Skip to content

Skip to table of contents

Mbomukonzya Kukkomana Mubukkale Bwanu Bwakutakwata Naa Kutakwatwa

Mbomukonzya Kukkomana Mubukkale Bwanu Bwakutakwata Naa Kutakwatwa

Mbomukonzya Kukkomana Mubukkale Bwanu Bwakutakwata Naa Kutakwatwa

“Ooyo uukonzya kuzumanana kakunyina kukwata, akkale mbubonya oobo.”—MT. 19:12.

1, 2. (a) Ino mbuti Jesu, Paulo abamwi mbobakali kukulanga kutakwata naa kutakwatwa? (b) Ino nkaambo nzi bamwi ncobatakonzyi kucibona kuti ncipego kutakwata naa kutakwatwa?

CAKUTADOONEKA kukwatana ncimwi cazipego ciyandika kapati ncaakapa bantu Leza. (Tus. 19:14) Nokuba boobo, Banakristo banji batakwete naa batakwetwe abalo balakkomana mubuumi. Ba Harold bali amyaka iili 95 batakakwata baamba kuti: “Ndilaakukkomana kuba abantu bamwi nobanditamba anondibatamba, pele nokuba boobo ndacaala ndelikke tandilendelelwi. Ndisyoma kuti ndilaacipego cakutakwata.”

2 Masimpe Jesu Kristo a mwaapostolo Paulo bakaamba kuti kutakwata akutakwatwa ncipego cizwa kuli Leza mbubwenya mbuli kukwatana. (Amubale Matayo 19:11, 12; 1 Bakolinto 7:7.) Masimpe ngakuti, tabali boonse batakwete naa batakwetwe ibakalisalila kuti babe boobo. Zimwi ziindi bukkale bulakonzya kutupa kuti tutamujani muntu ngotukonzya kukwatana limwi. Naa ikuti bakalikwete naa kukwatwa bamwi balakonzya kulendelelwa akaambo kakuti bakalekwa naa bakafwidwa. Ino muunzila nzi kutakwata naa kutakwatwa mbokukonzya kuba cipego? Alimwi ino mbuti Banakristo batakwete naa batakwetwe mbobakonzya kukkomana?

Cipego Cilibedelede

3. Ino ncoolwe nzi ncobajisi Banakristo batakwete naa batakwetwe?

3 Muntu uutakwete naa uutakwetwe ulijisi ciindi cinji cakucita zyintu nzyayanda kwiinda baabo bakwetene. (1 Ko. 7:32-35) Eeci ncecoolwe ncobajisi cibapa kuti kabacita kabotu mumuunda, ikugwasya bamwi akumubelekela Jehova. Banakristo banji bacibona kuti cilagwasya kutakwata naa kutakwatwa aboobo ‘balacita oobo’ kwaciindi cili mbocibede. Bamwi tiibakayanda buya kuti kabatakwete naa kabatakwetwe, pele akaambo kabukkale bwakacinca bakacitambula cakacitika alimwi balanga kuli Jehova kuti uyakubagwasya.—1 Ko. 7:37, 38.

4. Nkaambo nzi Banakristo batakwete naa batakwetwe ncobakonzya kumubelekela Leza amoyo wabo woonse?

4 Banakristo batakwete abatakwetwe balizyi kuti tabayandiki kukwata naa kukwatwa buya kutegwa bazyibwe a Jehova naa ambunga yakwe. Leza ulatuyanda toonse. (Mt. 10:29-31) Kunyina cintu cikonzya kutwaandaanya kuli Leza. (Lom. 8:38, 39) Taku makani naa tulikwete naa tulikwetwe naa tatukwete naa kukwatwa, tulijisi kaambo kakumubelekela Leza camoyo oonse.

5. Ino ncinzi ciyandika kucita kutegwa tujane bulumbu akaambo kakutakwata akutakwatwa?

5 Mbubwenya mbuli cipego cakwiimba naa kubalika mbociyandika kubelekela canguzu kutegwa mucite kabotu, acalo cipego cakutakwata naa kutakwatwa cilakonzya kutugwasya kuti naa twasoleka canguzu. Aboobo ino mbuti Banakristo batakwete abatakwetwe ibakaliyandila buya abaabo bakaba muciimo eeco akaambo kabukkale bwakacinca mbobakonzya kubeleka canguzu mubuumi bwabo? Atubone zikozyanyo zikulwaizya kuzwa kumbungano ya Banakristo yakusaanguna alimwi tubone nzyotukonzya kwiiya.

Kutakwata naa Kutakwatwa Nomucili Bakubusi

6, 7. (a) Ino ncoolwe nzi bana ba Filipo basimbi batakakwetwe ncobakajisi mumulimo wa Leza? (b) Muunzila nzi Timoteo mwaakabubelesya bukkale bwakwe bwakutakwata alimwi ino wakalongezyegwa buti akaambo kakulyaaba kwakwe kacili mukubusi?

6 Mukambausi Filipo wakalijisi bana basimbi bone batakakwetwe bakali basungu mbuli bausyi mukukambauka. (Mil. 21:8, 9) Kusinsima kwakali akati kazyintu zyamaleele zyamuuya uusalala alimwi aba bamakaintu bana bakali kucibelesya cipego eeco kuzuzikizya majwi aali kubbuku lya Joeli 2:28, 29.

7 Timoteo wakali musankwa wakacibelesya kabotu ciindi eeci. Kuzwa kubuvwanda wakayiisyigwa “malembe aasalala” abanyina ba Eunike alimwi abakaapanyina ba Loisi. (2 Ti. 1:5; 3:14, 15) Pele kuboneka kuti bakaba Banakristo ciindi Paulo naakaswaya dolopo lyabo ku Lustra iciindi cakusaanguna mu 47 C.E. Nokwakainda myaka yobilo, Paulo naakaswaya ciindi cabili ambweni, Timoteo wakali amyaka iitandila naa iinda ku 20. Nokuba kuti wakacili muniini alimwi tanaakaningayuma mukasimpe, “wakali kulumbaizyigwa” abaalu Banakristo baku Lustra aku Ikoniyo. (Mil. 16:1, 2) Aboobo Paulo wakamutamba Timoteo kuti kabeenda limwi. (1 Ti. 1:18; 4:14) Tatuli masimpe naa Timoteo wakakwata. Pele tulizyi kuti kacili mwana wakali lyaabide kubeleka a Paulo alimwi kwamyaka minji wakalikkomene kubeleka kali misyinali amulangizi katakwete.—Flp. 2:20-22.

8. Ino ncinzi cakapa kuti Johane Marko abe ambaakani zyakumuuya, alimwi ino nzilongezyo nzi nzyaakajana?

8 Kacili mukubusi, Johane Marko awalo wakacibelesya kabotu ciindi naatakaninga kwata. Walo abanyina ba Mariya antoomwe amweeninyina Barnaba, bakali kuzwa mumbungano yaku Jerusalemu. Kweelede kuti mukwasyi wa Marko bakalikkede kabotu akaambo kakuti bakalijisi ŋanda mudolopo amubelesi. (Mil. 12:12, 13) Nokuba kuti zyintu zyakali kabotu, Marko tanaakali kubikkila buyo maano kuzyintu nzyaakali kuyanda; naa tanaakali kukkutila ambobakali kukkala mumukwasyi. Ciindi nibakaswaangana abaapostolo ndiza nceciindi nobakamupa muzeezo wakubeleka mulimo wabumisyinali. Aboobo, wakaunka aba Paulo a Barnaba nobakaunka ciindi cakutaanguna, wakali kubeleka kali mugwasilizyi wabo. (Mil. 13:5) Amane wakabeleka a Barnaba alimwi mukuya kwaciindi wakabeleka a Petro ku Babuloni. (Mil. 15:39; 1 Pe. 5:13) Tatuzyi naa Marko waakkala ciindi cilamfwu buti katakwete. Wakali aampuwo mbotu alimwi wakali lyaabide kubelekela bamwi a Leza.

9, 10. Ino milimo nzi njobakonzya kucita Banakristo bacili bana bataninga kwata naa kukwatwa? Amupe cikozyanyo.

9 Bana banji aano mazuba mumbungano abalo balilibambide kubelekela Leza kabatana kwata naa kukwatwa. Mbuli Marko a Timoteo, balakkomana kuti kutakwata naa kutakwatwa kubapa ciindi “[ca]kubelekela Mwami lyoonse kakunyina kunyonganizyigwa.” (1 Ko. 7:35) Eeci ncoolwe cipati. Bantu batakwete naa kukwatwa balakonzya kumubelekela Jehova kabali bapainiya, kababelekela kubusena kubulide basikumwaya ba Bwami, ikwiiya mwaambo uumbi, kugwasilizya mukuyaka Maanda aa Bwami naa mitabi, kujanika Cikolo Cakwiiya Mulimo akubelekela ku Beteli. Ikuti kamucili bana alimwi tamunakwata naa kukwatwa, sena mulakonzya kubeleka milimo mbuli yeeyi?

10 Mukwesu Mark wakatalika bupainiya kataningaba amyaka iili 20, amane wakajanika ku Cikolo Cakwiiya Mulimo alimwi wakabeleka milimo aimwi mumasi aindene-indene. Kulanga myaka iili 25 njakabeleka mumulimo waciindi coonse wakati: “Ndakasoleka kubeleka abantu boonse mumbungano, kubeleka aambabo mumuunda, ikucita nyendo zyabweembezi, kubatamba kucakulya anotulikondelezya kuti tukulwaizyanye kumuuya. Izyintu zyoonse eezyi zyakandikkomanisya kapati.” Mbubwenya mbuli mbwaamba Mark ikukkomana mubuumi kulaboola kwiinda mukupa alimwi akubeleka mulimo waciindi coonse kulakonzya kutupa coolwe cakugwasya bamwi. (Mil. 20:35) Kunyina makani azyintu nzyomuyandisya kapati naa zyakamucitikila, ibacili bana aano mazuba balakonzya kuba azyakucita zinji mumulimo wa Mwami.—1 Ko. 15:58.

11. Ino mbubotu nzi buliko bwakutabalikila kukwata naa kukwatwa?

11 Nokuba kuti bantu bamwi bacili bana alimwi mukuya kwaciindi bayakuyanda kukwata naa kukwatwa, kuli twaambo tubotu ncobateelede kufwambaana kucita boobo. Paulo ukulwaizya bakubusi kuti beelede kulindila kusikila bainda “aciimo cakukubuka” ciindi nobalombozya kapati koonana. (1 Ko. 7:36) Cilatola ciindi cilamfwu kulizyiba kabotu omwini akuzyiba ngomuyanda kukwatana limwi. Kuzumina kukwata naa kukwatwa ncintu ciyandika kubikkila maano kapati alimwi muyandika kukkala amuntu ooyo kusikila kulufwu.—Muk. 5:2-5.

Kutakwata naa Kutakwatwa Mubucembele

12. (a) Ino mukamufwu Anna wakaliyumya buti nobwakacinca bukkale? (b) Ino ncoolwe nzi ncaakajana?

12 Anna waambwa mu Makani Mabotu aa Luka, kuboneka kuti wakausa kapati mulumi wakwe naakafwa cakutayeeyelwa nikwakainda myaka iili ciloba kuzwa nobakakwatana. Tatuzyi naa bakalijisi bana akuti naa wakakwatwa alimwi. Pele Bbaibbele lyaamba kuti kali amyaka iili 84 tanaakakwetwe. Kweelana ancolyaamba Bbaibbele, tulakonzya kwaamba kuti akaambo kabukkale bwakacinca Anna wakacibelesya ciindi eeci kubelekela Jehova. “Kunyina naakali kulovwa mutempele, wakali kubeleka mulimo uusetekene masiku asyikati, kuliimya kulya alimwi akupaila mipailo yakukombelezya.” (Lk. 2:36, 37) Kubelekela Leza ncecintu ncaakali kuyanda kapati mubuumi bwakwe. Wakabeleka canguzu alimwi wakalongezegwa kapati. Eeci cakamupa coolwe cipati cakubona Jesu naakali muvwanda alimwi wakatalika kukambauka zyintu nzyaakali kuya kucita Mesiya.—Lk. 2:38.

13. (a) Ino ncinzi citondezya kuti Dolika wakali kubeleka canguzu mumbungano? (b) Ino Dolika wakalongezyegwa mbuti akaambo kazyintu zibotu nzyaakali kucita?

13 Dolika naa Tabita wakali kukkala mu Jopa ku Jerusalemu kunyika lwaambo kwalo kwakali kwiimina mato kaindi. Akaambo kakuti Bbaibbele taku nolimwaamba mulumi kuboneka kuti taku naakakwetwe eeco ciindi. Dolika “wakali kucitila bamwi milimo mibotu minji.” Kuboneka kuti wakali kubasumina zisani zinji bamukabafwu abaabo bakapengede alimwi bakali kumuyanda kapati akaambo kaceeci. Naakaciswa cakutayeeyelwa akufwa, bamumbungano bakatuma mulumbe kuti Petro aboole kutegwa amubusye mucizyi wabo uuyandwa. Mulumbe wakuti wabuka nowakamvwugwa mu Jopa banji bakatalika kusyoma. (Mil. 9:36-42) Akaambo kalubomba lwakwe, Dolika wakali kubagwasya bamwi.

14. Ino ncinzi cikulwaizya Banakristo batakwete abakwetwe kumvwana a Jehova?

14 Mbubwenya mbuli Anna a Dolika, banji mumbungano mukuya kwaciindi balalekwa, balafwidwa alimwi bamwi taku nibakakwete naa kukwatwa. Bamwi tabajani muntu weelela ngobakonzya kukwatana limwi. Ibamwi bakalekwa naa kufwidwa. Akaambo kakuti tabakwete naa kukwatwa Banakristo aaba basyoma buyo muli Jehova. (Tus. 16:3) Ba Silvia batakwetwe ibabeleka myaka iili 38 ku Mutabi bacibona kuti ncoolwe. Baamba kuti, “Ndilaakukatala kukulwaizya bamwi pele tandizyi naa nguni ukonzya kundikulwaizya mebo?” Bamane bakayungizya kuti: “Kusyoma kuti Jehova ulizyi nzyondiyanda cilandigwasya kuti katumvwana anguwe. Alimwi lyoonse ndilakulwaizigwa pele zimwi ziindi kuzwa kubantu mbonditayeeyeli.” Lyoonse kuti katumvwana a Jehova ulatugwasya akutuyumya-yumya.

15. Ino mbuti Banakristo batakwete abatakwetwe mbobakonzya ‘kujalula myoyo yabo’?

15 Kutakwata naa kutakwatwa kupa coolwe ‘cakujalula myoyo.’ (Amubale 2 Bakolinto 6:11-13.) Ba Jolene batakwetwe babeleka mulimo waciindi coonse kwamyaka iili 34 baamba kuti: “Ndasoleka kumvwana abantu boonse kutali buyo bamusela wangu. Kutakwata naa kutakwatwa ncoolwe cakubelekela Jehova, imukwasyi wanu, ibakwesu abacizyi alimwi abasimukobonyoko. Nondiyaabukomena ndilakkomana akaambo kakutakwatwa.” Bacembeede, baciswa, bazyali bali belikke, bakubusi alimwi abamwi bali mumbungano balakkomana akaambo kakugwasyigwa abantu batakwete naa batakwetwe. Masimpe, lyoonse notugwasya bamwi tulakkomana. Sena andinywe mulakonzya ‘kujalula moyo’ wanu kuli bamwi?

Kusala Kutakwata naa Kutakwatwa

16. (a) Ino nkaambo nzi Jesu ncaatakakwatila? (b) Ino mbuti Paulo mbwaakabeleka katakwete?

16 Jesu tanaakakwata; wakali kulibambila kucita mulimo ngwaakapegwa. Wakeenda misinzo milamfwu kabeleka kuzwa mafwumo-fwumo kusikila masiku alimwi wakaaba buumi bwakwe kacili cipaizyo. Akaambo kakuti tanaakakwete cakamugwasya kuuzuzikizya mulimo ooyu. Mwaapostolo Paulo wakeenda misinzo milamfwu alimwi wakalaamapenzi mumulimo. (2 Ko. 11:23-27) Kuboneka kuti Paulo wakali kwete kaindi pele ambweni akaambo kakufwidwa wakasala kutakwata naakapegwa mulimo wakuba mwaapostolo. (1 Ko. 7:7; 9:5) Jesu a Paulo bakakulwaizya bamwi kwiiya cikozyanyo cabo kutegwa aabo bakali kukonzya bazumanane amulimo wakukambauka. Pele taku nobakaamba kuti kutakwata naa kutakwatwa nceelelo cababelesi bamakani mabotu.—1 Ti. 4:1-3.

17. Ino mbuti bamwi mazuba aano mbobatobela cikozyanyo ca Jesu a Paulo alimwi nkaambo nzi ncotukonzya kuba masimpe kuti Jehova ulakukkomanina kulyaaba kwabo?

17 Mazuba aano bamwi basala kuzumanana kukkala kabatakwete naa kabatakwetwe kutegwa batole aambele mulimo wakukambauka. Ba Harold baambwa kumatalikilo babeleka myaka iinda ku 56 ku Beteli. Baamba kuti: “Nindakabeleka myaka iili kumi ku Beteli ndakabona banabukwetene banji ibazwa a Beteli akaambo kakuciswa naa kulanganya bazyali babo bacembeede. Bazyali bangu bakalifwide kale. Cakali kundikkomanisya kubelekela ku Beteli cakuti tiindakali kuyanda kuzwa akaambo kakukwata.” Nikwakainda myaka iili mboibede, ba Margaret ibakaleka mulimo wabupainiya kwaciindi cilamfwu bakaamba kuti: “Nokuba kuti ndakalijisi coolwe zyakukwatwa, ndakasala kutakwatwa akaambo kakuti ndakali kukkomana kucita mulimo ooyu. Ndakalaangulukide kubeleka mulimo wakukambauka alimwi eeci cakandikkomanisya kapati.” Masimpe ngakuti, Jehova ulabakkomanina ibalyaaba akaambo kabukombi bwakasimpe.—Amubale Isaya 56:4, 5.

Amububelesye Kabotu Bukkale Bwanu

18. Ino mbuti bamwi mbobakonzya kukulwaizya akugwasya Banakristo batakwete abatakwetwe?

18 Boonse Banakristo batakwete naa batakwetwe ibamubelekela Jehova amoyo wabo woonse beelede kulumbaizyigwa. Tulabayanda alimwi tulabalumba akaambo kamilimo njobacita mumbungano. Taku nobaya kulendelelwa kuti twaba “banabokwabo naa bacizyi naa banyina naa bausyi naa bana” bakumuuya.—Amubale Maako 10:28-30.

19. Ino ncinzi ncomukonzya kucita kutegwa kamucita kabotu nokuba kuti tamukwete naa kukwatwa?

19 Taku makani naa mwakalisalila buya kutakwata naa kutakwatwa naa nkaambo kabukkale, zitondezyo eezi zya Mumagwalo alimwi azyamazuba aano zilakonzya kumugwasya kubona kuti mulakonzya kupona kamukkomene. Zipego zimwi tulazilangila pele zimwi zilaboola cakutayeeyelwa. Ciyandika nkuzyiba mbotuzyilanga zyintu. Ino ncinzi ncomukonzya kucita kutegwa kamucita kabotu nokuba kuti tamukwete naa kukwatwa? Mweelede kuzumanana kumvwana a Jehova, kamujisi zinji zyakucita mumulimo wa Leza alimwi akubandika abamwi. Mbubonya mbuli kukwatana, kutakwata naa kutakwatwa kulakonzya kutugwasya kuti twakubona mbwakubona Leza akucita ncayanda.

Sena Muciyeeyede?

• Ino mbuti kutakwata naa kutakwatwa mbokuli cipego?

• Ino kutakwata naa kutakwatwa inga kwabagwasya buti bakubusi?

• Ino nzintu nzi zikonzya kubagwasya Banakristo batakwete abatakwetwe kuti kabamvwana aa Jehova alimwi akujalula myoyo yabo kuli bamwi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 18]

Sena mucibelesya kabotu coolwe ncomujisi cakubelekela Leza?