Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulakonzya Kuba Mbuli Pinehasi Ciindi Nomujana Buyumuyumu?

Sena Mulakonzya Kuba Mbuli Pinehasi Ciindi Nomujana Buyumuyumu?

Sena Mulakonzya Kuba Mbuli Pinehasi Ciindi Nomujana Buyumuyumu?

IKUBA mwaalu mumbungano ncoolwe cipati kapati. Nokuba boobo, Jwi lya Leza lyaamba kuti baalu balajana buyumuyumu. Zimwi ziindi, beelede kulanganya twaambo tujatikizya cibi cakacitwa kutegwa ‘bamubetekele Jehova.’ (2 Mak. 19:6) Ndiza mwaalu ulakonzya kupegwa mulimo walo uukonzya kumupa kulimvwa kuti talibambilide, mbuli Musa, walo cakulibombya iwakabuzya kujatikizya mulimo umwi kuti: “Ma! Mebo inga ndainka buti kuli-Farao?”—Kul. 3:11.

Magwalo akalembwa kwiinda mukusololelwa amuuya uusalala, nguwenya muuya ooyu nguusala abaalu, aboobo Magwalo alapa zikozyanyo zibotu zyabalangizi bakazwidilila ciindi nibakali kujana mapenzi. Pinehasi wakali mwana wa Eleazara alimwi wakali muzyukulu wa Aroni, aboobo wakeelede kuzooba mupaizi mupati. Zyintu zyotatwe zyakacitika mubuumi bwakwe zitondezya kaambo mbociyandika kubaalu mazuba aano kulwana buyumuyumu cabusicamba, cabusongo alimwi akusyoma Jehova.

“Wakanyampuka”

Pinehasi wakacili mulombe ciindi bana Israyeli nibakayakide zilabba mu Zibanda zyaku Moabu. Ibbaibbele lyaamba kuti: “Bantu bakatalika kuvuula abana basimbi ba-Moabu. . . . Elyo bantu bakali kulya akukotamina baleza babo.” (My. 25:1, 2) Jehova wakabanyonyoona basizibi boonse. Ino muyeeya kuti Pinehasi wakalimvwa buti ciindi naakamvwa cibi cakacitwa alimwi akunyonyoonwa kwabasizibi?

Cibalo cilazumanana kwaamba kuti: “Lino umwi wabana ba-Israyeli wakaleta mwanakazi waku-Midyani kumukowa wakwe mumeso aa-Musa amumeso aambungano yoonse yabana ba-Israyeli, nibakacili kulila kumulyango watente lyambunganino.” (My. 25:6) Ino mupaizi Pinehasi wakacita buti? Wakacili muniini alimwi sikubisya ooyu muna Israyeli wakali silutwe walo wakali kusololela bantu mubukombi.—My. 25:14.

Pele Pinehasi wakali kuyoowa Jehova kutali bantu. Ciindi naakababona bantu aaba bobile, mpoonya-mpoonya wakabweza sumo mujanza lyakwe akutobela mwaalumi ooyu mucilabba, mpoonya wakabayasa intungabulumba boonse bobile. Ino Jehova wakabubona buti busicamba bwa Pinehasi alimwi ancaakacita? Jehova mpoonya-mpoonya wakalesya cisubulo akulongezya Pinehasi kwiinda mukubamba cizuminano anguwe cabupaizi akuti ciyoozumanana mulunyungu lwakwe kukabe ‘kutamani.’—My. 25:7-13.

Masimpe, baalu Banakristo mazuba aano tabalwani pe. Pele mbuli Pinehasi, baalu beelede kulibambila kubweza ntaamu yeelede akuba basicamba. Mucikozyanyo, Guilherme wakali mwaalu kwamyezi misyoonto buyo ciindi naakaambilwa kuti ajanike mukkomiti yalubeta. Mulandu wacibi iwakali kulangwa-langwa wakali kujatikizya mwaalu iwakagwasya Guilherme naakacili muniini. Wakaamba kuti, “Ndakalimvwa kutaanguluka kuba umwi wabaabo bakali kulanga-langa kaambo aaka. Cakandikatazya koona masiku. Ndakali kwiide kuyeeya mbokakonzya kweendelezyegwa kaambo kweelana azyeelelo zya Jehova. Ndakapaila kwamazuba manji akuvwuntauzya mumabbuku aamba zyamu Bbaibbele.” Eeci cakamugwasya kuba sicamba mukulanga-langa kaambo aaka kalibedelede alimwi akuti ape lugwasyo lwakumuuya kumukwesu wakalubizyide.—1 Ti. 4:11, 12.

Kwiinda mukucita zyintu cabusicamba alimwi akubweza ntaamu yeelede ciindi nikwayandika kucita boobu mumbungano, baalu baba zikozyanyo zibotu zyakusyomeka. Masimpe, Banakristo boonse bayandika kuba basicamba kwiinda mukwaamba zibi nzyobazyiba. Mbubwenya buyo, kutegwa tuleke kuyanzana amulongwe naa wamukowa iwakagusyigwa mumbungano, kuyandika kusyomeka.—1 Ko. 5:11-13.

Luzyibo Lwakwabilila Penzi

Busicamba bwa Pinehasi tiibwakali buyo bwakucita zyintu cakutayeeya. Amubone mbwaakatondezya luzyibo—kucita zyintu cabusongo ciindi naakamvwa makani aambi. Mukowa wa Rubeni awa Gadi abacisela camukowa wa Manase bakayaka cipaililo munsi a Mulonga wa Jordano. Bamwi bana Israyeli bakayeeya kuti cipaililo eeci cakali cabukombi bwakubeja aboobo bakayanda kuti babalwane.—Jos. 22:11, 12.

Ino Pinehasi wakacita buti? Pinehasi antoomwe abasilutwe bana Israyeli, cabusongo bakaabandika makani abantu bakayaka cipaililo. Mikowa njibakabejelezya yakali kuyanda kukasalazya kaambo, akupandulula kuti cipaililo cakali ‘cakumanina Jehova milimo.’ Aboobo, penzi lyakamana.—Jos. 22:13-34.

Ikuti Munakristo wamvwa mpuwo mbi kujatikizya mubelesinyina, cilakonzya kubota kuti waiya cikozyanyo ca Pinehasi. Busongo bulatugwasya kuti katutanyemi naa kuyubununa twaambo tutali kabotu tujatikizya bakwesu.—Tus. 19:11.

Ino busongo inga bwabagwasya buti baalu kucita mbwaakacita Pinehasi? Ba Jaime, ibabeleka mulimo wabwaalu kwamyaka iinda kukkumi bakaamba kuti: “Ciindi sikumwaya naatalika kwaamba kutamvwana kuliko akati kanguwe amuntu umbi, ndilafwambaana kupaila, kulomba lugwasyo kuli Jehova kuti nditabi kulubazu lwaumwi wabo pele kuti ndibape busolozi bwamu Magwalo. Mucizyi umwi wakandisikila akundaambila penzi ndyaakajisi, ilijatikizya mbwaakamucita mukwesu umwi uujisi mikuli mumbungano imbi. Mbwaanga mukwesu ooyu wakali mweenzuma, nicakanduubila kubandika anguwe. Pele muciindi caboobo, mebo amucizyi ooyu twakalanga-langa njiisyo zyamu Bbaibbele ziindene-indene. Cakusaanguna wakazumina kubandika amukwesu lwakwe mwini. (Mt. 5:23, 24) Luumuno akati kabo tiilwakaba mpoonya-mpoonya. Aboobo ndakamukulwaizya kulanga-langa njiisyo zimbi zyamu Magwalo. Wakayeeya kuti aapailile alimwi makani aaya akusoleka kumulekelela.”

Ino ncinzi cakatobela? Ba Jaime bakati, “Nikwakainda myezi ilimbwiibede, mucizyi wakandisikila. Wakapandulula kuti mukwesu wakausa kujatikizya nzyaakaamba. Wakacita bubambe bwakuti babeleke antoomwe mumulimo wakukambauka alimwi mukwesu wakamulumba mucizyi. Kaambo kakamana. Sena nindakakamanizya kabotu kaambo aaka, kuti nindakalinjizya mumazwanga aabo kakunyina kulibonya kuti ndili kulubazu lwa umwi wabo?” Bbaibbele lilaya kuti: “Utafwambaani kucileta kunkuta.” (Tus. 25:8) Baalu ibajisi busongo bakulwaizya Banakristo batamvwani kubelesya njiisyo zyamu Magwalo kutegwa kube luumuno.

Wakabuzya Kuli Jehova

Pinehasi wakaba acoolwe cakuba mupaizi wabantu ba Leza bakasalidwe. Mbuli mbutwabona kale, wakali sicamba uugambya alimwi wakali musongo kacili muniini. Nokuba boobo, kuzwidilila kwakwe mubuyumuyumu mbwaakajisi kwakayeeme akusyoma Jehova.

Naakajatwa alimwi akujaigwa simamambe muna Levi abasankwa baku Gibeya bamukowa wa Benjamini, mikowa imwi yakabusya nkondo kulwana bana Benjamini. (Bab. 20:1-11) Kabatanaunka kunkondo bakapaila kulomba Jehova kuti abagwasye pele bakazundwa ziindi zyobile. (Bab. 20:14-25) Sena nibakayeeya kuti mipailo yabo tiiyakamvwugwa? Sena Jehova wakaikkomanina ntaamu njobakabweza akaambo kacibi cakacitika?

Kajisi lusyomo luyumu, Pinehasi, lino iwakali mupaizi mupati wa Israyeli, wakabagwasya alimwi. Wakapaila kuti: “Sa twiinke alimwi kuyoolwisya bakwesu ba-Benjamini, naa tuleke?” Mukwiingula, Jehova wakaaba bana Benjamini mumaanza aabo, alimwi munzi wa Gibeya wakanyonyoonwa citaambiki.—Bab. 20:27-48.

Ino nciiyo nzi ncotukonzya kwiiya kuli ceeci? Amwi mapenzi aali mumbungano alakonzya kuzumanana nokuba kuti baalu basoleka canguzu kwaamana alimwi akupailila lugwasyo lwa Leza. Ikuti naa eeci cacitika, baalu beelede kuyeeya majwi aa Jesu aakuti: “Amuzumanane kulomba, eelyo muyoopegwa nzyomulomba; amuzumanane kuyandaula, eelyo muyoojana; amuzumanane kukonkomona, eelyo muyoojalwidwa.” (Lk. 11:9) Nokuba kuti mupailo waboneka kuti wamuka kwiingulwa, baalu balakonzya kusinizya kuti Jehova uyoowiingula muciindi cakwe ceelede.

Mucikozyanyo, mbungano imwi yakucisi ca Ireland yakali kuyanda kuyaka Ŋanda ya Bwami pele tiibakazumizyigwa amweendelezi uulanganya lusumpuko lwamayake aamucilawo eeco. Wakaakaka makanze oonse ngobakajisi kujatikizya busena mpobakali kuyanda kuyakila. Cakalibonya kuti iwakali kukonzya kuzumizya kulomba ooko, mweendelezi mupati wakali kulanganya lusumpuko lwamayake aacooko coonse. Sena mupailo wakali kukonzya kugwasya mbuli mbookagwasya muciindi ca Pinehasi?

Mwaalu wamumbungano eeyi wakaamba kuti: “Notwakapaila kwaciindi cili mbocibede akukombelezya, twakaunka kuofesi lyamweendelezi mupati uulanganya lusumpuko lwamayake. Ndakaambilwa kuti ambweni kulainda nsondo zili mbozibede katutanabonana amweendelezi mupati. Nokuba boobo, twakacikonzya kubonana anguwe kwamaminiti osanwe. Pele naakamana kubona pulani ya Ŋanda ya Bwami njitwakainduluka kuzekaula, cakufwambaana wakatuzumizya kuti tuzumanane alimwi kuzwa ciindi eeco mweendelezi ulanganya lusumpuko lwamayake aamucilawo wakatugwasya. Eeci cakatucitikila cakatugwasya kuzyiba kuti mupailo ulijisi nguzu.” Inzya, Jehova uyooingula mipailo iizwa ansi amoyo yabaalu bamusyoma.

Pinehasi wakalijisi mukuli mulemu mu Israyeli yansiku, pele cabusicamba, cabusongo alimwi akusyoma Leza wakakonzya kuzwidilila mubuyumuyumu boonse. Kulanganya mbungano ya Leza cabusungu nkwaakacita Pinehasi kwakapa kuti akkomaninwe a Jehova. Nikwakainda myaka iili 1,000, Ezara wakasololelwa amuuya wa Leza kulemba kuti: ‘Pinehasi mwana wa Eleazara nguwakali musolozi wabo kaindi. Jehova kali awe.’ (1 Mak. 9:20) Acibe boobo kuli boonse bajisi mikuli yakweendelezya akati kabantu ba Leza mazuba aano alimwi a Banakristo boonse bamubelekela cakusyomeka.