Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulamulumba Jehova Akaambo Kancaakacita Kutegwa Mukafwutuke?

Sena Mulamulumba Jehova Akaambo Kancaakacita Kutegwa Mukafwutuke?

Sena Mulamulumba Jehova Akaambo Kancaakacita Kutegwa Mukafwutuke?

“Akulumbwe Jehova, Leza wa-Israyeli, nkaambo wayeeya bantu bakwe, wabanununa.”—LK. 1:68.

1, 2. Ino ncikozyanyo nzi ncotukonzya kubelesya kupandulula mbocili cibi ciimo motubede, alimwi ino mibuzyo nzi njotutilange-lange?

AMUYEEYE kuti muli mubulo mucibbadela. Eelyo nyoonse nomuli muwaadi muciswa bulwazi bomwe, ibulwazi buyoosya alimwi butasilikiki. Ikuti naa mwamvwa kuti dokotela ulangaula nzila yakubusilika bulwazi oobu, inga mwaba abulangizi. Inga mwakkomana kumvwa dokotela mpaasika mukuvwuntauzya kwakwe. Mpoonya bumwi buzuba mwamvwa kuti waujana musamu uukonzya kumusilika. Dokotela wabeleka canguzu akulyaaba munzila zinji kutegwa abujane busilisi oobu. Ino inga mwalimvwa buti? Masimpe mulamulumba kapati akumulemeka muntu ooyu wajana nzila yapa kuti nywebo abambi mutafwi.

2 Cikozyanyo eeci cilakonzya kuboneka mbuli kuti ncaano buyo, pele mubwini aswebo tuli muciimo cili boobo. Umwi aumwi wesu ulimuciimo cibi kapati kwiinda ceeci caambwa mucikozyanyo. Tuyandika uukonzya kutuvwuna. (Amubale Ba-Roma 7:24.) Jehova wakacita cintu cipati kutegwa atufwutule. Awalo Mwanaakwe wakalyaaba akaambo kandiswe. Aboobo, lino atulange-lange mibuzyo iyandika kapati yone. Ino nkaambo nzi ncotuyandika kufwutulwa? Ino ncinzi Jesu ncaakacita kutegwa tukafwutulwe? Ino Jehova wakacita nzi? Ino cinzi ncotukonzya kucita kutondezya kuti tulamulumba Leza akaambo kakutufwutula?

Ncotuyandika Kufwutulwa

3. Ino mbuti cibi mbocikozyanya abulwazi buyambukila?

3 Kweelana abuvwuntauzi bwaino-ino, ibulwazi bwakayambukila bantu banji kwiinda malwazi oonse mbwa Spanish influenza bwalo ibwakajaya makumi aatuulunzuma twabantu mu 1918 kusikila mu 1919. Kuli aamwi malwazi aainda aawa kubija. Nokuba kuti alakonzya kuyambukila buyo bantu basyoonto, ibunji bwabaabo bayambukilwa balafwa. * Nokuba boobo, ino mbuti kuti twakozyanisya cibi kubulwazi buli boobu? Amuyeeye majwi aali kulugwalo lwa Ba-Roma 5:12 aakuti: “Cibi mbucakanjila munyika kumaanza aamuntu omwe buyo, alwalo lufu nkaambo kacibi, nkabela mbubonya obo lufu mbulwakazida bantu boonse, nkaambo kakuti boonse babisya.” Bantu batalondekede boonse bakayambukilwa cibi, mbokunga boonse balabisya. (Amubale Ba-Roma 3:23.) Ino bali bongaye bantu bafwa akaambo kacibi? Paulo wakalemba kuti cibi ciletela lufwu “[ku]bantu boonse.”

4. Ino Jehova ububona buti buumi mbotupona, alimwi ino mbwazilanga zyintu wiindene buti ambobazilanga bantu banji mazuba aano?

4 Bantu banji mazuba aano tabacilibiliki kapati kujatikizya cibi alufwu. Nokuba kuti balalibilika kujatikizya lufwu lwacibukila mbuta, baamba kuti muntu acembala, “weelede” kufwa. Bantu balafwambaana kuluba makanze ngajisi Mulengi. Tanaakali makanze aa Jehova kuti tobantu katufwambaana kufwa. Alimwi buya kunyina muntu iwakapona nobuba “buzuba bomwe” kweelana ambwazilanga zyintu Jehova. (2 Pet. 3:8) Aboobo Ijwi lya Leza lyaamba kuti buumi bwesu mbufwaafwi mbuli mweemvwe naa mbuli muya ngotuyoya. (Int. 39:5; 1 Pet. 1:24) Tweelede kukayeeya kaambo aaka. Nkaambo nzi? Nkaambo kakuti ikuti twazyiba mbobuyoosya “bulwazi” mbotuciswa, tulabubikkila maano “busilisi”—lufwutuko lwesu.

5. Ino ncinzi ncotwakasweekelwa akaambo kacibi?

5 Ikutegwa tucizyibe kabotu cibi mbocili cipati, tweelede kusola kumvwisya cibi mbocatucita. Kumatalikilo inga catukatazya kucita boobo akaambo kakuti cibi cakapa kuti tusweekelwe cintu ncotutanamvwa mbocibede. Adamu a Eva bakalilondokede. Akaambo kakuti bakalilondokede, nobakacikonzya kuyeeya akuzicita kabotu zyintu. Aboobo nobakazumanana kuba abube bubotu kabali babelesi ba Leza. Muciindi caboobo, bakacikaka cipego cabuumi bulondokede. Akaambo kakuti bakasala kubisizya Jehova, balo abana babo bakasweekelwa buumi oobo Jehova mbwaakali kuyanda kuti kabapona. (Matl. 3:16-19) Alimwi bakaliletela bulwazi bwaambwa atala aawa [kutalondoka] akutuyambukizya mbubo. Nkakaambo kaako Jehova wakabasinganya. Pele swebo Jehova watupa bulangizi bwalufwutuko.—Int. 103:10.

Ncaakeelede Kucita Jesu Kutegwa Tufwutulwe

6, 7. (a) Ino mbuti Jehova mbwaakatondezya kuti kufwutula bantu kwakali kuyandika kulyaaba kapati? (b) Ino ncinzi ncotukonzya kwiiya kuzipaizyo zya Abelo alimwi azyabaalumi bamwi basyomeka ibakali kupona kautanatalika Mulawo wa Musa?

6 Jehova wakalizyi kuti kwakali kuyandika kulyaaba kapati kutegwa afwutule bana ba Adamu a Eva. Mubusinsimi bulembedwe kulugwalo lwa Matalikilo 3:15, tulazyiba icakali kuyandika kutegwa tufwutulwe. Jehova wakeelede kwaaba “lunyungu,” imufwutuli uuyoonyonyoona Saatani. Nokuba boobo, katana kumunyonyoona Saatani, imufutuli ooyu wakali kuyoopenzyegwa, munzila yacikozyanyo wakali kuyoolumwa kukasindi. Eeci citondezya kuti ncintu cicisa kapati, pele ino caamba nzi? Ino Musale wa Jehova ooyu wakali kuyooliyumya kunzi?

7 Kutegwa afwutule bantu kucibi, mufwutuli ooyu wakeelede kucita cintu cimwi cakumanya milandu kutegwa bantu bakonzye kuba acilongwe a Leza. Ino ncinzi cakali kuyandika? Kuli zyintu zyakali kutondezya kuti kuyooyandika cipaizyo. Ciindi Abelo, imubelesi wa Leza uusyomeka wakusaanguna, naakatuula zipaizyo zyabanyama Jehova wakazikkomanina. Kumbele, baalumi ibayoowa Leza mbuli Nowa, Abrahamu, Jakobo a Jobu, abalo bakatuula zipaizyo zili boobu izyakamukkomanisya Leza. (Matl. 4:4; 8:20, 21; 22:13; 31:54; Job. 1:5) Nokwakainda myaanda yamyaka iili mbwiibede, Mulawo wa Musa wakapa kuti bantu bazyibe mboziyandika zipaizyo.

8. Ino ncinzi mupaizi mupati ncaakali kucita amwaka mu Buzuba Bwakumanya Milandu?

8 Akati kazipaizyo zyakali kuyandika kapati mu Mulawo zyakali zeezyo izyakali kutuulwa amwaka mu Buzuba Bwakumanya Milandu. Mubuzuba oobu, mupaizi mupati wakali kucita zyintu zyakali kwiiminina cintu cimwi. Wakali kutuula zipaizyo zyakumanya milandu—kusaanguna yabapaizi, mpoonya yamisyobo iimbi. Mupaizi mupati wakali kunjila alikke mu Busena Busalalisya bwatente lyakubunganina naa mutempele buzuba bomwe amwaka. Wakali kusansaila bulowa bwacipaizyo kumbele lyabbokesi lyacizuminano. Atala lyabbokesi eeli, zimwi ziindi kwakali kuba joba ilyakali kwiiminina Jehova Leza.—Kul. 25:22; Lev. 16:1-30.

9. (a) Mu Buzuba Bwakumanya Milandu, ino nguni ngwaakali kwiiminina mupaizi mupati, alimwi ino zipaizyo nzyaakali kutuula zyakali kwiiminina nzi? (b) Ino ncinzi cakali kwiimininwa akunjila mu Busena Busalalisya nkwaakali kucita mupaizi mupati?

9 Kwiinda mukusololelwa amuuya, mwaapostolo Paulo wakaamba ncozyakali kwiiminina zyintu zyakali kucitwa mu Buzuba Bwakumanya Milandu. Wakatondezya kuti mupaizi mupati wakali kwiiminina Mesiya, Jesu Kristo, eelyo zipaizyo izyakali kutuulwa zyakali kwiiminina cipaizyo calufwu lwa Kristo. (Heb. 9:11-14) Cipaizyo eeco cilondokede cakali kuyooimanina limwi milandu yankamu zyobilo zyabantu—kabunga kabapaizi ibanabakwabo Kristo bali 144,000 alimwi “[aba]mbelele zimwi.” (Joh. 10:16) Mupaizi mupati naakali kunjila mu Busena Busalalisya, wakali kwiiminina Jesu naakanjila kujulu kwini kutegwa ape Jehova Leza muulo wacipaizyo cakwe cacinunuzyo.—Heb. 9:24, 25.

10. Ino businsimi bwamu Bbaibbele bwakatondezya kuti ncinzi cakali kuyoomucitikila Mesiya?

10 Masimpe, kufwutula bana ba Adamu a Eva kwakali kuyandika kulyaaba kapati. Mesiya wakali kuyandika kwaaba buumi bwakwe. Basinsimi bamu Magwalo aa Chihebrayo bakapa bupanduluzi bunji kujatikizya kaambo aaka. Mucikozyanyo, musinsimi Daniele wakaamba cakutainda mumbali kuti “mwami uunanikidwe . . . uyoonyonyoonwa” naa kujaigwa, kutegwa “milandu yabubi ilobelele.” (Dan. 9:24-26) Isaya wakasinsima kuti Mesiya uyookakwa, kupenzyegwa akujaigwa naa kuyaswa, kutegwa amanye milandu yabantu batalondokede.—Is. 53:4, 5, 7.

11. Ino mbuti Mwana wa Jehova mbwaakatondezya kuti wakalilisungwide kwaaba buumi bwakwe kutegwa atufwutule?

11 Katanaboola anyika, Mwana wa Leza simuzyalwa alikke wakalizyi cakali kuyoomucitikila kutegwa atufwutule. Wakali kuyoopenga kapati akujaigwa. Bausyi nobakamwaambila makani aaya, sena wakakaka? Peepe, cakulisungula wakaatobela malailile aa Bausyi. (Is. 50:4-6) Mbubwenya buyo, naakali anyika Jesu wakacita zyoonse nzyobakali kuyanda Bausyi. Ino nkaambo nzi? Wakapa bwiinguzi mumajwi aaya aakuti: “Ndamuyanda Taata.” Alimwi wakati: “Taakwe uuli aluyando ulwiinda olu, kuti muntu atulile beenzinyina buumi bwakwe.” (Joh. 14:31; 15:13) Aboobo, lufwutuko lwesu luyeeme kapati aluyando lwa Mwana wa Jehova. Nokuba kuti wakali kweelede kwaaba buumi bwakwe bulondokede, wakalikkomene kucita boobo akaambo kakuyanda kutufwutula.

Ncaakeelede Kucita Jehova Kutegwa Tufwutulwe

12. Ino nguni wakatalisya bubambe bwacinunuzyo, alimwi ino nkaambo nzi ncaakacitila boobo?

12 Jesu tali nguwe wakatalisya bubambe bwacinunuzyo. Muciindi caboobo, bubambe oobu bwalufwutuko ngaakali makanze mapati aa Jehova. Imwaapostolo Paulo wakaamba kuti cipaililo icakali kutempele, mpobakali kutuulila zipaizyo, cakali kutondezya kuti Jehova wakalilibambilide kutambula cipaizyo cilondokede ca Mwanaakwe simuzyalwa alikke. (Heb. 10:10) Aboobo, iwakatalisya bubambe oobu bwalufwutuko lwesu ngu Jehova. (Lk. 1:68) Ncitondezyo camakanze aakwe alimwi ambwabayandisya bantu.—Amubale Johane 3:16.

13, 14. Ino mbuti cikozyanyo ca Abrahamu mbocitugwasya kumvwisya ncaakatucitila Jehova?

13 Ino ncinzi Jehova ncaakacita kutondezya kuti ulatuyanda munzila iili boobu? Cilakatazya kumvwisya. Nokuba boobo, kuli cibalo cimwi mu Bbaibbele icikonzya kutugwasya kukamvwisya kaambo aaka. Jehova wakaambila mwaalumi uusyomeka, Abrahamu, kucita cintu cimwi cikatazya—ikutuula mwanaakwe Izaka. Abrahamu wakali usyi siluyando. Kaamba Izaka, Jehova wakaambila Abrahamu kuti “mwanaako simuzyalwaalike ngoyandisya.” (Matl. 22:2) Nokuba boobo, Abrahamu wakalizyi kuti kucita luyando lwa Jehova cakali kuyandika kapati kwiinda mbwaakali kuyanda mwanaakwe Izaka. Aboobo, wakasala kumvwida Leza. Pele Jehova tanaakamuzumizya Abrahamu kucita cintu walo mwini ncaakali kuyoocita kumbele. Wakatuma mungelo kukasya Abrahamu naakatituule mwanakwe. Abrahamu wakalikanzide kumvwida Leza mumusunko uukatazya ooyu alimwi wakalizyi kuti wakali kukonzya kubonana amwanaakwe ooyu lilikke buyo kwiinda mububuke. Pele wakajisi lusyomo cakumaninina lwakuti Leza uyoomubusya. Inzya, Paulo wakaamba kuti Abrahamu “wakaboozezegwa [Izaka] mbuli muntu uwazwa kulufu.”—Heb. 11:19.

14 Cilakatazya kuyeeya mbwaakali kulimvwa Abrahamu naakali kulibambila kutuula mwanaakwe. Icakacitikila Abrahamu citugwasya kuzyiba mbwaakalimvwa Jehova naakatuula muntu ngwaakaambide kuti “mwanaangu uuyandika ngunkondelwa.” (Mt. 3:17) Pele amuyeeye kuti Jehova walo cakamucisa kwiinda. Walo a Mwanaakwe bakakkala antoomwe kabakkomene kwamyaka iitabaliki. Imwana ooyu wakabeleka a Bausyi kali “mufuzi” wabo uuyandwa alimwi kali “Ijwi,” naa Mwaambilizi wabo. (Tusimpi 8:22, 30, 31, BT; Joh. 1:1) Tatukonzyi kumvwisya mbwaakali kulimvwa Jehova ciindi Mwanaakwe naakali kupenzyegwa, kusampaulwa akujaigwa mbuli cigwebenga. Eelyo kaka ooku kwakali kulyaaba kupati nkwaakacita Jehova kutegwa atufwutule! Aboobo, ino mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulalumba akaambo kaceeci ncaakacita Jehova?

Mbomukonzya Kutondezya Kuti Mulalumba

15. Ino mbuti Jesu mbwaakamanizya mulimo wakumanya milandu, alimwi ino eeci cakapa kuti cikonzyeke kucita buti?

15 Jesu wakamanizya mulimo mupati wakumanya milandu naakabusyigwa akuunka kujulu. Naakasika kuli Bausyi, wakabatondezya muulo wacipaizyo cakwe. Mpoonya zilongezyo zyakatalika kubola. Kulekelelwa kwazibi kwakakonzyeka, kusaanguna zibi zyabanabakwabo Kristo ibananike, mpoonya “zyanyika yoonse.” Akaambo kacipaizyo eeci, mazuba aano muntu uuli woonse iweempwa camoyo woonse akuba sikutobela Kristo ulakonzya kuba acilongwe a Jehova Leza. (1 Joh. 2:2) Ino eeci cimujatikizya buti nywebo?

16. Ino ncikozyanyo nzi citondezya ncotweelede kumulumba Jehova akaambo kalufwutuko ndwaakatubambila?

16 Atubandike alimwi citondezyo caambwa kumatalikilo aacibalo eeci. Ikuti naa dokotela iwajana busilisi waboola muwaadi akumwaambila ncomweelede kucita nobalwazi nyoonse kuti: ‘Mulwazi uuli woonse uutitobele malailile amboweelede kubelesyegwa musamu ooyo uyoopona.’ Ino mbuti ikuti balwazinyoko baakaka malailile aayo ngaapa dokotela, kabaamba kuti cilakatazya kapati kubelesya musamu ooyu alimwi akwaatobela malailile? Sena andinywe inga mwacita oobo, nokuba kuti mujisi bumboni bwakuti musamu ooyu ulabeleka? Peepe. Cakutadooneka inga mwamulumba kapati dokotela ooyu akwaatobela kabotu malailile, ambweni akwaambila bamwi mbomwasala. Mbubwenya buyo, aumwi wesu weelede kutondezya mbwamulumba Jehova akaambo kalufwutuko ndwaakatubambila kwiinda mucipaizyo ca Mwanaakwe.—Amubale Ba-Roma 6:17, 18.

17. Ino muunzila nzi momukonzya kutondezya kuti mulalumba akaambo kalufwutuko ndwaakamubambila Jehova?

17 Ikuti naa tulalumba ncaakatucitila Jehova a Mwanaakwe kutegwa tufwutulwe kucibi akulufwu, tulatondezya kuti tulalumba. (1 Joh. 5:3) Tuyoosoleka kuti tutabisyi. Tatunoobisyi acaali akuba basikuupaupa ameso. Kubisya acaali caamba kuti cinunuzyo tucibona kuba cintu citayandiki naa kuti tatulumbi. Muciindi caboobo, tuyootondezya kuti tulalumba kwiinda mukusoleka kuzumanana kuba acilongwe a Leza. (2 Pet. 3:14) Tuyootondezya kuti tulalumba kwiinda mukwaambila bantu bulangizi mbotujisi bwalufwutuko, kutegwa abalo bakonzye kuba acilongwe a Jehova alimwi akuba abulangizi bwakuyoopona buumi butamani. (1 Tim. 4:16) Masimpe Jehova a Mwanaakwe tweelede kubatembaula lyoonse. (Mk. 12:28-30) Amuciyeeye buyo eeci. Tulangila kumbele nociyoosika ciindi notutakabi acibi cili coonse. Tuyoopona kweelana ambwaakakanzide Leza kumatalikilo, katulondokede, lyoonse—akaambo kalufwutuko ndwaakatubambila Jehova.—Rom. 8:21.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 3 Kwaambwa kuti bulwazi bwa Spanish influenza bwakayambukila bantu ibali akati-kati ka 20 pesenti kusikila ku 50 pesenti nyika yoonse aciindi eeco. Akati-kati kabantu ibali 1 pesenti kusikila ku 10 pesenti mbibakafwa. Mukwiimpana, ibulwazi bwa Ebola, ibutacitiki-citiki, naa bwayambukila bulajaya bantu basika ku 90 pesenti.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino nkaambo nzi ncomuyandika lufwutuko?

• Ino kulyaaba nkwaakacita Jesu kumujatikizya buti nywebo?

• Ino mulimvwa buti kujatikizya cipego ca Jehova cacinunuzyo?

• Ino ncinzi ncomukanzide kucita akaambo kalufwutuko ndwaakamubambila Jehova?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 27]

Mu Buzuba Bwakumanya Milandu, mupaizi mupati mu Israyeli wakali kwiiminina Mesiya

[Cifwanikiso icili apeeji 28]

Kulisungula nkwaakacita Abrahamu kutegwa atuule mwanaakwe kutuyiisya kulyaaba kupati nkwaakacita Jehova