-18. (a) Sena bananike boonse balatola lubazu mukuyubununa kasimpe kulindiswe? Amupandulule. (b) Ino nkaambo nzi ncocitayandiki kuti ibali mu Kabunga Keendelezya kababuzya bananike boonse kabatanasala cakucita?

16 Sena bananike boonse ibali munyika yoonse batambikizyanya milumbe yalo iijatikizidwe mukuyubununa kasimpe kulindiswe? Peepe. Nokuba kuti kakamu kaciinga camuzike kajisi mukuli wakusanina mukwasyi wakumuuya, boonse ibali muciinga camuzike bajisi mikuli naa milimo iindene-indene. (Amubale 1 Ba-Korinto 12:14-18.) Mbuli mbokwaambwa kale, mumwaanda wamyaka wakusaanguna, boonse bakali kutola lubazu mumulimo wakukambauka. Pele mbasyoonto buyo ibakabelesyegwa kulemba mabbuku aamu Bbaibbele alimwi akulanganya mbungano ya Bunakristo.

17 Mucikozyanyo: Magwalo zimwi ziindi aamba kuti “imbungano” yatola ntaamu mukaambo ikalubeta. (Mt. 18:17) Pele mubwini, mbaalu balikke ibatola ntaamu eeyi kabali baiminizi bambungano. Baalu tabatambikizyani twaambo abantu boonse ibali mumbungano kutegwa babuzye mbobayeeya mukusala kuli koonse nkobacita mulubeta. Kweelana abubambe bwambunga ya Leza, bacita mulimo ngobapedwe; baiminina mbungano yoonse.

18 Mbubwenya buyo, imazuba aano mbaalumi basyoonto buyo ibajisi mukuli wakwiiminina ciinga camuzike. Bapanga Kabunga Keendelezya ka Bakamboni ba Jehova. Baalumi aaba ibananikidwe amuuya balanganya mulimo uujatikizya Bwami alimwi abubambe bwakwaabila cakulya cakumuuya. Kweelana ambozyakabede mumwaanda wamyaka wakusaanguna, ibali mu Kabunga Keendelezya tabeelede kubuzya bantu boonse ibali muciinga camuzike kabatanasala cili coonse cakucita. (Amubale Incito 16:4, 5.) Nokuba boobo, Bakamboni boonse ibananike balatola lubazu mumulimo wabutebuzi walo uuli mukucitwa. Kakali kakamu, “muzike musyomesi uucenjede” nkabunga komwe, pele bantu bali mumo kubagama, balijisi milimo iindene-indene.—1 Kor. 12:19-26.

19, 20. Ino bankamu mpati batondezya buti kuti bamubona munzila yeelede “muzike musyomesi uucenjede” alimwi Kabunga kakwe Keendelezya?

19 Ino twaambo ootu twaambwa atala aawa tweelede kubajatikizya buti ibankamu mpati balo ibajisi bulangizi bwakuyoopona anyika kukabe kutamani? Kabali cibeela cazyintu zya Mwami, balakamantana mububambe buli boonse bupangwa a Kabunga Keendelezya kalo ikaiminina “muzike musyomesi uucenjede.” Ibankamu mpati balalumba akaambo kacakulya cakumuuya icaabilwa kwiinda mubusolozi bwa Kabunga Keendelezya. Nobalemeka ciinga camuzike, bankamu mpati tabasumpuli bantu ibali muciinga eeci. Kunyina Munakristo uunanikidwe ncobeni uukonzya kuyanda naa kulangila kusumpulwa munzila iili boobu.—Inc. 10:25, 26; 14:14, 15.

20 Kufwumbwa naa tuli “basiŋanda,” ibacibeela cabananike ibasyeede, naa tuli bankamu mpati, atukanze kukamantana amubanzi uusyomeka alimwi a Kabunga kakwe Keendelezya. Aumwi wesu kumugama azumanane ‘kulangila’ akusyomeka kusikila kumamanino.—Mt. 24:13, 42.

Sena Muciyeeyede?

• Ino nguni “muzike musyomesi uucenjede,” alimwi ino basiŋanda mbaani?

• Ino mbuti muntu mbwazyiba kuti ujisi bulangizi bwakuunka kujulu?

• Ino mbaani ibajisi mukuli wakubamba cakulya cakumuuya?

• Ino munanike aumwi weelede kulibona buti?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Mazuba aano, Kabunga Keendelezya kaiminina muzike musyomesi uucenjede. Bubambe buli boobu bwakaliko amumwaanda wamyaka wakusaanguna