Skip to content

Skip to table of contents

Kamuzumanana Kuyandana

Kamuzumanana Kuyandana

Kamuzumanana Kuyandana

“Alimwi amweende cakuyandana, mbuli Kristo alakwe mbwaakayanda ndinywe.”—EF. 5:2.

1. Ino ncinzi Jesu ncaakaamba kuti nceceelede kutondezya basikumutobela?

BAKAMBONI ba Jehova bazyibidwe kuti mbantu bakambauka makani mabotu aa Bwami bwa Leza kuŋanda aŋanda. Nokuba boobo, Kristo Jesu wakaamba cintu cimbi iceelede kutondezya basikwiiya bakwe. Wakaamba kuti: “Ndamupa mulao mupya wakuti, amuyandane umwi amweenzinyina, mbuli mbwendali kumuyanda, anywebo muyandane mbubonya. Kuliceeci bantu boonse bayoomuziba, kuti muli basikwiiya bangu, mwanooyandana umwi amweenzinyina.”—Joh. 13:34, 35.

2, 3. Ino luyando lwabunyina lubajatikizya buti aabo bajanika kumiswaangano yesu ya Bunakristo?

2 Kunyina bantu bayandana mbuli mbobamvwana Banakristo bakasimpe. Mbubwenya mbuli magineti mboinamatila kuzibulo, abalo babelesi ba Jehova balakamantana akaambo kakumvwana akupa kuti bamwi baboole kubukombi bwakasimpe. Mucikozyanyo, amuyeeye mwaalumi waku Cameroon, Marcelino, iwakoofwaala kumulimo. Naakoofwaala bantu bakatalika kwaamba kuti icakamupa koofwaala mbulozi. Muciindi cakumuyumya-yumya, mupati wacikombelo abasicikombelonyina bamwi bakamutanda mucikombelo. Umwi wa Bakamboni ba Jehova naakamutamba kuti baunke limwi kumiswaangano, Marcelino wakawayawaya. Wakali kuyoowa kuti akwalo uyakutandwa.

3 Marcelino wakagambwa naakasika ku Ŋanda ya Bwami. Bakamutambula kabotu alimwi wakayumizyigwa anjiisyo zyamu Bbaibbele nzyaakamvwa. Wakazumanana kuunka kumiswaangano alimwi wakayaambele kwiiya Bbaibbele cakuti wakabbapatizyigwa mu 2006. Lino uyiisya banamukwasyi abasimukobonyina kasimpe alimwi ulayiisya bantu banji Bbaibbele. Marcelino uyanda kuti boonse mbaiya limwi Bbaibbele kabalimvwa kuti balayandwa mbubwenya walo mbwalimvwa akati kabantu ba Leza.

4. Ino nkaambo nzi ncotweelede kulutobela lulayo lwa Paulo lwakuti “amweende cakuyandana”?

4 Luyando lwabunyina oolu lulakkomanisya kapati, alimwi umwi aumwi wesu weelede kulubikkila maano kutegwa luzumanane. Amuyeeye mulilo mbuukonzya kugwasya ciindi nokuli mpeyo kapati, bantu banji balavwoomana kuyota. Ikutegwa mulilo ooyu utazimi, aabo bayota beelede kuzumanana kubikka nkuni. Mbubwenya buyo, ikutegwa tuzumanane kumvwana mumbungano, umwi aumwi Munakristo weelede kusolekesya. Ino mbuti mbotukonzya kucita oobo? Imwaapostolo Paulo wakaamba kuti: “Amweende cakuyandana, mbuli Kristo alakwe mbwaakayanda ndinywe akulyaabilila kuba cituuzyo acipaizyo cabweema bubotu nkaambo kesu.” (Ef. 5:2) Lino mubuzyo ngotutilange-lange ngwakuti, ino mbuti mbondikonzya kuzumanana kweenda cakuyandana?

“Anywebo Amujule Myoyo Yanu”

5, 6. Ino nkaambo nzi Paulo ncaakabakulwaizya Banakristo baku Korinto kuti ‘bajalule myoyo yabo’?

5 Mwaapostolo Paulo wakalembela Banakristo baku Korinto bansiku kuti: “Mulomo wesu wamulakamina, nuba-Korinto, moyo wesu ulijulidwe kumeso aanu. Teensi kulindiswe nkumusyaankene pe, mulisyaankene mumyoyo yanu nubeni. Lino ndamwaambila mbuli bana. Atupane maanza aasokwe. Anywebo amujule myoyo yanu.” (2 Kor. 6:11-13) Ino nkaambo nzi Paulo ncakaambila bana Korinto kuti bajalule myoyo yabo nobatondezya luyando?

6 Kamuyeeya mbungano yaku Korinto mboyakatalika. Paulo wakaunka ku Korinto kumamanino aamwaka wa 50 C.E. Naakatalika kukambauka kubusena oobu, ibantu bamwi bakali kumukazya pele tanaakacileka pe. Muciindi buyo cisyoonto, ibanji mumunzi ooyu bakaasyoma makani mabotu. Paulo wakajisi bubi kuyiisya akuyumya-yumya mbungano eeyi mpya “[kwa]mwaaka emyeezi iili musanu muumwi.” Eeci cilatondezya kuti wakali kubayanda kapati Banakristo baku Korinto. (Inc. 18:5, 6, 9-11) Aboobo bakeelede kumuyanda akumulemeka awalo. Nokuba boobo, ibamwi mumbungano bakaleka kumuyanda. Ambweni bamwi tiibakali kuyanda kuti kabalaya. (1 Kor. 5:1–5; 6:1-10) Bamwi ambweni bakali kutobela nzyobakali kumubejekezya aabo bakali kwaambwa kuti “baapostolo bapati cakwiinda.” (2 Kor. 11:5, 6) Paulo wakali kuyanda kuti ibanyina boonse kabamuyanda. Nkakaambo kaako ncaakabakulwaizya kuti ‘bajalule myoyo yabo’ kwiinda mukumvwana anguwe alimwi abasyominyina.

7. Ino mbuti mbotukonzya ‘kujalula myoyo yesu,’ kutegwa tumvwane abantu bambi?

7 Ino mbuti swebo? Mbuti mbotukonzya ‘kujalula myoyo yesu,’ notumvwana abakwesu? Bantu bamusela naa musyobo omwe kanji-kanji balamvwana. Alimwi abaabo bayanda zyintu zikozyanya bunji bwaziindi baba antoomwe. Pele ikuti katutamvwani a Banakristoma bamwi akaambo kakuti zyintu nzyotuyanda balo tabaziyandi, tweelede ‘kujalula moyo wesu.’ Inga cagwasya kulibuzya kuti: ‘Sena ndilaakuunka buyo mumuunda naa kwiizya abaabo bakwesu abacizyi mbondimvwana limwi? Ku Ŋanda ya Bwami, sena tandiyandi kwiizya abapya mumbungano akaambo kakuyeeya kuti tuyakumvwana mukuya kwaciindi baakusima kumuuya? Sena ndilabaanzya boonse mumbungano, ibana abapati?’

8, 9. Ino mbuti lulayo lwa Paulo iluli kulugwalo lwa Ba-Roma 15:7 mbolukonzya kutugwasya kuti katwaanzyanya abakwesu?

8 Caboola kumakani aakwaanzyanya, imajwi Paulo ngaakalembela bana Roma alakonzya kutugwasya kubalanga munzila yeelede bakombima. (Amubale Ba-Roma 15:7.) Ibbala lya Cigiliki lyakasandululwa kuti ‘amusamausye’ lyaamba “kumutambula kabotu muntu naa kumvwana anguwe.” Ikaindi, muntu mubotu wakali kubatambula kabotu beenzinyina muŋanda yakwe akubaambila kuti wakali kukkomana kuswaigwa. Munzila yacikozyanyo Kristo wakatutambula Mumbungano ya Bunakristo alimwi andiswe tukulwaizyigwa kumwiiya, kusamausya bakombima.

9 Notwaanzya bakwesu ku Ŋanda ya Bwami naa kumasena aambi, tulakonzya kubabikkila maano aabo mbotutazyi kabotu. Amubandike ambabo kwaciindi cili mbocibede. Kumuswaangano uutobela, tulakonzya kucita mbubonya oobo akuli bambi. Mumazuba masyoonto buyo tuyakubandika abakwesu abacizyi banji mumbungano. Tatweelede kulimvwa bubi ikuti naa tiitwabandika abantu boonse buzuba oobo. Taaku weelede kunyema ikuti naa bamwi tiibamwaanzya wamana muswaangano.

10. Ino ncoolwe nzi toonse ncotujisi mumbungano, alimwi ino mbuti mbotukonzya kucibelesya?

10 Ikubaanzya bamwi ncecintu cakusaanguna citondezya kuti twabatambula. Eeci cilakonzya kupa kuti katubandika akumvwana kapati. Mucikozyanyo, ibakwesu abacizyi ibaboola kumiswaangano yacooko, yabbazu alimwi ayaalubazu nobazyibana akubandika, balangila kuti alimwi bakabonane. Basikulisungula mumulimo wakuyaka Maanda aa Bwami alimwi abaabo babeleka mumakkomiti aagwasya nokwacitika ntenda kanji-kanji balamvwana kapati akaambo kakuti balazyibana kabotu kwiinda mukwaambilana zyintu zikulwaizya. Tuli acoolwe icakuba abalongwe banji mumbunga ya Jehova. Ikuti ‘twajalula myoyo yesu,’ tuyakuba abalongwe banji, eelyo tuya kuzumanana kumvwana calo cipa kuti tukamantane mubukombi bwakasimpe.

Amube Bantu Basamausya

11. Mbuli mbokutondezyedwe kulugwalo lwa Marko 10:13-16, ino ncikozyanyo nzi Jesu ncaakapa?

11 Banakristo boonse beelede kusolekesya kuba bantu basamausya, mbuli mbwaakabede Jesu. Amuyeeye mbwaakaamba Jesu ciindi basikwiiya bakwe nobakali kukasya bazyali ibakali kuleta bana kuli nguwe. Wakaamba kuti: “Amuleke twana, tuze kulindime, mutatukasyi pe, nkaambo Bwami bwa-Leza mbubwabo bali boobo.” Amane “wakatubukata, watulongezya akutubikila maanza aakwe.” (Mk. 10:13-16) Eelyo kaka kweelede kuti bakakkomana kapati bana aaba nkaambo Imwiiyi Mupati wakabayanda!

12. Ino ncinzi cikonzya kutulesya kubandika abantu bamwi?

12 Munakristo umwi aumwi weelede kulibuzya kuti: ‘Sena ndilabasamausya bantu naa lyoonse ndilibonya kuti ndijisi bubi?’ Izilengwa zimwi, nokuba kuti tazili zibi, zilakonzya kupa kuti bamwi kabatabandiki andiswe. Mucikozyanyo, ikuti bunji bwaziindi notuli abamwi katwaambaula afooni naa kuswiilila nyimbo naa makani aakalekkoodwa, balakonzya kuyeeya kuti tatubabikkili maano akuti tatukkomene kuba ambabo. Ikuti lyoonse bamwi kabatubona katubeleka akkompyuta yamumaanza, inga bayeeya kuti tatuyandi kwaambaula ambabo. Masimpe, kuli “ciindi cakuumuna.” Pele notuli akati kabantu, bunji bwaziindi inga “[n]ciindi cakwaamba.” (Muk. 3:7) Bamwi inga kabaamba kuti, “Tandiyandi kwaambaula kandili akati kabantu” naa kuti “Tandiyandi kwaambaula mafwumofwumo.” Nokuba boobo, ikubandika abantu aabo nociba ciindi notutayandi, ncitondezyo cakuti tulabayanda alimwi ‘tatulilangilili cintu’ naa kuzumanana munzila yesu tobeni.—1 Kor. 13:5.

13. Ino Paulo wakamwaambila kuti Timoteo kababona buti Banakristonyina?

13 Paulo wakakulwaizya mukubusi Timoteo kubalemeka boonse mumbungano. (Amubale 1 Timoteo 5:1, 2.) Mbubwenya buyo andiswe tweelede kubalemeka Banakristoma bapati akubabona mbuli kuti mbazyali besu alimwi abaabo ibacili bana mbuli kuti tuzyalwa limwi. Ikuti katucita oobu, ibakwesu abacizyi banakwaanguluka kuba andiswe.

14. Ino mbubotu nzi mbotujana notubandika abantu bamwi?

14 Notubandika abamwi, tulabayumya-yumya kumuuya alimwi akubakkomanisya. Mukwesu uubelekela kumutabi ulayeeya mbuli bakwesu bapati mbaakajana a Bbeteli mbobakali kubandika anguwe naatakaninga zyibila. Majwi aakulwaizya ngobakali kumwaambila akamupa kulimvwa kuti boonse a Bbeteli balamuyanda. Lino awalo ulayanda kubandika abantu boonse a Bbeteli.

Kulibombya Kulatugwasya Kuba Aluumuno

15. Ino ncinzi citondezya kuti andiswe zimwi ziindi tulakonzya kuzwangana?

15 Bacizyi Banakristo bobilo ibaku Filipi, ba Euodiya a Suntuke bakazwangana. (Flp. 4:2, 3) Paulo a Barnaba bakazwangana cakuti bakaandaana kwaciindi cili mbocibede. (Inc. 15:37-39) Zibalo eezyi zitondezya kuti bakombi bakasimpe balakonzya kuzwangana. Jehova ulatupa malailile aakonzya kutugwasya kumana mazwanga akutalika kumvwana alimwi. Pele kuli ncayanda kuti tucite.

16, 17. (a) Ino kulibombya kugwasya buti kumana mazwanga? (b) Ino kulibombya nkwaakacita Jakobo kuli Esau kutuyiisya nzi?

16 Amuyeeye kuti nywebo amweenzinyoko muyanda kuunka kukweendeenda amootokala. Kutegwa mutalike kweenda, muyandika makki aamootokala kutegwa ulile. Aleelo notuyanda kumana mazwanga, tweelede kubelesya makki. Makki aaya nkulibombya. (Amubale Jakobo 4:10.) Mbuli mbokutondezyedwe mucikozyanyo camu Magwalo citobela, makki aaya ngaakonzya kupa kuti aabo banyemezyanya batobele njiisyo zyamu Bbaibbele.

17 Kwakaindide myaka iili 20 kuzwa ciindi Esau naakanyema akaambo kakunyangwa bupati asimaanganyina Jakobo amane wakali kuyanda kumujaya. Nicakasika ciindi cakuti aaba bana bamaanga baswaangane alimwi, “Jakobo wakayoowa loko akupenga.” Wakali kuyeeya kuti Esau ulamujaya. Pele nobakaswaangana, Jakobo wakacita cintu Esau ncaatakali kuyeeyela. Naakasika afwaafwi amunyina, “wakali kuya bukotama ansi.” Mpoonya ncinzi cakacitika? “Esau wakazuzaana kukumuswanganya, wamukumbata, wawida ansingo yakwe, wamumyonta. Nkabela balila.” Tiibakalwana pe. Ikulibombya kwa Jakobo kwakapa kuti Esau atamuumi.—Matl. 27:41; 32:3-8; 33:3, 4.

18, 19. (a) Ikuti kakuli mazwanga, ino nkaambo nzi ncociyandika kufwambaana kutobela lulayo lwamu Magwalo? (b) Ino nkaambo nzi ncotuteelede kutyompwa ikuti naa twatazuminana twabandika?

18 Ibbaibbele lilijisi malailile mabotu kapati aambotukonzya kumana mazwanga. (Mt. 5:23, 24; 18:15-17; Ef. 4:26, 27) * Nokuba boobo, ikuti tiitwaatobela malailile aaya, inga catukatazya kwaamana mazwanga. Ikulindila kuti umwi asaangune kulibombya, kakuli andiswe tulakonzya kucita oobo, inga tacitugwasyi pe.

19 Ikuti naa twabandika ciindi cakusaanguna kutegwa tubone naa inga twamvwana alimwi, camana caala, tutatyompwi pe. Ambweni umwi akati kesu uciyandika ciindi kutegwa moyo ukkale. Ibanyina Joseph bakamufwida munyono. Kwakainda ciindi cilamfwu kutegwa babonane alimwi, eeci ciindi wakali mwami musyoonto mu Egepita. Pele lino, bakacinca mizeezo alimwi bakalilekelela. Josefa wakabalekelela alimwi boonse bana ba Jakobo bakaba acoolwe cakwiitwa azyina lya Jehova. (Matl. 50:15-21) Ikuti katumvwana abakwesu abacizyi, citupa kukamantana akukkomana mumbungano.—Amubale Ba-Kolose 3:12-14.

Luyando Lwesu “Lube Lwamulimo Alwalusinizyo”

20, 21. Ino ncinzi ncotwiiya kuli Jesu naakasanzya maulu aabaapostolo bakwe?

20 Kakuceede buyo ciindi cisyoonto kuti Jesu ajaigwe, wakaambila baapostolo bakwe kuti: “Ndamupa citondezyo, kuti anywebo mucite mbuli mbwendamucitila.” (Joh. 13:15) Eeci cakali ciindi naakamanizya kubasanzya kumaulu baapostolo bali 12. Eeci ncaakacita Jesu tiicakali cilengwa buyo naa luzyalo pe. Johane katanaamba makani aa Jesu mbwaakasanzya maulu aabaapostolo, wakalemba kuti: “Mbwaakali kubayanda bana bakwe abali munyika ino, wakabayanda mane kusikila kumamanino.” (Joh. 13:1) Akaambo kakuti Jesu wakali kubayanda basikwiiya bakwe, wakaucita mulimo ooyu iwakali kucitwa abazike. Aboobo kuzwa ciindi eeco bakeelede kucitilana zyintu zibotu munzila yalubomba. Inzya, ikuti katubayanda ncobeni Banakristo ibakwesu abacizyi tulakonzya kubabikkila maano.

21 Imwaapostolo Petro, iwakasanzyigwa kumaulu a Mwana aa Leza, wakacizyiba ncaakacitila boobu Jesu. Wakalemba kuti: “Lino mbuli mbomusalazizye myoyo yanu kukuswiililisya lusinizyo akukuleta luyandano lwabunyina lwinilwini, amukayandane camyoyo acanguzu.” (1 Pet. 1:22) Awalo mwaapostolo Johane, iwakasanzyigwa kumaulu a Mwami, wakalemba kuti: “Nobana bangu, luyando lwesu lutabi lwamajwi buyo niluba lwalulimi, lube lwamulimo alwalusinizyo.” (1 Joh. 3:18) Aboobo, atutondezye kuti tulabayanda bakwesu abacizyi kwiinda muzyintu nzyotubacitila.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 18 Amubone bbuku lyakuti Bakamantene Mukucita Kuyanda kwa Jehova, mapeeji 144-150.

Sena Muciyeeyede?

• Ino muunzila nzi mbotukonzya ‘kujalula myoyo yesu’ kutegwa tumvwane abantu bambi?

• Ino ncinzi ciyakutugwasya kutegwa katusamausya?

• Ino kulibombya kutugwasya buti kutegwa tube aluumuno?

• Ino ncinzi ceelede kutukulwaizya kubabikkila maano basyomima?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 21]

Amubatambule kabotu bakombinyoko

[Cifwanikiso icili apeeji 23]

Amujane ciindi cakubandika abamwi