Skip to content

Skip to table of contents

Jehova Uyanda Kuti Kamupona “Kabotu”

Jehova Uyanda Kuti Kamupona “Kabotu”

Jehova Uyanda Kuti Kamupona “Kabotu”

CIINDI mapenzi mapati aakutalika, Leza Singuzuzyoonse uyakupa kuti bantu boonse mbakkomanina ‘bakafwutuke.’ (Joel. 2:32) Pele masimpe ngakuti, lyoonse Jehova ulayanda kukwabilila bantu kuntenda. Mbwaanga “mulin[g]uwe mokabede kasensa kabuumi,” bantu boonse ulabayanda kapati alimwi ulayanda kubakwabilila.—Int. 36:9.

Mbubwenya buyo, abalo babelesi ba Leza basyomeka bakaindi bakali kubulemeka buumi. Kweelana alugwalo lwa Matalikilo 33:18, Jakobo amukwasyi wakwe bakeenda munzila yakali kuyoosya alimwi ‘bakaakusika kabotu’ nkobakali kuunka. Jakobo wakali kusyoma kuti Jehova ulabakwabilila, pele awalo wakalibambila kabotu kutegwa beende kabotu abaabo mbaakali limwi. (Matl. 32:7, 8; 33:14, 15) Kwiinda mukubelesya njiisyo zyamu Bbaibbele mulakonzya kulikwabilila akukwabilila bamwi. Atubone makani aaya mbwaakonzya kubagwasya aabo bayaka Maanda aa Bwami alimwi abaabo bacita milimo iikozyenye ayeeyi abaabo bagwasya nokwacitika ntenda.

Kulikwabilila Kweelana a Mulawo wa Musa

Mulawo wa Musa wakajisi milawo yakulikwabilila njobakeelede kutobela bantu ba Leza. Mucikozyanyo, muna Israyeli iwakali kuyaka ŋanda wakeelede kubikka citabililo, nkokuti bwaanda bufwaafwi aciluli. Akaambo kakuti bantu kanji-kanji bakali kulyookezyezya aziluli zisasabede amaanda aabo, citabililo cakali kubakwabilila kuti batawi. (1 Sam. 9:26; Mt. 24:17) Ikuti naa kwacitika ntenda akaambo kakutatobela mulawo ooyu wakulikwabilila, Jehova wakali kumupa mulandu mukamwini ŋanda eeyo.—Dt. 22:8.

Mulawo ooyu wakali kubeleka akuntenda zyakali kucitwa abanyama baamunzi. Ikuti ŋombe yajaya muntu kwiinda mukumuyasa ameja, mukamwini ŋombe eeyo wakeelede kwiijaya kutegwa itajayi bambi. Pele akaambo kakuti nyama tiiyakeelede kuligwa naa kusambalwa, kujaya ŋombe eeyo kwakali kusweekelwa kapati. Pele ino ncinzi cakeelede kucitwa ikuti naa ŋombe eeyo yacisa muntu amane mulaayo tanaakayaanga kutegwa itani kweendeedi? Ikuti ŋombe eeyo yajaya muntu kwainda ciindi, eeyo ŋombe amulaayo bakali kujayigwa antoomwe. Mulawo ooyu wakali kucenjezya boonse ibatakali kulanganya banyama baamunzi kuti kabababikkila maano.—Kul. 21:28, 29.

Mulawo alimwi wakabagwasya bantu kubelesya kabotu zibelesyo zyabo. Ibana Israyeli bakali kubelesya tweembe kugonka nkuni. Ikuti naa keembe kakukkuka cakutayeeyelwa akujaya muntu wiimvwi afwaafwi, sikugonka nkuni ooyo wakeelede kuccijila kumunzi wamayubilo. Muntu ooyu wakeelede kukkala okuya kusikila mupaizi mupati akafwe. Eeci cakali kwaamba kuti muntu wajaya muntunyina cakutazyiba wakeelede kusiya mukwasyi wakwe kwamyaka minji. Bubambe oobu bwakali kuyiisya bantu kuti Jehova ububona kuti buumi bulisetekene. Muntu wakali kubona buumi mbuli mbwabubona Jehova wakali kuzibamba alimwi akuzibelesya kabotu zibelesyo zyakwe.—My. 35:25; Dt. 19:4-6.

Kwiinda mumilawo iili boobu, Jehova wakatondezya kuti bantu bakwe bakali kuyandika kutobela milawo eyo lyoonse. Aabo bakali kucisa bantu naa kubajaya, nokuba kuti bakali kucita oobo cakutazyiba, bakali amulandu kulinguwe. Jehova tanaakacinca mbwaabona makani aaya. (Malk. 3:6) Uciyanda kuti bantu kabalibikkila maano akubabikkila maano bamwi. Eeci cilayandika kapati, kwaambisya notuyaka alimwi akubambulula maanda aabelesyegwa mubukombi bwakasimpe.

Mbotukonzya Kulikwabilila Notuyaka

Tucibona kuti ncoolwe cipati ikuyaka alimwi akulanganya Maanda aa Bwami, Maanda Aakucitila Miswaangano Mipati alimwi amayake aamitabi. Ncimwi buyo amilimo njotubeleka notugwasilizya bantu bacitikilwa ntenda. Lyoonse tweelede kubeleka milimo yesu cabupampu nkaambo ikuti katutauzyi kabotu mulimo, noiba milimo iitakatazyi, tulakonzya kulicisa naa kubacisa bamwi. (Muk. 10:9) Masimpe, ikuti katubeleka kabotu cilakonzya kupa kuti tutalicisi.

Bbaibbele lyaamba kuti: “Bulemu bwabakubusi ninguzu zyabo, pele kweebeka kwabapati nimvwi zyabo.” (Tus. 20:29) Bakubusi balijisi nguzu zyakubeleka milimo miyumu. Pele bamandaala—nkokuti aabo balaaluzyibo mumilimo yakuyaka—balaimanizya milimo misyoonto-syoonto yacaala kwiinda mukubelesya maanza aabo azibelesyo. Nibakali bakubusi, abalo aaba bamadaala bakali kubeleka milimo miyumu. Ikuti kamuli basikugwasilizya bapya, amubone babelesi bakaindi mbobabeleka alimwi amwaatobele malailile ngobamupa. Ikuti kamuyanda kwiiya, bakwesu balaaluzyibo mumilimo yamayake bayoomuyiisya zyintu zinji. Bayoomuyiisya mbomukonzya kubelesya kabotu zyintu zimwi zikonzya kuleta ntenda alimwi ambomukonzya kunyamuna zyintu zilema. Aboobo muyakucikonzya kubeleka kabotu kakunyina kulicisa alimwi muyakukkomana.

Babelesi babelekela abusena mpomuyaka beelede kupakamana lyoonse akaambo kakuti zyintu zilakonzya kucinca. Abusena atakali cilindi kulakonzya kuba cilindi. Andiza babelesi bamwi baalonzya manela, pulanga naa cigabba capenti. Ikuti naa tiimwacenjela, mulakonzya kulicisa. Malailile aakulikwabilila aamba kuti babelesi nobabeleka beelede kusama zyintu zyakulikwabilila. Magilazi aabeelesegwa, cingundu alimwi amabbusu ayelela inga zyamukwabilila kuntenda zinji nomuli abusena mpomuyaka. Pele ikutegwa mukwabililwe azyintu eezyi mweelede kuzibamba kabotu akuzisama.

Nokuba kuti zibelesyo zinji ziboneka kuti tazikatazyi kubelesya, tweelede kwiiya mbotukonzya kuzibelesya kutegwa tulikwabilile. Ikuti kamutacizyi kubelesya cibelesyo cimwi ncomuyanda kubelesya, amumwaambile mukwesu weendelezya mulimo. Uyoomugwasya kutegwa muyiisyigwe kabotu. Muyandika kulibombya akuzyiba mpomulezya. Masimpe, kutegwa tulikwabilile akukwabilila bamwi notuli abusena mpotuyaka, tweelede kucita oobo.—Tus. 11:2.

Bunji bwaziindi kuwa nkokupa kuti bantu kabalicisa nobabeleka abusena buyakwa. Kamutanatanta amanela amubone kuti ali kabotu. Ikuti kamubelekela mujulu naa aciluli, malailile alakonzya kwaamba kuti muyandika kulyaanga ntambo yakulikwabilila naa kubikka zyintu zikonzya kumukwabilila mumabali. Amumubuzye uumweendelezya kuti kamujisi mibuzyo iili yoonse yawaawo mpomuya kukubelekela. *

Mweelwe wabantu babelekela Jehova nyika yoonse mbouya bukomena, aalo Maanda aa Bwami aambi abelesyegwa mubukombi bwakasimpe ayelede kuyakwa. Aabo balanganya mulimo wakuyaka Maanda aa Bwami alimwi amilimo imwi iikonzyenye ayeeyi, bali amukuli wakukwabilila mbelele zya Jehova, nkokuti aabo mbobeendelezya mumilimo eeyo. (Is. 32:1, 2) Ikuti mwapegwa mukuli wakusololela bakwesu abacizyi mumilimo yamayake, lyoonse mweelede kwaabikkila maano makani aabukwabilizi. Amubone kuti busena mpomubelekela bulasalala akuti taakwe zyintu zyaalabene buyo. Calubomba pele cakutainda mumbali amubaambile mbobakonzya kulikwabilila aabo bayandika kuyeezyegwa. Mutalekeli bana naa babelesi batajisi luzyibo lunji kuti babelekele mumasena mulangilwa kuba ntenda. Amuziyeeyele limwi ntenda nzyobakonzya kujana babelesi alimwi akubaambila mbobakonzya kulikwabilila nobabeleka. Amuyeeye kuti makanze eesu ngakumanizya mulimo kakunyina kulicisa.

Kumvwana Mbokugwasya

Kuyaka Maanda aa Bwami alimwi amayake aabelesyegwa mubukombi bwakasimpe kulabikkilizya amilimo iikonzya kuleta ntenda. Aboobo aabo batola lubazu mumilimo eeyi beelede kupakamana. Kwiinda mukulemeka njiisyo zyamu Bbaibbele, kutobela malailile apedwe alimwi akubelesya bupampu, muyakucikonzya kulikwabilila akukwabilila babelesinyoko.

Ino ncinzi iceelede kutukulwaizya kutobela zyeelelo zisumpukide zyabukwabilizi? Nduyando. Inzya, kumuyanda Jehova nkokutupa kulemeka buumi mbubwena mbwabulemeka awalo. Alimwi ikuyanda bantu kutupa kutacita zyintu cabuyamba, izikonzya kubacisa. (Mt. 22:37-39) Aboobo tweelede kubikkila maano kapati kutegwa tubabakwabilile mbotubeleka limwi kukuyaka.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 14 Amubone kabbokesi kakuti “Mbomukonzya Kwaabelesya Kabotu Manela,” apeeji 30.

Kabbokesi/[Cifwanikiso icili apeeji 30]

Mbomukonzya Kwaabelesya Kabotu Manela

Mumwaka umwi wainda kucisi ca United States, babelesi bainda ku 160,000 bakalicisa akaambo kakuloka amanela. Kuyungizya waawo, bantu babalilwa ku 150 bakafwa akaambo kantenda eezyi. Kunyina makani ankomukkala alimwi amulimo ngomubeleka, ngaaya malailile aakonzya kumugwasya kuti mutaloki amanela.

Mutabelesyi manela aazungaana naa aatali kabotu, alimwi mutaangi-angi manela ali boobo kutegwa muzumanane kwaabelesya. Pele amwaasowe.

Manela oonse aliindene kukomena. Amubone kuti kulema kwenu antoomwe azibelesyo zyenu takwiindilili nguzu zyamanela ngomuyanda kubelesya.

Amwiimike manela eenu abusena buyumu alimwi buli kabotu. Mutaaimiki acintu cizungaana, mbuli atala aazibbekete naa zibbokesi.

Lyoonse mweelede kuti kamulangide kumanela nomutanta naa nomuseluka.

Mutaimikili naa kukkala atubulo tobilo twakulyatila ituli atala kumamanino aamanela.

Nomubelesya manela malamfwu kapati naa aanungidwe, lyoonse amubone kuti alaindilila amita yomwe kuzwa waawo aagolela bwaanda naa ciluli mpomuyanda kutanta mwazwa amanela. Amwaakwabilile maulu aamanela kuti atatezemuki kwiinda mukwaanga naa kugagaila kapulanga ansi kumpela aamanela. Ikuti kamutakonzyi kukwabilila manela enu munzila eezyi, amwaambile umwi kuti aajatilile nomwaabelesya. Amwaange manela nkwaali kumamanino kucintu cimwi kutegwa atawidi mumabali.

Mutabelesyi tupulanga naa tubulo twakulyatila twamanela ikukwabilila mapulanga ngomulyatila nomubeleka.

Ikutandabika maanza anu alimwi amaulu ciindi nomubelekela mujulu, kulakonzya kupa kuti manela azungaane. Aboobo mutani koobokeli zyintu zili kulaale kutegwa mutaloki. Amuzumanane kuswenzya manela kutegwa kaali munsi-munsi ampomubelekela.

Ikuti kamuyanda kubelekela amanela kumpela amulyango uujalidwe, amubikke cikwankwani cicenjezya bamwi amulyango akukkiya. Ikuti naa kukkiya mulyango tacikonzyeki, amwaambile muntu uukonzya kucenjezya baabo babelesya mulyango ooyo.

Amuzumizye buyo muntu omwe kutanta amanela ccita kuti manela aayo akabambilwa kubelesyegwa abantu bobilo aciindi comwe. *

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 33 Mulongo watwaambo tuyungizidwe tweelede kulangwa-langwa kujatikizya mbomukonzya kubelesya manela ulajanwa mu Sinsimuka! ya Chingisi ya August 8, 1999, apeeji 22-24.

[Cifwanikiso icili apeeji 29]

Imulawo wa Musa wakali kwaamba kuti bantu kabayaka bwaanda bufwaafwi aziluli zisasabede