Skip to content

Skip to table of contents

Lulayo Lugwasya Lujatikizya Kutakwata Akukwata

Lulayo Lugwasya Lujatikizya Kutakwata Akukwata

Lulayo Lugwasya Lujatikizya Kutakwata Akukwata

“Ndimwaambila makani aaya . . . kuti muzyibe cintu ceelede alimwi eeco icaamba kubelekela Mwami lyoonse kakunyina kunyonganizyigwa.”—1 KO. 7:35.

1, 2. Nkaambo nzi muntu ncayelede kuyandaula lulayo lwamu Bbaibbele kujatikizya kutakwata akutakwatwa alimwi akukwatana?

KUCITA zyintu abantu mbotwiindene limwi zizo, kulakonzya kutupa kukkomana, kutyompwa naa kulibilika. Kuyanda kweendelezya mbotulimvwa munzila iili kabotu nkakaambo keelede kutupa kuyandaula lugwasyo luzwa kuli Leza, pesi kuli kaambo akambi. Munakristo uutayandi kukwata naa kukwatwa ulakonzya kuyungwa abanamukwasyi naa balongwe kutegwa akwate naa kukwatwa. Bamwi balakonzya kuti kabayanda kukwata naa kukwatwa pesi tabanajana muntu weelela. Bamwi bayanda lugwasyo kutegwa bakabe mulumi naa mukaintu mubotu mucikwati. Banakristo boonse batakwete naa batakwetwe alimwi abali mucikwati balajana masunko aajatikizya makani aakoonana.

2 Kunze aakuyanda kulikkomanisya, aaya makani alacijatikizya cilongwe cesu a Jehova Leza. Mucaandano7 calugwalo lwa Bakolinto bakusaanguna, Paulo wakapa lulayo kujatikizya kutakwata naa kutakwatwa alimwi akukwatana. Makanze aakwe akali aakukulwaizya basikubala “[ku]cintu ceelede alimwi eeco icaamba kubelekela Mwami lyoonse kakunyina kunyonganizyigwa.” (1 Ko. 7:35) Nomulanga-langa lulayo oolu kujatikizya makani aaya, amusole kubona bukkale bwanu nomubelekela Jehova amoyo woonse, nkokuti batakwete abatakwetwe alimwi abakwetene.

Mukuli Wakulisalila

3, 4. (a) Mbuti mapenzi mbwaatalika zimwi ziindi ikuti bantu bamwi kabalibilika kapati kujatikizya mulongwe naa musazinyina uutakwete naa uutakwetwe? (b) Mbuti lulayo lwa Paulo mbolukonzya kumugwasya muntu kucilanga munzila yeelede cikwati?

3 Mbubwenya mbuli bukkale bwaba Juda bamumwaanda wakusaanguna, bantu banji mazuba aano baamba kuti kukwata naa kukwatwa nkubotu. Ikuti mukubusi musankwa naa musimbi wainda aciimo cimwi katakwati naa kukwatwa, banamukwasyi alimwi abalongwe balakonzya kutalika kumupa lulayo. Mumibandi, balakonzya kumwaambila kuti abikkile maano kuyandaula muntu wakukwatana limwi. Balakonzya kutalika kulumbaizya muntu umwi ngobayeyela kuti uleelela. Zimwi ziindi inga babelesya bucenjezu kutegwa bantu bobilo aaba bazyibane. Micito iili boobo zimwi ziindi ilausisya nsoni, ilakonzya kupa kuti zilongwe zimane alimwi icisizya moyo.

4 Paulo kunyina naakasinikizya bamwi kuti bakwate, bakwatwe naa kuti batakwati naa kutakwatwa. (1 Ko. 7:7) Paulo wakalikkomene kubelekela Jehova katakwete, pele nokuba boobo, wakali kubalemeka aabo bakakwete naa kukwatwa. Mbubwenya buyo, Banakristo mazuba aano beelede kulisalila kufwumbwa naa bayanda kukwata naa kukwatwa naa pe. Bantu bamwi tabeelede kubasinikizya kusala imwi nzila pe.

Mbomukonzya Kuzwidilila Kuti Kamutakwete naa Kamutakwetwe

5, 6. Nkaambo nzi Paulo ncaakalumbaizya kutakwata naa kutakwatwa?

5 Kaambo kapati mumajwi aa Paulo kubana Korinto kajatikizya mbwaakali kukubona munzila iili kabotu kutakwata naa kutakwatwa. (Amubale 1 Bakolinto 7:8.) Nokuba kuti Paulo tanaakalikwete, tanaakali kulisumpula kuli baabo bakakwete mbuli mbobacita basololi bazikombelo zya Bunakristo Bwanyika. Muciindi caboobo, mwaapostolo wakatondezya bubotu mbobajana babelesi banji bamakani mabotu batakwete naa batakwetwe. Ino mbubotu nzi oobo?

6 Munakristo uutakwete naa uutakwetwe kanji-kanji ulaangulukide kutambula mulimo wa Jehova walo ngwatakonzyi kutambula muntu uukwete naa uukwetwe. Paulo wakatambula mukuli waalubazu wakuba “mutumwa kuli bamasi.” (Lom. 11:13) Amubale lugwalo lwa Milimo zyaandano 13 kusika ku 20, mpoonya amubone walo abamisyinalinyina mbobakali kujana zilawo akutalisya mbungano mumasena aindene-indene. Mumulimo wakwe, Paulo wakaliyumya mumapenzi ngobatakonzyi kujana banji mazuba aano. (2 Ko. 11:23-27, 32, 33) Pele akaambo kalukkomano ndwaakajana mukugwasya bamwi kuba basikwiiya wakaliyumya mumapenzi aayo. (1 Te. 1:2-7, 9; 2:19) Sena naakacikonzya kuubeleka mulimo ooyu ikuti naakalikwete naa naakalijisi mukwasyi? Peepe.

7. Amupe cikozyanyo ca Bakamboni batakwetwe mbobakabelesya bukkale bwabo kutola ambele zyintu zya Bwami.

7 Banakristo banji batakwete naa batakwetwe balabelesya bukkale bwabo kucita zyintu zinji mumulimo wa Bwami. Ba Sara aba Limbania, bapainiya batakwetwe bakkala ku Bolivia bakaunka kumunzi umwi kwalo bantu kwamyaka minji nkobatakali kukambaukilwa. Sena penzi lyakubula magesi nolyakabalesya kuunka kubusena oobo? Bakaamba kuti: “Kunyina wailesi naa cipekupeku, aboobo taakwe cinyonganya bantu kubala muciindi cabo cakulyookezya.” Bamwi bantu bamumunzi bakatondezya bapainiya imabbuku aa Bakamboni ba Jehova ngobakali kubala nokuba kuti bakacileka kale kwaasimba. Akaambo kakuti bacizyi aaba bakajana bantu bakajisi luyandisisyo mumaanda manji, bakajana buyumuyumu bwakukonzya kuswaya maanda oonse mucilawo eeco. Mukaintu umwi uucembeede wakabaambila kuti: “Mamanino alaafwaafwi akaambo kakuti Bakamboni ba Jehova batuswaya.” Mpoonya bantu bamwi bamumunzi ooyo bakatalika kujanika kumiswaangano yambungano.

8, 9. (a) Ncinzi Paulo ncaakajisi mumizeezo ciindi naakaamba bubotu bwakutakwata naa kutakwatwa? (b) Mbubotu nzi Banakristo batakwete naa batakwetwe mbobajana?

8 Cakutadooneka, Banakristo bakwetene abalo balajana zyintu zibotu nobakambauka makani mabotu mumasena aakatazya. Pele milimo imwi iikonzya kucitwa abapainiya batakwete naa batakwetwe ilakonzya kubakatazya aabo bakwetene naa bajisi bana. Paulo wakayeeya bubotu bwakali kuyoojanwa kwiinda mukukambauka makani mabotu kumbungano. Wakali kuyanda kuti boonse bakkomane mbubwenya mbuli nguwe. Akaambo kaceeci, wakaamba bubotu buliko bwakubelekela Jehova ikuti umwi katakwete naa katakwetwe.

9 Mucizyi mupainiya uutakwetwe waku United States wakalemba kuti: “Bamwi bantu bayeeya kuti bantu batakwete naa batakwetwe tabakonzyi kukkomana pe. Pele ndalibonena kuti lukkomano lwini-lwini luyeeme acilongwe umwi ncajisi a Jehova. Kutakwata naa kutakwatwa, nokuba kuti kuyandika kulyaaba, ncipego citaliboteli ikuti mwacibelesya kabotu.” Kujatikizya kujana lukkomano wakalemba kuti: “Kutakwata naa kutakwatwa kulakonzya kuba matalikilo aalukkomano, kutali cisinkilizyo. Ndilizyi kuti Jehova ulabayanda bantu boonse, kufwumbwa naa balikwete naa balikwetwe naa pe.” Mucizyi ooyu lino ulikkomene kubelekela kubusena kubulide basikumwaya ba Bwami. Ikuti kamutakwete naa kukwatwa, sena lwaanguluko ndomujisi mulakonzya kulubelesya kuyungizya mulimo wanu wakuyiisya bamwi kasimpe? Andinywe mulakonzya kusinizya kuti ncobeni kutakwata naa kutakwatwa ncipego citaliboteli cizwa kuli Jehova.

Aabo Ibayanda Kukwata naa Kukwatwa

10, 11. Mbuti Jehova mbwagwasyilizya baabo ibayanda kukwata naa kukwatwa ibatanajana muntu wakukwatana limwi?

10 Kwainda ciindi babelesi ba Jehova basyomeka banji kabatakwete naa kabatakwetwe, inga basala kujana muntu wakukwatana limwi. Akaambo kakuti balizyi kuti bayandika lugwasyo, balamulomba Jehova kutegwa abagwasye kujana muntu weelela.—Amubale 1 Bakolinto 7:36.

11 Ikuti naa muyanda kukwata naa kukwatwa kumuntu uujisi mbaakani yakubelekela Jehova amoyo woonse mbuli ndinywe, amwaapailile makani aaya. (Flp. 4:6, 7) Kunyina makani aciindi ncomweelede kulindila, tamweelede kutyompwa pe. Amumusyome Leza wesu siluyando kuti amugwasye alimwi uyoomugwasya mumizeezo kweendelana anzyomuyandika.—Heb. 13:6.

12. Nkaambo nzi Munakristo ncayelede kubikkila maano nasala muntu ngwayanda kukwatana limwi?

12 Munakristo uuyanda kukwata naa kukwatwa ulakonzya kuyandwa amuntu uutasyomi. Ikuti cintu cili boobu camucitikila, mutalubi kuti kuli mapenzi manji aakonzya kuboola kwiinda yaayo ngomukonzya kujana ikuti naa tiimwakwata naa kukwatwa. Kufwumbwa naa mwajana muntu uuli kabotu naa pe, munooli antoomwe kusikila kulufwu. (1 Ko. 7:27) Mutafwambaani kusala muntu ngomuyanda kukwata naa kukwatwa uyoomupa kuti mukacince muzeezo kumbele aamazuba.—Amubale 1 Bakolinto 7:39.

Amulibambile Zyintu Zicitika Mucikwati

13-15. Mapenzi nzi aalangilwa mucikwati aayelede kubandikwa ciindi cakweebana?

13 Nokuba kuti Paulo wakakulwaizya kubelekela Jehova muntu katakwete naa katakwetwe, kunyina naakabasampaula aabo bakasala kukwata naa kukwatwa. Muciindi caboobo, lulayo ndwaakapa lwakasololelwa amuuya kujatikizya cikwati lulakonzya kubagwasya banabukwetene mumapenzi ngobakonzya kujana akuzumanana kuba antoomwe mubuumi bwabo boonse.

14 Banabukwetene bamwi beelede kuzilanganya kabotu zyintu nzyobayeyeela kuti inga zyacitika mubuumi bwabo kumbele. Ciindi nobeebana balakonzya kuyeeya kuti luyando lwabo lulilibedelede, ndubotu kwiinda alimwi ncitondezyo cakuti bayoojana zilongezyo zinji. Balanjila mucikwati kabajisi zyintu zyakuyeeyela buyo kabasyomede kuti kunyina ciyoonyonganya lukkomano lwabo. Kuyeeya kuli boobu takugwasyi pe. Luyando lwabanabukwetene lulakkomanisya, nokuba boobo, tacili ncecintu cilikke ciyandika cikonzya kubagwasya banabukwetene kuti baliyumye mumapenzi aakonzya kuboola mucikwati cabo.—Amubale 1 Bakolinto 7:28. *

15 Bantu banji bakakwatana ino-ino balagambwa, nokuba kutyompwa ciindi nobatazumizyanyi angobakwetene limwi mutwaambo tuyandika. Banabubili balakonzya kwiimpana mumakani aakubelesya mali, ciindi cakulikondelezya, busena nkobayookkala alimwi aciindi ncobanooswaya banamukwasyi. Alimwi umwi aumwi wabo ulijisi kampenda katakonzyi kumukkomanisya mweenzinyina. Ciindi nobeebana, ncuuba-uba kutatubikkila maano twaambo tuli boobu, pesi tulakonzya kuleta mapenzi manji mucikwati. Ciindi nobeebana beelede kutulanganya twaambo tuli boobu kabatanakwatana.

16. Nkaambo nzi banabukwetene ncobeelede kumvwana kujatikizya kumana mapenzi aamucikwati?

16 Kutegwa bazwidilile alimwi akukkomana mucikwati, banabukwetene beelede kulwana mapenzi antoomwe. Beelede kumvwana mbobanoolaya bana babo alimwi ambobakonzya kulanganya bazyali babo bacembeede. Mapenzi aaletwa abanamukwasyi tayeelede kubaandaanya banabukwetene pe. Kwiinda mukutobela lulayo lwamu Bbaibbele, bayoocikonzya kumana mapenzi manji, kuliyumya, akuba bantu bakkomene.—1 Ko. 7:10, 11.

17. Nzyintu nzi “zyamunyika” nzyobalibilika banabukwetene?

17 Paulo wakaamba acimwi cintu camasimpe kujatikizya cikwati cijanika mulugwalo lwa 1 Bakolinto 7:32-34. (Amubale.) Banabukwetene “[ba]lisungweede kujatikizya zyintu zyamunyika,” mbuli cakulya, zyakusama, ŋanda alimwi azyintu zimbi buyo zitali zyakumuuya. Nkaambo nzi ncocili boobo? Katanakwata, mukwesu ulakonzya kubikkila kapati maano mumulimo wakukambauka. Pele kuti waba mulumi, weelede kubelesya ciindi alimwi anguzu kutegwa alanganye mukaintu wakwe alimwi akumukkomanisya. Ncimwi buyo amukaintu awalo mbombubo mbwayelede kucita oobo kumulumi wakwe. Akaambo kabusongo bwakwe, Jehova ulabikkila maano kukaambo aaka. Ulizyi kuti kutegwa cikwati cizwidilile kuyandika ciindi alimwi anguzu zyalo mulumi amukaintu nzyobakali kubelesya mumulimo wakwe kabatanakwatana.

18. Nkucinca nzi kujatikizya kulikondelezya nkobeelede kucita bamwi bakwatana?

18 Pele kuli acimbi ncotukonzya kwiiya. Ikuti banabukwetene kabakonzya kubelesya ciindi anguzu nzyobakali kubelesya mumulimo wa Leza kutegwa balanganye nzyobayandika mucikwati cabo, nkokuti beelede kucita mbubwenya oobo caboola kumakani aakulikondelezya. Ikuti musankwa wazumanana kucita zisobano ziyumya mubili antoomwe abeenzinyina, mbuti mukaintu mbwakonzya kulimvwa? Naa ikuti mukaintu wazumanana kuyanzana abalongwe bakwe mukucita zyakulikondelezya, mbuti musankwa mbwakonzya kulimvwa? Ngomukwetene limwi ikuti kamutamubikkili maano talikalampi uyootalika kulendelelwa, uyooba muntu uutakkomene alimwi uyoolimvwa kuti tayandwi. Zyintu zili boobu inga bazitantamuka kwiinda mukuyumya cilongwe cabo kabatanakwatana.—Ef. 5:31.

Jehova Uyanda Bantu Basalala Mukulilemeka

19, 20. (a) Nkaambo nzi bantu bakwetene ncobatakwabilidwe kusunko lyakutalilemeka? (b) Ino nintenda nzi iikonzya kuba ikuti banabukwetene kabatali antoomwe kwaciindi cilamfwu?

19 Babelesi ba Jehova balikanzide kuzumanana kulilemeka. Bamwi balasala kukwata naa kukwatwa kutegwa kabasalala mukulilemeka. Nokuba boobo, kukwata naa kukwatwa tacaambi kuti umwi wakwabililwa kukucita bumambe. Kaindi, munzi uuli alubaya wakali kubakwabilila bantu lilikke buyo ikuti bazumanana kukkala mulinguwo. Ikuti muntu wazwa mulubaya ciindi zigwebenga nozili aanze, wakali kukonzya kujaigwa. Mbubwenya buyo, bantu bakwetene balakonzya kujana lukwabililo ikuti naa basyomeka kuli yooyo ngobakwetene limwi kweelana abubambe bwa Sikutalisya cikwati.

20 Paulo wakabupandulula bubambe oobu mulugwalo lwa 1 Bakolinto 7:2-5. Mukaintu alikke nguujisi lwaanguluko lwakoonana amulumi wakwe mbubwenya buyo awalo mulumi alikke nguujisi lwaanguluko lwakoonana amukaintu wakwe. Umwi aumwi weelede kupa mweenzinyina “zyeelede” zyamucikwati, nkokuti koonana ikweelede kucitika buyo kubantu bali mucikwati. Nokuba boobo, bamwi bamaalumi abamakaintu balatola ciindi cilamfwu kabatali antoomwe akaambo kamilimo, bamwi akaambo kakuti tabaunki limwi kuyooswaya, akaambo kazyintu zili boobu tabapani “zyeelede” zyamucikwati. Amuyeeye buyo penzi likonzya kuboola akaambo “kakutalilesya,” muntu umwi ulakonzya kuyungwa a Saatani akucita bumambe. Jehova ulabaleleka basilutwe bamikwasyi ibalanganya mikwasyi yabo kakunyina kubikka cikwati cabo muntenda.—Int. 37:25.

Zilongezyo Ziboola Akaambo Kakutobela Lulayo Lwamu Bbaibbele

21. (a) Nkaambo nzi kusala akati kakutakwata naa kutakwatwa alimwi akukwata naa kukwatwa ncokukatazya? (b) Nkaambo nzi lulayo lujanika mucaandano 7 ca 1 Bakolinto ncolugwasya?

21 Kusala akati kakutakwata naa kutakwatwa alimwi akukwata naa kukwatwa zili akati kazyintu zikatazya muntu nzyakonzya kucita. Kutalondoka calo icileta mapenzi manji muzilongwe zyabantu kulajanika mubantu boonse. Aboobo, nobaba baabo bakkomaninwa akulongezyegwa a Jehova balakonzya kutyompwa, batakwete abatakwetwe alimwi bakwete abakwetwe. Ikuti mwalutobela lulayo lujanika mucaandaano 7 ca 1 Bakolinto, mulakonzya kwaacesya mapenzi aali boobo. Kubusyu bwa Jehova “[m]ulacita kabotu,” kufwumbwa naa muli mucikwati naa pe. (Amubale 1 Bakolinto 7:37, 38.) Kukkomaninwa a Leza nimbaakani mpati njomukonzya kuzuzikizya. Akaambo kakuti ulatukkomanina, tulakonzya kuba aabulangizi bwabuumi munyika mpya, mwalo baalumi abamakaintu mobatanoojisi mapenzi mbuli ngobajana aano mazuba.

[Bupanduluzi buyungizidwe]

Sena Inga Mwaingula?

• Nkaambo nzi ncociteelede kusungilizya bamwi kukwata naa kukwatwa?

• Mbuti mbomukonzya kucibelesya kabotu ciindi nomutanakwata naa kukwatwa kubelekela Jehova?

• Mbuti bantu beebana mbobakonzya kulibambila kujatikizya mapenzi aaboola bakwatana?

• Nkaambo nzi kukwata naa kukwatwa ncocitaambi kuti muntu wakwabililwa kukutalilemeka?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 14]

Banakristo batakwete abatakwetwe balajana lukkomano ciindi nobabelesya ciindi cabo kuyungizya mulimo wakukambauka

[Cifwanikiso cili apeeji 16]

Nkucinca nzi nkobeelede kucita bamwi nobakwatana?