Skip to content

Skip to table of contents

Ino Nguni Muntu Uuyandika Kapati Mubuumi Bwanu?

Ino Nguni Muntu Uuyandika Kapati Mubuumi Bwanu?

Ino Nguni Muntu Uuyandika Kapati Mubuumi Bwanu?

“Nduwe Mupatikampatila atala anyika yoonse.”—INT. 83:18.

1, 2. Kujatikizya mbotuya kufwutulwa, nkaambo nzi kuzyiba zyina lya Jehova ncocitali cintu cilikke ciyandika?

AMBWENI ciindi cakusaanguna nomwakabona zyina lya Jehova ndeeliya nomwakatondezyegwa ku Intembauzyo 83:18. Ndiza mwakagambwa kubala majwi aaya aakuti: “Bazibe kuti nduwe olike oojisi izina lya-Jehova, Nduwe Mupatikampatila atala anyika yoonse.” Kuzwa ciindi eeco takudoonekwi kuti mwali kubelesya lugwalo oolu ikugwasya bantu kuti bamuzyibe Leza, Jehova.—Lom. 10:12, 13.

2 Nokuba kuti cilayandika kuti bantu balizyibe zyina lyakuti Jehova, pele eeci tacili ncecintu cilikke ciyandika. Amubone kaambo kambi nkaakaamba sintembauzyo kakonzya kutupa kufwutuka naakaamba kuti: “Nduwe Mupatikampatila atala anyika yoonse.” Jehova ngo Muntu uuyandika kapati mububumbo boonse. Mbwali Mulengi wazyintu zyoonse, ulaanguzu zyakwaambila zilenge zyakwe zyoonse kuti zimumvwide. (Ciy. 4:11) Aboobo cilayandika kulibuzya kuti, ‘Ino nguni muntu uuyandika kapati mubuumi bwangu?’ Cilayandika kapati kubikkila maano kubona mbotukonzya kuwiingula mubuzyo ooyu.

Cakacitika Mumuunda wa Edeni

3, 4. Ino Saatani wakacikonzya buti kumweena Eva, alimwi ncinzi cakacitika?

3 Makani aaya mapati twalanga zyintu zyakacitika mumuunda wa Edeni. Oomu mungelo wakazanga wakazyi kwiitwa kuti ngu Saatani Diabolosi, wakamuyunga mukaintu wakusaanguna Eva kuti atobele ncaakali kuyeeya muciindi cakutobela malailile ngaakamupa Jehova aakuti atalyi mucelo wakucisamu cimwi. (Matl. 2:17; 2 Ko. 11:3) Wakamutobela Saatani aboobo wakatondezya kuti tanaakabulemeka bweendelezi bwa Jehova. Eva tanaakamuzyiba Jehova kuti ngo Muntu uuyandika kapati mubuumi bwakwe. Pele mbuti Saatani mbwaakacikonzya kweena Eva?

4 Saatani wakabelesya nzila zinji zyabucenjezu naakali kubandika a Eva. (Amubale Matalikilo 3:1-5.) Cakusaanguna, Saatani tanaakabelesya zyina lya Jehova. Wakali kwaamba buyo kuti “Leza.” Kwiindana a Saatani, imulembi wabbuku lya Matalikilo wakalibelesya zyina lya Jehova mukapango kakutaanguna mucaandano eeco. Cabili, muciindi cakwaamba ‘malailile’ ngaakaamba Leza, Saatani wakaile kubuzya ‘ncaakaamba’ Leza. (Matl. 2:16) Munzila eeyi yabucenjezu, Saatani wakacita kuti malailile aaya ataboneki kuti alayandika kapati. Catatu, nokuba kuti wakali kwaambaula kuli Eva alikke, wakaamba kuti “tamweelede” citondezya kuti wakali kwaambila banji. Mukucita boobo, wakamupa kuti kaliyanda akuti wakali kuliiminina akwiiminina mulumi wakwe. Ino ncinzi cakacitika? Eva kaambilila mulumi wakwe wakaambila inzoka kuti: “Micelo yamisamu yamumuunda tulailya.”

5. (a) Ino Saatani wakapa kuti Eva abikkile maano kunzi? (b) Ino Eva wakatondezya nzi kwiinda mukulya mucelo wakali kasyidwe?

5 Saatani alimwi wakatunyonganya twaambo. Wakatondezya kuti Leza taanakali kwaamba masimpe kuti Adamu a Eva ‘tabeelede kulya misamu yoonse yamumuunda.’ Amane Saatani wakapa kuti Eva kaliyanda akubona mbwakonzya kupona kabotu akuba “mbuli Leza.” Amane wakamupa kuti abikkile kapati maano kucisamu amucelo wancico muciindi cakubikkila maano kucilongwe ncaakajisi Ayooyo wakamupa zyoonse. (Amubale Matalikilo 3:6.) Cuusisya ncakuti, kwiinda mukulya mucelo, Eva wakatondezya kuti Jehova tanaakali Muntu uuyandika kapati mubuumi bwakwe.

Cakacitika Naakali Kupona Jobu

6. Ino mbuti Saatani mbwaakakazya kusyomeka kwa Jobu, alimwi ncoolwe nzi Jobu ncaakapegwa?

6 Nokwakainda myanda yamyaka iili mboibede, muntu uusyomeka Jobu wakatondezya Muntu ngwaakali kuyanda kapati mubuumi bwakwe. Ciindi Jehova naakali kubandika a Saatani kujatikizya kusyomeka kwa Jobu, Saatani wakaingula munzila yakufwubaazya kati: “Taakwe kaambo sena Jobu nkalemekela Leza?” (Amubale Jobu 1:7-10.) Saatani tanaakakazya kuti Jobu wakali kumumvwida Leza. Muciindi caboobo, wakadooneka ncaakali kuyeeya Jobu. Wakaamba kuti Jobu tanaakali kubelekela Jehova akaambo kakumuyanda, pele wakali kucita oobo akaambo kakuti kuli ncaakali kuyanda. Jobu alikke nguwakali kukonzya kutondezya kuti eeci ncibakamutamikizya cakali cakubeja.

7, 8. Ino mapenzi nzi ngaakajisi Jobu, alimwi ncinzi ncaakatondezya akaambo kakusyomeka kwakwe?

7 Jehova wakazumizya Saatani kuti amupenzye Jobu munzila ziindene-indene. (Job. 1:12-19) Ino Jobu wakacita buti kuzyintu eezyi zyakamucitikila? Twaambilwa kuti “taakwe naakabisya nikuba kumutongookela Leza pe.” (Job. 1:22, BT.) Nokuba boobo, Saatani kwiina naakaumuna buyo pe. Amane wakatongooka kuti: “Wakalivuna lukanda lwakwe mwini! Muntu uyakupa zyoonse kuti akabe abuumi bwakwe mwini.” (Job. 2:4) Saatani wakaamba kuti ikuti Jobu wapenga ulakonzya kuyeeya kuti Jehova takonzyi kuba Muntu uuyandika kapati mubuumi bwakwe.

8 Mubili wa Jobu wakanyongana akaambo kabulwazi mbwaakajisi alimwi bakaintu bakwe bakamusinikizya kuti atukile Leza kutegwa afwe. Kumane, basikumuumbulizya bakubeja botatwe bakamubejekezya kuti tanaakali kulilemeka. (Job. 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Nokuba kuti Jobu wakapenga kapati, tanaakaleka kusyomeka. (Amubale Jobu 2:9, 10.) Akaambo kakusyomeka wakatondezya kuti Jehova ngowakali Muntu uuyandika kapati mubuumi bakwe. Alimwi Jobu wakatondezya kuti muntu uutalondokede ulakonzya kulivwiilila kweelana ampagolela kukutamikizya kwa Diabolosi.—Amweezyanisye Tusimpi 27:11.

Bwiinguzi bwa Jesu Bubotu

9. (a) Ino Saatani wakamusunka buti Jesu kuti acite zyintu kweelana ambwaakali kuyanda? (b) Ino Jesu wakacita buti kusunko eeli?

9 Naakabbapatizyigwa buyo Jesu, Saatani wakamusunka Jesu kuti kayanda zyintu zyakumubili muciindi cakubona Jehova kuti ngo Muntu wakali kuyandika kapati mubuumi bwakwe. Diabolosi wakasunka Jesu ziindi zyotatwe. Kutaanguna, wakabelesya cakulya kusunka Jesu kwiinda mukumwaambila kuti asandule mabwe kuti cibe cakulya. (Mt. 4:2, 3) Jesu wakaliimya kwamazuba aali 40 aboobo wakali anzala ncobeni. Aboobo Diabolosi wakamwaambila kuti abelesye nguzu zyakwe munzila iitali kabotu kutegwa alye. Ino Jesu wakacita buti? Mukwiindana a Eva, Jesu wakatobela Majwi ngaakaamba Jehova kutali ncaakali kwaamba Saatani.—Amubale Matayo 4:4.

10. Ino nkaambo nzi Saatani ncaakaambila Jesu kuti aliwaale ansi kuzwa atala aatempele?

10 Saatani alimwi wakoongelezya Jesu kuti acite cintu cimwi munzila yakuliyanda. Wakasunka Jesu kuti aliwaale ansi kuzwa atala aatempele. (Mt. 4:5, 6) Ino ncinzi cini Saatani ncaakali kuyanda? Saatani wakali kuyeeya kuti, ikuti naa Jesu atalicisi awa, ciyootondezya kuti “mwana wa Leza” ncobeni. Masimpe, Diabolosi wakali kuyanda kuti Jesu alipangile zyina akutondezya nguzu nzyaakajisi. Saatani wakalizyi kuti muntu ulakonzya kucita kufwumbwa cintu kutegwa alijanine mpuwo alimwi akuti bamwi bazumanane kumulemeka. Saatani wakalubelesya munzila iitaluzi lugwalo, pele Jesu wakalilizyi kabotu Ijwi lya Jehova. (Amubale Matayo 4:7.) Kwiinda mukukaka ncaakali kwaambilwa, Jesu wakatondezya kuti Jehova ngo Muntu wakali kuyandika kapati mubuumi bwakwe.

11. Nkaambo nzi Jesu ncaakaakakila mami oonse aamunyika ngaakamupa Diabolosi?

11 Mumusunko watatu, Saatani wakaambila Jesu kuti ulamupa mami oonse aamunyika. (Mt. 4:8, 9) Jesu naakaambilwa buyo oobo, wakakaka. Wakalizyi kuti, ikuti naa azumine nkokuti wakaka bweendelezi bwa Jehova—akuti Leza alikke nguweelela kulela mbuli Mupatikampatila. (Amubale Matayo 4:10.) Mumasunko oonse aaya, Jesu wakali kumwiingula Saatani kabelesya magwalo akajisi zyina lya Jehova.

12. Ino nkusala kuli buti kwakali kukatazya nkwaakeelede kucita Jesu kali afwaafwi kufwa, alimwi ino ncinzi ncotwiiya kuli ceeci?

12 Naakali kuyanda kufwa, kuli cintu Jesu ncaakeelede kusala cakali kukatazya. Ciindi coonse ncaakabeleka mumulimo wakatondezya kuti wakalilyaabide ikwaaba buumi bwakwe. (Mt. 20:17-19, 28; Lk. 12:50; Joh. 16:28) Nokuba boobo, Jesu wakalizyi kuti uyakubejelezyegwa akwaangwa muntolongo yabama Juda akujaigwa mbuli muntu uusampaula Leza. Ikufwa boobu kwakamukatazya kapati. Wakapaila kuti: “Taata, ikuti naa cilakonzyeka, nkomeki eeyi aizwe kulindime. Pele ikutali kweelana akuyanda kwangu pe, pele kweelana akuyanda kwako.” (Mt. 26:39) Inzya, kusyomeka kwa Jesu kusikila ciindi naakafwa wakamutondezya Muntu ngwaakali kuyanda kapati mubuumi bwakwe.

Bwiinguzi Bwesu Kumubuzyo Ooyu

13. Ino ncinzi ncotwaiya kucikozyanyo ca Eva, Jobu alimwi a Jesu Kristo?

13 Ino ncinzi ncotwaiya kale? Kuli Eva twaiya kuti aabo bacita buyo zyintu zibakkomanisya naa balisumpula batondezya kuti Jehova tali Muntu uuyandika kapati mubuumi bwabo. Mukwiimpana, akaambo kakusyomeka kwa Jobu twiiya kuti nobaba bantu batalondokede balakonzya kubikka Jehova kumbele kwiinda mukusyomeka akuliyumya mumapenzi—nokuba kuti tabacizyi ncobapengela. (Jak. 5:11) Camamanino, cikozyanyo ca Jesu cituyiisya kuti tweelede kuzumina kupenga akutabikkila maano kukulipangila zyina. (Heb. 12:2) Pele mbuti mbotukonzya kuzyibelesya ziiyo eezyi?

14, 15. Ino mbwaakacita Jesu naakasunkwa kwiindene buti ambwaakacita Eva, alimwi ino mbuti mbotukonzya kumwiiya? (Amwaambe ncocaamba cikozyanyo cili apeeji 18.)

14 Tamweelede kumuluba Jehova akaambo kamasunko. Eva wakayungwa mbwaakaubonena buyo mucelo. Wakabona kuti mucelo wakali “mubotu kukuulya, alimwi ulabotezya meso, alimwi ulayandika kukupa muntu busongo.” (Matl. 3:6) Eelo kaka wakaindana ambwaakacita Jesu wakasunkwa ziindi zyotatwe! Lyoonse naakali kusunkwa, taanakali kulekela sunko kuti limulubye ncayeelede kucita. Wakali kusyoma Jwi lya Leza alimwi wakali kubelesya zyina lya Jehova.

15 Kuti naa twasunkwa kucita cintu citamukkomanisyi Jehova, ino ncinzi ncotubikkila maano? Kuti naa twacibikkila maano cintu ncotwasunkwa, tulakonzya koongelezyegwa kucicita. (Jak. 1:14, 15) Tweelede kufwambaana kuumwaya-mwaya muzeezo ooyo, nokuba kuti kucita boobo kulakonzya kutukatazya mbuli kuti tugusya cibeela cimwi camubili. (Mt. 5:29, 30) Mbuli Jesu, tweelede kuzilangisya zibi zikonzya kucitika akaambo kamicito yesu ambozikonzya kujatikizya cilongwe cesu a Jehova. Tweelede kuyeeya ncolyaamba Jwi lyakwe Bbaibbele. Munzila eeyi ilikke mbotukonzya kutondezya kuti Jehova ngo Muntu uuyandika kapati mubuumi bwesu.

16-18. (a) Ino ncinzi cikonzya kutupa kutyompwa? (b) Ino ncinzi ciyakutugwasya kuti tuliyumye mubukkale butyompya?

16 Tamweelede kukalalila Jehova akaambo kamapenzi eenu. (Tus. 19:3) Notuyaabuswena kumamanino aanyika eeyi mbyaabi, bantu ba Jehova banji balaba amapenzi mapati. Aano mazuba tatulangili kuti tuya kukwabililwa munzila yamaleele. Nokuba boobo, mbubwenya mbuli Jobu, tulatyompwa notufwidwa muyandwa wesu naa notujisi mapenzi aamwi.

17 Jobu tanaakazyiba Jehova ncaakazumizyila mapenzi kuti amucitikile alimwi andiswe zimwi ziindi tatukonzyi kuzyiba zyintu zibi ncozicitikila. Ndiza twakamvwa kale bakwesu basyomeka bakafwa akaambo kamuzuzumo wanyika, mbuli bana Haiti naa akaambo kantenda zilicitikila. Naa inga katuzyi muntu uusyomeka wakajatikizyigwa bantu nibakali kulwana naa kufwa muntenda. Naa tulakonzya kulijana mubukkale butyompya naa kuteendelezyegwa kabotu. Akaambo kakutyompwa, tulakonzya kumulilila Leza akumwaambila kuti: ‘Ino nkaambo nzi Jehova? Ino nkaambo nzi eeci ncocandicitikila? Ino ncinzi ncindalubizya?’ (Hab. 1:2, 3) Ino ncinzi cikonzya kutugwasya kuti tuliyumye kuti caba boobo?

18 Kuti naa cacitika boobo tatweelede kuyeeya kuti Jehova watulekelezya. Jesu wakacitondezya eeci naakali kwaamba ntenda zyobilo zyakacitika naakali kupona. (Amubale Luka 13:1-5.) Mapenzi manji alacitika akaambo kakuti bantu boonse “balasikilwa ziindi zyalufu azyamapenzi.” (Muk. 9:11) Pele nokuba kuti tatuzyi cileta mapenzi, tulakonzya kuliyumya kuti katulanga kuli “Leza siluumbulizyo loonse.” Uyakutupa nguzu zikonzya kutugwasya kutegwa tuzumanane kusyomeka.—2 Ko. 1:3-6.

19, 20. Ino ncinzi cakamugwasya Jesu kuti aliyumye kuzyintu zikatazya, alimwi ino ncinzi cikonzya kutugwasya andiswe?

19 Tamweelede kuzumizya kulisumpula naa kuyoowa kufwa nsoni kuti zibe zyintu nzyomubikkila kapati maano. Akaambo kakulibombya, Jesu “wakasiya zyintu zyoonse nzyaakajisi akubweza ciimo camuzike.” (Flp. 2:5-8) Wakacikonzya kuliyumya muzyintu zinji zikatazya akaambo kakusyoma muli Jehova. (1 Pe. 2:23, 24) Kwiinda mukucita boobo, Jesu wakamubikka Jehova mubusena bwakusaanguna alimwi akaambo kakucita boobo wakapegwa cuuno caatala. (Flp. 2:9) Jesu wakabaambila basikwiiya bakwe kuti abalo bakeelede kupona mbubwenya oobo.—Mt. 23:11, 12; Lk. 9:26.

20 Zimwi ziindi masunko aamwi ngotujana akaambo kalusyomo lwesu alajazya nsoni. Nokuba boobo, tweelede kuba alusyomo mbuli lwa mwaapostolo Paulo wakaamba kuti: “Nkakaambo kaako ncondipengela boobu alimwi, pele tandifwi nsoni pe. Nkaambo ndilimuzyi ngondisyoma, alimwi ndilisinizyide kuti ulakonzya kucibamba eeco ncendibikkide mumaanza aakwe mane kusikila kubuzuba oobo.”—2 Ti. 1:12.

21. Nokuba kuti munyika bantu balaliyanda, ino ncinzi ncomukanzide kucita?

21 Bbaibbele lyakasinsima kuti mumazuba eesu “bantu bayooba basikuliyanda.” (2 Ti. 3:2) Nkakaambo kaako tupona abantu batamuboni kuti Jehova Muntu uuyandika kapati mubuumi bwabo. Tatweelede kuyungwa amuuya wakuliyanda uuli boobu. Muciindi cakucita boobo, kuti naa twasunkwa, twaba amapenzi mapati naa bantu batujazya nsoni, umwi aumwi wesu weelede kutondezya kuti Jehova ngo Muntu uuyandika kapati mubuumi bwesu.

Ino Ncinzi Ncotwaiya . . .

• kubona Saatani mbwaakeena Eva?

• kubona Jobu mbwaakacita kumapenzi aakali kumucitikila?

• kubona Jesu ncaakali kuyanda kapati mubuumi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 17]

Eva tanaakazumanana kumvwana a Jehova

[Cifwanikiso icili apeeji 18]

Jesu wakakaka kusunkwa a Saatani alimwi wakabikkila maano kukucita kuyanda kwa Jehova

[Zifwanikiso izili apeeji 20]

Kukambauka mumatente nowakainda muzuzumo wanyika mu Haiti

Ciindi camapenzi tweelede kulanga kuli “Leza siluumbulizyo loonse”