Skip to content

Skip to table of contents

Mbwatuyanda Kristo Citupa Kubayanda Bamwi

Mbwatuyanda Kristo Citupa Kubayanda Bamwi

Mbwatuyanda Kristo Citupa Kubayanda Bamwi

“Jesu . . . mbwaakali kubayanda bana bakwe abali munyika ino, wakabayanda mane kusikila kumamanino.”—JOH. 13:1.

1, 2. (a) Ino mbuti Jesu mbwaakatondezya luyando lwiinda? (b) Ino mucibalo eeci ncinzi ncotutiilange-lange kujatikizya luyando?

JESU wakatondezya cikozyanyo cibotu caluyando. Zyoonse nzyaakali kucita zyakali kutondezya luyando—mbwaakali kulilemeka akwaambaula, kuyiisya alimwi alufwu lwakwe lwacipaizyo. Mane kusikila naakafwa, Jesu wakali kubayanda bantu, ikapati basikwiiya bakwe.

2 Basikumutobela Jesu beelede kutobela cikozyanyo cakwe caluyando icibotu kwiinda. Eeci citupa kuti aswebo katubayanda bakwesu abacizyi mumbungano alimwi abantu bambi. Mucibalo eeci, tulalanga-langa ibaalu mumbungano ncobakonzya kwiiya kuli Jesu kujatikizya kutondezya luyando kuli baabo balubizya abaabo bacita cibi cipati. Alimwi tulabandika Banakristo mbobakulwaizyigwa a Jesu kugwasya ibanyina baciswa abali mumapenzi amwi.

3. Nokuba kuti Petro wakacita cibi cipati, ino Jesu wakamulanga buti?

3 Ibuzuba bwamamanino masiku Jesu katanafwa, imwaapostolo wakwe Petro wakamukaka ziindi zyotatwe. (Mk. 14:66-72) Nokuba boobo Petro naakapiluka kuli Jesu, wakamulekelela. Mane wakamupa mikuli minji mumbungano. (Lk. 22:32; Inc. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Ino ncinzi ncotwiiya kuzwa kuli Jesu mbwaakeendelezya baabo bacita cibi cipati?

Kamubayanda Mbuli Mbwaakali Kubayanda Kristo Aabo Babisya

4. Ino ndiilili nokuyandika kapati kutondezya miyeeyo ya Kristo?

4 Iciindi nocikatazya kapati kutondezya luyando mbuli mbwaakali kucita Kristo ndeeliya umwi mumukwasyi naa mumbungano naacita cibi cipati. Ibweende bwazyintu bwa Saatani mbobuya kumamanino, imuuya wanyika uyabwiindila kunyonganya bantu. Toonse buyo, bana abapati, tulakonzya kuyungwa amicito yanyika mibi akuleka kucita zyintu zili kabotu. Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, bamwi bakagusyigwa mumbungano ya Bunakristo, ibamwi bakasinswa. Ncimwi buyo amazuba aano. (1 Kor. 5:11-13; 1 Tim. 5:20) Nokuba boobo, ikuti ibaalu balanganya twaambo tuli boobu kababayanda mbuli mbwaakali kubayanda Kristo, balakonzya kubagwasya aabo babisya.

5. Ino mbuti baalu mbobeelede kwiiya Kristo nobagwasya baabo bacita zibi?

5 Mbubwenya mbuli Jesu, ibaalu beelede kusumpula zyeelelo zya Leza lyoonse. Nobacita oobo, balatondezya bube bwa Jehova bwakulibombya, luzyalo aluyando. Ikuti umwi weempwa ncobeni, ‘wawizuka naa kuteta mumoyo’ akaambo kacibi ncaakacita, inga cabaubila baalu ‘kumuboozya amyoyo iibombede.’ (Int. 34:18; Gal. 6:1) Pele ino mbuti mbobeelede kucita ikuti ooyo iwacita cibi kateempwi?

6. Ino ncinzi baalu ncobateelede kucita nobalanganya milandu, alimwi nkaambo nzi?

6 Ikuti ooyo wacita cibi walukaka lulayo lwamu Magwalo naa watalika kupa bambi mulandu, ibaalu abamwi mumbungano balakonzya kunyema. Nobabona mapenzi ngaaleta kumbungano, balakonzya kucita zyintu kweelana ambobalimvwa kujatikizya muntu ooyo. Nokuba boobo, ikunyema inga kwaleta buyo mapenzi alimwi takuli kutondezya “miyeeyo ya Kristo.” (1 Kor. 2:16; amubale Jakobo 1:19, 20.) Jesu naakali anyika wakabacenjezya bamwi cakutainda mumbali, pele kunyina naakaamba zyintu zyakali kukonzya kubanyemya naa kubacisa. (1 Pet. 2:23) Muciindi caboobo, kwiinda mumajwi amumicito yakwe, wakabatondezya basimucita zibi kuti bakali kukonzya kweempwa akupiluka kuli Jehova. Masimpe, kamwi kaambo akati katwaambo tupati Jesu ncaakaboolela anyika “[nka]kuzoofutula bacitazibi.”—1 Tim. 1:15.

7, 8. Ino ncinzi ceelede kubasololela baalu nobalanganya makani aalubeta?

7 Ino mbuti mbotweelede kwiiya cikozyanyo ca Jesu kujatikizya mbotubabona aabo bayandika kulaigwa mumbungano? Kamuyeeya kuti ibubambe oobu bwamu Bbaibbele bwakugusya baabo babisya bukwabilila boonse mumbungano alimwi bulakonzya kugwasya basimucita zibi kuti beempwe. (2 Kor. 2:6-8) Cilausisya kuti bamwi tabeempwi alimwi balagusyigwa mumbungano, nokuba boobo cilakkomanisya ikuzyiba kuti bunji bwabo balapiluka kuli Jehova akumbungano yakwe. Ikuti baalu kabamuyanda mbuli mbwaakali kucita Kristo, inga camuubila muntu wabisya ikweempwa akupiluka kumbungano. Kumbele, ibantu bagusyidwe mumbungano balakonzya kuluba lulayo lwamu Bbaibbele ndobakapegwa abaalu, pele tabakalubi kuti baalu bakabandika ambabo cabulemu alimwi akuti bakali kubayanda mbuli mbwaakali kucita Kristo.

8 Aboobo, ibaalu beelede kutondezya “micelo ya-Muuya,” ikapati luyando luli mbuli lwa Kristo, nokuba kuti aabo bacita zibi tabalutambuli lulayo lwamu Magwalo. (Gal. 5:22, 23) Tabeelede kubinda kugusya muntu mumbungano. Beelede kutondezya kuti balayanda kuti aabo babisya beempwe akupiluka kuli Jehova. Aboobo, iciindi sizibi neempwa, ulakonzya kumulumba Jehova abaalu ibapa kuti cimuubile kupiluka kumbungano.—Ef. 4:8, 11, 12.

Ikubayanda Bantu Mumazuba Aakumamanino Mbuli Mbwaakali Kubayanda Kristo

9. Amupe cikozyanyo ca Jesu mbwaakatondezya kuti ulabayanda basikwiiya bakwe.

9 Luka wakalemba citondezyo cibotu ca Jesu mbwaakatondezya luyando. Kristo wakalizyi kuti kumbele, basikalumamba bana Roma bakali kuya kuusaala munzi wa Jerusalemu kakunyina amuntu wakali kukonzya kuccija. Caluyando, Jesu wakabacenjezya basikwiiya bakwe kuti: “Wabona kuti Jerusalemu wazinganwa mukati kempi, amukazibe kuti kusaalwa kwawo kuli afwaafwi.” Ino ncinzi ncobakeelede kucita? Jesu wakabaambilila limwi ncobakeelede kucita. Wakati: “Ndilyonya abo abali mu-Judaya abacijile mumalundu, abali mukati kawo abazwe, abali kumyuunda batanjili mumunzi. Nkaambo aya ngamazuba aakubweedezya cibi kuti kuzyulile koonse ukwakalembwa.” (Lk. 21:20-22) Basikalumamba bana Roma nobakamana kuzinguluka Jerusalemu mu 66 C.E., aabo ibakamvwa, bakaatobela malailile aaya.

10, 11. Ino mbuti kulanga-langa Banakristo bakusaanguna mbobakaccija kuzwa mu Jerusalemu mbokukonzya kutugwasya kulibambila “mapenzi mapati”?

10 Nobakali kuccija kuzwa mu Jerusalemu, Banakristo bakeelede kutondezya kuti balayandana, mbuli Kristo mbwaakabatondezya kuti ulabayanda. Inzya, bakeelede kwaabilana zyintu. Pele businsimi bwa Jesu tiibwakali kugolela buyo akunyonyoonwa kwa Jerusalemu. Wakaamba kuti: “Kuzooba mapenzi mapati aatana kubonwa kuzwa kumalengelo aanyika kusikila sunu, alimwi takoozooba limbi aali boobu pe.” (Mt. 24:17, 18, 21) Kaatanatalika alimwi anaayootalika aayo “mapenzi mapati” ngotulangila, aswebo tuyooba mumapenzi naa kubula zyintu ziyandika zyakumubili. Ikuba aluyando mbuli lwa Kristo kuyootugwasya kuliyumya.

11 Aciindi eeco, tuyooyandika kutobela cikozyanyo ca Jesu, ikuba aluyando lwini-lwini lutali lwakuupaupa ameso. Kujatikizya makani aaya, mwaapostolo Paulo wakapa lulayo lwakuti: “Umwi aumwi akati kesu akondezye mweenzinyina kukumucitila cibotu cakuyakana. Nkaambo Kristo alakwe teewakalikondezya mwini . . . Lino Leza wabukakatilo abukombelezyo amupe bujatano bwacinkaminwe mbuli Kristo Jesu.”—Rom. 15:2, 3, 5.

12. Ino nduyando luli buti ndotuyandika kuba andulo lino, alimwi ino nkaambo nzi?

12 Petro, iwakalibonena luyando lwa Jesu, awalo wakakulwaizya Banakristo kuba “[a]luyandano lwabunyina lwinilwini” akuti bakeelede “kuswiililisya lusinizyo.” Wakati “amukayandane camyoyo acanguzu.” (1 Pet. 1:22) Lino, kwiinda lyoonse, tweelede kuba abube oobu bwa Kristo. Mapenzi kubantu ba Leza atalika kale kuvwula. Kunyina weelede kusyoma cintu cili coonse camunyika, mbubonya mbotwabona kale penzi lyamali lili munyika yoonse. (Amubale 1 Johane 2:15-17.) Muciindi caboobo, mamanino mbwaayabuswena afwaafwi, tuyandika kuyumya cilongwe cesu a Jehova alimwi abakwesu mumbungano. Paulo wakaamba kuti: “Amuyandane aluyandisyo lwabunyina. Amusungwaale kukulemekana.” (Rom. 12:10) Petro awalo wakakakankaizya kaambo aaka naakaamba kuti: “Kwiinda zyoonse amusungwaale kuyandana, nkaambo luyando ndoluvumba zibi zinjizinji.”—1 Pet. 4:8.

13-15. Ino mbuti bakwesu abacizyi bamwi mbobakatondezya luyando mbuli Kristo muziindi zyamapenzi?

13 Kuzinguluka nyika yoonse, Bakamboni ba Jehova balizyibidwe kuti mbantu bali aluyando lwini-lwini. Amuyeeye Bakamboni ibakalisungula kugwasya ciindi zilawo zimwi zyamucisi ca United States nkocili kumusanza nozyakanyonyoonwa aguwo pati mu 2005. Akaambo kakutobela cikozyanyo ca Jesu cakubayanda bantu, ibantu bainda ku 20,000 bakalisungula, ibunji bwabo bakasiya maanda aabo mabotu amilimo yabo kutegwa bakagwasye ibanyina bakali mumapenzi.

14 Mubusena bumwi, imeenda aamulwizi akapaya mane kusikila kumakkilomita aali 80 alimwi akali manji kusikila kumamita aali 10 kuya mujulu. Meenda naakayuminina, kwakajanika kuti bunji bwamaanda akanyonyoonwa. Bakamboni bakalisungula kuzwa kuzisi ziindene-indene ibakali aluzyibo mumilimo iindene-indene, bakatolelezya azibelesyo ziyandika alimwi bakalilibambilide kubeleka mulimo uuli woonse. Bacizyi bobile ibana bakwabo, alimwi mbaamukabafwu, bakalongela zyintu mumootokala wabo akweenda musinzo uulampa makilomita aali 3,000 kutegwa bakagwasye. Mucizyi omwe wakasyaala kubusena ooko, ucigwasya bamukkomiti yakugwasyilizya nokwacitika ntenda alimwi ulabeleka amulimo wabupainiya.

15 Imaanda aa Bakamboni aabantu bamwi aainda ku 5,600 akayakwa naa kuyakululwa. Ino Bakamboni bakubusena ooku bakalimvwa buti akaambo kaluyando lwabakwesu abacizyi aaba? Mucizyi umwi iwakali aŋanda yakawa wakali kukkala mukaanda kasyoonto ikakali kusweka alimwi imwakali citofwu catakali kubeleka kabotu. Bakwesu bakamuyakila ŋanda mbotu. Kaimvwi kumbele lyaŋanda yakwe eeyi mbotu, wakalila akaambo kakukondwa akulumba Jehova abakwesu. Bunji bwa Bakamboni ibakayakilwa maanda tiibakalongela mumo kwamwaka naa kwiindaawo. Nkaambo nzi? Kutegwa bakwesu bakaunkide kugwasyilizya kabacikkala mumo. Eelyo kaka eeci ncikozyanyo cibotu cakutondezya luyando mbuli Kristo!

Ikubayanda Balwazi Mbuli Mbwaakali Kubayanda Kristo

16, 17. Ino muunzila nzi motukonzya kutondezya luyando mbuli Kristo kubantu baciswa?

16 Tobamwi tainatucitikilide ntenda iili boobu. Pele toonse buyo tulasikilwa mapenzi aakuciswa, lwesu tobeni naa umwi wamumukwasyi. Jesu wakatupa cikozyanyo cibotu mbotweelede kubayanda bantu baciswa. Akaambo kaluyando, wakabafwida lubomba. Makamu aabantu nobakamuletela balwazi, “boonse wakabaponya.”—Mt. 8:16; 14:14.

17 Mazuba aano, Ibanakristo tabajisi nguzu zyakuponya munzila yamaleele, pele balabafwida lubomba bantu baciswa mbubwenya mbuli Jesu mbwaakali kubafwida lubomba. Ino mbuti mbobacita oobo? Inzila yomwe njakuti baalu balatondezya kuti balabayanda bantu mbuli mbwaakali kubayanda Kristo kwiinda mukubika bubambe bwakugwasya baciswa mumbungano. Nobacita boobo batobela njiisyo iilembedwe kulugwalo lwa Matayo 25:39, 40. * (Amubale.)

18. Ino mbuti bacizi bobilo mbobakatondezya luyando lwini-lwini kumucizi umwi, alimwi ino ncinzi cakacitika?

18 Eeci tacaambi kuti baalu balike mbobakonzya kugwasya bamwi. Amuyeeye cakacitikila mucizi Charlene iwakali amyaka yakuzyalwa iili 44. Wakali abulwazi bwa kansa alimwi wakaambilwa kuti ulafwa kwainda buyo mazuba aali kkumi. Bacizi bobilo bamumbungano, Sharon a Nicolette, nobakabona kuti mucizi ooyu uyandika lugwasyo alimwi akubona mbocakali kubakatazya balumi bakwe kumulanganya, bakalisungula kumugwasya. Mucizi ooyu tanaakafwa mumazuba aali kkumi pele wakazumanana kupona kwansondo zili cisambomwe alimwi bacizi aaba bakali kumugwasya ciindi coonse kusikila naakafwa. Sharon waamba kuti: “Cilakatazya kulwazya muntu ikuti kozyi kuti takoopona. Pele Jehova wakatuyumya. Eeci cakayumya lusyomo lwesu muli Leza alimwi akuyumya cilongwe cesu. Balumi ba Charlene baamba kuti: “Tandikabalubi bacizi aaba akaambo kalubomba lwabo alimwi akugwasya nkobakacita. Iluyando lwabo oolu lwakapa kuti mukaintu wangu Charlene limuubile sunko eeli lyamamanino mubuumi bwakwe alimwi andime bakandiyumya-yumya kapati. Ndinoobalumba lyoonse. Ikulyaaba kwabo kwakayumya lusyomo lwangu muli Jehova alimwi cakandipa kuti kandibuyanda bunyina bwanyika yoonse.”

19, 20. (a) Ino nimbazu nzi zyosanwe zyamiyeeyo ya Kristo nzyotwabandika? (b) Ino mukanzide kucita nzi?

19 Muzibalo eezyi zyotatwe, twabona mbazu zyosanwe zitondezya miyeeyo ya Jesu alimwi ambotukonzya kuyeeya alimwi akucita zyintu mbuli nguwe. Atube babombe moyo mbuli Jesu mbwaakabede. (Mt. 11:29) Alimwi katusolekesya kubafwida lubomba bantu nokuba kuti bali atumpenda. Cabusicamba, atutobele zyeelelo zya Jehova noliba leelyo notuli mumapenzi.

20 Aboobo, katubayanda bakwesu mbuli Kristo mbwabayanda “kusikila kumamanino.” Luyando luliboobu lutondezya kuti tuli basikwiiya ba Jesu. (Joh. 13:1, 34, 35) Inzya “Kuyandana kwabunyina akujatisigwe.” (Heb. 13:1) Mutawayiwayi! Amumubelekele Jehova mubuumi bwanu boonse akugwasya bamwi. Jehova uyoomulongezya.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 17 Amubone cibalo cakuti “Do More Than Say: ‘Keep Warm and Well Fed’” mu Ngazi Yamulindizi ya Chingisi ya October 15, 1986.

Sena Inga Mwapandulula?

• Ino mbuti baalu mbobakonzya kutondezya luyando mbuli Kristo nobagwasya baabo bacita zibi?

• Ino nkaambo nzi kuba aluyando mbuli Kristo ncokuyandika kapati mumazuba aano aakumamanino?

• Ino mbuti mbotukonzya kutondezya luyando mbuli Kristo kubalwazi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 17]

Baalu balayanda kuti aabo babisya beempwe akupiluka kuli Jehova

[Cifwanikiso icili apeeji 18]

Ino mbuti Banakristo mbobakatondezya miyeeyo ya Kristo nobakali kuccija kuzwa mu Jerusalemu?

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Bakamboni ba Jehova balizyibidwe kuti mbantu bali aluyando lwini-lwini