Skip to content

Skip to table of contents

“Amucenjele Abumena Bwaba Falisi”

“Amucenjele Abumena Bwaba Falisi”

“Amucenjele Abumena Bwaba Falisi”

Jesu wakacenjezya basikwiiya bakwe kuti: “Amucenjele abumena bwaba Falisi, nkokuti kuupaupa ameso.” (Lk. 12:1) Mucibalo cikozyenye, Jesu wakakasalazya kaambo aaka kuti wakali kwaamba “njiisyo” zyaba Farisi.—Mt. 16:12.

Bbaibbele zimwi ziindi libelesya “bumena” kwiiminina kubola. Cakutadooneka, zyoonse zyobilo njiisyo ambubakali kuzyilanga zyintu ba Farisi zyakali kubajatikizya munzila mbyaabi aabo bakali kubaswiilila. Nkaambo nzi njiisyo zyaba Farisi ncozyakali zibyaabi?

1 Ba Farisi bakali kulisumpula mumakani aakululama, alimwi tiibakali kubabikkila maano bantu buyo.

Mucikozyanyo cimwi, Jesu wakabaamba bantu aaba ibakali kulibona kululama. Wakaamba kuti: “Imu Falisi wakaimikila akutalika kupaila kuti, ‘O Leza, ndilakulumba kuti tandili mbuli bantu bamwi—ibabbi, bataluleme, basimamambe—naa mbuli simutelo ooyu. Ndilaliimya kulya ziindi zyobilo ansondo; ndilapa cakkumi cazyintu zyoonse nzyondijana.’ Pele simutelo, kaimvwi alaale tanaakali kuyanda nokuba kulanga kujulu, pele wakali kwiide kulyuuma acamba kaamba kuti, ‘O Leza, ndifwide luse mebo ndesizibi.’”—Lk. 18:11-13.

Jesu wakalumbaizya simitelo akaambo kakulicesya kwakwe naakati: “Ndimwaambila kuti: Muntu ooyu wakaselemuka kuunka kuŋanda yakwe kabonwa kuti uliluleme kwiinda muntu uulya umbi, nkaambo kufwumbwa uulisumpula uyoocesyegwa, pele ooyo uulicesya uyoosumpulwa.” (Lk. 18:14) Nikuba kuti basimitelo bakalaampuwo yakutasyomeka, Jesu wakali kuyanda kubagwasya aabo ibakali kumuswiilila. Basimitelo bobilo—Matayo a Zakayu—bakaba basikutobela bakwe.

Mbuti kuti katuyeeya kuti tucita kabotu kwiinda bamwi akaambo kamilimo njotukonzya kucita kabotu naa mikuli kuzwa kuli Leza naa akaambo kakwaalilwa naa kulezya kwabamwi? Cakufwambaana tweelede kwiisowa mizeezo iili boobo nkaambo Magwalo aamba kuti: “Luyando lulakkazyika moyo alimwi luli aluzyalo. Luyando talukwe bbivwe, talulidundi, talulisumpuli, talukwe cisapi, talulibikkili buyo maano lwini, talukalali, talubikkilili. Talukkomanini kutalulama, pele lukkomanina kasimpe.”—1 Ko. 13:4-6.

Tweelede kuba amuuya wakajisi mwaapostolo Paulo. Naakamana kwaamba kuti “Kilisito Jesu wakaboola munyika kuti afwutule basizibi,” Paulo wakayungizya kuti: “Ali baaba mebo ndime ndiindide.”—1 Ti. 1:15.

Mibuzyo iiyandika kuzinzibala kuyeeya:

Sena ndilazumina kuti ndili sizibi akuti lufwutuko lwangu luyeeme aluzyalo lwa Jehova? Sena mulimo ngondabeleka cakusyomeka kwamyaka minji, mikuli mumbunga ya Leza, naa zyintu nzyondikonzya kucita kabotu ndizibona kuti nzyezyeelede kundipa kulimvwa kuti bamwi ndilabainda?

2 Ba Farisi bakali kuyanda kukkomanisya bamwi kwiinda mukutondezya buleya kuti baliluleme. Bakali kulombozya kuba aampuwo alimwi amazyina aabulemu.

Pele Jesu wakacenjezya kuti: “Milimo yoonse njobacita, balaicita kutegwa babonwe abantu, nkaambo balakomezya tukomo tujisi magwalo ntobasama katuli zilikwabilizyo, alimwi balakomezya maaya aazisani zyabo. Balayanda kukkala mumasena aabulemu kucilalilo alimwi aazyuuno zyakumbele muzikombelo alimwi balayanda kwaanzyigwa cabulemu kumisika akuti bantu kababaita kuti Labbi.” (Mt. 23:5-7) Amweezyanisye muuya ngobakajisi alimwi amuuya ngwaakajisi Jesu. Nikuba kuti wakali Mwana aa Leza uulondokede, wakali kulicesya. Ciindi muntu umwi naakamwaamba kuti “mubotu,” Jesu wakaamba kuti: “Nkaambo nzi ncondaamba kuti omubotu? Taakwe mubotu ccita buyo Leza alikke.” (Mk. 10:18) Aciindi cimwi, Jesu wakasanzya maulu aabasikwiiya bakwe, aboobo wakapa cikozyanyo cakulicesya kuli basikumutobela.—Joh. 13:1-15.

Munakristo wakasimpe weelede kubelekela basyominyina. (Gal. 5:13) Eeci cilayandika kapati kuli baabo bayanda kusika azyeelelo zyakuba balangizi mumbungano. Cili kabotu ‘kuuyanda mulimo wabulangizi’ pele mbaakani eeyi yeelede kuba yakugwasya bamwi. “Mulimo” ooyu tauli wakuyanda kuba aampuwo naa bweendelezi pe. Aabo ibayanda kubeleka mulimo wabulangizi beelede ‘kulicesya,’ mbubwenya mbuli Jesu mbwaakabede.—1 Ti. 3:1, 6; Mt. 11:29.

Mibuzyo iiyandika kuzinzibala kuyeeya:

Sena aabo ibali mumikuli mumbungano ndilabayanda ambweni akaambo kakuyanda kuti bandizyibe kapati naa bandipe mikuli iimbi? Sena ndibikkila kapati maano kumbazu zyamulimo wa Leza iziboneka kuti zilapa kuzyibwa alimwi akulumbaizyigwa? Mubwini, sena ndisola kutondezya kuti ndilabainda bamwi?

3 Milawo azilengwa zyaba Farisi zyakapa kuti kutobela Mulawo kubayumine kapati bantu buyo.

Mulawo wa Musa wakalizulide kutondezya bana Israyeli mbobakeelede kukomba Jehova. Nikuba boobo, makani amwi tanaakapedwe pe. Mucikozyanyo, Mulawo wakali kukasya kubeleka mu Sabata, pele tiiwakapandulula cakusalazya musyobo wamulimo iwakali kukasyigwa. (Kul. 20:10) Ba Farisi bakali kuyanda kulibikkila cakucita kwiinda mumilawo yabo, bupanduluzi alimwi azilengwa. Nikuba kuti Jesu tanaakali kubikkila maano milawo yaba Farisi, wakali kuutobela Mulawo wa Musa. (Mt. 5:17, 18; 23:23) Wakali kuumvwisya Mulawo. Jesu wakali kwaamvwisya makanze aa Mulawo alimwi ambocakali kuyandika kuba aluse alimwi alweetelelo. Tanaakali kuciindizya neliba leelyo basikumutobela nibakali kwaalilwa. Mucikozyanyo, nikuba kuti baapostolo bakwe botatwe wakabaambide kuti bapakamane akuzumanana kulinda busiku mbwaakajatwa, bakoona ziindi zinji. Nikuba boobo, wakabafwida luse akwaamba kuti: “Moyo ncobeni ulapya pele mubili unyina nguzu.”—Mk. 14:34-42.

Mibuzyo iiyandika kuzinzibala kuyeeya:

Sena ndiyanda kwaamba milawo njendiyeeya, milawo iitanyoneki naa kupa kuti mizeezo yangu ibe njemilawo? Sena ndilaciindizya muzyintu nzindilangila kuli bamwi?

Amuyeeye kwiindana kuliko akati kakuyiisya kwa Jesu alimwi akwaba Farisi. Sena kuli mbazu nzyomukonzya kululamika? Kuti kacili boobo, amube amakanze aakucita oobo.

[Cifwanikiso icili apeeji 28]

Ba Farisi bakali kusama tukomo tujisi magwalo.—Mt. 23:2, 5

[Zifwanikiso izili apeeji 29]

Kwiimpana aba Farisi ibakali kulisumpula, baalu Banakristo ibalicesya babelekela bamwi

[Cifwanikiso icili apeeji 30]

Sena tamuciindizyi kujatikizya nzyomulangila kuli bamwi mbuli Jesu?