Skip to content

Skip to table of contents

Amubagwasye Bakwesu Kusika Azyeelelo

Amubagwasye Bakwesu Kusika Azyeelelo

Amubagwasye Bakwesu Kusika Azyeelelo

“Kufwumbwa uyiisyigwa kabotu uyooba mbuli mwiiyi wakwe.”—LK. 6:40.

1. Naakali mumulimo wakwe anyika, mbuti Jesu mbwaakabikka ntalisyo yambungano iilibedelede?

MWAAPOSTOLO Johane naakali kumanizya kulemba cibalo cakwe ca Makani Mabotu, wakaamba kuti: “Mubwini kuli zyintu azimbi zinji nzyaakacita Jesu nzyondiyeeya kuti, ikuti nozyakalembwa zyoonse, imabbuku aalembedwe naatakakkwana anyika eeyi.” (Joh. 21:25) Akati kazyintu zimwi Jesu nzyaakacita mukaindi kasyoonto mumulimo wakwe, nkujana baalumi, kubaiisya alimwi akugwasya baabo bakali kuyoosololela mulimo walo aakupiluka kujulu. Naakapiluka kujulu mu 33 C.E., Jesu wakasiya ntalisyo yambungano yalo yakali kuyookomena mukaindi kasyoonto.—Mil. 2:41, 42; 4:4; 6:7.

2, 3. (a) Nkaambo nzi ncokuyandika kuti baalumi babbapatizyidwe basike azyeelelo? (b) Ncinzi ncotutiibandike mucibalo eeci?

2 Mazuba aano kuli bakambausi ba Bwami bainda ku 7 miliyoni mumbungano ziinda ku 100,000 nyika yoonse, aboobo kuciyandika baalumi bakonzya kusololela muzyintu zyakumuuya. Mucikozyanyo, baalu Banakristo balayandika kapati. Aabo basika azyeelelo zyakupegwa mikuli, beelede kulumbaizyigwa nkaambo ‘bayanda mulimo mubotu.’—1 Ti. 3:1.

3 Nokuba boobo, tacikonzyi kulicitikila buyo kuti umwi abe mwaalu mumbungano. Lwiiyo lwakunyika naa zyintu zyakamucitikila mubuumi tazyikonzyi kumugwasya kuti akacikonzye kuubeleka mulimo ooyu. Kutegwa akacikonzye kubeleka kabotu mulimo ooyu, weelede kusika azyeelelo zyakumuuya. Kunze lyakucikonzya kucita zyintu, mukwesu weelede kuba abube bwakumuuya. Mbuti bakwesu mumbungano mbobakonzya kugwasyigwa kutegwa beelele kupegwa mikuli? Jesu wakaamba kuti: “Kufwumbwa uyiisyigwa kabotu uyooba mbuli mwiiyi wakwe.” (Lk. 6:40) Mucibalo eeci tulalanga-langa nzila nzyaakabelesya Mwiiyi Mupati, Jesu Kristo, kugwasya basikwiiya bakwe kuti beelele kupegwa mikuli mipati alimwi tulabona ncotukonzya kwiiya kuli nzyaakacita.

“Ndimwaamba Kuti Muli Beenzuma”

4. Mbuti Jesu mbwaakatondezya kuti wakali mulongwe wini kuli basikwiiya bakwe?

4 Jesu wakali kubona basikwiiya bakwe kuti mbeenzinyina kutali mbuli bantu batayandiki. Wakali kujana ciindi cakuba ambabo, wakali kubasyoma alimwi ‘wakabazyibya zyintu zyoonse nzyaakamvwa kuli Bausyi.’ (Amubale Johane 15:15.) Amuyeeye mbobakakkomana Jesu naakabaingula mubuzyo ngobakamubuzya wakuti: “Ncinzi ciyooba citondezyo cakubako kwako acamamanino aabweende bwazyintu?” (Mt. 24:3, 4) Alimwi wakali kubaambila makani aakumoyo. Mucikozyanyo, masiku ngaakaabwa, Jesu wakabweza Petro, Jakobo alimwi a Johane akuunka mumuunda wa Getesemane nkwaakaakupaila nokuba kuti wakalipengede mumoyo. Ambweni basikwiiya botatwe tiibakamvwide Jesu nzyaakali kwaamba mumupailo, pele bakali kukonzya kubona mbocakali kuyandika ncaakali kucita. (Mk. 14:33-38) Alimwi amuyeeye kusanduka kwa Jesu mbokwakabajatikizya aaba basikwiiya botatwe. (Mk. 9:2-8; 2 Pe. 1:16-18) Cilongwe Jesu ncaakajisi abasikwiiya bakwe, ngowakali musemu nkaambo kumbele bakali kuyoolanganya mikuli milemu.

5. Ino muunzila nzi baalu Banakristo mobakonzya kulisungula kugwasya bamwi?

5 Mbubwenya mbuli Jesu, baalu Banakristo balamvwana alimwi balabagwasya bamwi. Balabamba bulongwe abasyominyina kwiinda mukubabikkila maano umwi aumwi kumugama. Nokuba kuti baalu balizyi mbokuyandika kubamba makani aamaseseke, kuli makani aamwi ngobakonzya kwaambila bamwi. Baalu balabasyoma bakwesu abacizyi alimwi balabaambila kasimpe kamu Magwalo nkobaiya. Baalu tababoni bakutausi kuti tabayandiki akaambo kakuti andiza bacili bana muciimo. Muciindi caboobo, bababona kuti mbaalumi basimide kumuuya, ibabeleka milimo iiyandika kapati mumbungano.

“Ndamupa Citondezyo”

6, 7. Amupandulule citondezyo Jesu ncaakabasiila basikwiiya bakwe alimwi ambobakagwasyigwa.

6 Nokuba kuti basikwiiya ba Jesu bakali kuzikkomanina zyintu zyakumuuya, mbobakali kuyeeya cimwi ciindi kwakali kunyonganizyigwa ambobakakomena alimwi azilengwa. (Mt. 19:9, 10; Lk. 9:46-48; Joh.4:27) Nokuba boobo, Jesu kunyina naakali kubakonga basikwiiya bakwe. Alimwi kunyina naakabaambila kucita zyintu nzyobatakali kukonzya kucita naa kubakulwaizya kucita cintu cimwi walo ncataciti. Muciindi caboobo, Jesu wakali kubayiisya kwiinda mukubapa cikozyanyo.—Amubale Johane 13:15.

7 Ino ncitondezyo nzi Jesu ncaakabasiila basikwiiya bakwe? (1 Pe. 2:21) Wakaubya-ubya buumi bwakwe kutegwa acikonzye kugwasya bamwi. (Lk. 9:58) Jesu wakali kulibombya alimwi lyoonse wakali kuyiisya kuzwa mu Magwalo. (Joh. 5:19; 17:14, 17) Wakali kusikika alimwi wakali siluzyalo. Luyando ndolwakali kumukulwaizya kucita zyintu zyoonse. (Mt. 19:13-15; Joh. 15:12) Cikozyanyo ca Jesu cakabagwasya baapostolo bakwe. Mucikozyanyo, Jakobo tanaakayoowa naakali kupenzyegwa, pele wakabelekela Leza cakusyomeka kusikila ciindi naakajaigwa. (Mil. 12:1, 2) Johane wakatobela mikondo ya Jesu cakusyomeka kwamyaka iinda ku 60.—Ciy. 1:1, 2, 9.

8. Ino ncitondezyo nzi baalu ncobapa kubakwesu bacili bana alimwi abamwi?

8 Baalu ibalyaaba, balicesya alimwi balaaluyando, balapa cikozyanyo cibotu calo ncobayandika bakwesu bacili bana. (1 Pe. 5:2, 3) Kuyungizya waawo, baalu ibapa citondezyo cibotu mulusyomo, mukuyiisya amubukkale bwa Bunakristo alimwi amumulimo wakukambauka balakkomana nobazyiba kuti bamwi baiya lusyomo lwabo.—Heb. 13:7.

‘Naakamana Kubapa Malailile, Jesu Wakabatuma’

9. Ino tuzyiba buti kuti Jesu wakabayiisya basikwiiya bakwe kucita mulimo wakukambauka?

9 Naakabeleka cabusungu mumulimo wakukambauka kwamyaka iitandila kuli yobilo, Jesu wakakomezya mulimo wakukambauka kwiinda mukutuma baapostolo bakwe bali 12 kuti bakakambauke. Pele cakusaanguna wakabapa malailile. (Mt. 10:5-14) Naakali kuyanda kusanina bantu banji munzila yamaleele, Jesu wakaambila basikwiiya bakwe mbwaakali kuyanda kuti babunganye bantu akubaabila cakulya. (Lk. 9:12-17) Aboobo, cakutadooneka Jesu wakayiisya basikwiiya bakwe kwiinda mukubapa malailile aalimvwisya alimwi aagaminide. Nzila eeyi yakuyiisya alimwi anguzu zyamuuya uusalala zyakabagwasya baapostolo kweendelezya mulimo mupati wakukambauka wakatalika mu 33 C.E. akuya kumbele.

10, 11. Ino muunzila nzi bapya mobakonzya kuzumanana kuyiisyigwa?

10 Mazuba aano malailile aakumuuya alatalika muntu naazumina ciiyo ca Bbaibbele. Ambweni tuyandika kumuyiisya kubala kabotu. Tulazumanana kumugwasya notusololela ciiyo ca Bbaibbele kulinguwe. Kuti watalika kujanika kumiswaangano ya Bunakristo cakusitikila, lwiiyo lwakwe lwakumuuya luyoozumanana kwiinda mukutola lubazu mu Cikolo Camulimo Weendelezyegwa a Leza, mane waba sikumwaya uutanabbapatizyigwa alimwi azimbi buyo. Amana kubbapatizyigwa, kuyiisyigwa kwakwe kulakonzya kubikkilizya zyintu mbuli kubambulula Ŋanda ya Bwami. Mukuya kwaciindi, mukwesu ulakonzya kugwasyigwa kubona zyintu nzyaelede kucita kutegwa aelele kuba mukutausi.

11 Mwaalu napa mukwesu mulimo ulapandulula kabotu-kabotu mbozyeenda zyintu alimwi amboucitwa mulimo kweelana amalailile aapegwa ambunga. Mukwesu uuyiisyigwa mulimo weelede kumvwisya ncalangilwa kucita. Ikuti kacimuyumina kucita ncaambilwa, imwaalu taelede kufwaambana kwaamba kuti teeleli. Muciindi caboobo, mwaalu calubomba ulamutondezya mpaelede kubelekela alimwi akumutondezya mbozyeelede kweenda zyintu. Baalu balakkomana kubona bakwesu kabayaambele mukucita zyintu nzyobayiisyigwa alimwi akujana lukkomano luboola akaambo kakubelekela bamwi.—Mil. 20:35.

“Oyo Uuswiilila Lulayo Musongo”

12. Ncinzi cakapa kuti lulayo lwa Jesu kalugwasya?

12 Jesu wakabayiisya basikwiiya bakwe kwiinda mukubapa lulayo umwi aumwi kweelana akulezya kwakwe. Mucikozyanyo, Jesu wakabakalalila ba Jakobo a Johane akaambo kakuyanda kuti mulilo uboole kuzwa kujulu kutegwa ubanyonyoone ba Samariya bamwi ibatakamutambula Jesu. (Lk. 9:52-55) Ciindi banyina Jakobo a Johane nibakasikila Jesu kulomba kuti bana babo bakapegwe zyuuno zyaatala mu Bwami, cakubagama Jesu wakaambila banabunyina kuti: “Aaya makani aakukkala kujanza lyangu lyalulyo alyalumwensyi tandili ndime ndipa pe, pele masena aaya ngabaabo mbaakabambila Taata.” (Mt. 20:20-23) Lyoonse, Jesu wakali kupa lulayo lulimvwisya, lugwasya alimwi luyeeme anjiisyo zya Leza. Wakali kubayiisya basikwiiya bakwe kuyeeya njiisyo zili boobu. (Mt. 17:24-27) Alimwi Jesu wakalizyi kulezya kwabasikumutobela, aboobo tanaakali kulangila kuti balakonzya kucita zyintu cakulondoka. Wakali kubalaya akaambo kakuti wakali kubayanda ncobeni.—Joh. 13:1.

13, 14. (a) Mbaani bayandika kupegwa lulayo? (b) Amupe zikozyanyo zya lulayo lugaminide mwaalu ndwakonzya kupa kumukwesu uutaunki ambele kumuuya.

13 Mukwesu uuliwoonse uuelela kupegwa mikuli mumbungano ya Bunakristo uyandika lulayo lwamu Magwalo ziindi zimwi. Lugwalo lwa Tusimpi 12:15 lwaamba kuti: “Oyo uuswiilila lulayo musongo.” Mukwesu umwi uucili mwana wakaamba kuti: “Ndajana kuti penzi lipati ndendijisi ndyakweendelezya kulezya kwangu. Lulayo lwamwaalu lwandigwasya kuzyilanga kabotu zyintu.”

14 Kuti baalu babona kuti bukkale butali kabotu bwapa kuti mukwesu apiluke musyule kumuuya, balamugwasya amyoyo iibombede. (Gal. 6:1) Ziindi zimwi, lulayo lulayandika akaambo katumpenda tumwi ntwajisi muntu. Mucikozyanyo, mwaalu ulakonzya kubona kuti cilagwasya kwaambila mukwesu uulibonya kuti ulawayawaya mumulimo, kuti Jesu iwakatuma basikumutobela kupanga basikwiiya, wakali sikukambauka Bwami musungu. (Mt. 28:19, 20; Lk. 8:1) Kuti mukwesu kalibonya kuti ujisi makanze aakuba ampuwo, mwaalu ulakonzya kumutondezya Jesu mbwaakagwasya basikwiiya bakwe kubona ntenda iiliko mukuyanda kuba aampuwo. (Lk. 22:24-27) Mbuti kuti mukwesu kajisi cilengwa cakutalekelela? Cikozyanyo camuzike iwakakaka kulekelela cikwelete cisyoonto nokuba kuti walo wakalekelelwa cikwelete cipati cilakasalazya kaambo. (Mt. 18:21-35) Ciindi lulayo noluyandika inga cabota kuti baalu balupa cakufwambaana.—Amubale Tusimpi 27:9.

“Koliyiisya Omwini”

15. Mbuti banamukwasyi mbobakonzya kugwasya mukwesu kuti abelekele bamwi?

15 Baalu balasololela mukuyiisya bakwesu kuti basike azyeelelo, pele abamwi balakonzya kubagwasyilizya mukusoleka kwabo. Mucikozyanyo banamukwasyi balakonzya kumugwasya mukwesu kuti asike azyeelelo. Alimwi kuti kali kale mwaalu, ulakonzya kugwasyigwa akaambo kalugwasyo ndobapa bakaintu bakwe alimwi abana bakwe. Kuzumina nkobacita banamukwasyi kuti mukwesu kagwasya mumukwasyi alimwi akumbungano kulayandika kutegwa azwidilile kulanganya mikuli yakwe. Muuya wakulyaaba ngobajisi ulamuletela lukkomano alimwi abamwi balalumba.—Tus. 15:20; 31:10, 23.

16. (a) Ino nguni uujisi mukuli wakubeleka canguzu kutegwa umwi asike azyeelelo? (b) Ncinzi mukwesu ncaelede kucita kutegwa asike azyeelelo zyakupegwa mikuli mumbungano?

16 Nokuba kuti bamwi balakonzya kumugwasya mukwesu, walo nguweelede kubeleka canguzu kutegwa asike azyeelelo. (Amubale Bagalatiya 6:5.) Mubwini, tacaambi kuti mukwesu weelede kuba mukutausi naa mwaalu buya kutegwa agwasye bamwi alimwi akutola lubazu mumulimo wakukambauka. Nokuba boobo, kusika azyeelelo akupegwa mikuli mumbungano ciyandika kubeleka canguzu kuzuzikizya zyeelelo zilembedwe mu Magwalo. (1 Ti. 3:1-13; Tit. 1:5-9; 1 Pe. 5:1-3) Aboobo, kuti mukwesu ulombozya kubeleka kali mukutausi naa mwaalu pele tanasalwa, weelede kubikkila maano kumbazu zyeelede kutegwa ayaambele kumuuya. Kucita boobo kuyandika kubala Bbaibbele lyoonse, kuba aciiyo cakwe mwini, kuzinzibala kuyeeya, kupaila camoyo woonse alimwi akutola lubazu mumulimo wa Bunakristo. Munzila zili boobo, ulakonzya kutobela lulayo Paulo ndwaakalembela Timoteyo lwakuti: “Koliyiisya omwini kojisi makanze aakubelekela Leza cakulyaaba.”—1 Ti. 4:7.

17, 18. Ncinzi mukwesu uubbapatizyidwe ncaelede kucita kuti kulibilika, kulimvwa kuteelela alimwi akubula luyandisisyo kakumupa kuti atasiki azyeelelo?

17 Mbuti kuti mukwesu katayandi kusika azyeelelo akaambo kakulibilika naa kulimvwa kuti teeleli? Ulakonzya kucita kabotu kuyeeya zyintu Jehova Leza a Jesu Kristo nzyobatucitila. Masimpe, Jehova “nguutunyamwida mikuli yesu lyoonse.” (Int. 68:19, BT.) Aboobo, Taateesu wakujulu ulakonzya kumugwasya mukwesu kunyamuna mikuli mumbungano. Mukwesu uutanasalwa kuba mukutausi naa mwaalu cilakonzya kumugwasya kuzyiba kuti kuciyandika baalumi basimide banji ibakonzya kupegwa mikuli mumbunga ya Leza. Kuyeeya twaambo tuli boobu, kulakonzya kumukulwaizya mukwesu kubeleka canguzu kutegwa acileke kulimvwa kuteelela. Ulakonzya kupailila muuya uusalala, nkaambo mucelo wamuuya ubikkilizya luumuno akulyeendelezya, mbube bukonzya kumugwasya kuleka kulibilika naa kulimvwa kuteelela. (Lk. 11:13; Gal. 5:22, 23) Alimwi ulakonzya kusyoma kuti Jehova ulabaleleka aabo boonse basika azyeelelo kabajisi makanze mabotu.

18 Mukwesu wakabbapatizyigwa ulakonzya kwaalilwa kusika azyeelelo akaambo kakubula luyandisisyo lwakuba amikuli. Ncinzi cikonzya kumugwasya? Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “[Leza] umupa kuti kamukanza alimwi anguzu zyakucita zyintu akaambo kaceeco cimubotela.” (Flp. 2:13) Leza nguupa kuti muntu abe aaluyandisisyo lwakubelekela bamwi alimwi muuya wa Jehova ulakonzya kumupa nguzu muntu kutegwa abeleke mulimo uusetekene. (Flp. 4:13) Kuyungizya waawo, Munakristo ulakonzya kupaila kuti Leza amugwasye kucita ciluzi.—Int. 25:4, 5.

19. Ino kubelesyegwa kwa “beembezi bali musanu ababili abeendelezi bali musanu abatatu” kutusyomezya nzi?

19 Jehova ulakulongezya kusoleka kwabaalu nobayiisya bamwi. Abalo aabo bazumina kuyiisyigwa akusika azyeelelo mumbungano balalongezyegwa. Magwalo atusyomezya kuti akati kabantu ba Leza, “beembezi bali musanu ababili abeendelezi bali musanu abatatu,”—mweelwe uuyandika wabaalumi beelela—bayooendelezya mumbunga ya Jehova. (Mik. 5:5) Eelo kaka ncilongezyo kuti bakwesu banji Banakristo balayiisyigwa alimwi cakulibombya balasika azyeelelo kutegwa beelele kupegwa mikuli, calo cipa kuti Jehova atembaulwe!

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Mbuti Jesu mbwaakabagwasya basikwiiya bakwe kutegwa beelele kupegwa mikuli mipati?

• Mbuti baalu mbobakonzya kwiiya cikozyanyo ca Jesu nobagwasya bakwesu mumbungano kutegwa beelele?

• Ino mukwasyi ujisi lubazu nzi mukugwasya mukwesu kutegwa asike azyeelelo?

• Ncinzi mukwesu kumugama ncaelede kucita kutegwa asike azyeelelo zyakupegwa mikuli?

[Mibuzyo yaciiyo]

Cifwanikiso icili apeeji

Ncinzi ncomukonzya kumuyiisya sikwiiya Bbaibbele kutegwa ayaambele?

[Cifwanikiso icili apeeji 32]

Mbuti bakwesu mbobakonzya kutondezya kuti balasika azyeelelo kutegwa bapegwe mikuli?