Skip to content

Skip to table of contents

Kubala Bbaibbele—Ncecintu Candiyumya Mubuumi Bwangu Boonse

Kubala Bbaibbele—Ncecintu Candiyumya Mubuumi Bwangu Boonse

Kubala Bbaibbele—Ncecintu Candiyumya Mubuumi Bwangu Boonse

Akaluulwa aba Marceau Leroy

NDAKATALIKA kubala cakusisikizya kandili kuzyuli kuti “kumatalikilo Leza wakalenga ijulu anyika.” Nkaambo nzi ncendakali kucitila boobo? Nkaambo bataata ibatakali kusyoma muli Leza, nobatakandizumizya kubala Bbaibbele.

Majwi aaya aakusaanguna mubbuku lya Matalikilo akandinjila mumoyo nkaambo tiindakalina buzuba ndalibala Bbaibbele. Ndakayeeya kuti, ‘Oobu mbobupanduluzi ibwaamba mboyeendelana milawo yeendelezya zyintu izyakali kundigambya lyoonse!’ Ndakabikkila maano kubala Bbaibbele kuzwa ciindi ca 8 koloko yamasiku kusika ciindi ca 4 koloko yamafwumofwumo. Oobu mbondakatalika cilengwa cakubala Jwi lya Leza mubuumi bwangu. Amuleke ndiluule kubala Bbaibbele mbokwandiyumya mubuumi bwangu boonse.

“Unooyandika Kulibala Bbaibbele Abuzuba”

Ndakazyalwa mumwaka wa 1926, mumunzi wa Vermelles, kucisi ca France nkocili kunyika. Ciindi nikwakali nkondo yanyika yabili, malasha ncecintu cakali kuyandika kapati mucisi. Akaambo kakuti ndakali kubeleka mulimo wakusya malasha, tiindakatolwa kuba sikalumamba. Nokuba boobo, akaambo kakuyanda kuba abuumi bubotu, ndakatalika kwiiya kubamba mawailesi alimwi amagesi zyalo zyakandikkomanisya kubona mboyeendelana milawo yeendelezya zyintu. Nindakali amyaka yakuzyalwa iili 21, mweenzuma ngotwakali kwiiya limwi wakandipa Bbaibbele akundaambila kuti, “Ndibbuku libotu kulibala.” Ciindi nindakamana kulibala, ndakasyoma kuti Bbaibbele ndi Jwi lya Leza likkomanisya kubantu.

Kandiyeeya kuti abalo basimukoboma inga balikkomanina kulibala Bbaibbele, ndakabajanina ma Bbaibbele aali lusele. Pele icakandigambya ncakuti ndakafwubaazyigwa akukazyigwa. Bamukowa ibakali kusyoma mizimo bakandaambila kuti, “Kufwumbwa watalika kubala bbuku eeli, unooyandika kulibala abuzuba!” Mubwini ndakalibala alimwi kunyina nindabona bubi bwakucita boobu. Kubala Bbaibbele cakaba cilengwa mubuumi bwangu boonse.

Basimukoboma bamwi nibakabona kuti ndakali kulikkomanina kapati Bbaibbele, bakandipa mabbuku ngobakajisi aa Bakamboni ba Jehova. Ibbuku lyakuti One World, One Government * (lya mumwaambo wa Cifulenci) lyakapandulula Bbaibbele ncolyaamba kuti Bwami bwa Leza mbobulangizi bulikke bwabantu. (Mt. 6:10) Ndakaliyandide kapati kwaambila bamwi bulangizi oobu.

Muntu ngundakasaanguna kupa Bbaibbele ngu Noël mweenzuma ngotwakakomena limwi. Akaambo kakuti wakali wacikombelo ca Katolika, wakayanda kuti tukabonane amwaalumi umwi wakali kwiiya kuba mupaizi. Ndakayoowa kapati, pele kwiinda mukubala Intembauzyo 115:4-8 alimwi a Matayo 23:9, 10 ndakalizyi kuti Leza tazumizyi kubelesya zibumbwa mukumukomba alimwi akubelesya mazyina aabulemu aamubukombi kwiita basololi bazikombelo. Eeci cakandiyumya-yumya kwiiminina kasimpe kapya nkondakaiya. Akaambo kaceeci, Noël wakazumina kwiiya kasimpe alimwi ucizumanana kuba Kamboni uusyomeka.

Alimwi ndakaswaya bapati bangu bakaintu. Balumi babo bakajisi mabbuku aamba zyamizimo alimwi bakali kupenzyegwa amadaimona. Nokuba kuti akusaanguna tiindakacizyi cakwaamba, tupango twamu Bbaibbele mbuli kapango ka Bahebulayo 1:14 kakandikulwaizya kuzyiba kuti bangelo ba Jehova bakali andime. Ciindi bamulamu nibakazyibelesya njiisyo zyamu Bbaibbele alimwi akutantamuka zyintu zyoonse zyakali kujatikizya mizimo, bakaleka kupenzyegwa amadaimona. Bapati bangu abalumi babo bakaba Bakamboni basungu.

Mu 1947 Kamboni waku America wazyina lya Arthur Emiot wakaboola kuŋanda yangu. Kandikkomene kapati, ndakamubuzya nkobakali kuswaanganina Bakamboni. Wakandaambila kuti kwakali kabunga komwe ku Liévin ikulangilwa kuti kwakali kulampa makkilomita aali 10. Macinga akali kukatazya kuula mazuba aayo, aboobo kwamyezi ilimbwiibede ndakali kweenda amaulu kuunka kumiswaangano akupiluka. Mulimo wa Bakamboni ba Jehova wakalilesyedwe mu France kwamyaka iili lusele. Kwakali buyo Bakamboni bali 2,380 mucisi coonse—banji bakazwa ku Poland. Pele mu September 1, 1947, mulimo wesu wakazumizyigwa alimwi mu France. Ofesi lyamutabi lyakatalika kubeleka alimwi ku Villa Guibert mu Paris. Akaambo kakuti kwakanyina mupainiya naba omwe mu France, Mulimo Wesu wa Bwami wakali kwiitwa kuti Informant wamu December 1947 wakakulwaizya baabo bakali kukonzya kucita bupainiya bwaciindi coonse, kukambauka kwamawoola aali 150 amwezi. (Mu 1949 akacesyegwa kusika amawoola aali 100.) Kweelana amajwi aa Jesu aali mulugwalo lwa Johane 17:17 aakuti ‘Ijwi lya Leza nkasimpe,’ ndakabbapatizyigwa mu 1948, kumane mu December 1949 ndakaba mupainiya.

Kuzwa Muntolongo Kujokela ku Dunkerque

Ndakasaanguna kubelekela mudolopo lya Agen mu France nkoili kumusanza, ndakabeleka ooku kwaciindi cisyoonto. Akaambo kakuti ndakaleka kubeleka mulimo wakusya malasha, ndakeelede kunjila mulimo wabusikalumamba. Ndakakaka kuba umwi wabasikalumamba aboobo ndakaangwa. Nokuba kuti ndakakasyigwa kubweza Bbaibbele, ndakacikonzya kubweza mapeeji masyoonto aamubbuku lya Intembauzyo. Akaambo kakwaabala lyoonse cakandiyumya-yumya kapati. Nindakazwa muntolongo, kuli cintu ncondakeelede kusala: Sena ndeelede kuleka mulimo waciindi coonse kutegwa ndikkalikane? Pele alimwi nzyondakabala mu Bbaibbele zyakandigwasya. Ndakazinzibala kuyeeya majwi aa Paulo aali mulugwalo lwa Bafilipi 4:11-13: “Muzyintu zyoonse ndilijisi nguzu kwiinda muli yooyo uundipa nguzu.” Ndakasala kuti ndizumanane mumulimo wabupainiya. Mu 1950, ndakapegwa busena bupya bwakukambaukila mudolopo lya Dunkerque kwalo nkondakali kukambaukila kaindi.

Nindakasika ku Dunkerque, kunyina ncendakajisi pe. Dolopo lyakanyonyoonwa a Nkondo Yanyika Yabili aboobo maanda aakukkala akali kukatazya kujana. Ndakayeeya kuti ndikaswaye mukwasyi ngondakali kukambaukila, alimwi mukaintu wakali aŋanda wakakkomana kapati: “Haa, Ba Leroy, mwakazwa muntolongo! Balumi bangu baamba kuti nikwali bantu banji ibali mbuli ndinywe, nikwatali kuba nkondo.” Bakajisi ŋanda yabeenzu, aboobo bakandaambila kuti inga ndaibelesya kusikila ciindi nibayootalika kusika beenzu alimwi. Mbubwenya buzuba oobo, Evans, mwanookwabo a Emiot, wakandipa mulimo. * Wakali kubeleka mulimo wakusandulula kucito kwakali kusikila maato alimwi wakali kuyanda muntu wakugadela bwato masiku. Wakanditola kuli umwi mupati wababelesi babwato. Kuzwa ciindi nindakazwa muntolongo ndakali kokede kapati. Ciindi Evans naakapandulula ikaambo ncindakakokede, mupati wamulimo wakandaambila kuti inga ndabweza zyakulya zyakali mufiliji. Mubuzuba bomwe buyo, ndakajana kwakukkala, mulimo alimwi azyakulya. Lusyomo lwangu lwakayumizyigwa kapati mumajwi aa Jesu aalembedwe mulugwalo lwa Matayo 6:25-33.

Ciindi nibakatalika kusika beenzu, mebo a Simon Apolinarski imweenzuma ngotwakali kubeleka limwi mumulimo wabupainiya, twakeelede kujana ŋanda iimbi yakukkala, pele katujisi makanze aakuzumanana mumulimo wesu. Twakajana ŋanda mwakali kukkala mabbiza kaindi mwalo motwakali koona abwizu bwakali kulya mabbiza. Twakali kuunka mumulimo wakukambauka mazuba oonse. Twakamukambaukila mukamwini ŋanda motwakali kukkala, aboobo wakaba umwi wabaabo bakazumina kasimpe. Tiikwakainda aciindi cilamfwu, bantu bamucilawo ca Dunkerque bakacenjezyegwa kujatikizya “mulimo wa Bakamboni ba Jehova.” Pele mebo a Simon alimwi abasikumwaya basyoonto ndendiswe twakali Bakamboni oomu mucilawo. Ciindi nitwakali kuba amapenzi, twakali kukulwaizyigwa kwiinda mukuzinzibala kuyeeya bulangizi bwesu bwa Bunakristo alimwi akubona mbwaakali kutubikkila maano Jehova. Kwakali basikumwaya basitikide ibali 30 mu Dunkerque ciindi nibakandicinca cilawo cakubelekela mu 1952.

Cakandipa Kuyuma Kutegwa Ndikabe Amikuli Mipya

Nindakakkala kwaciindi cisyoonto mudolopo lya Amiens, ndakasalwa kuba mupainiya waalubazu akuyoobelekela mu Boulogne-Billancourt cilawo cili mudolopo lya Paris. Ndakajisi basikwiiya Bbaibbele banji alimwi mukuya kwaciindi bamwi bakatalika mulimo waciindi coonse alimwi amulimo wabumisyinali. Mukubusi umwi wazyina lya Guy Mabilat, wakakatambula kasimpe mpoonya wakazoobeleka kali mulangizi wabbazu kumane wakazooba mulangizi wacooko. Amane, wakali kulanganya mayake aaŋanda yakusimbila mabbuku ku Bbeteli yaku Louviers, mamaile aasika ku 60 kuzwa ku Paris. Akaambo kakuba amibandi yamu Bbaibbele mumulimo wakukambauka abuzuba Ijwi lya Leza lyakali mumizeezo yangu alimwi lyakali kundikkomanisya kapati akupa kuti ndicikonzye kuyiisya kabotu.

Kumane mu 1953, cakutayeeyela ndakasalwa kuba mulangizi wabbazu mu Alsace-Lorraine, busena oobu akati kamyaka ya 1871 a 1945 bwakali kweendelezyegwa acisi ca Germany. Aboobo, ndakeelede kwiiya mwaambo waku Germany. Ciindi nindakatalika mulimo wabbazu kwakanyina myootokala minji, zipekupeku alimwi antaipi mucilawo eeci alimwi kwakanyina mawailesi naa makkompyuta. Pele nokuba boobo, ndakali kukkomana mubuumi bwangu. Kutobela lulayo lwamu Bbaibbele lwakuba ‘aliso lilangide buyo acintu comwe’ cakali kwaamba kuti kwakali zyintu zisyoonto zyakali kukonzya kundinyonganya mukubekela Jehova kwiinda zyintu ziliko mazuba aano.—Mt. 6:19-22.

Tandikaulubi Muswaangano wakacitika mu 1955 ku Paris wakajisi mutwe wakuti “Triumphant Kingdom” (Kuzunda kwa Bwami). Lyamuswaangano ooyu, twakazyibana a Irène Kolanski iwakazooba mukaintu wangu, walo wakatalika mulimo waciindi coonse mebo kanditanatalika. Bazyali bakwe baku Poland bakali Bakamboni basungu kwamyaka minji. Kabali kucisi ca France, bakaswaigwa aba Adolf Weber. Ba Adolf Weber bakali kubelekela aanze kuŋanda ya Mukwesu Russell alimwi bakaboola ku Europe kuzookambauka makani mabotu. Mu 1956, twakakwatana a Irène mpoonya twakatalika kubelekela antoomwe mumulimo wabbazu. Eelo kaka wakali mugwasyi mubotu mumyaka yoonse yamulimo wesu!

Nikwakainda myaka yobilo, ndakagambwa kuti ndakasalwa kuba mulangizi wacooko. Nokuba boobo, akaambo kakuti kwakali bakwesu basyoonto bakali kweelela kuba balangizi babbazu, ndakazumanana kuswaya mbungano zimwi mbuli mulangizi wabbazu. Eelo kaka ndakajisi bubi! Kunze lyakukambauka mawoola aali 100 amwezi, ndakali kuyandika kupa makani nsondo ansondo, kuswaya ziiyo zyabbuku zyambungano zyotatwe, kulanga-langa mafailo alimwi akulemba malipooti. Ino ciindi cakubala Jwi lya Leza nindakacijana kuli? Ndakajana buyo nzila yomwe yakandigwasya—ndakali kugusya mapepa aamu Bbaibbele lyakaindi ngendakali kweenda aalo. Kufwumbwa ciindi nindakali kulindila muntu, nceciindi nindakali kwaabala mapeeji aaya. Ziindi zisyoonto nzyondakali kubala Bbaibbele ndakayumizyigwa kuzumanana mumulimo wangu.

Mu 1967, mebo a Irène twakatambwa ku Bbeteli ku Boulogne-Billancourt. Ndakatalika kubelekela ku Cibeela Cilanganya Mulimo alimwi ndaba acoolwe cakubelekela mucibeela eeci kwamyaka iinda ku 40. Candikkomanisya mumulimo wangu ooyu, nkwiingula magwalo aajisi mibuzyo yamu Bbaibbele. Eelo kaka cilandikkomanisya kuvwuntauzya Mujwi lya Leza alimwi ‘akukwabilila . . . makani mabotu’! (Flp. 1:7) Alimwi cindikkomanisya nkweendelezya mibandi yamu Bbaibbele ciindi cacifwumo-fwumo katutanatalika kulya. Mu 1976, ndakasalwa kuba umwi wamu Kkomiti ya Mutabi mu France.

Buumi Bwiinda Kubota

Nokuba kuti zimwi ziindi ndakali kuba amapenzi, cino ciindi citukatazya nkucembaala akuciswa-ciswa calo catupa kuti katutabeleki mbotweelede. Nokuba boobo, kubala alimwi akwiiya Jwi lya Leza antoomwe kuyumya bulangizi bwesu bwakumbele. Tulakkomana kuunka abbaasi kucilawo cambungano yesu kuyooambila bantu kujatikizya bulangizi oobu. Kwiisanganya myaka yoonse njitwabeleka amukaintu wangu katuli mumulimo waciindi coonse ilasika ku 120, eeci cipa kuti katubakulwaizya aabo boonse bayanda kupona buumi bukkomanisya alimwi bulaampindu. Ciindi Mwami Davida naakalemba majwi aali mu Intembauzyo 37:25, ‘wakalicembeede’ pele mbuli nguwe, andime “nsina bona uululeme uusiidwe.”

Mubuumi bwangu boonse, Jehova wandiyumya kwiinda Mujwi lyakwe. Myaka iili 60 yainda bamukowa wangu bakalaambide kuti kubala Bbaibbele ciyooba cilengwa mubuumi bwangu boonse. Bakali luzi. Cali cilengwa cangu cabuzuba abuzuba alimwi kunyina nindakatyompedwe.

[Bupanduluzi buyungizidwe]

^ munc. 8 Lyakamwaigwa mu 1944, pele lino talicisimbwi.

^ munc. 14 Kutegwa muzyibe zinji kujatikizya ba Evans Emiot, amubone Ngazi Yamulindizi, yamu Chichewa ya January 1, 1999, mapeeji 22 a 23.

[Cifwanikiso apeeje 5]

Mebo a Simon

[Cifwanikiso apeeje 5]

Ciindi nindakali mulangizi wacooko

[Cifwanikiso apeeje 5]

Bbaibbele likozyenye andindakasaanguna kutambula

[Cifwanikiso apeeje 6]

Buzuba mbotwakakwatana

[Cifwanikiso apeeje 6]

Mebo a Irène tulakukkomanina kubala akwiiya Jwi lya Leza