Skip to content

Skip to table of contents

Amuzumanane Kubelekela Jehova Camoyo Woonse

Amuzumanane Kubelekela Jehova Camoyo Woonse

Amuzumanane Kubelekela Jehova Camoyo Woonse

“Mwanaangu, koziba Leza wauso, akumumanina milimo camoyo woonse.”—1 MAK. 28:9.

AMUJANE BWIINGUZI KUMIBUZYO EEYI:

․․․․․

Ino moyo wacikozyanyo ninzi?

․․․․․

Ino ninzila nzi njotukonzya kubelesya kulingula moyo wesu?

․․․․․

Mbuti mbotukonzya kubelekela Jehova camoyo woonse?

1, 2. (a) Ncizo nzi camubili kanji-kanji icaambwa munzila yacikozyanyo mu Jwi lya Leza kwiinda zyoonse? (b) Nkaambo nzi ncociyandika kapati kuzyiba ncowiiminina moyo wacikozyanyo?

KANJI-KANJI Jwi lya Leza libelesya zizo zyamubili wamuntu munzila yacikozyanyo. Mucikozyanyo, sinsiku Jobu wakaamba kuti: “Anu nsinabijide amaanza.” Mwami Solomoni wakabona kuti: “Makani mabotu alaponya mubili.” Jehova wakasyomezya Ezekieli kuti: “Ndacita kuti inkumu yako iyume nta.” Alimwi awalo mwaapostolo Paulo wakaambilwa kuti: “Utwaambila zyintu zimwi zyeenzu mumatwi eesu.”—Job. 16:17; Tus. 15:30; Ezk. 3:9; Mil. 17:20.

2 Nikuba boobo, kuli cizo comwe camubili wamuntu caambwa kapati munzila yacikozyanyo mu Bbaibbele kwiinda zyoonse. Cizo eeci cilaambidwe mumupailo ngwaakapaila Hana iwakuti: “Moyo wangu wakondelwa muli-Jehova.” (1 Sam. 2:1) Basikulemba Bbaibbele balawaamba moyo ziindi zitandila ku 1,000, alimwi kanji-kanji baubelesya munzila yacikozyanyo. Cilayandika kapati kuzyiba ncowiiminina moyo nkaambo Bbaibbele lyaamba kuti tweelede kuukwabilila.—Amubale Tusimpi 4:23.

INO MOYO WACIKOZYANYO NINZI?

3. Mbuti mbotukonzya kuzyiba ncolyaamba bbala lyakuti “moyo” mu Bbaibbele? Amupe cikozyanyo.

3 Nikuba kuti Jwi lya Leza talitupi bupanduluzi buzwa mubbuku lipandulula mabala bwabbala lyakuti “moyo,” lilatwaambila ncolyaamba bbala eeli. Munzila nzi? Mucikozyanyo, amuyeeye bwaanda bubotu bubikkidwe tubwe tunji tusyoonto-syoonto tusisinkene. Kwiinda mukwiimikila alaale akulanga mbotubambidwe kabotu, muntu ulakonzya kubona kabotu-kabotu kuti tubwe mbotubikkidwe tupanga cifwanikiso. Mbubwenya buyo, ikuti twaimina alaale akulanga mumasena manji ibbala lyakuti “moyo” molibelesyedwe mu Bbaibbele, inga twazyiba ncolipandulula bbala eeli. Ino lipandulula nzi?

4. (a) Ino “moyo” wiiminina nzi? (b) Ino majwi aa Jesu aali mulugwalo lwa Matayo 22:37 apandulula nzi?

4 Basikulemba Bbaibbele babelesya “moyo” kupandulula buntu bwamukati boonse. Moyo ubikkilizya zyintu nzyotulombozya, nzyotuyeeya, nzyotukonzya kucita, mbotulilemeka, zyintu zitukulwaizya, alimwi ambaakani zyesu. (Amubale Deuteronomo 15:7; Tusimpi 16:9; Milimo 2:26.) Ibbuku limwi lyaamba kuti, moyo waamba “buntu bwamukati boonse.” Zimwi ziindi, ibbala lyakuti “moyo” talijisi bupanduluzi bunji. Mucikozyanyo, Jesu wakaamba kuti: “Weelede kuyanda Jehova Leza wako amoyo wako woonse abuumi bwako boonse amizeezo yako yoonse.” (Mt. 22:37) Mulugwalo oolu, “moyo” waamba mizeezo, nzyotulombozya, alimwi ambotulimvwa mubuntu bwesu bwamukati. Kwiinda mukwaamba moyo, buumi, alimwi amizeezo cimwi acimwi kucigama, Jesu wakakankaizya kuti mbotulimvwa mumoyo, mbotulilemeka mubuumi bwesu alimwi ambotubelesya luzyibo lwesu tweelede kutondezya kuti tulamuyanda Leza. (Joh. 17:3; Ef. 6:6) Pele ciindi “moyo” niwaambwa ulikke, wiiminina buntu bwamukati boonse.

IKAAMBO NCOTWEELEDE KUUKWABILILA MOYO WESU

5. Nkaambo nzi ncotuyanda kusolekesya kubelekela Jehova camoyo woonse?

5 Kujatikizya moyo, Mwami Davida wakaambila Solomoni kuti: “Mwanaangu, koziba Leza wauso, akumumanina milimo camoyo woonse acamiyeeyo iizuminisya, nkaambo Jehova ulalingula myoyo yoonse, ulazibisya makanze oonse amiyeeyo yoonse.” (1 Mak. 28:9) Masimpe, Jehova Nguulingula myoyo yoonse, kubikkilizya amyoyo yesu. (Tus. 17:3; 21:2) Alimwi ncajana mumoyo wesu cilacijatikizya cilongwe cesu anguwe alimwi abuumi bwesu bwakumbele. Aboobo, tulijisi twaambo tubotu ncotweelede kutobela lulayo lwa Davida lwakasololelwa amuuya kwiinda mukusolekesya kubelekela Jehova camoyo woonse.

6. Ncinzi ncotweelede kuzyiba kujatikizya makanze eesu aakubelekela Jehova?

6 Masimpe, milimo yesu yabusungu mbuli bantu ba Jehova itondezya kuti tulayandisisya kubelekela Leza camoyo woonse. Pele tulizyi kuti mapenzi aamunyika ya Saatani mbyaabi alimwi akulombozya kwesu kubyaabi kulaanguzu alimwi kulakonzya kutulesya kubelekela Leza camoyo woonse. (Jer. 17:9; Ef. 2:2) Aboobo, kutegwa tuzyibe naa tucili amakanze aakubelekela Leza, tweelede kuulingula moyo wesu lyoonse. Ino inga twacita buti oobo?

7. Ncinzi citondezya mboubede moyo wesu?

7 Mubwini, buntu bwesu bwamukati tabulibonyi mbubwenya mbuli moyo wacisamu mboutakonzyi kulibonya. Nikuba boobo, kweelana a Jesu mbwaakaamba mu Mulumbe wakwe waa Cilundu, wakatondezya kuti mbubwenya mbuli micelo mboitondezya mbocibede cisamu, ayalo micito yesu ilatondezya bwini mboubede moyo wesu. (Mt. 7:17-20) Atubone mucito umwi uulibonya.

INZILA IIGWASYA YAKULINGULA MOYO WESU

8. Ino majwi aa Jesu aali mulugwalo lwa Matayo 6:33 aswaangene buti azyintu zili mumoyo wesu?

8 Kumatalikilo aamulumbe waacilundu, Jesu wakaambila baswiilizi bakwe cintu ncobakeelede kucita icakali kuyootondezya makanze aabo aakubelekela Jehova camoyo woonse. Wakaamba kuti: “Aboobo amuzumanane kusaanguna kuyandaula Bwami abululami bwakwe, eelyo zyintu zimbi zyoonse eezyi ziyooyungizyigwa kulindinywe.” (Mt. 6:33) Masimpe, tulatondezya zyintu nzyotulombozya, nzyotuyeeya, alimwi anzyotukanza kucita mumoyo wesu kwiinda muzyintu nzyotubikka mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu. Kulingula zyintu nzyotubikka mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu ninzila iigwasya yakubona naa tubelekela Leza camoyo woonse.

9. Ncinzi Jesu ncaakaambila baalumi bamwi, alimwi ncinzi cakayubununwa kwiinda muzyintu nzyobakaamba?

9 Kakwiindide buyo ciindi cisyoonto kuzwa Jesu naakaambila basikumutobela kuti “amuzumanane kusaanguna kuyandaula Bwami,” kwakacitika cimwi cintu cakatondezya mbocikonzya kubonwa cintu cili mumoyo wamuntu kwiinda muzyintu nzyabikka mubusena bwakusaanguna mubuumi. Mulembi wamakani mabotu Luka wakacaamba eeci cakacitika kwiinda mukwaamba kuti Jesu “wakakanza kuya ku Jelusalemu,” nikuba kuti wakalizyi cakali kuyoomucitikila. Ciindi walo abaapostolo bakwe “nobakali kuyaabweenda munzila,” Jesu wakaswaanganya baalumi bamwi mbaakatamba kuti: ‘Amube basikunditobela.’ Baalumi aabo bakalilisungwide kuzumina kutamba kwa Jesu ikuti naa wabazumizya kuyoocita zyintu zimwi kabatanamutobela. Umwi mwaalumi wakaingula kuti: “Koleka saansi nduunke ndikaakuzikke bataata.” Aumwi wakaamba kuti: “Ndilakutobela Mwami, pele saansi kondizumizya ndikalaye bamuŋanda yangu.” (Lk. 9:51, 57-61) Eelo kaka kwakali kwiindana kapati akati kakulyaaba kwa Jesu alimwi akulitamizya kwabaalumi aabo! Kwiinda mukubikka zyintu nzyobakali kuyanda mubusena bwakusaanguna kwiinda zyintu zya Bwami, bakatondezya kuti myoyo yabo tiiyakamaninide kuli Leza.

10. (a) Ino basikutobela Kristo bakutambula buti kutamba kwa Jesu? (b) Ncikozyanyo nzi cifwaafwi ncaakaamba Jesu?

10 Kwiindana abaabo bakatiibe basikwiiya, twakakuzumina kutamba kwa Jesu kwakuba basikumutobela alimwi lino tulamubelekela Jehova buzuba abuzuba. Munzila eeyi, tulatondezya mbotulimvwa mumyoyo yesu kujatikizya Jehova. Pele nikuba kuti tuli basungu mumbungano, tweelede kuzyiba kuti kuli ntenda iikonzya kunyonganya moyo wesu. Ino nintenda nzi eeyo? Mumubandi nguwenya ngwaakajisi abaabo bakatiibe basikwiiya, Jesu wakaiyubununa ntenda eeyo naakati: “Kunyina muntu uujatide jamba pele uulanga zyintu zili musyule weelela Bwami bwa Leza.” (Lk. 9:62) Nciiyo nzi ncotukonzya kwiiya kuzwa kucikozyanyo eeci?

SENA ‘TULAKAKATILA KUCIBOTU’?

11. Ncinzi cakacitika kumulimo ngwaakali kubeleka mubelesi wamucikozyanyo ca Jesu, alimwi nkaambo nzi?

11 Kutegwa ciiyo ncotwiiya kuzwa kucikozyanyo cifwaafwi ca Jesu cilimvwisye, atuyungizye twaambo tumwi kucikozyanyo eeci. Mubelesi wamumuunda ujisi bubi mukulima. Nikuba boobo, ciindi nalima taleki kuyeeya kuŋanda kuli mukwasyi, balongwe, zyakulya, nyimbo nkoziimbwa, bantu nkobaseka, alimwi acimvwule nkocibede. Ulaziyeeya kapati. Naamana kulima bulimo bupati, ikulombozya zyintu eezyo zibotu zyamubuumi kwakomena kapati cakuti ulaceba akulanga “zyintu zili musyule.” Nikuba kuti kucili mulimo mupati wakubeleka kusikila ciindi muunda nuusyangwa, mubelesi wanyonganizyigwa alimwi waalilwa kuumanizya mulimo. Masimpe ngakuti, mukamwini muunda wausa akaambo kakuti mubelesi waalilwa kuliyumya.

12. Nkukozyanya nzi nkotubona akati kamubelesi wamucikozyanyo ca Jesu alimwi a Banakristo bamwi bamazuba aano?

12 Lino amulange-lange kukozyanya kuliko abukkale bwamazuba aano. Mulimi ulakonzya kwiiminina Munakristo uuliwoonse uulibonya kucita kabotu pele mubwini kali muntenda yakumuuya. Kukozyanisya buyo, atweezyeezye kuti mukwesu ujisi bubi mumulimo wakukambauka. Nikuba kuti ulajanika kumiswaangano akutola lubazu mumulimo wakukambauka, taleki kuyeeya zyintu zimwi zyamunyika zimukkomanisya. Mumoyo wakwe, ulaziyeeya kapati. Mukuya kwaciindi, naamana kubeleka mumulimo wakukambauka kwamyaka minji, kulombozya kwakwe kwazyintu zili munyika eeyi kwamunyonganya kapati cakuti wacebuka akulanga “zyintu zili musyule.” Nikuba kuti kucili mulimo mupati uuyandika kubelekwa mumulimo wakukambauka, kunyina ‘naajatisya jwi lyabuumi,’ alimwi waalilwa kuzumanana kutola lubazu mumilimo yakumuuya. (Flp. 2:16) Jehova, “Simalelo wabutebuzi,” wausa akaambo kakwaalilwa kuliyumya.—Lk. 10:2.

13. Ino kubelekela Jehova camoyo woonse kubikkilizya nzi?

13 Ciiyo ncotwiiya tacidoonekwi. Cilayandika kuti katutola lubazu lyoonse mumilimo mibotu alimwi iikkomanisya mbuli kujanika kumiswaangano yambungano alimwi akutola lubazu mumulimo wakukambauka. Pele kubelekela Jehova camoyo woonse kubikkilizya zinji. (2 Mak. 25:1, 2, 27) Ikuti kuzwa ansi amoyo Munakristo wazumanana kuyanda “zyintu zili musyule,” nkokuti zyintu zimwi zyabuumi bwamunyika, ulakonzya kuba muntenda yakuleka kumvwana a Leza. (Lk. 17:32) Lilikke kuti ‘katusesemwa acintu cibi, alimwi akukakatila kucibotu,’ nceciindi ‘nituyakweelela Bwami bwa Leza.’ (Lom. 12:9; Lk. 9:62) Aboobo, toonse tweelede kubona kuti kunyina cintu cili coonse camunyika ya Saatani ceelede kutulesya kucita zyintu zya Bwami camoyo woonse nikuba kuti cilakonzya kulibonya mbuli kuti cili ampindu.—2 Ko. 11:14; amubale Bafilipi 3:13, 14.

AMUZUMANANE KUPAKAMANA

14, 15. (a) Muunzila nzi Saatani mwasoleka kunyonganya moyo wesu? (b) Amupe cikozyanyo citondezya kuti nzila njabelesya Saatani nimbyaabi kapati.

14 Luyando lwesu kuli Jehova lwakapa kuti tulyaabe kulinguwe. Kuzwa leelyo, bunji bwesu twatondezya kwamyaka minji kuti tulayanda kuzumanana kubelekela Jehova camoyo woonse. Nikuba boobo, Saatani taleki kutusunka. Ucikanzide kunyonganya moyo wesu. (Ef. 6:12) Masimpe ngakuti, ulizyi kuti tatukonzyi kumusiya Jehova mpoonya-mpoonya. Aboobo, cabucenjezu ubelesya ‘bweende bwazyintu oobu’ kutegwa buce-buce busungu bwesu bwakubelekela Leza bumane. (Amubale Maako 4:18, 19.) Nkaambo nzi nzila eeyi njabelesya Saatani ncoibeleka kabotu?

15 Kutegwa mujane bwiinguzi, amuyeeye kuti mubala bbuku kwiinda mukubelesya gulobbu lijisi nguzu zyakumunika zisika ku 100-watt, mpoonya lyapya. Akaambo kakuti mwasyaala mumudima, mwafwambaana kubona cacitika mpoonya mulabikka gulobbu limbi lipya. Muŋanda kulaba mumuni alimwi. Buzuba butobela kumangolezya, mulabala kwiinda mukubelesya gulobbu ndilyonya. Nikuba boobo, kamutazyi umwi muntu waligwisya gulobbu lipya lijisi nguzu zyakumunika zisika ku 100-watt akubikka lijisi nguzu zisika ku 95-watt. Sena inga mwakubona kwiindana? Ambweni tamukonzyi kukubona. Ino kuti buzuba butobela muntu umwi wamubikkila gulobbu lijisi nguzu zisika ku 90-watt? Ambweni alimwi inga tiimwazyiba. Nkaambo nzi? Nkaambo mumuni uyaabuceya aasyoonto-syoonto cakuti tamukonzyi akuzyiba. Mbubwenya buyo, nyika ya Saatani ilakonzya kutupa kuti busungu bwesu bumane buce-buce. Ikuti eeci cacitika, cili mbuli kuti Saatani wacikonzya kugwisya busungu bwakubelekela Jehova camoyo woonse busika ku 100-watt akusiya busungu busyoonto. Ikuti katapakamene, Munakristo ulakonzya kwaalilwa kukubona kucinca kuli boobu.—Mt. 24:42; 1 Pe. 5:8.

MUPAILO ULAYANDIKA KAPATI

16. Mbuti mbotukonzya kulikwabilila kubucenjezu oobu bwa Saatani?

16 Mbuti mbotukonzya kulikwabilila kubucenjezu oobu bwa Saatani akuzumanana kubelekela Jehova camoyo woonse? (2 Ko. 2:11) Mupailo ulayandika kapati. Paulo wakakulwaizya basyominyina kuti ‘amwiime nji nomukazya bucenjezu bwa Diabolosi.’ Kumane wakabaambila kuti: “Amuzumanane kupaila ciindi coonse . . . , ikubelesya misyobo yoonse yamipailo alimwi amisyobo yoonse yakukombelezya.”—Ef. 6:11, 18; 1 Pe. 4:7.

17. Ino mipailo ya Jesu ituyiisya ciiyo nzi?

17 Kutegwa twiime nji nitukazya Saatani, tweelede kwiiya cikozyanyo ca Jesu cakupaila lyoonse, calo cakatondezya makanze aakwe aakubelekela Jehova camoyo woonse. Mucikozyanyo, amubone ncaakalemba Luka kujatikizya Jesu mbwaakapaila masiku katanafwa naakati: “Naakapenga kapati mumoyo, wakazumanana kupaila canguzu.” (Lk. 22:44) Jesu wakali kupaila camoyo woonse, pele aciindi eeci akaambo kamapenzi mapati aakamucitikila naakali anyika, “wakapaila canguzu” eelyo mupailo wakwe wakaingulwa. Cikozyanyo ca Jesu citondezya kuti mipailo iliindene-indene kweelana abupati bwapenzi ndyotujisi aciindi eeco. Aboobo, ciindi nitusunkwa kapati alimwi abucenjezu bwa Saatani nibuyaabwiindila, tweelede “kupaila canguzu” kutegwa Jehova atukwabilile.

18. (a) Ncinzi ncotweelede kulibuzya kujatikizya mipailo, alimwi nkaambo nzi? (b) Ino ntwaambo nzi tukonzya kucinca moyo wesu, alimwi muunzila nzi? (Amubone  kabbokesi apeeji 16.)

18 Ino mipailo iili boobu iyootujatikizya buti? Paulo wakaamba kuti: “Muzyintu zyoonse, kwiinda mumupailo akukombelezya antoomwe akulumba, amumuzyibye Leza nzyomukumbila; eelyo luumuno lwa Leza oolo lwiinda kumvwisya koonse luyookwabilila myoyo yanu.” (Flp. 4:6, 7) Masimpe, tweelede kupaila lyoonse alimwi acamoyo woonse kutegwa tuzumanane kubelekela Jehova camoyo woonse. (Lk. 6:12) Aboobo, amulibuzye kuti, ‘Sena ndilapaila lyoonse alimwi camoyo woonse?’ (Mt. 7:7; Lom. 12:12) Bwiinguzi bwanu bulatondezya luyandisisyo lwanu lwakubelekela Leza camoyo woonse.

19. Ncinzi ncomweelede kucita kutegwa muzumanane kubelekela Jehova camoyo woonse?

19 Mbuli mbotwabona kale, zyintu nzyotubikka mubusena bwakusaanguna mubuumi bwesu zilakonzya kutuzyibya mboubede moyo wesu. Tatuyandi kuzumizya zyintu nzyotwakasiya musyule naa bucenjezu bwa Saatani kunyonganya makanze eesu aakubelekela Jehova camoyo woonse. (Amubale Luka 21:19, 34-36.) Aboobo, mbubwenya mbuli Davida, tulazumanana kupaila kuli Jehova kuti: “Mbe simoyo omwe.”—Int. 86:11.

[Mibuzyo yaciiyo]

[Kabbokesi kali apeeji 16]

 ZYINTU ZYOTATWE ZIJATIKIZYA MOYO WESU

Mbubwenya mbutukonzya kucita zimwi zyintu kutegwa moyo wesu wini kaubeleka kabotu, tulakonzya kubweza ntaamu zimwi zikonzya kutugwasya kuzumanana kuba amoyo wacikozyanyo uuli kabotu. Atulange-lange zyintu zyotatwe eezyi:

1 Busani: Moyo wini uyandika kutambula zyakulya zyeelede izijisi busani. Mbubwenya buyo, andiswe tweelede kulya zyakulya zijisi busani zyakumuuya kwiinda mukucita ciiyo cesu ca Bbaibbele lyoonse, kuzinzibala kuyeeya alimwi akujanika kumiswaangano.—Int. 1:1, 2; Tus. 15:28; Heb. 10:24, 25.

2 Kunyanyaasya mubili: Kutegwa moyo kauli kabotu, zimwi ziindi moyo wini weelede kubeleka canguzu. Mbubwenya buyo, akwalo kutola lubazu cabusungu mumulimo wakukambauka—ambweni kuyungizya ciindi ncotubeleka—kupa kuti moyo wesu wacikozyanyo kauli kabotu.—Lk. 13:24; Flp. 3:12.

3 Busena: Masena motubelekela amotukkala imujanika bantu batayoowi Leza alakonzya kupa kuti moyo wini alimwi amoyo wesu wacikozyanyo utyompwe kapati. Nikuba boobo, tulakonzya kukulwana kutyompwa ooku kwiinda mukuyanzana abasyomima balo batubikkila maano alimwi bajisi myoyo iimaninide kuli Leza.—Int. 119:63; Tus. 13:20.