Kubala Bbaibbele Kulakonzya Kumugwasya Kupaila Kabotu

“Akaka mwami wangu! Matwi aako aswiilile cikombyo cangu ndemulanda wako.”—NEH. 1:11.

1, 2. Ino nkaambo nzi ncociyandika kulanga-langa mipailo iilembedwe mu Bbaibbele?

KUPAILA akubala Bbaibbele zilayandika kapati mubukombi bwakasimpe. (1 Tes. 5:17; 2 Tim. 3:16, 17) Mubwini, Ibbaibbele talili bbuku lyamipailo. Pele lilijisi mipailo minji kubikkilizya ayeeyo iili mubbuku lya Intembauzyo.

² Nomubala Bbaibbele, mulakonzya kujana mipailo yeendelana azyintu zimucitikila. Alimwi mulakonzya kupaila kabotu ikuti kamubikkilizya twaambo tuli mumipailo iilembedwe mu Bbaibbele. Ino ncinzi ncomukonzya kwiiya kuli baabo ibakaingulwa nobakapaila alimwi azyintu nzyobakaamba mumipailo yabo?

Amulombe Akwaatobela Malailile aa Leza

3, 4. Ino mulimo nzi ngwaakapegwa mubelesi wa Abrahamu, alimwi ino ncinzi ncotukonzya kwiiya kuli ceeco ncaakacita Jehova?

³ Kubala Bbaibbele kulamugwasya kuzyiba kuti mweelede kumulomba Leza kuti amusololele. Amuyeeye cakacitika Abrahamu naakatuma mubelesi wakwe mupati—uulangilwa kuti wakali Eliezere—ku Mesopotamiya kuti akalangaude Izaka mukaintu uyoowa Leza. Bamakaintu nobakali kuboola kuteka meenda kumugoti, mubelesi ooyu wakapaila, kati: “O Jehova . . . lino na ndaambila musimbi kuti, Wence sendeka inongo yako, nywe–alimwi oyo musimbi ulaamba kuti, Nywa, nkabela  njootekela inkamele zyako azyalo–abe ngonguwe ngosalilide mulanda wako Izaka. Mbuboobo mbunjooziba kuti wacitila simalelaangu luzyalo.”–-Matl. 24:12-14.

⁴ Mupailo wamubelesi wa Abrahamu wakaingulwa ciindi Rabeka naakazipa meenda inkamele. Kumane wakaunka anguwe ku Kanana kuyakukwatwa kuli Izaka. Inzya, tamukonzyi kulangila kuti Leza ulamupa citondezyo caalubazu. Pele unakumusololela lyoonse ikuti kamupaila akuzumina kweendelezyegwa amuuya wakwe.—Gal. 5:18.

Kupaila Kulakonzya Kutugwasya Kuti Tutalibiliki

5, 6. Ino ncinzi ncotwiiya kumupailo wa Jakobo naakali kuyanda kuswaangana a Esau?

⁵ Mupailo ulakonzya kutugwasya kuti tuleke kulibilika. Jakobo naakalibilika kujatikizya munyina Esau, wakapaila kuti: “Jehova, . . . mebo nsielede abuniini milimo yako yaluzyalo ayalusyomo njowandicitila ndemulanda wako . . . Wence kondivuna kuzwa kumaanza aamukulana wangu, kuzwa kumaanza aa-Esau, nkaambo ndamuyoowa. Ndayoowa kuti ambweni uleza kutuuma abana abamanyina babo boonse. Pele webo wakaamba kuti, Ncobeni njookubamba kabotu akuvuzya lunyungu lwako lube mbuli musenga wakunkomwe yalwizi uutabaliki nkaambo kakuvula kwawo.”—Matl. 32:9-12.

⁶ Naakamana kupaila, Jakobo wakaukwabilila mukwasyi wakwe alimwi mupailo wakwe wakaingulwa ciindi walo amunyina Esau nobakatalika alimwi kumvwana. (Matl. 33:1-4) Ikuti mwaubala kabotu mupailo wa Jakobo, mulabona kuti tanaakalomba buyo kuti akwabililwe. Wakaamba lusyomo ndwaakajisi mu Lunyungu lwakasyomezyegwa alimwi wakamulumba Leza akaambo kaluzyalo lwakwe. Sena “muli [abu]yoofu” naa kulibilika? (2 Kor. 7:5) Ikuti kakuli boobo, imupailo wa Jakobo ulakonzya kumugwasya kuzyiba kuti mupailo ulakonzya kumupa kutalibilika. Nokuba boobo, tatweelede buyo kulomba pele alimwi tweelede kutondezya kuti tuli alusyomo.

Amupailile Busongo

7. Ino nkaambo nzi Musa ncaakapaila kuti azyibe nzila zya Jehova?

⁷ Ikuyanda kukkomanisya Jehova kweelede kumukulwaizya kupailila busongo. Musa wakapaila kuti azyibe nzila zya Leza. Wakati: “Bona! [O Jehova] Waamba kuti, Gwisya bantu aba [mu Egepita] . . . Na ncobeni ndijene luzyalo mumeso aako, kondizibya inzila zyako, . . . [kuti ndijane] luzyalo mumeso aako.” (Kul. 33:12, 13) Leza wakawiingula mupailo wa Musa, wakamupa luzyibo lunji—ilwakali kuyandika kutegwa akonzye kusololela bantu ba Jehova.

8. Ino mbuti mbomukonzya kugwasyigwa kwiinda mukuzinzibala kuyeeya makani aali kulugwalo lwa 1 Bami 3:7-14?

⁸ Awalo Davida wakapaila kuti: “Kondizibya inzila zyako, O Jehova.” (Int. 25:4) Mwana wa Davida, Solomoni, wakapaila kuti Leza amupe busongo mbwaakali kuyandika kutegwa asololele bana Israyeli. Mupailo ooyu wakamukkomanisya Jehova, aboobo wakamupa busongo mbwaakalomba alimwi wakamupa buvwubi abulemu. (Amubale 1 Bami 3:7-14.) Ikuti mwapegwa milimo imwi iilibonya kuti miyumu mumbungano, amupaile kuli Leza kuti amupe busongo. Mpoonya Leza uyakumugwasya kujana  luzyibo abusongo buyandika kutegwa mwiibeleke milimo eeyi kamukkomene.

Kamupaila Camoyo Woonse

9, 10. Ino nkaambo nzi kapati nkomwiiya kuli Solomoni mbwaakaubelesya moyo mumupailo wakwe nolyakaabwa tempele?

⁹ Kutegwa mipailo yesu itambulwe, tweelede kupaila camoyo woonse. Solomoni wakapaila camoyo woonse akati kamakamu aabantu bakabungene mu Jerusalemu kukwaaba tempele lya Jehova mu 1026 B.C.E. Ibbokesi lyacizuminano nolyakabikkwa mu Busena Busalalisya, kkumbi lya Jehova nolyakazuzya tempele, Solomoni wakatembaula Leza.

¹⁰ Amuulange-lange kabotu mupailo wa Solomoni akubona moyo mbowabelesyegwa. Solomoni wakazumina kuti Jehova alikke nguuzyi moyo wamuntu. (1 Bam. 8:38, 39) Mupailo nguwena ooyu ulatondezya kuti aabo “beempwa camoyo woonse” balaba abulangizi. Ikuti babelesi ba Leza babajata buzike basinkondonyina, mipailo yabo ilakonzya kwiingulwa ikuti naa bamulomba Jehova. (1 Bam. 8:48, 58, 61) Aboobo, mipailo yanu yeelede kuzwa kunsi amoyo.

Ibbuku lya Intembauzyo Mbolikonzya Kumugwasya Kuti Kamupaila Kabotu

11, 12. Ino ncinzi ncomwaiya kumupailo wamu Levi ooyu iwatakali kukonzya kuunka kutempele lya Leza kwaciindi cili mbocibede?

¹¹ Kubala Intembauzyo kulakonzya kumugwasya kupaila kabotu akumuyiisya kukkazika moyo akulindila kuti Leza aingule mipailo yanu. Amubone mu Levi wakali muzike mbwaakakkazika moyo. Nokuba kuti tanaakali kukonzya kuunka kutempele lya Jehova kwaciindi cili mbocibede, wakaimba kuti: “Walemenanzi, O moyo wangu? Utongelanzi mukati kangu? Syoma Leza, nkaambo ndicinoomutembaula, nkaambo kalufutuko lwabusyu bwakwe, Leza wangu.”—Int. 42:5, 11; 43:5.

¹² Ino ncinzi ncomukonzya kwiiya kumu Levi ooyu? Ikuti naa mwaangwa akaambo kakucita zyintu zibotu cakuti tamucikonzyi akuswaangana abasyominyoko ku Ŋanda ya Bwami kwaciindi cili mbocibede, amulindile Leza kuti amugwasye. (Int. 37:5) Amuyeeye mbomwakali kukkomana mumulimo wa Leza alimwi kamupaila kutegwa muyume nomulindila Leza kuti amugwasye kuti mutalike kuswaangana abantu bakwe alimwi.

Kamuba Alusyomo Nomupaila

13. Kweelena alugwalo lwa Jakobo 1:5-8, ino nkaambo nzi ncomweelede kuba alusyomo nomupaila?

¹³ Kufwumbwa naa muli mubukkale buli buti, lyoonse kamuba alusyomo nomupaila. Ikuti kakuli cintu cimwi camukatazya, amutobele malailile aa sikwiiya Jakobo. Amupaile kuli Jehova alimwi kamusyoma kuti ulakonzya kumupa busongo buyandika kutegwa muliyumye nomusunkwa. (Amubale Jakobo 1:5-8.) Leza ulizizyi zyintu zimukatazya mizeezo, alimwi ulakonzya kumusololela akumuyumya amuuya wakwe uusalala. Amumwaambile zili mumoyo, “[mu]tadonaiki [BT],” alimwi amulekele muuya amalailile aali mu Jwi lyakwe kuti zimusololele.

14, 15. Ino nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti Hana wakapaila akucita zyintu calusyomo?

¹⁴ Hana, imukaintu mupati wa Elikana mu Levi, wakapaila akucita zyintu calusyomo. Akaambo kakuti tanaakajisi mwana, wakali kumusampaula mukazinyina Penina iwakajisi bana banji. Kali kutempele, Hana wakakonka kuti, ikuti naa akabe amwana, uyakumupa Jehova. Akaambo kakuti mulomo wakwe wakali kuputaputa naakali kupaila, Mupaizi Mupati, Eli, wakali kuyeeya kuti wakolwa. Naakazyiba kuti tanaakakoledwe, wakaamba kuti: “Leza wa-Israyeli akupe cikumbilo cako.” Nokuba kuti tanaakazyi cakali kuya kucitika, Hana wakali alusyomo lwakuti mupailo wakwe uyakwiingulwa. Aboobo, “takakacili kuusa pe.” Wakaleka kutyompwa.—1 Sam. 1:9-18.

¹⁵ Samuele naakaleka kunyonka, Hana wakamutola kuŋanda ya Jehova kuti akabelekele nkuko. (1 Sam. 1:19-28) Ikuyeeya mupailo wa Hana ngwaakapaila ciindi eeco, kulakonzya kumugwasya nomupaila akuzyiba kuti  mulakonzya kuleka kutyompwa nociba ciindi nomuli mumapenzi ikuti mwapaila kuli Jehova kamujisi lusyomo lwakuti ulawiingula mupailo wanu.—1 Sam. 2:1-10.

16, 17. Ino ncinzi cakacitika akaambo kakuti Nehemiya wakapaila akucita zyintu calusyomo?

¹⁶ Nehemiya, imwaalumi uusyomeka iwakali kupona mumwaanda wamyaka wasanu B.C.E., wakapaila akucita zyintu calusyomo. Wakakombelezya Jehova kati: “Akaka mwami wangu! Matwi aako aswiilile cikombyo cangu ndemulanda wako acikombyo cabalanda bako bayanda kulemeka izina lyako. Kondipa coolwe, ndemulanda wako buzuba obuno, kuti mfwidwe luzyalo kumuntu oyu.” Ino “muntu oyu” wakali ni? Wakali Mwami waku Persia, Aritasata, ngwaakali kubelekela Nehemiya.—Neh. 1:11.

¹⁷ Nehemiya wakapaila cakukkazyika moyo kwamazuba aali mbwaabede naakamvwa kuti bama Juda ibakazwa mubuzike ku Babuloni “bali mumapenzi mapati, balasampaulwa. Abwalo bulambo bwa-Jerusalemu b[waka]limwayidwe.” (Neh. 1:3, 4) Mipailo ya Nehemiya yakaingulwa munzila njaatakali kuyeeyela ciindi Mwami Aritasasta naakamuzumizya kuya kuyakulula bwaanda bwa Jerusalemu. (Neh. 2:1-8) Mumyaka buyo misyoonto, bwaanda bwa Jerusalemu bwakayakululwa. Mipailo ya Nehemiya yakaingulwa akaambo kakuti yakali kujatikizya bukombi bwakasimpe alimwi wakali alusyomo naakali kupaila. Sena ayalo mipailo yanu mboibede oobo?

Lyoonse Kamumutembaula Akumulumba Jehova

18, 19. Ino nkaambo nzi mubelesi wa Jehova ncayelede kumutembaula akumulumba Leza?

¹⁸ Nomupaila, mutanikulubi kumutembaula akumulumba Jehova. Kuli twaambo tunji ncotweelede kucitila boobo. Mucikozyanyo, Davida wakali kuyanda kapati kutembaula bwami bwa Jehova. (Amubale Intembauzyo 145:10-13.) Sena mipailo yanu ilatondezya kuti mulaukkomanina mulimo wakwaambilizya Bwami bwa Jehova? Imajwi aasintembauzyo alimwi alakonzya kumupa kumutembaula Leza mumupailo akaambo kamiswaangano yambungano, yabbazu ayaalubazu alimwi ayacooko.—Int. 27:4; 122:1.

¹⁹ Ikumulumba Leza akaambo kacilongwe cesu anguwe kulakonzya kutukulwaizya kupaila camoyo woonse katubelesya majwi mbuli aakuti: “Njookulumba, O Mwami, akati kabantu; Njookutembaula akati kabamasi. Nkaambo luzyalo lwako ndupati, lulasika akujulu, busyomeki bwako bulasika akumayoba. Lisumpule, O Leza, kwiinda ijulu; Bulemu bwako busumpulwe kwiinda nyika yoonse.” (Int. 57:9-11) Eelyo kaka majwi aaya alakulwaizya! Majwi aakulwaizya mbuli yaaya aali ku Intembauzyo ayelede kumugwasya kupaila kabotu.

Kamumulemeka Leza Nomupaila

20. Ino mbuti Mariya mbwaakatondezya kuti wakali kumulemeka Leza?

²⁰ Mipailo yanu yeelede kutondezya kuti mulamulemeka Leza. Majwi ngaakaamba Mariya mumupailo naakazyiba kuti wakali kuyakuba banyina Mesiya akali kukozyanya aa Hana ciindi naakali kutola mwana wakwe Samuele kuti akabelekele kutempele. Tulakonzya kubona kuti Mariya wakali kumulemeka Leza kwiinda mumajwi ngaakaamba  naakati: “Moyo wangu ulamulemya Jehova, amuuya wangu ulabotelwa kuli-Leza, Mufutuli wangu.” (Lk. 1:46, 47) Sena inga mwapaila mipailo iili kabotu kwiinda mukubelesya majwi aali mbuli yaaya? Nkakaambo kaako Mariya iwakalyaabide kuli Leza ncaakasalilwa kuti abe banyina Jesu Mesiya!

21. Ino mbuti mipailo ya Jesu mboitondezya bulemu alimwi alusyomo?

²¹ Jesu wakali kupaila cabulemu kumwi kasyoma kuti mipailo yakwe ilaingulwa. Mucikozyanyo, naakali kuyanda kubusya Lazalo, “Jesu wakalanga kujulu wakati, Taata, ndakulumba nkaambo kakuti wandimvwa. Kwalo ndali kuzi kuti ulandimvwa lyoonse.” (Joh. 11:41, 42) Sena mipailo yanu ilatondezya bulemu alusyomo mbuli loolu? Ikuti mwaulanga-langa mupailo wa Jesu wacikozyanyo mulajana kuti kuli twaambo tupati-pati totatwe, ikusalazigwa kwazyina lya Jehova, kuboola kwa Bwami bwakwe, akuti luyando lwakwe lucitwe. (Mt. 6:9, 10) Amuyeeye mipailo yanu. Sena ilatondezya kuti mulabuyanda kapati Bwami bwa Jehova, akuti mulayanda kuti luyando lwakwe lucitwe alimwi akuti izyina lyakwe lisalazigwe? Ileelede kutondezya oobo.

22. Ino nkaambo nzi ncomukonzya kusyoma kuti Jehova unikumugwasya kuba basicamba nomukambauka makani mabotu?

²² Akaambo kakupenzegwa naa masunko aambi, kanji-kanji mupailo ulakonzya kubikkilizya kulomba Jehova kuti amugwasye kuba basicamba nomumubelekela. Inkuta Mpati noyakaambila Petro a Johane kuti baleke “kukambauka muzina lya Jesu,” baapostolo aaba cabusicamba bakakaka. (Inc. 4:18-20) Nobakabaleka, bakaambila basyominyina cakacitika. Bamane boonse bakajanika aawa bakapaila kulomba Leza kuti abagwasye kuba basicamba nobakambauka. Eelyo kaka bakakkomana mupailo wabo nowakaingulwa, nkaambo boonse “bakazuzigwa Muuya Uusalala, nkabela bakatalika kwaamba makani aa-Leza akaanzambwene.” (Amubale Incito 4:24-31.) Aboobo, bantu banji bakatalika kumukomba Jehova. Kupaila kulakonzya kumugwasya andinywe kutegwa kamukambauka makani mabotu cabusicamba.

Amuzumanane Kupaila Kabotu

23, 24. (a) Amwaambe zikozyanyo zimbi izitondezya kuti kubala Bbaibbele kulakonzya kumupa kupaila kabotu. (b) Ino ncinzi ncomutiicite kutegwa kamupaila kabotu?

²³ Kuli zikozyanyo zinji zitondezya kuti kubala Bbaibbele kulakonzya kumugwasya kupaila kabotu. Mucikozyanyo, mbubwenya mbuli Jona, nomupaila mulakonzya kuzumina kuti “lufutuko lulazwa kuli-Jehova.” (Jon. 2:1-10) Ikuti kamukatazigwa mumizeezo akaambo kacibi cipati ncomwakacita alimwi mwakalomba baalu kuti bamugwasye, twaambo ntwaakaamba Davida mumupailo tulakonzya kumugwasya nomupailila kuti Leza amulekelele. (Int. 51:1-12) Mumipailo imwi, mulakonzya kumutembaula Jehova mbuli mbwaakacita Jeremiya. (Jer. 32:16-19) Ikuti kamuyandaula wakukwata naa kukwatwa, ikubala mupailo uuli kulugwalo lwa Ezara candaano 9, kubikkilizya amipailo yanu, kulakonzya kumugwasya kutobela mulawo wa Leza ‘wakukwatana buyo a Munakristo.’—1 Kor. 7:39; Ezr. 9:6, 10-15.

²⁴ Amuzumanane kubala akuvwuntauzya makani aamu Bbaibbele. Amujane twaambo ntomukonzya kubikkilizya mumipailo yanu. Mulakonzya kubikkilizya twaambo twamu Magwalo nomumutembaula akumulumba Jehova mumipailo. Masimpe, ikuti mwazumanana kubala Bbaibbele, ciyakumupa kupaila kabotu akuyumya cilongwe canu a Jehova Leza.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino nkaambo nzi ncotweelede kulomba akutobela malailile aa Leza?

• Ino ncinzi ceelede kutukulwaizya kupailila busongo?

• Ino mbuti bbuku lya Intembauzyo mbolikonzya kutugwasya kuti katupaila kabotu?

• Ino nkaambo nzi ncotweelede kuba alusyomo abulemu notupaila?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 8]

Mubelesi wa Abrahamu wakapaila kutegwa Leza amusololele. Sena andinywe mulacita oobo?

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Kukomba Mumukwasyi kulakonzya kumugwasya kupaila kabotu