Skip to content

Skip to table of contents

“Muuya Anabwiinga Balaamba Kuti, ‘Boola’”

“Muuya Anabwiinga Balaamba Kuti, ‘Boola’”

“Muuya Anabwiinga Balaamba Kuti, ‘Boola’”

“Muuya anabwiinga balaamba kuti, Boola.’ . . . Ayooyo uufwide nyota aboole. Amuntu woonse uuyanda anywe cabuyo maanzi aabuumi.”—CIY. 22:17.

1, 2. Ino Bwami bwa Leza bweelede kubikkwa aali mubuumi bwesu, alimwi ino nkaambo nzi?

INO Bwami bwa Leza bweelede kubikkwa aali mubuumi bwesu? Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti “amusaangune kuyandaula Bwami bwa-Leza,” akubasyomezya kuti ikuti naa bacita oobo, Leza uyakubapa nzyobayandika. (Mt. 6:25-33) Wakeelanya Bwami bwa Leza kungale iiyandika kapati cakuti naakaijana musambazi “wakainka wakaulisya zyoonse nzyaakajisi, wiiula.” (Mt. 13:45, 46) Mulimo wakukambauka akuyiisya bantu weelede kuba kumpela mubuumi bwesu.

2 Kweelana ambotwabala muzibalo zyobilo zyainda, kuba basicamba notwaambaula anotubelesya Ijwi lya Leza mumulimo citondezya kuti tulasololelwa amuuya wa Leza. Alimwi imuuya ooyu uusalala ulatugwasya kapati notubeleka mulimo wakukambauka Bwami. Atubone muuya ooyu mboutugwasya.

Bantu Boonse Batambwa

3. Ino maanzi aali buti ngobatambwa bantu kuti ‘baboole’ kunywa?

3 Kwiinda mukubelesya muuya uusalala bantu boonse batambwa. (Amubale Ciyubunuzyo 22:17.) Ikutambwa nkwakuti “boola” unywe maanzi mabotu kutegwa nyota imane. Aaya taali maanzi buyo. Nokuba kuti maanzi eeni alayandika kapati mubuumi bwesu munyika, Jesu wakajisi maanzi aambi mumizeezo naakaambila mukaintu muna Samaliya kumugoti kuti: “Pele oyo uuti nywe maanzi ngenti mupe, tacifwi limbi, pele maanzi ngenti mupe buyooba bulolo bwamaanzi mulinguwe, aatuntumukila kubuumi ubutamani.” (Joh. 4:14) Imaanzi aaya ngobatambwa bantu kuti banywe abapa buumi butamani.

4. Ino nkaambo nzi ncokwakali kuyandika maanzi aabuumi, alimwi ino maanzi aaya aiminina nzi?

4 Imaanzi aaya aapa buumi akatalika kubeleka ciindi muntu wakusaanguna Adamu naakamusangana mukaintu wakwe Eva kuti batamumvwidi mulengi wabo Jehova Leza. (Matl. 2:16, 17; 3:1-6) Banabukwetene bakutaanguna bakatandwa kuŋanda yabo mbotu, “kuti atatandabiki ijanza lyakwe [Adamu] akucela micelo yamusamu wabuumi, atalyi njiyo, ataponi mane kukabe kutamani.” (Matl. 3:22) Adamu mbwali muzyali wabantu boonse, nguwakapa kuti boonse bantu kabafwa. (Rom. 5:12) Maanzi aapa buumi aiminina zyintu zyoonse Leza nzyapa kubantu bamumvwida kutegwa bakafwutulwe kucibi alufwu alimwi akuti bakabe abuumi butamani mu Paradaiso anyika. Zyintu eezyi zilacitika akaambo kacinunuzyo ca Jesu Kristo.—Mt. 20:28; Joh. 3:16; 1 Joh. 4:9, 10.

5. Ino nguni uutamba bantu kuti baboole ‘kunywa maanzi aabuumi aabuyo’? Amupandulule.

5 Ino nguni uutamba bantu kuti baboole ‘kunywa maanzi aabuumi aabuyo’? “Mulonga wamaanzi aabuumi aabalangala mbuli krustalo,” utondezya zyintu zyoonse ziya kucitika kubantu ciindi Jesu Kristo anakulela mu Myaka Iili Cuulu. Imulonga ooyu ulalibonya kaweenda “kuzwa kucuuno ca-Leza aca-Mwanambelele.” (Ciy. 22:1) Jehova Uupa buumi nguupa amaanzi aabuumi. (Int. 36:9) Nguwakapa kuti maanzi aaya kaaliko kwiinda mu “Mwanaambelele,” Jesu Kristo. (Joh. 1:29) Ooyu mulonga wacikozyanyo nenzila Jehova njayakubelesya ikubambulula zyintu zyoonse zibi zicitika akaambo kakuzanga kwa Adamu. Inzya, Jehova Leza nguutamba bantu kuti ‘baboole.’

6. Ino ndilili “mulonga wamaanzi aabuumi” nuutalika kukunka?

6 Nokuba kuti “mulonga wamaanzi aabuumi” unakukunka kapati Kristo anakulela mu Myaka Iili Cuulu, wakatalika kale kukunka “kubuzuba bwa-Mwami,” ibwakatalika ciindi “Mwanambelele” naakatalika kulela kujulu mu 1914. (Ciy. 1:10) Aboobo zyintu zimwi zipa buumi zyakazi kulibonya niwakainda mwaka ooyu. Eezyi zibikkilizya Jwi lya Leza Ibbaibbele, akaambo kakuti imakani aaya aambwa kuti “maanzi.” (Ef. 5:26) Boonse balitambidwe ikuya kunywa “maanzi aabuumi” kwiinda mukuswiilila makani mabotu aa Bwami. Ino mbaani beni batamba kubuzuba bwa Bwami?

“Nabwiinga” Ulaamba Kuti, “Boola”

7. Ino “kubuzuba bwa-Mwami,” mbaani ibakasaanguna kutamba bantu kuti ‘baboole’ alimwi ino bakali kwiita bani?

7 Ibakabunga kanabwiinga kalo ikali Mbaanakristo bananike, mbibakasaanguna kwaamba kuti “boola.” Ino batamba bani? Nabwiinga ooyu talyaambili kuti “boola.” Wakali kwaambila baabo boonse ibalangila kupona buumi butamani aanyika yaakumana “nkondo yabuzuba bupati bwa-Leza Singuzuzyoonse.”—Amubale Ciyubunuzyo 16:14, 16.

8. Ino ncinzi citondezya kuti Banakristo bananike balazumanana amulimo wa Jehova wakutamba bantu kuzwa mu 1918?

8 Basikumutobela Kristo bananike bali kutamba bantu kuzwa mu 1918. Mumwaka ooyu, imakani aajisi mutwe wakuti: “Mamilyoni Aabantu Bapona Lino Tabakafwi” akabapa lusyomo lwakuti bantu banji bayakuba abuumi butamani muparadaiso aanyika, yaakumana nkondo ya Harmagedoni. Imakani aakapegwa amuswaangano wacooko wa Basikwiiya Bbaibbele ku Cedar Point, Ohio, U.S.A., mu 1922 akabakulwaizya basikuswiilila kuti ‘baambilizye Mwami abwami bwakwe.’ Ikutamba ooku kwakabagwasya ibakabunga kanabwiinga baceede kuti batambe bantu banji. Mu 1929, Ngazi Yamulindizi yamu March 15 yakali acibalo cakajisi mutwe wakuti: “Ikutamba Kwabulemu,” Ciyubunuzyo 22:17 ndulwakali lugwalo lwacibalo. Mucibeela cimwi, cibalo eeci cakati: “Ikabunga kabananike basyomeka bakamusangana [Mupatikampatila] mukutamba kwabulemu kwakuti ‘boola.’ Imulumbe ooyu weelede kukambaukwa kubantu bayanda bululami akasimpe. Imulimo ooyu weelede kucitwa lino.” Kusikila lino, ibakabunga kanabwiinga balazumanana kutamba bantu.

“Ayooyo Uuswiilila Alakwe Aambe Kuti, Boola.”

9, 10. Ino mbuti bantu ibamvwa kutambwa mbobaambilwa kuti abalo baambe kuti “Boola”?

9 Ino mbuti kuli baabo ibamvwa kutambwa ooku kwakuti “boola”? Nobatambwa abalo batamba bambi kuti “Boola.” Mucikozyanyo, Ngazi Yamulindizi yamu August 1, 1932, apeeji 232 yakaamba kuti: “Bananike beelede kukulwaizya bantu boonse ibayanda kutola lubazu mukwaambilizya makani mabotu aabwami. Tabeelede kuba bananike ba Mwami kutegwa bakambauke mulumbe wamwami pe. Cilabakkomanisya Bakamboni ba Jehova ikuzyiba kuti balizumizidwe kutola maanzi aabuumi kubantu ibaya kufwutulwa lya Harmagedoni akuba abuumi butamani aanyika.”

10 Kayaamba ncobeelede kwaambila kuti “Boola” aabo ibamvwa kutambwa ooku, Ngazi Yamulindizi yamu August 15, 1934, apeeji 249 yakaamba kuti: “Aabo ibakabunga ka Jonadabu beelede kuunka antoomwe abakabunga ka Jehu, balo bali mbaananike mukwaambilizya mulumbe wabwami, nokuba kuti tabali Bakamboni ba Jehova bananike.” Mu 1935, ba “nkamu impati” ibaambwa kulugwalo lwa Ciyubunuzyo 7:9-17 bakazyibwa. Eeci cakapa kuti mulimo ooyu wa Leza iwakutamba bantu ucitwe cakufwambaana. Kuzwa ciindi eeco, ibantu bainda ku 7,000,000 ibankamu mpati bakakuzumina kutambwa ooku. Akaambo kakuswiilila mulumbe ooyu, balyaaba kuli Leza, babbapatizigwa mumaanzi akusangana abakabunga kanabwiinga mukutamba bantu bambi kuti abalo ‘baboole kunywa maanzi aabuumi aabuyo.’

“Muuya” Ulaamba Kuti, “Boola”

11. Mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., ino mbuti muuya uusalala mbowakagwasya mumulimo wakukambauka?

11 Naakali kukambauka mucikombelo ku Nazareta, Jesu wakavwununa bbuku lyamusinsimi Isaya akubala kuti: “Muuya wa-Jehova uli alindime, nkaambo wandinanika kuti ndikambaukile bacete makani mabotu. Wandituma kuti ndiponye batyokede kumyoyo, ndyoompolole kwaangununwa kubaange, akubonununwa kuboofu, ndinunune abapengede, ndyoompolole mwaaka uusalidwe wa-Jehova.” Mpoonya wakaamba kuti majwi aaya akali kwaamba nguwe, kati: “Sunu kwazuzigwa lugwalo olu mumatwi aanu.” (Lk. 4:17-21) Katanaunka kujulu, Jesu wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Muyootambula nguzu, wasika alindinywe Muuya Uusalala, muyooba bakamboni bangu . . . kusikila kumamanino aanyika.” (Inc. 1:8) Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, muuya uusalala wakabeleka kapati mumulimo wakukambauka.

12. Ino mbuti muuya uusalala wa Leza mboujatikizidwe mumulimo wakutamba bantu mazuba aano?

12 Ino mbuti muuya uusalala mboujatikizidwe mukutamba bantu mumazuba aano? Muuya uusalala uzwa kuli Jehova. Ubelesya muuya kujalula myoyo amizeezo yabakabunga kanabwiinga kuti bamvwe Ijwi lyakwe, Ibbaibbele. Muuya ubapa kuti batambe bantu akupandulula Magwalo aakasimpe kubantu ibalangila kupona buumi butamani mu Paradaiso anyika. Ino mbuti kuli baabo ibazumina kutambwa ooku, ibaba basikwiiya ba Jesu Kristo akutalika kutamba bambi? Alimwi aawa imuuya ulijatikizidwe. Akaambo kakuti balibbapatizyidwe ‘muzyina lya muuya uusalala,’ balacita zyintu kweelana amboubasololela muuya uusalala akuusyoma kuti ulakonzya kubagwasya. (Mt. 28:19) Alimwi amuyeeye buyo mulumbe uukambaukwa abananike alimwi abankamu mpati. Uzwa mu Bbaibbele lyalo ilyakasololelwa amuuya wa Leza. Aboobo, mumuuya uusalala nguugwasya mukutamba ooku. Mubwini, tusololelwa amuuya ooyo. Ino mbuti mbocijatikizya ciindi ncotubeleka mukutamba bantu?

“Balaamba Kuti, Boola”

13. Ino ncinzi ncaapandulula majwi aakuti “muuya alimwi anabwiinga bazumanana kwaamba kuti: ‘Boola!’”?

13 “Muuya anabwiinga” tabaambi buyo kuti “Boola” pe. Mumwaambo wakusaanguna ngobakabelesya kulemba Bbaibbele, ibbala lyakabelesyegwa lyaamba kuzumanana. Akaambo kaceeci, Ibbaibbele lya Chingisi lya New World Translation lyaamba kuti: “Muuya alimwi anabwiinga bazumanana kwaamba kuti: ‘Boola!’” Eeci caamba kubeleka lyoonse mulimo wakutamba. Ino mbuti kuli aabo bantu ibamvwa akuzumina kutambwa ooku? Abalo balaamba kuti: “Boola.” Ibakombi bakasimpe ibankamu mpati balaambwa kuti ‘balabeleka isikati amasiku mutempele lya Jehova.’ (Ciy. 7:9, 15) Ino muunzila nzi ‘mobabeleka sikati amasiku’? (Amubale Luka 2:36, 37; Incito 20:31; 2 Ba-Tesalonika 3:8.) Zikozyanyo zyamusinsimi mukaintu Ana alimwi amwaapostolo Paulo zitondezya kuti ‘kubeleka sikati amasiku’ caamba kubeleka lyoonse alimwi akusoleka canguzu mumulimo wakukambauka.

14, 15. Ino mbuti Daniele mbwaakatondezya mbociyandika kukomba lyoonse?

14 Awalo musinsimi Daniele wakatondezya mbociyandika kukomba lyoonse. (Amubale Daniele 6:4-10, 16.) Tanaakacinca cilengwa cakwe cakumuuya cakupaila kuli Leza nouba mwezi omwe ncaakali kucita ‘ziindi zyotatwe abuzuba, mbubonya mbwaakali kucita lyoonse,’ nokuba kuti eeci cakali kwaamba kuti ulakonzya kuwaalwa mumulindi wabasyuumbwa. Nzyaakacita zyakatondezya bantu ibakali kulangilila kuti kunyina cintu ciyandika kapati kwiinda kukomba Jehova ciindi coonse.—Mt. 5:16.

15 Daniele naakakkala masiku oonse mucilindi cabasyuumbwa, imwami wakaunka nkwaakabede akwaamba kuti: “O Daniele, mulanda wa-Leza muumi, sa Leza wako ngomanina milimo lyoonse, ulakonzya kukuvuna kumilomo yabalavu?” Mpoonya Daniele wakaingula kuti: “O mwami, kopona lyoonse. Leza wangu watuma angelo wakwe, wajala milomo yabalavu, aboobo tabana kundibisizya, nkaambo kwakajanwa kuti nsikwe kaambo kumeso aakwe, alimwi akulinduwe, O mwami, nsikwe ncindakabisya.” Jehova wakamulongezya Daniele akaambo kakumubelekela “lyoonse.”—Dan. 6:19-22.

16. Ino cikozyanyo ca Daniele cakupaila lyoonse ceelede citupa kulibuzya mibuzyo nzi kujatikizya mbotubeleka mumulimo wakukambauka?

16 Daniele wakali libambilide kufwa muciindi cakuleka kupaila Jehova lyoonse. Ino mbuti swebo? Ino nkulyaaba kuli buti nkotucita naa nkotulibambide kucita kutegwa lyoonse katukambauka makani mabotu aa Bwami bwa Leza? Tatweelede kuleka kuti mwezi wiinde kakunyina kwaambila bantu kujatikizya Jehova. Ikuti kacikonzyeka, tweelede kusoleka canguzu kutola lubazu mumulimo wakukambauka ansondo. Nokuba kuti tulaciswa alimwi twabeleka buyo maminiti aali 15 amwezi, tweelede kupa lipooti eeyi. Ino nkaambo nzi? Akaambo kakuti, toonse antoomwe amuuya anabwiinga tuyanda kuzumanana kwaamba kuti: “Boola.” Inzya, tweelede kucita kufwumbwa ncotukonzya kutegwa tuzumanane kuba basikumwaya ba Bwami basungu.

17. Ino mbuti mbotweelede kucibelesya coolwe cakubeleka mulimo wa Jehova wakutamba bantu?

17 Tweelede kucita mulimo wa Jehova wakutamba bantu kufwumbwa ciindi, ikutali buyo ciindi cibikkidwe. Eelyo kaka eeci ncoolwe cipati cakutamba bantu ibali anyota kuti ‘baboole banywe maanzi aabuumi aabuyo’ kufwumbwa ciindi mbuli notuula zyintu, notulyookezya, notuli kumilimo naa notuya kucikolo! Noliba leelyo mulimo wesu noukazyigwa amfwulumende, tulazumanana kukambauka cabupampu, ambweni kwiinda mukubelekela mumaanda masyoonto aciindi cimwi mpoonya akuunka kubusena bumbi naa kwiinda mukucita bukambausi bwamukwiizya.

Amuzumanane Kwaamba Kuti, “Boola”

18, 19. Ino mbuti mbomutondezya kuti mulalumba akaambo kakuba babelesinyina Leza?

18 Kwamyaka iinda ku 90 lino, muuya anabwiinga bali kwaamba kuti “Boola” kumuntu uuli woonse uuli anyota kutegwa anywe maanzi aabuumi. Sena mwakakumvwa kale kutamba ooku? Nkokuti andinywe mweelede kutamba bambi.

19 Tatuzyi naa mulimo wa Jehova ooyu wakutamba ulazumanana ciindi cilamfwu buti, pele akaambo kakuti twazumina kwiinda mukwaamba kuti “Boola” tuba babelesinyina Leza. (1 Kor. 3:6, 9) Eelyo kaka eeci ncoolwe cipati! Tweelede kutondezya kuti tulalumba akaambo kacoolwe eeci alimwi tweelede ‘kupaila Leza lyoonse cipaizyo cakulumba’ kwiinda mukukambauka lyoonse. (Heb. 13:15) Swebo toonse antoomwe akabunga kanabwiinga, notulangila kupona anyika atuzumanane kwaamba kuti “Boola.” Eelyo bantu banji baya kunywa “maanzi aabuumi” aabuyo.

Ino Ncinzi Ncomwaiya?

• Ino mbaani batambwa kuti ‘baboole’?

• Ino nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti Jehova nguutamba bantu kuti ‘baboole’?

• Ino muuya uusalala ujisi lubazu nzi mukutamba bantu kuti ‘baboole’?

• Ino nkaambo nzi ncotweelede kusoleka kubeleka lyoonse mulimo wakukambauka?

[Mibuzyo yaciiyo]

Ccaati/[Zifwanikiso izili apeeji 16]

(Kutegwa mubone bwini mbwaakkede mabala, amubone bbuku lini)

Amuzumanane Kwaamba Kuti, “Boola”

[Caption icili apeeji 1]

1914

Basikumwaya ibasika ku 5,100

1918

Bantu banji bayakuba abuumi butamani mu Paradaiso anyika

1922

“Amwaambilizye, amwaambilizye, amwaambilizye mwami abwami bwakwe”

1929

Ibaceede basyomeka balaamba kuti: “Boola”

1932

Ibantu banji batambwa kuti ‘baboole’ ikutali buyo bananike

1934

Bakabunga ka Jonadabu batambwa kuti bakambauke

1935

“Inkamu impati” yazyibwa

2009

Basikumwaya ibasika ku 7,313,173