Skip to content

Skip to table of contents

Nobamakaintu, Ino Nkaambo Nzi Ncomweelede Kubutobela Bweendelezi?

Nobamakaintu, Ino Nkaambo Nzi Ncomweelede Kubutobela Bweendelezi?

Nobamakaintu, Ino Nkaambo Nzi Ncomweelede Kubutobela Bweendelezi?

“Mutwe wamwanakazi ngumwaalumi.”—1 KOR. 11:3.

1, 2. (a) Ino ncinzi mwaapostolo Paulo ncaakalemba kujatikizya bubambe bwa Jehova bwabweendelezi? (b) Ino mibuzyo nzi njotutiibandike mucibalo eeci?

JEHOVA wakatalisya bubambe bubotu mbwaakaamba mwaapostolo Paulo naakalemba kuti “mutwe wamwaalumi umwi aumwi ngu-Kristo” akuti “mutwe wa-Kristo ngu-Leza.” (1 Kor. 11:3) Mucibalo cainda twabona kuti Jesu wakacibona kuti ncoolwe alimwi cakamukkomanisya kweendelezyegwa a Jehova Leza uuli ngo Mutwe wakwe, akuti basankwa Banakristo mutwe wabo ngu Kristo. Kristo wakali mutete moyo, wakali aluzyalo alimwi tanaakali kuliyanda naakali kweendelezya bantu. Basankwa mumbungano beelede kucita mbubwenya oobu kubantu, ikapati kuli bamakaintu babo.

2 Ino mbuti bamakaintu? Ino nguni mutwe wabo? Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Mutwe wamwanakazi ngumwaalumi.” Ino bamakaintu beelede buti kwaabona malailile aaya aakasololelwa amuuya? Sena njiisyo eeyi inga yabeleka akubalumi batali Bakamboni? Sena kutobela bweendelezi bwamulumi caamba kuti bamakaintu tabeelede kwaamba cili coonse nokuyandika kubamba kaambo kayandika mumukwasyi? Ino ncinzi cikonzya kupa kuti mukaintu alumbaizyigwe?

“Atumucitile Sikumugwasya”

3, 4. Ino nkaambo nzi bubambe bwakweendelezya ncobubagwasya banabukwetene?

3 Ibubambe bwakweendelezya bwakazwa kuli Leza. Naakamana kumulenga Adamu, Jehova Leza wakati: “Tacili cibotu kuti muntu akale alike pe. Atumucitile sikumugwasya uumweelede.” Eva naakalengwa, Adamu wakakkomana kapati akaambo kakuba amweenzinyina wakumugwasya cakuti wakaamba kuti: “Ma! Ncobeni oyu ulijisi zifuwa mbubonya mbuli zifuwa zyangu anyama mbubonya mbuli nyama yangu.” (Matl. 2:18-24) Adamu a Eva bakali kulangila kuba bazyali babantu boonse ibalondokede, ibakali kuya kupona kukabe kutamani mupaladaiso anyika.

4 Akaambo kakuzanga kwabazyali besu bakusaanguna, imuunda wa Edeni wakamana. (Amubale Ba-Roma 5:12.) Pele Leza ucimubona kuti mulumi nguumweendelezya mukaintu wakwe. Ikuti babutobela bubambe oobu, cilakonzya kubagwasya alimwi akubakkomanisya banabukwetene. Balakonzya kukkomana mbubwenya mbuli Jesu mbwaakakkomana akaambo kakutobela Jehova uuli ngo Mutwe wakwe. Katanaboola anyika, Jesu wakali “kusekelela lyoonse kubusyu bwa [Jehova].” (Tus. 8:30) Akaambo kakutalondoka balumi tabakonzyi kweendelezya kabotu, abalo bamakaintu tabakonzyi kubutobela kabotu bweendelezi kweelana ambobeelede kucita. Nokuba boobo, iciindi bamalumi abamakaintu nobazumanana kubeleka kusika mpobakonzya, bubambe oobu bulakonzya kubagwasya kuti zyintu kazyeenda kabotu noliba lino.

5. Ino nkaambo nzi banabukwetene ncobeelede kubikkila maano kukulaigwa ooku ikujanika kulugwalo lwa Ba-Roma 12:10?

5 Icikonzya kugwasya kapati kutegwa bazumanana kukkala kabotu, banabukwetene beelede kuutobela mulawo wamu Magwalo iwakalembelwa Banakristo boonse iwakuti: “Amuyandane aluyandisyo lwabunyina. Amusungwaale kukulemekana.” (Rom. 12:10) Awalo mulumi amukaintu wakwe beelede kubeleka canguzu kutegwa ‘bausilane buuya, babe batete moyo, akulekelelana.’—Ef. 4:32.

Ikuti Ngomukwetene Limwi Katali Kamboni

6, 7. Ino ncinzi cikonzya kucitika ikuti mukaintu wazumanana kulicesya kumulumi wakwe uutali Kamboni?

6 Ino kuti ngomukwetene limwi katamubelekeli Jehova? Kanji-kanji, mulumi nguutali umwi wa Bakamboni ba Jehova. Ikuti naa kacili boobo, ino mukaintu weelede kumulanganya buti mulumi wakwe? Ibbaibbele liingula kuti: “Nywebo nobanakazi, amulibombye kubalumi banu nobeni, kuti kwanooli bamwi bataswiililisyi kumakani, basanduke nkaambo kanyendelo zyabakazi babo, kuti tabaambilwi zintu, kukulangilila inyendelo zyanu zisalala nzimweendela cakuyoowa.”—1 Pet. 3:1, 2.

7 Ijwi lya Leza lyaambila mukaintu kuti weelede kulicesya kumulumi wakwe uutali Kamboni. Akaambo kakulilemeka kabotu imulumi ulakonzya kubona cimupa kucita boobo. Akaambo kaceeci, imulumi inga wayanda kuti azyibe ncasyoma mukaintu wakwe Munakristo akuzumina kwiiya kasimpe.

8, 9. Ino mukaintu Munakristo inga wacita buti ikuti mulumi wakwe wakaka kwiiya kasimpe nokuba kuti ulalilemeka?

8 Pele ino mbuti ikuti mulumi wakwe wakaka kwiiya kasimpe? Magwalo akulwaizya mukaintu Munakristo kutondezya bukkale bwa Bunakristo ciindi coonse, nokuba kuti eeci cilakonzya kukatazya. Mucikozyanyo, tulabala ku 1 Ba-Korinto 13:4 kuti: “Luyandisyo lulakazika moyo.” Aboobo, imukaintu Munakristo weelede kuzumanana “kulibombya,” akuliyumya akaambo kaluyando. (Ef. 4:2) Kwiinda mukugwasyigwa amuuya uusalala cilakonzyeka kuba abukkale bwa Bunakristo nomuba mumapenzi.

9 Paulo wakalemba kuti: “Zintu zyoonse buyo ndazikonzya nkaambo kanguzu nzimpedwe kuli-Kristo.” (Flp. 4:13) Muuya wa Leza ulakonzya kumugwasya ngobakwetene limwi Munakristo kuti kacita zyintu nzyatakonzyi kucita munguzu zyakwe. Mucikozyanyo, ikuti muntu kapenzyegwa angobakwetene limwi cilakonzya kupa kuti ajole cibi. Nokuba boobo, Ibbaibbele lyaambila Banakristo boonse kuti: “Mutabeenzyi bubi bamweenzya bubi. . . . Nkaambo kulilembedwe kuti, Lubeteko ndulwangu, mebo njoobweedezya, mbwaamba Jehova.” (Rom. 12:17-19) Mbubwenya buyo, lugwalo lwa 1 Ba-Tesalonika 5:15 lutwaambila kuti: “Amubone kuti kutabi uubweedezya cibi kucibi, pele lyoonse kamuya buyandaula kucita kabotu, naaba akati kanu nobeni nikuba kubantu boonse.” Kwiinda mukugwasyigwa amuuya uusalala wa Jehova, ncitutakonzyi kucita munguzu zyesu cilakonzya kucitika. Eelyo kaka cilayandika kuupailila muuya uusalala wa Leza kutegwa utugwasye kuba azyintu nzyotuyandika!

10. Ino Jesu wakabacita buti bantu bakali kumwaambila zibi akumulubizyila?

10 Jesu wakasiya cikozyanyo cibotu mbwaakali kubacitila bantu ibakali kumwaambila naa kumulubizyila. Lugwalo lwa 1 Petro 2:23, lwaamba kuti: “Wakatukilwa pele takakabweedezya matusi. Naakapenzegwa takakabbodola, pe, pele makani aakwe wakaasia mumaanza aamubetesi mubotu.” Twaambilwa kuti katutobela cikozyanyo cakwe cibotu. Tamweelede kunyema akaambo kamicito mibi yabamwi. Ibanakristo boonse baambilwa kuti beelede ‘kuba aluzyalo, amoyo mutete, kabatabweedezyi cibi kucibi, naa matusi kumatusi.’—1 Pet. 3:8, 9.

Sena Beelede Kuumuna Buyo?

11. Ino ncoolwe nzi cipati bamakaintu Banakristo bamwi ncobayakupegwa?

11 Sena kutobela bweendelezi bwamulumi caamba kuti bamakaintu tabeelede kwaamba cili coonse nokuyandika kubamba kaambo kayandika mumukwasyi? Peepe. Bamakaintu mbubwenya mbuli basankwa balipedwe milimo minji a Jehova. Amuyeeye buyo coolwe cipati ncobajisi bakabunga ka 144,000 cakuba bami abapaizi kujulu kabeendelezyegwa a Kristo naayakulela anyika! Ooyu mweelwe ulabikkilizya abamakaintu. (Gal. 3:26-29) Cakutadooneka, Jehova wabapa mulimo mububambe bakwe bwazyintu.

12, 13. Amupe cikozyanyo citondezya kuti abalo bamakaintu bakali kusinsima.

12 Mucikozyanyo, ikaindi bamakaintu bamwi bakali kusinsima. Ilugwalo lwa Joeli 2:28, 29 lwaamba kuti: “Njootila Muuya wangu abantu boonse. Bana banu balombe abasimbi bayoosinsima . . . . Abalo bazike abacinkombwa njoobatilila Muuya wangu.”

13 Basikwiiya ba Jesu ibali 120 ibakabungene muŋanda yamujulu ku Jerusalemu mubuzuba bwa Pentekoste 33 C.E. bakali kubikkilizya bamakaintu abasankwa. Imuuya wa Leza wakatilwa aali boonse bakabungene. Aboobo, Petro wakaamba majwi ngaakaamba musinsimi Joeli akwaamba kuti akali kwaamba basankwa abamakaintu. Petro wakalemba kuti: “Eci ncencico ncaakaamba musinsimi Joeli kuti, Leza ulaamba kuti, Kumazuba aakumana ndiyootila Muuya wangu atala lyabantu boonse, bana banu balombe abasimbi bayoosinsima . . . . Atala lyabacinkombwa bangu baalumi abakaintu, ndiyootila Muuya wangu kumazuba ayo, bayoosinsima.”—Inc. 2:16-18.

14. Ino bamakaintu bakagwasyilizya buti mukumwaya mulumbe wa Bunakristo mumwaanda wamyaka wakusaanguna?

14 Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, bamakaintu bakagwasyilizya kapati mukumwaya mulumbe wa Bunakristo. Bakakambaukila bantu mulumbe wa Bwami bwa Leza alimwi bakali kucita zyintu zijatikizya mulimo wakukambauka ooyo. (Lk. 8:1-3) Mucikozyanyo, mwaapostolo Paulo wakaamba Febe kuti “ngusimilimo wambungano yaku-Kenekreya.” Paulo naakali kwaanzya babelesinyina mulugwalo, wakabandauka bamakaintu banji basyomeka kubikkilizya a “Trufena a-Trufosa basimilimo basungu ba-Mwami.” Alimwi wakaanzya “Persida muyandwi, oyo iwakabeleka loko cabusungu mu-Mwami.”—Rom. 16:1, 12.

15. Ino bamakaintu bagwasyilizya buti mukumwaya mulumbe wa Bunakristo mazuba aano?

15 Muciindi cesu, akati kamweelwe wabantu bainda ku 7 milyoni ibakambauka makani mabotu aa Bwami bwa Leza munyika yoonse kuli bamakaintu bamisela yoonse. (Mt. 24:14) Ibanji mbaapainiya baciindi coonse, mbaamisyinali alimwi ibamwi babelekela ku Bbeteli. Sintembauzyo Davida wakaimba kuti: “Mwami watuma inkombe; Banakazi baikanana ninkamu impati.” (Int. 68:11) Aaya majwi ngamasimpe. Jehova ulauyanda kapati mulimo ngobacita bamakaintu wakukambauka makani mabotu akuzuzikizya makanze aakwe. Nokuba kuti uyanda kuti bamakaintu Banakristo kabautobela mulawo ooyu tayandi kuti kabaumuna buyo.

Bamakaintu Bobilo Ibatakaumuna Buyo

16, 17. Ino mbuti cikozyanyo ca Sara mbocitondezya kuti bamakaintu tabeelede kuumuna buyo mumukwasyi?

16 Ikuti naa Jehova ubapa milimo minji bamakaintu, sena bamalumi tabeelede kubabuzya bamakaintu babo nobabamba twaambo tuyandika kapati? Inga cabagwasya ikuti bacita oobo. Magwalo alaamba ziindi zinji bamakaintu nobakaamba naa kucita zyintu kakunyina kwaambila bamalumi babo. Atubone twaambo tujatikizya bamakaintu bobilo.

17 Sara wakali kumwaambila Abrahamu mulumi wakwe kuti amutande mukaintu wakwe wabili amwanaakwe akaambo kakuti bakanyina bulemu. “Makani [aaya] akabija loko mumeso aa-Abrahamu,” pele kutali kuli Leza pe. Jehova wakaambila Abrahamu kuti: “Makani atabiji mumeso aako. Utalipenzyi nkaambo kamwanaako amwanakazi muzike wako. Zyoonse buyo Sara nzyaakwaambila, swiilila ijwi lyakwe muzintu zyoonse.” (Matl. 21:8-12) Abrahamu wakamumvwida Jehova, akucita nzyaakamulomba Sara kuti acite.

18. Ino nintaamu nzi njaakabweza Abigayeli?

18 Alimwi amuyeeye makani aa Abigayeli imukaintu wa Nabala. Ciindi Davida naakali kutija Mwami Saulo iwakali aamunyono, wakaakukkala afwaafwi aakali butanga bwa Nabala. Muciindi cakuti abweze zyintu zimwi zyamuntu ooyu iwakali muvwubi, Davida abantu mbaakali limwi bakazikwabilila zyintu zya Nabala. Nokuba boobo, Nabala wakali muntu mubi alimwi “wakabakalalila loko” bantu bakali a Davida. Wakali “mufubafuba.” Baalumi ibakali a Davida nobakamulomba zyakulya cabulemu, Nabala wakakaka. Ino ncinzi Abigayeli ncaakacita naakamvwa cakacitika? Kakunyina kumwaambila Nabala, “wakafwambaana kuleta zinkwa zili myaanda yobile, ankomo zyobile zyawaini, anyama injike yambelele zyosanwe, ansuwo zyosanwe zyamisozya, amitunge yamisaansa iiyanikidwe iili mwaanda, azikoto zyankuyu zili myaanda yobile” akubapa bantu ba Davida. Sena Abigayeli wakacita ciluzi? Inzya, nkaambo zyintu zyakacitika zitondezya kuti wakacita kabotu. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Jehova wakauma Nabala, wakafwa.” Davida wakamukwata Abigayeli.—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.

Imukaintu Uulumbaizyigwa

19, 20. Ino ncinzi cipa kuti mukaintu kalumbaizyigwa kapati?

19 Imagwalo alumbaizya bamakaintu bacita zyintu kweelana ancayanda Jehova. Ibbuku lyamu Bbaibbele lya Tusimpi lilumbaizya “mwanakazi mubotu,” nolyaamba kuti: “Ulayandika loko kwiinda mabwe aarubi. Moyo wamulumaakwe ulamusyoma; Takooyoobula impindu pe. Ulamucitila kabotu, tamubisizyi pe, mazuba oonse aabuumi bwakwe.” Kunze lyaboobo, “ulaasama amulomo wakwe cabusongo; mulao waluzyalo uli kululimi lwakwe. Ulalanga kabotu kweenda kwabasiŋanda bakwe; talyi cilyo cabutolo. Bana bakwe balabuka akumulongezya; alakwe mulumaakwe ulamutembaula.”—Tus. 31:10-12, 26-28.

20 Ino ncinzi cipa kuti mukaintu kalumbaizyigwa kapati? Lugwalo lwa Tusimpi 31:30 lwaamba kuti: “Kubotezya kuleena, akweebeka nkwabuyo, pele mwanakazi uuyoowa Jehova uli acoolwe.” Cibikkilizyidwe mukuyoowa Jehova ncakuti weelede kulibombya kububambe bwabweendelezi ibwakatalisyigwa a Leza. “Mutwe wamwanakazi ngumwaalumi,” mbubwenya mbuli “mutwe wamwaalumi umwi aumwi ngu-Kristo,” a “mutwe wa-Kristo ngu-Leza.”—1 Kor. 11:3.

Amulumbe Akaambo Kacipego ca Leza

21, 22. (a) Ino ntwaambo nzi ntobajisi banabukwetene itubapa kulumba Leza akaambo kacipego calukwatano? (b) Ino nkaambo nzi ncotweelede kulemeka bubambe bwa Jehova bwabweendelezi? (Amubone kabbokesi apeeji 17.)

21 Banakristo ibakwetene balijisi twaambo tunji tubapa kuti kabamulumba Leza. Balakonzya kweenda aantoomwe kabali banabukwetene bakkomene. Ikapati balakonzya kumulumba Leza akaambo kacipego calukwatano calo icibapa coolwe cakukkala antoomwe angobakwetene limwi alimwi akuti bacikonzye kweenda a Jehova. (Rut. 1:9; Mik. 6:8) Akaambo kakuti Ngowakatalisya lukwatano, ulicizyi cini ciyandika cikonzya kupa kuti banabukwetene kabakkomana. Lyoonse kamucita zyintu zimukkomanisya Leza, mpoonya ‘lukondo lwa Jehova luya kumupa nguzu’ nomuba munyika iino yamapenzi.—Neh. 8:10.

22 Mulumi Munakristo uuyanda mukaintu wakwe mbuli mbwaliyanda uya kumweendelezya munzila yalubomba. Mukaintu wakwe uuyoowa Leza uyakuba mukaintu uuyandwa kapati akaambo kakuti ulamugwasilizya mulumi wakwe alimwi akumulemeka. Ciyandika kapati ncakuti baya kulemeka Jehova Leza akaambo kacikozyanyo cibotu ncobapa mulukwatano lwabo.

Sena Muciyeeyede?

• Ino mbubambe nzi Jehova mbwabikkide kujatikizya kulibombya alimwi abweendelezi?

• Ino nkaambo nzi banabukwetene ncobeelede kulemekana?

• Ino mbuti mukaintu Munakristo mbwaelede kucitila mulumi wakwe uutali kamboni?

• Ino nkaambo nzi bamalumi ncobeelede kubabuzya bamakaintu babo nobabamba twaambo tuyandika kapati?

[Mibuzyo yaciiyo]

Kabbokesi kali apeeji 17]

Ino Nkaambo Nzi Ncotweelede Kulibombya Kubeendelezi?

Jehova wakabikka bubambe bwabweendelezi akati kazilenge zyakwe zyamaano. Oobu bubambe wakabubikka kutegwa bubagwasye boonse ibangelo abantu. Cilabagwasya kulisalila alimwi akumulemeka Leza kwiinda mukubelekela aantoomwe kabakamantene.—Int. 133:1.

Imbungano ya Banakristo bananike ilabutobela bweendelezi bwa Jesu Kristo. (Ef. 1:22, 23) Akaambo kakulibombya kubweendelezi bwa Jehova, “Mwana mwini uzoolibombya kuliyooyo iwakamubombesezya zintu zyoonse, kuti Leza abe malondwedo aazintu zyoonse.” (1 Kor. 15:27, 28) Aboobo, bantu ibalyaabide kuli Leza beelede kulibombya kubweendelezi mumbungano amumukwasyi. (1 Kor. 11:3; Heb. 13:17) Kwiinda mukucita boobu, tuya kulongezyegwa a Jehova.—Is. 48:17.

[Cifwanikiso icili apeeji 13]

Mupailo ulakonzya kumugwasya mukaintu Munakristo kuba abukkale bubotu

[Zifwanikiso izili apeeji 15]

Jehova ulaubikkila maano mulimo ngobajisi bamakaintu mukutola aambele zyintu zya Bwami