Skip to content

Skip to table of contents

Amusaangune Kuyandaula “Bululami Bwakwe”

Amusaangune Kuyandaula “Bululami Bwakwe”

Amusaangune Kuyandaula “Bululami Bwakwe”

“Amusaangune kuyandaula Bwami bwa-Leza abululami bwakwe, elyo zintu ezi zyoonse mulaziyungizizigwa azyalo.”—MT. 6:33.

1, 2. Ino bululami bwa Leza ninzi, alimwi buyeeme anzi?

“PELE amusaangune kuyandaula Bwami.” (Mt. 6:33) Lulayo oolu ndwaakapa Jesu Kristo mu Mulumbe wakwe Waacilundu lulizyibidwe kabotu a Bakamboni ba Jehova mazuba aano. Muzyintu zyoonse nzyotucita tweelede kutondezya kuti tulabuyanda Bwami oobu akusyomeka kuli mbubo. Alimwi tweelede kubikkila maano kukaambo kabili mumajwi aaya ikakuti, “abululami bwakwe.” Ino bululami bwa Leza ninzi, alimwi ikusaanguna kubuyandaula caamba nzi?

2 Bululami bwa Leza caamba kululama kweelana azyeelelo alimwi anjiisyo zyakwe mwini. Mbwali Mulengi, Jehova ulijisi nguzu zyakubikka zyeelelo zijatikizya cibotu acibi, ciluzi acitaluzi. (Ciy. 4:11) Nokuba boobo, bululami bwa Leza tabwaambi kutobela mulongo wamilawo iitanyoneki naa malailile aatamani. Muciindi caboobo, buyeeme abube bwa Jehova bwalo ibweendelana abube bwakwe bumbi bupati oobu: luyando, busongo, alimwi anguzu. Aboobo bululami bwa Leza buleendelana akuyanda kwakwe alimwi amakanze aakwe. Bulabikkilizya ancayanda kuli baabo bayanda kumubelekela.

3. (a) Ino kusaanguna kuyandaula bululami bwa Leza caamba nzi? (b) Ino nkaambo nzi ncotutobela zyeelelo zya Jehova?

3 Ino kusaanguna kuyandaula bululami bwa Leza caamba nzi? Caamba kucita kuyanda kwa Leza kutegwa tumukkomanisye. Kuyandaula bululami bwakwe kubikkilizya kupona kweelena azyeelelo zyakwe kutali zyesu. (Amubale Ba-Roma 12:2.) Ikupona munzila eeyi kulacijatikizya cilongwe cini ncotujisi a Jehova. Tacaambi kutobela buyo milawo yakwe akaambo kakuyoowa kusubulwa. Pele kumvwana a Leza kutupa kuti katumukkomanisya kwiinda mukutobela zyeelelo zyakwe kutali kutobela zyeelelo zyesu. Tulizyi kuti eeci ncecintu ciluzi alimwi ncotweelede kucita. Mbubonya mbuli Jesu Kristo Mwami wa Bwami bwa Leza, tweelede kubuyanda bululami.—Heb. 1:8, 9.

4. Ino nkaambo nzi ncokuyandika kapati ikuyandaula bululami bwa Leza?

4 Ino nkaambo nzi ncokuyandika kuyandaula bululami bwa Jehova? Amulange-lange kaambo aaka: Imusunko wakusaanguna mumuunda wa Edeni wakali kutondezya kuti naa ba Adamu a Eva bakali kukonzya kuzumina kubikkilwa zyeelelo a Jehova naa pe. (Matl. 2:17; 3:5) Akaambo kakuti bakaalilwa kucita oobo, swebo tobana babo lino tulapenga akufwa. (Rom. 5:12) Kulubazu lumwi, Ijwi lya Leza lyaamba kuti: “Uutobela bululami aluzyalo ulajana buumi [bululami, BT] abulemu.” (Tus. 21:21) Inzya, ikusaanguna kuyandaula bululami bwa Leza kupa kuti tube acilongwe cibotu a Jehova calo cikonzya kutupa kuti tufwutuke.—Rom. 3:23, 24.

Bubi Bwakulibona Kululama

5. Ino mbubi nzi mbotweelede kutantamuka?

5 Naakalembela Banakristo baku Roma, mwaapostolo Paulo wakaamba bubi swebo toonse mbotweelede kutantamuka kutegwa tucikonzye kusaanguna kuyandaula bululami bwa Leza. Kaamba kujatikizya bama Judanyina, Paulo wakati: “Ndilazumina kuti mbasungu kubelekela Leza; pele ikutali kweelana aluzyibo lwini-lwini; nkaambo mbwaanga tiibakabuzyi bululami bwa Leza, pele bakali kusoleka kulibikkila bululami bwabo beni, tiibakalibombya pe kubululami bwa Leza.” (Rom. 10:2, 3) Kweelana ambwaakaamba Paulo, bakombi aaba tiibakabuzyiba bululami bwa Leza akaambo kakuti bakajisi bubi ikusoleka kulibikkila bululami bwabo beni. *

6. Ino nkuyeeya kuli buti nkotuteelede kuba ankuko, alimwi nkaambo nzi?

6 Inzila imwi mbotukonzya kucegwa mukakole aaka nkwiinda mukulikozyanisya abamwi kumilimo njotucitila Leza mbuli kuti muzundano. Muzeezo ooyu ulakonzya kutupa kulidunda akaambo zyintu nzyotukonzya kucita. Pele kuti naa mubwini twaba amizeezo iili boobu, tuya kutondezya kuti twabuluba bululami bwa Jehova. (Gal. 6:3, 4) Iceelede kutukulwaizya kucita cintu ciluzi nduyando ndotujisi kuli Jehova. Ikuti katulisumpula akaambo kabululami bwesu cilakonzya kupa kuti majwi ngotwaamba aakuti tulamuyanda abe abuyo.—Amubale Luka 16:15.

7. Ino Jesu wakalilanganya buti penzi lyakulibona kululama?

7 Jesu wakalilibilikide kujatikizya baabo “balisyoma kululama, abasampaula bamwi boonse.” Wakalanganya penzi eeli lyakulibona kululama kwiinda mukuluula cikozyanyo eeci: “Baalumi bobile bakanjila muntempele kuti bakombe, umwi wakali mu-Farisi, umwi wakali simutelo. Mu-Farisi oyo wakaimikila, wakakomba obo wakati, Ndakulumba, O Leza, nkaambo nsili mbuli bantu bamwi, ababbi abataluleme abasimamambi, ambuli simutelo oyu. Ndilaliimya kulya tobile munsondo yomwe, alimwi ndilapa cimanyakumi kulizyoonse nzyenjisi. Pele simutelo oyo wakaima kulekule, takali kulanga kujulu, pele wakalyuumauma acamba cakwe wati, Leza, ndifwida luzyalo, ndi mucitazibi.” Jesu wakamanizya kwiinda mukwaamba kuti: “Ndamwaambila kuti, Oyu wakabweeda kuŋanda yakwe ulilulamikidwe kwiinda oyo umwi, nkaambo umwi umwi uulisumpula ulafwiinsigwa, uulifwiinsya ulasumpulwa.”—Luka 18:9-14.

Bubi Abumbi ‘Kwiindilila Kululama’

8, 9. Ino caamba nzi ‘kwiindilila kululama,’ alimwi ino inga kwatupa kucita nzi?

8 Ibubi bumbi mbotweelede kutantamuka bulaambidwe kulugwalo lwa Mukambausi 7:16 kuti: “Utaindilili kukululama, alimwi utaindilili kusongwaala. Sa ncibotu kulikataazya?” Mbuli mbokulembedwe mukapango 20, sikulemba Bbaibbele ooyu iwakasololelwa amuuya wakayaambele ikutupa kaambo ncotuteelede kuba amuzeezo ooyu ategwa: “Ncobeni taakwe muntu omwe ansi ano uucita ziluleme lyoonse akutabisya.” Imuntu ‘wiindilila kululama’ ulibikkila zyeelelo zyabululami zyakwe mwini alimwi akubeteka bamwi anzizyo. Nokuba boobo ncaluba ncakuti, kwiinda mukucita boobo usumpula zyeelelo zyakwe atala azyeelelo zya Leza aboobo utondezya kuti taluleme mumeso aa Leza.

9 ‘Ikwiindilila kululama,’ naa kweelana abusanduluzi bwa Bbaibbele bumwi mbobwaamba kuti ‘kululama kapati,’ kulakonzya kutupa kuti tumukazye Jehova kujatikizya mbwacita zyintu. Pele ncotweelede kuyeeya ncakuti, ikuti twamukazya Jehova kujatikizya kululama kwambeta zyakwe, mubwini inga twatalika kubikka zyeelelo zyabululami zyesu atala azyeelelo zya Jehova. Cili mbuli kuti tutola Jehova kunkuta akumubeteka kweelana azyeelelo zyesu tobeni zijatikizya cintu ciluzi acitaluzi. Pele Jehova ngonguwe uujisi nguzu zyakubikka zyeelelo zyabululami, ikutali ndiswe pe!—Rom. 14:10.

10. Mbubonya mbuli Jobu, ino ncinzi cikonzya kutupa kumubeteka Leza?

10 Kunyina muntu uunga wayanda kumubeteka Leza, pele akaambo kakutalondoka tulakonzya kucita oobu. Eeci cilakonzya kucitika ikapati notubona cimwi cintu ncotuyeeya kuti cacitwa munzila iitaluleme naa swebo lwesu twacitikilwa mapenzi. Naba muntu uusyomeka Jobu wakalubizya mumakani aaya. Kumatalikilo Jobu wakaambwa kuti “muntu uutakwe mulandu, uululeme; wakali kulemeka Leza akweeleba bubi.” (Job. 1:1) Mpoonya cakutobelana Jobu wakacitikilwa mapenzi aayo mukuyeeya kwakwe ngaakabona kuti wakali kupenga kakunyina kaambo. Eeci cakapa kuti Jobu alyaambe kuti “mubotu kwiinda Leza.” (Job. 32:1, 2) Jobu wakeelede kululamikwa kujatikizya mbwaakali kuzibona zyintu. Aboobo taceelede kutugambya ikuti naa zimwi ziindi andiswe twalijana mubukkale buli boobu. Ikuti naa cili boobu cacitika, ino ncinzi cikonzya kutugwasya kucinca mizeezo yesu?

Talili Lyoonse Notuzyiba Twaambo Toonse

11, 12. (a) Ino ncinzi ncotweelede kuyeeya ikuti twalimvwa kuti cintu cimwi tacili kabotu? (b) Nkaambo nzi umwi ncanga wayeeya kuti icakacitwa mucikozyanyo ca Jesu cabasimilimo bamumuunda wamisaansa tacili kabotu?

11 Cintu cakusaanguna ncotweelede kuyeeya ncakuti talili lyoonse notuzyiba twaambo toonse tujatikizyidwe. Mbocakabede oobo kujatikizya Jobu. Kunyina naakazyi kujatikizya miswaangano yabana ba Leza ibangelo kujulu kwalo Saatani nkwaakali kumutamikizya. (Job. 1:7-12; 2:1-6) Jobu tanaakazyi kuti mapenzi aakali kumucitikila, mubwini ngu Saatani wakaaletede. Alimwi buya, ambweni Jobu kunyina naakazyi kuti ino Saatani nguni! Aboobo cakulubizya wakayeeya kuti mapenzi aakamucitikila akazwide kuli Leza. Inzya, tacikatazyi kwaakosola munzila iitaluzi makani eelyo notutazyi twaambo toonse tujatikizyidwe.

12 Mucikozyanyo, amulange cikozyanyo ca Jesu cabasimilimo bamumuunda wamisaansa. (Amubale Matayo 20:8-16.) Mucikozyanyo eeci Jesu upandulula mwiniŋanda mbwaakavwozya basimilimo bakwe boonse mali aayelene, kufwumbwa naa bakabeleka buzuba boonse naa woola lyomwe buyo. Ino muyeeya buti kujatikizya ceeco ncaakacita? Sena muyeeya kuti cili buyo kabotu? Ambweni cakufwambaana mulibikka muciimo cabasimilimo ibakabeleka buzuba boonse kababalwa zuba. Inga mwayeeya kuti aaba masimpe bakeelede kuvwozyegwa mali manji! Akaambo kakuyeeya boobo, mwiniŋanda ulakonzya kubonwa kuti unyina luyando alimwi tali kabotu. Nobuba bwiinguzi mbwaakapa basimilimo aabo bakatongooka bulakonzya kulibonya mbuli kuti wakali kubadyaaminina. Pele sena tulituzyi twaambo toonse twakajatikizyidwe?

13. Ino cikozyanyo ca Jesu cabasimilimo bamumuunda wamisaansa tulakonzya kucibona munzila nzi iimbi?

13 Atucilange-lange cikozyanyo eeci munzila iimbi. Cakutadooneka mwiniŋanda wamucikozyanyo eeci wakabona kuti baalumi aaba boonse bakali kuyandika kusanina mikwasyi yabo. Jesu naakali anyika, basimilimo bamumuunda bakali kuvwozyegwa abuzuba. Ziyandika zyamikwasyi eeyi zyakayeeme aamali ngobakali kuvwola abuzuba. Katwaayeeyede makani aaya, amuyeeye ibukkale mbobakajisi aabo mwiniŋanda mbaakajana kumazuba ibakabeleka buyo woola lyomwe. Ambweni nibatakacikonzya kusanina mikwasyi yabo kwiinda mukubelesya mali avwolwa muwoola lyomwe; nokuba boobo, aaba bakalilisungwide kubeleka alimwi bakalindila buzuba boonse kuti banjizyigwe mulimo. (Mt. 20:1-7) Tiibakaliyandila buya kuti batabeleki buzuba boonse. Kunyina bumboni butondezya kuti tiibakali kuyanda kubeleka acaali. Amweezyeezye kuti mwakali kulindila buzuba boonse, kamuzyi kuti mukwasyi wanu usyoma nzyomutiivwole buzuba oobo. Eelo kaka inga mwakkomana kujana mulimo alimwi inga mwagambwa kuvwozyegwa mali manji aakonzya kumupa kusanina mukwasyi wanu!

14. Ino nciiyo nzi cigwasya ncotwiiya kucikozyanyo camuunda wamisaansa?

14 Lino atuzilange-lange nzyaakacita mwiniŋanda ooyu. Kunyina ngwaakavwozya mali masyoonto. Pele basimilimo boonse wakabalanganya munzila iitondezya kuti beelede kuvwola mali kutegwa baligwasye lwabo amikwasyi yabo. Nokuba kuti kwakali basimilimo banji ikwiinda mulimo iwakeelede kucitwa, tanaakabalida masuku amutwe kwiinda mukubasyomezya kubapa mali masyoonto kuli yaayo ngobakeelede kuvwola. Basimilimo bakwe boonse bakajokela kumaanda aabo kabajisi mali aakkwene kusanina mikwasyi yabo. Kulanga-langa twaambo ootu tuyungizyidwe kulakonzya kucinca mizeezo yesu kujatikizya nzyaakacita mwiniŋanda ooyu. Intaamu njaakabweza yakali mbotu, tanaakabadyaaminina pe. Ino ncinzi ncotukonzya kwiiya? Ciiyo ncakuti, ikulanga-langa buyo twaambo tumwi kulakonzya kutupa kwaakosola munzila iilubide makani. Mubwini, cikozyanyo eeci citondezya mbobusumpukide kapati bululami bwa Leza, oobo butajatikizyi buyo kutobela milawo alimwi azyeelelo zyabantu.

Zimwi Ziindi Tatukonzyi Kubona Zyintu Munzila Iili Kabotu

15. Ino nkaambo nzi zimwi ziindi ncotutakonzyi kubona zyintu munzila iili kabotu?

15 Kaambo kabili nkotweelede kuyeeya notuli mubukkale ibulibonya kuti tabuli kabotu nkakuti zimwi ziindi tatukonzyi kubona zyintu munzila iili kabotu. Tulakonzya kunyonganizyigwa akaambo kakutalondoka, kulangana ciimo naa zilengwa motwakakomenena. Alimwi takuzyulide akaambo kakuti tatukonzyi kuzyiba mizeezo azini zili mumyoyo yabantu. Mukwiimpana andiswe, walo Jehova alimwi a Jesu tabalezyi pe.—Tus. 24:12; Mt. 9:4; Lk. 5:22.

16, 17. Ino kuboneka kuti nkaambo nzi Jehova ncaatakamusubula Davida ciindi naakabisya a Bateseba kweelana amulawo wakwe uujatikizya bumambe?

16 Atulange-lange cibalo caamba bumambe mbwaakacita Davida a Bateseba. (2 Sam. 11:2-5) Kweelana a Mulawo wa Musa, bakeelede kujaigwa. (Lev. 20:10; Dt. 22:22) Nokuba kuti Jehova wakabasubula, kunyina naakacita oobo kweelana amulawo wakwe. Sena Jehova wakalubizya mukucita boobo? Sena wakatondezya kuti wakali kumuyanda Davida kwiinda bantu bambi alimwi akusotoka zyeelelo zyakwe? Basikubala Bbaibbele bamwi mbobayeeya oobo.

17 Nokuba boobo, Jehova wakapa mulawo ooyu uujatikizya bumambe kubabetesi batalondokede ibatakali kukonzya kubona zili mumoyo. Nokuba kuti bakali kulezya, imulawo ooyu wakali kubagwasya kukosola makani munzila yomwe. Kulubazu lumwi, Jehova ulakonzya kubona zili mumoyo. (Matl. 18:25; 1 Mak. 29:17) Aboobo, tatweelede kuyeeya kuti Jehova wakeelede kutobela buyo mulawo ngwaakabikkila babetesi batalondokede. Ikuti wakeelede kucita boobo, sena eeco inga tacikonzyi kuba mbuli kusungilizya muntu uubona kabotu kuti asame magilazi aakabambilwa kugwasya baabo bataboni kabotu? Jehova wakali kukonzya kulingula moyo wa Davida a Bateseba alimwi akubona kuti bakeempwa ncobeni. Kwiinda mukubikkila maano kukaambo aaka, wakababeteka bweelede, muluse aluyando.

Amuzumanane Kuyandaula Bululami bwa Jehova

18, 19. Ino ncinzi ciyootugwasya kutamupa mulandu Jehova kwiinda mukutobela zyeelelo zyesu?

18 Aboobo ikuti naa zimwi ziindi twabona cintu cimwi ncotuyeeya kuti Jehova tanaakacita bweelede—kufwumbwa naa twakacibala mucibalo camu Bbaibbele naa cakatucitikila mubuumi bwesu—tutamubeteki Leza kwiinda mukutobela zyeelelo zyesu zyabululami. Amuyeeye kuti talili lyoonse notuzyiba twaambo toonse tujatikizyidwe akuti kubona zyintu kwesu inga kakunyongene alimwi kakutazyulide. Mutalubi kuti “bukali bwamuntu tabucityi ziluleme zya-Leza.” (Jak. 1:19, 20) Munzila eeyi, myoyo yesu ‘taikakalalili Jehova.’—Tus. 19:3.

19 Mbuli Jesu, lyoonse atuzyibe kuti Jehova alikke nguujisi nguzu zyakubikka zyeelelo zyazyintu ziluleme alimwi azibotu. (Mk. 10:17, 18) Amusolekesye “kuziba lusinizyo” lwazyeelelo zyakwe. (Rom. 10:2; 2 Tim. 3:7) Kwiinda mukutobela zyeelelo eezyi akupona kweelana akuyanda kwa Jehova, tutondezya kuti tusaanguna kuyandaula “bululami bwakwe.”—Mt. 6:33.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 5 Kweelana asyaazibwene umwi, ibbala lyamumwaambo wakusaanguna ilyakasandululwa kuti “kulibikkila” lilakonzya alimwi kwaamba ‘kwiimika cibumbwa camuntu.’ Aboobo, ba Juda aaba mubwini bakali kwiimika cibumbwa cacikozyanyo kutegwa balijanine bulemu bwabo beni muciindi cakulemeka Leza.

Sena Muciyeeyede?

• Ino nkaambo nzi ncociyandika kapati kuyandaula bululami bwa Jehova?

• Ino mbubi nzi bobilo mbotweelede kutantamuka?

• Ino mbuti mbotukonzya kusaanguna kuyandaula bululami bwa Leza?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 9]

Ino ncinzi ncotwiiya kucikozyanyo ca Jesu cabaalumi bobilo ibakapaila mutempele?

[Cifwanikiso icili apeeji 10]

Sena tiicakaluleme kuvwozya basimilimo bakatalika kubeleka aciindi cawoola lyakkumi alyomwe mali aayelene abaabo bakabeleka buzuba boonse?