Skip to content

Skip to table of contents

Amubagwasye Bantu Kutegwa ‘Basinsimuke Kuŋonzi’

Amubagwasye Bantu Kutegwa ‘Basinsimuke Kuŋonzi’

Amubagwasye Bantu Kutegwa ‘Basinsimuke Kuŋonzi’

‘Mulicizyi mbocibede ciindi ncotupona, kuti nciindi cakuti musinsimuke kuŋonzi.’—LOM. 13:11.

SENA INGA MWAPANDULULA?

․․․․․

Nkaambo nzi Banakristo ncobeelede kupakamana kumuuya?

․․․․․

Nkaambo nzi babelesi Banakristo ncobeelede kuswiilila alimwi akupakamana?

․․․․․

Ino kuba batete moyo akutondezya luzyalo cigwasya buti mumulimo wakukambauka?

1, 2. Muunzila nzi bantu banji mobayandika kusinsimuka?

MWAKA AMWAKA, bantu banji balafwa akaambo kakuuzyila naa koona kumwi kabeenzya mootokala. Bamwi balatandwa milimo akaambo kakuti balamuka kubuka kuunka kumulimo naa akaambo kakuti baloona amulimo. Pele kuuzyila kumuuya kulakonzya kuleta mapenzi mapati kwiinda yaayo. Akaambo kamapenzi aakonzya kuboola, Bbaibbele lyaamba kuti: “Ulikkomene ooyo uupakamana.”—Ciy. 16:14-16.

2 Mbobuyaabuswena buzuba bupati bwa Jehova, bunji bwabantu baloona munzila yakumuuya. Nibaba basololi ba Bunakristo Bwanyika baamba bantu babo kuti ‘mbaasiŋonzi.’ Ino koona kumuuya caamba nzi? Nkaambo nzi Banakristo bakasimpe ncobeelede kupakamana lyoonse? Ino inga twabagwasya buti bamwi kutegwa basinsimuke kuŋonzi?

INO KOONA MUNZILA YAKUMUUYA CAAMBA NZI?

3. Ino inga mwamupandulula buti muntu uutapakamene munzila yakumuuya?

3 Kanji-kanji, bantu boona kunyina mulimo ngobacita pe. Mukwiimpana, aabo boona munzila yakumuuya bajisi bubi kapati, pele kutali muzyintu zyakumuuya. Andiza bajisi bubi kucita milimo yabo yabuzuba abuzuba naa kuyandaula zyakulikondelezya, kuba ampuwo naa lubono. Akaambo kazyintu eezyi, tabazibikkili maano zyintu nzyobayandika zyakumuuya. Pele bantu bapakamene kumuuya balizyi kuti tupona “kumazuba aamamanino,” aboobo bajata bubi kweelana ambobakonzya mukucita kuyanda kwa Leza.—2 Pe. 3:3, 4; Lk. 21:34-36.

4. Nkaambo nzi ncoluyandika lulayo lwakuti: “Tutani kooni mbuli mbobacita bamwi”?

4 Amubale 1 Batesalonika 5:4-8. Aawa mwaapostolo Paulo ukulwaizya basyominyina ‘kutoona mbuli mbobacita bamwi.’ Ino wakali kupandulula nzi? Nzila imwi mbotukonzya ‘koona’ nkwiinda mukusulaika zyeelelo zya Jehova zyakulilemeka. Aimwi nzila nkwiinda mukusulaika kaambo kamasimpe kakuti ciindi ca Jehova cakunyonyoona basizibi caswena. Tweelede kubacenjelela bantu batayoowi Leza kutegwa tutayungwi akutobela nzila alimwi amizeezo yabo.

5. Nzyintu nzi nzyobayeeya aabo boona kumuuya?

5 Bamwi bantu bayeeya kuti kunyina Leza uukonzya kubabeteka. (Int. 53:1) Bamwi bayeeya kuti Leza tatubikkili maano tobantu, aboobo kunyina kaambo ncotweelede kumubikkila maano. Alimwi bamwi bayeeya kuti kuzulilwa kucikombelo cimwi kulakonzya kubapa kuti babe balongwe ba Leza. Bantu boonse aaba baloona kumuuya. Beelede kusinsimuka kuŋonzi. Ino inga twabagwasya buti?

TWEELEDE KUPAKAMANA

6. Nkaambo nzi Banakristo ncobeelede kusolekesya kupakamana kumuuya?

6 Kutegwa tucikonzye kusinsimuna bamwi kuŋonzi, tweelede kupakamana. Ino eeci cibikkilizya nzi? Mumaambilambali Jwi lya Leza likozyanisya koona “[ku]milimo yamudima,” nkokuti mapobwe aateendelezyegwi kabotu, bukolwi, koonana kutondwa, bukkale busesemya, kuzwangana alimwi abbivwe. (Amubale Baloma 13:11-14.) Tacili cuubauba kutantamuka bukkale buli boobu. Kupakamana kulayandika. Namutekenya uutabikkili maano kuntenda iiboola akaambo kakoona ciindi neenzya mootokala ulakonzya kubikka buumi bwakwe muntenda. Eelo kaka cilayandika lyoonse ku Munakristo kuyeeya kuti koona munzila yakumuuya kulakonzya kuleta lufwu!

7. Ino kuzilanga munzila iitaluzi zyintu bantu nkobacita inga kwatujatikizya buti?

7 Mucikozyanyo, Munakristo ulakonzya kuyeeya kuti bantu boonse ibali mucilawo cakwe tabaayandi makani mabotu. (Tus. 6:10, 11) Ulakonzya kuyeeya kuti, ‘Ikuti taakwe naba omwe uuzumina, nkaambo nzi ncindeelede kusungwaala kugwasya bantu?’ Masimpe, ibanji lino balakonzya koona kumuuya, pele bukkale bwabo alimwi ambobalimvwa zilakonzya kucinca. Bamwi balasinsimuka akutambula mulumbe. Aboobo, tulakonzya kubagwasya kuti swebo katupakamene kwiinda mukubelesya nzila zipya kumwaya mulumbe wa Bwami munzila iikulwaizya. Kuyungizya waawo, kupakamana kulabikkilizya akuliyeezya tobeni ikaambo mulimo wesu ncouyandika kapati.

NKAAMBO NZI MULIMO WESU WAKUKAMBAUKA NCOUYANDIKA KAPATI?

8. Nkaambo nzi mulimo wesu wakukambauka ncouyandika kapati?

8 Kufwumbwa naa bautambula buti mulumbe bantu lino, ncotweelede kuyeeya ncakuti mulimo wesu wakukambauka ulemeka Jehova alimwi ulijisi lubazu mukuzuzikizyigwa kwamakanze aakwe. Lino-lino aabo ibakaka makani mabotu bayoopegwa cisubulo calubeta. Kubetekwa kwabantu kuyeeme ambobaubona mulimo wesu wakukambauka. (2 Te. 1:8, 9) Aboobo, nkulubizya kuti Munakristo kayeeya kuti kuba musungu mumulimo wakukambauka takuyandiki mbwaanga “kuyooba bubuke bwabantu baluleme abataluleme.” (Mil. 24:15) Kweelana ambolyaamba Jwi lya Leza tulizyi kuti aabo bayoobetekwa mbuli “mpongo” “bayoonyonyoonwa kukabe kutamani.” Mulimo wesu wakukambauka utondezya luse lwa Leza, upa coolwe kubantu kuti bacince kutegwa bakajane “buumi butamani.” (Mt. 25:32, 41, 46; Lom. 10:13-15) Ikuti katutakambauki, bantu tabakonzyi kuumvwa mulumbe uupa buumi.

9. Mbuti mbomwagwasyigwa nywebo kumugama alimwi abamwi akaambo kakukambauka makani mabotu?

9 Kukambauka makani mabotu kulatugwasya andiswe tobeni. (Amubale 1 Timoteyo 4:16.) Kwaambila bamwi makani aajatikizya Jehova alimwi abulangizi bwa Bwami kuyumya luyando alusyomo lwesu muli Leza. Kukambauka kulatugwasya kuba abube bwa Bunakristo. Kutondezya busungu bwesu kuli Leza kwiinda mukukambauka kutupa kukkomana. Basikumwaya banji ibakajisi coolwe cakuyiisya bamwi kasimpe bajana lukkomano nibabona muuya wa Leza mboubagwasya basikwiiya kusumpula buumi bwabo.

AMUPAKAMANE

10, 11. (a) Mbuti Jesu alimwi a Paulo mbobakatondezya kuti bakali kubikkila maano alimwi akuti bakalipakamene? (b) Amupe cikozyanyo citondezya kubikkila maano akupakamana mbokukonzya kugwasya mumulimo wesu wakukambauka.

10 Luyandisisyo mumakani mabotu lulakonzya kubusyigwa munzila ziindene-indene. Aboobo, babelesi Banakristo beelede kupakamana. Jesu ncecikozyanyo cibotu. Akaambo kakuti Jesu wakalilondokede, wakali kukonzya kubona nzyobakali kuyeeya ba Farisi, kweempwa kwini-kwini kwamukaintu sizibi, kulyaaba kwamukamufwu. (Lk. 7:37-50; 21:1-4) Jesu wakali kukonzya kubagwasya nzyobakapengede kumuuya umwi aumwi kumugama. Nikuba boobo, mubelesi wa Leza teelede kuba muntu uulondokede buya kutegwa acikonzye kupakamana. Mwaapostolo Paulo wakacitondezya eeci kwiinda mukucinca-cinca nzila zyakwe zyakukambauka kutegwa akkomanisye makamu abantu bakaindene bukkale.—Mil. 17:22, 23, 34; 1 Ko. 9:19-23.

11 Kwiinda mukusolekesya kubikkila maano akupakamana mbuli Jesu a Paulo, tulakonzya kuzyiba nzila mbotu mbotukonzya kubusya luyandisisyo mubantu mbotuswaanganya. Mucikozyanyo, ciindi nimuswaanganya bantu, amubone zyintu zitondezya zilengwa zyabo, nzyobayandisisya, naa bukkale bwamumukwasyi. Ambweni mulakonzya kubona ncobacita aciindi eeco, mpoonya inga mwabalumbaizya akutalisya mubandi.

12. Nkaambo nzi ncociyandika kubikkila maano kumubandi wesu ciindi nituli mumulimo wakukambauka?

12 Muntu uupakamene ulazitantamuka zyintu zisinkila. Ciindi nituli mubukambausi, kubandika angotubeleka limwi kulagwasya kapati. Nikuba boobo, tatweelede kuluba kuti kaambo ncotutolela lubazu mumulimo wamumuunda nkukambaukila bamwi. (Muk. 3:1, 7) Aboobo, tweelede kubikkila maano kubona kuti mibandi yesu tainyonganyi mulimo wesu wakukambauka. Kubandika twaambo ntotuyanda kwaambila baabo batondezya luyandisisyo nenzila mbotu kutegwa katubikkila maano mukuzuzikizya makanze eesu. Nikuba kuti fooni yamunkomo ilakonzya kugwasya mumulimo wesu wakukambauka zimwi ziindi, tweelede kubweza ntaamu zikonzya kugwasya kutegwa fooni yesu itanyonganyi mubandi amukamwini ŋanda.

AMUTONDEZYE KUTI MULABABIKKILA MAANO BANTU

13, 14. (a) Mbuti mbotukonzya kuzyiba zyintu zimukkomanisya muntu? (b) Ncinzi cikonzya kupa kuti bantu babe aluyandisisyo lwazyintu zyakumuuya?

13 Babelesi bapakamene, balabikkila maano kuswiilila ciindi bantu mbobaswaanganya nibakanana. Mibuzyo nzi njomukonzya kubuzya kutegwa mugwasye muntu umwi wamucilawo canu kutegwa aambe mbwalimvwa? Sena ulalibilika akaambo kakuvwula kwazikombelo, kulwana kucitika mubusena, naa kwaalilwa kwamfwulumende? Sena mulakonzya kubusya luyandisisyo mumakani aakumuuya kwiinda mukwaamba bubotu bwazilenge naa kwiinda mukwaamba mbolugwasya lulayo lwamu Bbaibbele? Mupailo ulabakkomanisya bantu basiyene-siyene, nibaba bantu batasyomi kuti Leza nkwali. Bantu banji baladooneka kuti naa kuli uuswiilila mipailo. Bamwi balakonzya kulibuzya mibuzyo mbuli bwayeeyi: Sena Leza ulaiswiilila mipailo yoonse? Ikuti naa taiswiilili mipailo yoonse, ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa aiswiilile mipailo yesu?

14 Tulakonzya kwiiya mbokutalisyigwa mibandi kwiinda mukubona basikumwaya bazyibide mbobacita. Amubone mbobabuzya mibuzyo kakunyina kupa muntu ngobabandika limwi kulimvwa kutaanguluka. Mbuti jwi alimwi ambobalibonya abusyu mbokutondezya kuti balazibikkila maano zyintu nzyobaamba bamukamwini ŋanda?—Tus. 15:13.

AMUTONDEZYE LUZYALO ABUPAMPU

15. Nkaambo nzi ncotweelede kutondezya luzyalo ciindi nitukambauka?

15 Sena mulakkomana kumubusya kuŋonzi? Banji tabainguli kabotu ikuti babusyigwa cakutilimunwa buya. Ziindi zinji kubusyigwa kabotu-kabotu balakukkomanina bantu banji. Oobu mbombubo mbocibede caboola kukusinsimuna bantu kumuuya. Mucikozyanyo, ikuti umwi taakwe naamutambula kabotu, ncinzi ncomweelede kucita? Caluzyalo, amubalumbe akaambo kakwaanguluka kwaamba, mpoonya amubasiye. (Tus. 15:1; 17:14; 2 Ti. 2:24) Akaambo kakutondezya luzyalo, muntu inga waakubatambula kabotu Bakamboni bayoomuswaya ciindi cimbi.

16, 17. Mbuti mbotukonzya kubelesya bupampu nituli mumulimo wakukambauka?

16 Zimwi ziindi mweelede kuliyumya ciindi bantu nibakaka kukambaukilwa. Umwi ulakonzya kwaamba kuti, “Ndilaankondikomba” naa “Tandaakkomanini makani aaya” kuyanda buyo kuti autyokezye mubandi. Nikuba boobo, kuti mwabelesya luzyalo abupampu mulakonzya kubuzya mubuzyo uukonzya kupa kuti mukamwini ŋanda abe aaluyandisisyo lwazyintu zyakumuuya.—Amubale Bakolose 4:6.

17 Zimwi ziindi kuti twajana bantu bajisi bubi cakuti tabakonzyi kuswiilila, cili kabotu kubamvwida alimwi akubasiya. Pele zimwi ziindi mulakonzya kubelesya bupampu kubona naa mulakonzya kwaamba majwi masyoonto alimwi aagwasya. Bakwesu bamwi balacikonzya kujalula Bbaibbele, kubala lugwalo lupa kukkala aansi akuyeeya alimwi akumusiila mubuzyo mukamwini ŋanda mutuvwaluvwalu tusyoonto buyo. Nzila eezyi zyacigaminina nzyobabelesya zimwi ziindi zyapa kuti mukamwini ŋanda abe aluyandisisyo kapati cakuti balazumina kubandika kwakaindi kasyoonto. Tulakonzya kucita oobo kuti bukkale kabutuzumizya.

18. Ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa katucikonzya kupa bumboni bwamukwiizya?

18 Ciindi nituswaanganya bantu mumilimo yesu yabuzuba abuzuba, tulakonzya kubasinsimuna bantu kutegwa babe aaluyandisisyo lwakumvwa makani mabotu ikuti katulibambilide kupa bumboni bwamukwiizya. Bakwesu abacizyi banji balabwezelezya mabbuku munkomo naa mukabbeeke kakumaanza. Alimwi andiza inga kabajisi lugwalo mumizeezo ndobakonzya kubalila bamwi kuti bajana coolwe cakucita oobo. Mulakonzya kubandika amulangizi wamulimo naa bapainiya mumbungano yanu kutegwa bamugwasye mbomukonzya kulibambila kucita oobo.

KUBASINSIMUNA BASAZIMA AMOYO MUTETE

19. Nkaambo nzi ncotuteelede kuleka kusoleka kugwasya basazima?

19 Masimpe ngakuti inga tuyanda kubagwasya basazima kutambula kasimpe. (Jos. 2:13; Mil. 10:24, 48; 16:31, 32) Ikuti bakaka nitwasoleka ciindi cakusaanguna, cilakonzya kutyompya makanze eesu aakusoleka alimwi. Tulakonzya kuyeeya kuti kunyina ncotukonzya kucita naa kwaamba cikonzya kubapa kucinca. Nikuba boobo, zyintu zibacitikila zilakonzya kucinca buumi bwabo naa mbobazyibona zyintu. Alimwi andiza lino mulacikonzya kupandulula kabotu kasimpe cakuti inga bamuswiilila.

20. Nkaambo nzi bupampu ncobuyandika nimubandika abasazinyoko?

20 Tweelede kubikkila maano mbobalimvwa basazima. (Lom. 2:4) Tweelede kubandika ambabo amoyo mutete mbubwenya mbotucita nitubandika abantu mbotujana mumulimo wakukambauka. Tweelede kubandika ambabo calubomba alimwi cabulemu. Kakunyina kutondezya kuti mubakambaukila buya, amutondezye kasimpe mbokamugwasya. (Ef. 4:23, 24) Amutondezye Jehova mbwaamugwasya mubuumi bwanu, ‘kumuyiisya kuti mugwasyigwe.’ (Is. 48:17) Amubape citondezyo cibotu basazinyoko cabuumi bwa Bunakristo.

21, 22. Amwaambe cakuluula citondezya bubotu bwakutaleka kusoleka kugwasya basazima kumuuya.

21 Caino-ino mucizyi umwi wakalemba kuti: “Lyoonse ndalikusola kukambaukila banabokwesu bali 13 kwiinda muŋambawido alimwi amukulilemeka kwangu. Mwaka amwaka ndilabalembela magwalo boonse. Nikuba boobo, kwamyaka iili 30 ndicili ndelikke Kamboni mumukwasyi.”

22 Mucizyi ooyu ulazumanana kwaamba kuti: “Buzuba bumwi ndakatuma luwaile kubapati bangu bakaintu ibakkala kulamfwu kapati. Bakandaambila kuti bakalomba bapati bakucikombelo nkobanjila kuti babayiisye Bbaibbele, pele bakakaka. Nindakabaambila kuti inga ndakkomana kubayiisya, bakaamba kuti: ‘Cili kabotu, pele ndikwaambila kuti kunyina nendiyooba Kamboni wa Jehova.’ Ndakabatumina kabbuku kakuti Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya?, kuzwa waawo ndakali kubatumina luwaile lyoonse kwainda buyo mazuba masyoonto. Pele kunyina nibakalibala bbuku eeli. Kumane, ndakabalomba kuti balibweze bbuku lyabo mpoonya kwamaminiti aali 15 twakatalika kubala akubandika magwalo amwi aatondezyedwe mucibalo katubelesya luwaile. Nindakabatumina kwaziindi zili mbozyibede, bakayanda kuti katwiiya kwamaminiti aaindilila a 15. Kumane balo bakatalika kunditumina kutegwa twiiye, zimwi ziindi bakalikutuma ziindi zyobilo alimwi amafwumofwumo kanditanabuka. Mwaka wakatobela bakabbapatizyigwa, alimwi nikwakainda mwaka uumbi bakaba bapainiya.”

23. Nkaambo nzi ncotuteelede kuleka kusoleka kugwasya bantu kusinsimuka kuŋonzi zyakumuuya?

23 Kugwasya bantu kusinsimuka kuŋonzi zyakumuuya ncintu ciyandika kwiiya buya alimwi ciyandika kuzumanana kusoleka, nkaambo bantu babombe myoyo ibayanda kuswiilila mulumbe baciliko. Mweelwe waakati-kati utondezya kuti bantu bali 20,000 balabbapatizyigwa amwezi akuba Bakamboni ba Jehova. Aboobo, atubikkile maano kululayo lwa Paulo kuli Arkipo mukwesu wamumwaanda wamyaka wakusaanguna naakati: “Kozumanana kubikkila maano kumulimo ngowakazumina mu Mwami kuti wuuzuzikizye.” (Kol. 4:17) Cibalo citobela cilatugwasya toonse kuzyiba ncocaamba kupakamana mumulimo wakukambauka.

[Mibuzyo yaciiyo]

[Kabbokesi kali apeeji 13]

MBOMUKONZYA KUZUMANANA KUPAKAMANA

▪ Amuzumanane kujata bubi mukucita kuyanda kwa Leza

▪ Amutantamuke milimo yamudima

▪ Amwiicenjelele ntenda yakoona kumuuya

▪ Amubalange kabotu bantu bamucilawo canu

▪ Amusole nzila zipya zyakukambaukila bamwi

▪ Amuyeeye mbouyandika mulimo wanu