Skip to content

Skip to table of contents

Kamuzumanana Kwiiyaka Mbungano

Kamuzumanana Kwiiyaka Mbungano

Kamuzumanana Kwiiyaka Mbungano

“Kamuciya bugwasyanya akuyakana, umwi aumwi kumweenzinyina.”—1 TES. 5:11.

1. Ino nzileleko nzi nzyobajisi bantu bali mumbungano ya Banakristo, pele mapenzi nzi ngobazumanana kuba angawo?

KUBA mumbungano ya Banakristo ncileleko cipati. Mulamvwana a Jehova. Ikusyoma Jwi lyakwe kuti kalimusololela kulamukwabilila kuzyintu zibi zikonzya kucitika akaambo kakupona buumi butali bwa Bunakristo. Mulaba abeenzinyoko banji ibayanda kuti kamucita kabotu. Masimpe, zileleko nzinji. Nokuba boobo, Banakristo banji balaamapenzi aayindene-indene. Bamwi inga bayandika kugwasyigwa kutegwa bazimvwisye zili mu Jwi lya Leza. Bamwi balaciswa naa kutyompwa, alimwi bamwi balakonzya kupenga akaambo kakutasala kabotu. Alimwi toonse tukkala munyika yabantu batamukombi Leza mwini-mwini.

2. Ino mbuti mbotweelede kubagwasya bakwesu ikuti kabali mumapenzi, alimwi nkaambo nzi?

2 Kunyina muntu uuyanda kubona Munakristonyina kapenga. Mwaapostolo Paulo wakakozyanyisya mbungano kumubili akwaamba kuti: “Kuti caciswa cizo cimwi, zilaciswa zizonyina zyoonse azyalo.” (1 Kor. 12:12, 26) Mubukkale ibuli boobu, tweelede kubagwasya bakwesu abacizyi. Kuli makani manji aali mu Magwalo aatondezya kuti bantu bamumbungano bakabagwasya bakombinyina kutegwa baliyumye mumapenzi. Notulanga-langa makani aaya, amuyeeye mbomukonzya kubagwasya bantu ikubelesya nzila zyaambwa oomu. Ino mbuti mbomukonzya kubagwasya bakwesu kumuuya ikutegwa mwiiyake mbungano ya Jehova?

“Bakamutola Kulimbabo”

3, 4. Ino ba Akula a Priskila bakamugwasya buti Apolo?

3 Apolo naakaunka kwaakukkala ku Efeso wakali kale musungu mukukambauka. Makani aali mubbuku lya Incito aamba kuti: “Eno nkaambo kakupya kwamoyo wakwe, wakakambauka akwiisya kabotu makani aa-Jesu, wakalizi lubapatizyo lwa-Johane buyo.” Akaambo kakuti Apolo tanaakalizyi ncocaamba ikubbapatizyigwa “muzina lya-Taata alya-Mwana alya-Muuya Uusalala,” ciboneka kuti ndiza wakakambaukilwa abasikwiiya ba Johane Mubbapatizi naa abasikutobela Jesu kaitanasika Pentekoste yamu 33 C.E. Nokuba kuti Apolo wakali musungu, kwakali twaambo tumwi tuyandika kapati ntwaatakazyi kabotu. Ino mbuti mbwaakagwasyigwa akaambo kakuyanzana abasyominyina?—Inc. 1:4, 5; 18:25; Mt. 28:19.

4 Banabukwetene Banakristo ba Akula a Priskila nibakamumvwa Apolo kaambaula cabusicamba mucikombelo, bakamubweza akumuyiisya twaambo tunji. (Amubale Incito 18:24-26.) Eeci ncecintu ncobakeelede kucita. Masimpe, ba Akula a Priskila bakamwaambila Apolo munzila yabupampu alimwi iigwasya, ikutegwa atalimvwi kuti usinswa buya. Tanaakalizyi mbungano ya Banakristo mbuyakali kubeleka. Cakutadooneka Apolo wakabalumba beenzinyina aaba bapya akaambo kakumwaambila twaambo tuyandika kapati. Akaambo kakutuzyiba twaambo ootu Apolo “wakabagwasya kapati” ibanyina baku Akaya akupa bumboni.—Inc. 18:27, 28.

5. Ino basikumwaya ba Bwami babagwasya buti bantu bambi, alimwi ncinzi cicitika akaambo kakugwasya ooku?

5 Banji bali mumbungano ya Banakristo balabalumba kapati aabo ibakabagwasya kulimvwisya Bbaibbele. Basikwiiya Bbaibbele banji balamvwana kapati abaabo ibabayiisya. Ikanji-kanji, kugwasya bantu kulimvwisya Bbaibbele ciyandika kuba aciindi cakubandika lyoonse myezi iili mbwiibede. Nokuba boobo, basikumwaya ba Bwami balilibambide kucita oobu akaambo kakuti balizyi kuti eeci cijatikizya buumi bwabantu. (Joh. 17:3) Eelyo kaka cilakkomanisya ikubona bantu kabaiya kasimpe, kupona kweelana ancobaiya akubelesya buumi bwabo kucita kuyanda kwa Jehova!

“Wakali Empuwo Mbotu”

6, 7. (a) Ino nkaambo nzi Paulo ncaakasalila Timoteo kuti kabeenda limwi? (b) Ino Timoteo wakagwasyigwa buti kuti ayaambele?

6 Mwaapostolo Paulo a Sila nibakaunka ku Lustra mumulimo wabumisyinali ciindi cabili, bakajana mwana musankwa wazyina lya Timoteo, ndiza wakali amyaka iitandila naa iinda ku 20. “Wakali empuwo mbotu kulibabunyina bamu-Lustra amu-Ikoniyo.” Banyina Timoteo ba Eunike abakaapanyina ba Loidi bakali Banakristo balyaabide, pele bausyi tiibakali Banakristo. (2 Tim. 1:5) Ndiza Paulo wakauzyiba mukwasyi ooyu naakali kubusena oobu myaka yobilo yainda. Pele mwaapostolo wakabikkila maano kapati kuli Timoteo akaambo kakuti wakali cikozyanyo cibotu. Aboobo, nibakazumina baalu bakooko, Timoteo wakatalika kumugwasya Paulo mumulimo wabumisyinali.—Amubale Incito 16:1-3.

7 Timoteo wakalijisi zinji zyakwiiya kumweenzinyina mupati. Wakaiya kapati cakuti mukuya kwaciindi Paulo wakali kukonzya kumutuma Timoteo kuti akaswaye mbungano akumwiiminina. Mumyaka iili 15 naa iinda waawo Timoteo njaakabeleka a Paulo, nokuba kuti tanaakauzyi mulimo alimwi ndiza wakali ansoni, wakayaambele cakuti wakaba mulangizi mubotu kapati.—Flp. 2:19-22; 1 Tim. 1:3.

8, 9. Ino ncinzi bamumbungano ncobakonzya kucita kutegwa babakulwaizya bakubusi? Amupe cikozyanyo.

8 Basankwa abasimbi banji mumbungano ya Banakristo mazuba aano balakonzya kuyaambele kumuuya. Ikuti bakulwaizigwa alimwi akubikkilwa maano abaabo ibacita kabotu mumulimo wa Jehova, ibana aaba balakonzya kweelela akuzumina milimo njobapegwa mumbunga ya Jehova. Amulange-lange mumbungano yenu. Sena kuli bana ibakonzya kulisungula kubeleka mbuli mbwaakacita Timoteo? Ikuti mwabagwasya akubakulwaizya, balakonzya kuba bapainiya, babelesi baku Bbeteli, bamisyinali naa balangizi beendeenda. Ino ncinzi ncomukonzya kucita kutegwa mubagwasye kuzuzikizya mbaakani eezyo?

9 Ba Martin, ibabeleka ku Bbeteli kwamyaka iili 20, balayeeya mulangizi wabbazu mbwaakababikkila maano nibakabeleka limwi mumulimo wamumuunda myaka iili 30 yainda. Mulangizi ooyu wakaamba mbowakali kumukkomanisya mulimo waku Bbeteli ngwaakali kucita naakacili mukubusi. Wakabakulwaizya ba Martin kuti balange-lange naa inga bacikonzya kubeleka mumbunga ya Jehova mbuli mbwaakacita walo. Ba Martin balimvwa kuti imubandi ngobakajisi wakabagwasya mukusala nkobakacita. Tamukonzyi kuzyiba cikonzya kucitika mwabakulwaizya bakubusi kuba ambaakani zyakubelekela Jehova.

“Mubaumbulizye Batyompedwe Mumyoyo”

10. Ino Epafrodita wakalimvwa buti, alimwi nkaambo nzi?

10 Epafrodita wakeenda musinzo mulamfwu alimwi uulemya kuzwa ku Filipi kusika ku Roma kutegwa aswaye mwaapostolo Paulo iwakaangidwe akaambo kalusyomo lwakwe. Ooyu silweendo wakali kwiiminina bana Filipi. Tanaakamutolela buyo zipego imwaapostolo nzibakamupa bakwesu, pele alimwi wakali kuyanda kwaakukkala-kkala anguwe kutegwa amugwasye Paulo muciindi eeci cikatazya. Pele naakali ku Roma, Epafrodita wakaciswa ‘calufwu.’ Naakabona kuti waalilwa mulimo wakwe, Epafrodita wakatyompwa.—Flp. 2:25-27.

11. (a) Ino nkaambo nzi ncotuteelede kugambwa ikuti bamwi mumbungano kabaciswa akaambo kakutyompwa? (b) Ino ncinzi Paulo ncaakaamba kujatikizya Epafrodita?

11 Mazuba aano mapenzi aayindene-indene apa kuti bantu kabaciswa akaambo kakutyompwa. Kweelana ambobakaamba ba World Health Organization, bantu banji munyika yoonse balaciswa akaambo kakutyompwa. Abalo bantu ba Jehova balakonzya kuciswa. Buyumu-yumu bwakujana zyintu ziyandika mumukwasyi, kuciswa-ciswa, kutyompwa akaambo kakwaalilwa kuzuzikizya zyintu ziyandika naa twaambo tumwi buyo kulakonzya kupa kuti muntu aciswe. Ino ncinzi ncobakali kukonzya kucita bana Filipi kutegwa bamugwasye Epafrodita? Paulo wakalemba kuti: “Lino amumutambule mu-Mwami cakukondwa. Muleelede kulemeka bantu bali mbuli nguwe, ikuti wakali afwiifwi kufwa nkaambo kamilimo ya-Kristo, wakalitakata buumi bwakwe kuti azuzye eyo milimo yakugwasya ndime njimwakakacilwa nywebo.”—Flp. 2:29, 30.

12. Ino inga baumbulizyigwa buti batyompedwe?

12 Andiswe tweelede kubakulwaizya bakwesu ibatyompedwe naa baciswa akaambo kakutyompwa. Cakutadooneka, kuli zyintu zinji zibotu nzyotukonzya kwaamba kujatikizya mulimo ngobabelekela Jehova. Ndiza kuli zyintu zinji nzyobacinca mubuumi bwabo kutegwa babe Banakristo naa kubeleka mulimo waciindi coonse. Tulabalumba akaambo kamilimo yabo akubayeezya kuti awalo Jehova ulabalumba. Ikuti kucembala naa kuciswa-ciswa kubapa kuti kabatabeleki mbuli mbobakali kucita kaindi, tweelede kubalemeka akaambo kamilimo njobacita kwamyaka minji. Kufwumbwa naa ncinzi cimutyompya mukwesu, Jehova waambila babelesi bakwe boonse basyomeka kuti: “Mubaumbulizye batyompedwe mumyoyo, mubatabe bakompeme, amube acamba cilemu kubantu boonse.”—1 Tes. 5:14.

“Muleelede Kulekelela Muntu Oyo Caluzyalo Akumuumbulizya”

13, 14. (a) Ino ncintu nzi cipati imbungano yaku Korinto nciyakacita, alimwi nkaambo nzi? (b) Ino ncinzi cakacitika naakagusyigwa mumbungano?

13 Mubungano yaku Korinto yamumwaanda wamyaka wakusaanguna kwakali muntu iwakali kucita bwaamu cakuteempwa. Micito yakwe niyakaisofwaazya mbungano alimwi yakabagambya abantu batali Banakristo. Amane, Paulo wakabaambila kuti bamugusye muntu ooyo mumbungano.—1 Kor. 5:1, 7, 11-13.

14 Eeci ncibakacita cakabagwasya. Mbungano yakakwabililwa kuti itasofwaali awalo sikubisya wakaliyeeya akweempwa. Akaambo kakuti muntu ooyu wakeempwa, Paulo mulugwalo lwakwe lwabili wakaambila mbungano eeyi kuti muntu ooyu weelede kujolwa. Nokuba boobo, eeci tacisyi cakali kuyandika celikke. Paulo alimwi wakaambila mbungano “kulekelela muntu oyo caluzyalo akumuumbulizya, kuti ataindi kulemenwa abuusu bunji.”—Amubale 2 Ba-Korinto 2:5-8.

15. Ino mbuti mbotweelede kubabona aabo beempwa alimwi akujolwa mumbungano?

15 Ino ncinzi ncotwiiya kukaambo aaka? Cilausisya ikuti naa muntu wagusyigwa. Balakonzya kubisya zyina lya Leza akusampuzya mbungano. Balakonzya kuti bakatulubizyila. Nokuba boobo, kuti naa baalu ibasalwa kuti bakalange-lange kaambo aaka basala kuti ooyo wakabisya weelede kujosyegwa mumbungano, eeci citondezya kuti walekelelwa a Jehova. (Mt. 18:17-20) Sena tatweelede kumwiiya Leza? Mubwini, kuti katuli alunya alimwi katutalekeleli cilakonzya kwaamba kuti tukazya Jehova. Ikutegwa kube luumuno alukamantano mumbungano akuti Jehova atukkomanine, sena inga taciboti kuti katubayanda aabo beempwa alimwi akujosyegwa?—Mt. 6:14, 15; Lk. 15:7.

“Ulandigwasya”

16. Ino Marko wakamutyompya buti Paulo?

16 Lugwalo lumwi lutondezya kuti tatweelede kubasulaika aabo batutyompya. Mucikozyanyo, Johane Marko wakamutyompya kapati mwaapostolo Paulo. Munzila nzi? Paulo a Barnaba nibakatalika mulimo wabo wabumisyinali Marko awalo wakaunkilila ambabo kuti akabagwasye. Pele kabaciya, Johane Marko wakabasiya beenzinyina akupiluka kuŋanda kakunyina akaambo. Paulo wakatyompwa kapati akaambo kancaakacita Marko cakuti nibakali kulibambila lweendo lwabili, bakaimpana a Barnaba akaambo kakuti wakali kuyanda kuti Marko aunkilile. Kweelana acakacitika mulweendo lwakutaanguna Paulo tanaakali kuyanda kuti Marko aunkilile.—Amubale Incito 13:1-5, 13; 15:37, 38.

17, 18. Ino tuzyiba buti kuti penzi lyakali akati ka Paulo a Marko bakalimana, alimwi ncinzi ncotukonzya kwiiya kuli ceeci?

17 Marko tanaakatyompwa akaambo kakuti Paulo wakakaka kuti babeleke limwi, pele wakazumanana mumulimo ooyu kubusena bumbi a Barnaba. (Inc. 15:39) Ncaakalemba Paulo ali Marko nikwakainda myaka iili mbwiibede cakatondezya kuti wakali kusyomeka. Paulo kacili muntolongo ku Roma wakamwiita Timoteo kwiinda mukumulembela lugwalo. Mulugwalo ndumunya Paulo wakati: “Muletelele Marko, muze awe, nkaambo ulandigwasya.” (2 Tim. 4:11) Masimpe, Marko wakacinca kweelena ambwaakali kuyeeya Paulo.

18 Nkocili ncotukonzya kwiiya akumakani aaya. Marko wakaba misyinali mubotu. Tanaakatyompwa akaambo kakuti wakamukaka Paulo. Walo a Paulo bakali bayumu kumuuya alimwi taaku wakabikkilila mweenzinyina. Muciindi caboobo, Paulo wakazikuzyiba kuti Marko wakali mugwasyi ncobeni. Aboobo ibakwesu nobaamana mapenzi aali akati kabo, ncobeelede kucita nkuzumanana kugwasya bamwi kuti bayume kumuuya. Kubona bubotu muli bamwi kuyaka mbungano.

Imbungano Andinywe

19. Ino bantu bali mumbungano ya Banakristo balakonzya kugwasyanya munzila nzi?

19 ‘Mumazuba aano aakatazya,’ muyandika kugwasyanya abakwesu abacizyi mumbungano. (2 Tim. 3:1) Banakristo tabakonzyi kuzyiba ncobakonzya kucita kutegwa balimane kabotu penzi ndyobajisi, pele Jehova ulizyi mbolikonzya kumana. Alimwi ulakonzya kubelesya bantu baindene-indene mumbungano kubikkilizya andinywe kuti mugwasye bantu kucita kabotu. (Is. 30:20, 21; 32:1, 2) Amwaatobele majwi ngaakaamba mwaapostolo Paulo. Amuzumanane “[k]ugwasyanya akuyakana, umwi aumwi kumweenzinyina, mbubonya mbomucita.”—1 Tes. 5:11.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino nkaambo nzi kuyaka bamwi ncokuyandika mumbungano ya Banakristo?

• Ino mapenzi nzi ngomukonzya kugwasya bamwi?

• Ino nkaambo nzi ncotuyandika kugwasyigwa abamwi mumbungano yesu?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 11]

Ikuti Munakristoma uli mumapenzi tweelede kumugwasya

[Cifwanikiso icili apeeji 12]

Basankwa abasimbi banji mumbungano ya Banakristo mazuba aano balakonzya kuyaambele kumuuya