Skip to content

Skip to table of contents

Kuliyumya Mumapenzi Kwatugwasya Kuba Alusyomo Muli Jehova

Kuliyumya Mumapenzi Kwatugwasya Kuba Alusyomo Muli Jehova

Kuliyumya Mumapenzi Kwatugwasya Kuba Alusyomo Muli Jehova

Akaluulwa aba Ada Dello Stritto

Ndamanizya kulembulula lugwalo lwabuzuba mukabbuku kangu. Ndili amyaka iili 36, pele kulemba mizila misyoonto buyo eeyi cakanditolela mawoola obilo. Ino nkaambo nzi? Bamaama balamupanduluda.—Joel

IMEBO abalumi bangu twakabbapatizyigwa kuba Bakamboni ba Jehova mu 1968. Mwana wakutaanguna awabili David a Marc bakazyalwa buyo kabotu, ndimane ndakazikuba amwana watatu Joel. Wakazyalwa mu 1973 imyezi yakuzyalwa kaitana sika, mucibbadela ca Binche mu Belgium ikulampa makilomita aali 60 kujwe lya Brussels. Wakali kulema buyo makilogilamu aali 1.7. Nibakandigusya mucibbadela, Joel wakacili kuyandika kukkala-kkala kutegwa aneneye-neneye.

Nikwakainda nsondo zili mbozibede kakunyina kucinca, mebo abalumi bangu ba Luigi twakamutola mwana kumusilisi mupati wabana. Naakamana kumulanga-langa mwana, dokotela wakati: “Joel uboneka kuti ulijisi mapenzi manji ngobatajisi bana bamwi aaba.” Boonse bakaumuna kwaciindi cilamfwu. Aciindi eeci ndakazyiba kuti mwana ulaabulwazi bupati. Amane dokotela wakabaitila ambali balumi bangu akubaambila kuti: “Mwaneenu uciswa bulwazi bwa trisomy 21.” *

Katutyompedwe ancaakatwaambila dokotela, twakayeeya kuti tubuzye dokotela umbi. Wakamulanga-langa Joel kwawoola lyoomwe kakunyina kwaambaula. Swebo twakabona kuti ciindi calampa. Amane, dokotela wakatulanga akutwaambila kuti: “Imwaneenu ooyu unakuyandika kuti kamumucitila zyintu zyoonse ziyandika.” Amane, kaamba calubomba wakayungizya kuti: “Pesi Joel unakukkomene nkaambo nobazyali bakwe mulamuyanda.” Katutyompedwe, ndakamubweza Joel akujokela kuŋanda. Aciindi eeci wakali amyezi yobilo.

Imiswaangano ya Bunakristo Amulimo Wamumuunda Zyakatuyumya

Nibakamupima alimwi, bakajana kuti moyo wa Joel tiiwakali kukomena kabotu akuti mafwuwa aakwe tanaakali mayumu. Akaambo kakuti moyo wakali mupati kwiindilila, wakali kuguma kumapunga calo cakapa kuti kaciswa-ciswa. Mpoonya naakajisi buyo myezi yakuzyalwa yone, Joel wakaba atumanu alimwi bakamujokezya kucibbadela nkwaakaakubikkwa alikke mukaanda. Cakali kweetezya kapati ikubona mbwaakali kupenga. Twakali kulombozya kumunyamuna, pele nsondo zyoonse izili kkumi tiitwakali kuzumizyigwa kumulela. Twakali kwiile kumulangila aalamfwu katujatene akupaila.

Aciindi eeci cikatazya, twakazumanana kujanika kumiswaangano yambungano a David kali amyaka iili 6 a Marc kali amyaka iili 3. Ikuba ku Ŋanda ya Bwami cakali mbuli kuti tuli mumaanza aa Jehova. Ciindi camuswaangano katuli abakwesu abacizyi, twakali kulimvwa kuti tupa Jehova mapenzi eesu oonse, alimwi eeci cakali kutuyumya. (Int. 55:22) Nebaba bamanesi ibakali kumulanganya Joel bakaamba kuti bakabona miswaangano yesu ya Bunakristo mboyakali kutugwasya.

Aciindi eeci, alimwi ndakamulomba Jehova kuti andipe nguzu zyakuunka kukukambauka. Muciindi cakukkala buyo kuŋanda kandilila, ndakali kwaambila bantu mbocindiyumya cisyomezyo ca Leza cakuti munyika eeyi takukabi malwazi. Ciindi coonse nindali kuunka mubukambausi, ndakali kulimvwa kuti Jehova wayiingula mipailo yangu.

“Eeci Cilagambya”

Eelyo kaka twakakkomana kapati buzuba mbutwakamweeta kuŋanda Joel kuzwa kucibbadela! Pele nibwakaca twakausa alimwi. Joel wakaciswa kapati cakuti twakamujola alimwi kucibbadela. Naakamana kulanga-langa dokotela wakatwaambila kuti: “Joel uceede buyo amyezi iili cisambomwe kuti kacipona.” Nikwakainda myezi yobilo mwana kali amyezi iili lusele, ncaakaamba dokotela cakalibonya kuti ncamasimpe akaambo kakuti Joel wakali kuya bwiindila buya kuciswa. Dokotela wakakkala ansi andiswe akutwaambila kuti: “Ndausa. Kuboneka kuti taku mbotukonzya kumugwasya mwana ooyo.” Amane wakati: “Aciindi eeci alikke Jehova nguukonzya kumugwasya.”

Ndakajokela mpaakalede Joel, nokuba kuti ndakali katede akutyompwa. Bacizyi banji Banakristo bakali kucincana kuboola kukkala andime, kaali ba Luigi bakali kucaala abana ibakali kuŋanda. Insondo yakainda. Amane cakutayeeyela Joel wakaciswa moyo. Bamanesi bakabalika kuya nkwaakabede, pele taaku ncibakali kukonzya kucita. Nikwakainda tuvwalu-vwalu tuli mbotubede umwi wakaamba mujwi libombe kuti, “Kwamana . . .” Kandityompedwe ndakalila ndimane ndakazwa muŋanda oomo. Ndakasoleka kupaila kuli Jehova pele tiindakali kukonzya kumwaambila mbundakali kulimvwa. Nikwakainda tuvwalu-vwalu tuli 15 banesi bakandiita akundaambila kuti, “Joel wabuka!” Bakandijatilila akundaambila kuti “Kamuboola mumubone lino.” Nindakaunka ndakajana Joel watalika kuyoya alimwi. Cakufwambaana ibanji bakamvwa kuti wabuka. Bamanesi abamadokotela banji bakaboola kumubona akwaamba kuti “Eeci cilagambya.”

Naakali Amyaka Yone, Kwakacitika Cintu Cigambya

Kuzwa naakazyalwa Joel, badokotela bakwe bakali kutwaambila kuti: “Muyandika kumutondezya kuti mulamuyanda.” Mbwaanga swebo twakabona mbwaakali kutuyanda Jehova kuzwa ciindi naakazyalwa Joel, andiswe twakali kuyanda kuti katumulanganya kabotu mwana. Twakacikonzya kucita oobu akaambo kakuti muzyintu zyoonse wakali kuyandika kugwasyigwa.

Kwamyaka iili ciloba kuzwa naakazyalwa, twakali kuponena buyo mucibbadela. Kuzwa mu October kusikila mu March, wakali kuciswa malwazi manji. Aciindi ncimunya eeci, ndakali kulanganya ba David a Marc. Bamane abalo bakali kumugwasya kapati Joel cakuti cakamugwasya kuti ayumye. Mucikozyanyo, bamadokotela banji bakali kutwaambila kuti Joel takeendi. Pele buzuba bumwi Joel naakali amyaka yone, Marc wakamwaambila kuti: “Joel, kobatondezya Bamaama kuti uleenda!” Cakandigambya ncakuti Joel wakeenda. Twakakkomana kapati cakuti twakapaila amukwasyi kumulumba Jehova. Muziindi zimwi, twakali kumulumbaizya Joel lyoonse naakali kucita kabotu.

Ikumuyiisya Kasimpe Kuzwa Kubwana Kwakamugwasya Kapati

Lyoonse twakali kuunka a Joel kumiswaangano ku Ŋanda ya Bwami. Ikutegwa tumukwabilile kuti atanjilwi malwazi aambi, twakali kumubikka mukapulemu twamana twamuvwumba cipepa cibangalala. Nokuba boobo, wakali kukkomana kuba kumiswaangano.

Bakwesu abacizyi bakali kutuyumya-yumya akaambo kakuti bakali kutuyanda akutugwasya. Imukwesu umwi wakatuyeekezya cilembedwe kulugwalo lwa Isaya 59:1 ilwaamba kuti: “Amubone! Ijanza lya-Jehova talina kufwinsigwa pe, licikonzya kufutula. Akwalo kutwi kwakwe takulemi pe, kucikonzya kuswiilila.” Imajwi aaya akatugwasya kapati kuti tumusyome Jehova.

Joel naakali kukomena twakamugwasya kuti kamubelekela Jehova. Lyoonse twakali kumwaambila makani aa Jehova munzila yakali kukonzya kumugwasya kuti kamuyanda Usyi wakujulu. Twakamulomba Jehova kuti atugwasye mukusoleka kwesu, kutegwa nzyotumuyiisya kazilimvwisya.

Naakakubuka, twakakkomana kubona kuti Joel wakali kubaambila beenzinyina kasimpe kamu Bbaibbele. Kali amyaka 14 cilonda nicakayumya-yumya ncaakapandulwa, ndakakkomana Joel naakandibuzya kuti, “Baama sena ndimupe musilisi bbuku lya Kupona Kukabe Kutamani?” Nikwakainda myaka misyoonto Joel wakaunka kukupandulwa alimwi. Twakali kuyeeya kuti takokupona. Katana pandulwa Joel wakabapa lugwalo bamadokotela ndutwakalembela antoomwe. Lwakali kwaamba mbwalimvwa kujatikizya kubikkwa bulowa. Basilisi bakamubuzya Joel kuti, “Sena ulacizumina eeci?” Joel wakavwiila kuti, “Inzya ndilazumina.” Twakakkomana kubona mbwaakali kumusyoma Mulengi wakwe ambwaakali kuyanda kumukkomanisya. Tulabalumba kapati basicibbadela akaambo kakutugwasya.

Joel Mbwaakaya Ambele Kumuuya

Naakali amyaka 17 Joel wakalyaaba kuli Leza akubbapatizigwa. Eelyo kaka buzuba oobu tatukabulubi! Cilatukkomanisya kubona mbwayaabuya ambele kumuuya. Kuzwa leelyo, wazumanana kumuyanda Jehova akumubelekela cabusungu. Lyoonse Joel waambila bantu mbabandika limwi kuti, “Mukasimpe momuli buumi bwangu.”

Naakali amyaka iitandila ku 20, Joel wakaiya kubala akulemba. Wakasoleka kapati. Cakali kukkomanisya ikucikonzya kulemba bbala lili lyoonse. Kuzwa leelyo, ulatalika buzuba buli boonse kwiinda mukubala lugwalo lwabuzuba kuzwa mukabbuku ka Kulingaula Magwalo Abuzuba. Amana, ulalulembulula lugwalo mukabbuku kakwe kalo aano mazuba kaba bbuku lipati.

Ibuzuba mbotuswaangana, Joel uyanda kuti katufwambaana kusika ku Ŋanda ya Bwami kutegwa katambula bantu banjila. Ciindi camuswaangano ulakkomana kwiingula akucita zitondezyo. Alimwi ulagwasyilizya kutola mamaikulofoni nobaingula bakwesu akucita milimo imwi. Ansondo, ikuti kali kabotu tulaakuunka limwi mubukambausi. Mu 2007, bakaambilizya kumbungano kuti Joel waba mukutausi. Twakakkomana kapati. Eelyo kaka Jehova wakatulongezya!

Twalibonena Mbwagwasya Jehova

Mu 1999 kwakali sunko alimbi. Ba Luigi bakali muntenda yamumugwagwa mobakalicisa kapati. Ikuulu komwe bakakugonka alimwi bakapandulwa ziindi zinji mumoongolola. Alimwi akaambo kakusyoma Jehova, twakabona mbwabayumya babelesi bakwe bali mumapenzi. (Flp. 4:13) Nokuba kuti ba Luigi balilemene, kuli zyintu zibotu nzyobakonzya kucita. Akaambo kakuti tabacikonzyi kubeleka, balijisi ciindi cinji cakulanganya Joel. Eeci cindipa ciindi cakucita zyintu zyakumuuya. Ba Luigi alimwi balakonzya kulanganya zyintu zyakumuuya izyiyandika mumukwasyi alimwi azyakumbungano kwalo nkobabeleka kabali basicuuno bakabunga kabaalu.

Akaambo kazyintu zyitucitikila inga lyoonse tuli antoomwe amukwasyi. Mukuya kwaciindi, twaiya mbotukonzya kuzicita kabotu zyintu alimwi tatulangili kuba azyintu zitayandiki kapati. Imazuba ngotutyompedwe tulapaila kuli Jehova. Icuusisya ncakuti, ibana besu nibakakomena bakazwa aŋanda bamane bakaleka kubelekela Jehova. Tusyoma kuti baya kutalika alimwi kumubelekela Jehova.—Lk. 15:17-24.

Mumyaka eeyi yoonse, twabona mbwagwasya Jehova alimwi twaiya mbotukonzya kumusyoma muziindi zikatazya. Imajwi aajanika ku Isaya 41:13 alatukulwaizya aakuti: “Mebo nde-Jehova njookujata kujanza lyalulyo, njookwaambila kuti, Utayoowi, ndime sikugwasya wako.” Ikuzyiba kuti Jehova ulatugwasya, cilatukulwaizya kapati. Masimpe, tulakonzya kwaamba kuti imapenzi akatugwasya kumusyoma Taateesu wakujulu Jehova.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 5 Ibulwazi oobu mbwakuzyalwa aambubo alimwi bupa kuti muntu katakkwene kabotu. Tubeela-beela tupanga mubili tweelede kuba tobilo-tobilo, pele ibana bazyalwa abulwazi oobu tubeela tumwi tuba totatwe. Ibulwazi oobu bunyoonganya tubeela-beela twiitwa kuti chromosome 21.

[Zifwanikiso izili apeeji 16, 17]

Joel abanyina ba Ada

[Cifwanikiso icili apeeji 18]

Ba Ada, Joel aba Luigi

[Cifwanikiso icili apeeji 19]

Joel ulakkomana ikutambula bakwesu abacizyi ku Ŋanda ya Bwami