Skip to content

Skip to table of contents

Ncotwakaiya Mumulimo Wesu Uusalala

Ncotwakaiya Mumulimo Wesu Uusalala

Makani Aabuumi

Ncotwakaiya Mumulimo Wesu Uusalala

Akaluulwa aba Olivier Randriamora

“Ndilizyi mbocibede kubulilwa zyakulya alimwi ambocibede kuba azyintu zinji. Muzyintu zyoonse alimwi amubukkale buli boonse ndaiya icikonzya kundigwasya nondikkutide anondifwide nzala . . . Muzyintu zyoonse ndilijisi nguzu kwiinda muli yooyo uundipa nguzu.”—Flp. 4:12, 13.

AAYA majwi aamwaapostolo Paulo atuyumya-yumya kapati kwaciindi cilamfwu abakaintu bangu ba Oly. Mbubwenya mbuli Paulo, twaiya ‘icikonzya kutugwasya’ kwiinda mukusyoma Jehova cakumaninina kumwi katumubelekela okuno ku Madagascar.

Ciindi Bakamboni ba Jehova nibakatalika kwiiya Bbaibbele abanyina baba Oly mu 1982, mebo aba Oly twakalisyabene kale. Andime ndakazumina ciiyo ca Bbaibbele, mpoonya mukuyakwaciindi abalo ba Oly bakandisangana mukwiiya Bbaibbele. Twakakwatana mu 1983, twakabbapatizyigwa mu 1985, mpoonya twakatalika bupainiya bwakugwasyilizya. Mu July 1986, twakatalika bupainiya bwaciindi coonse.

Mu September 1987, twakatalika kubeleka katuli bapainiya baalubazu. Nkotwakasaanguna kutumwa kuyoobelekela kwakali kudolopo lisyoonto kunyika lwaambo mu Madagascar kwalo ikwakanyina mbungano. Kuli misyobo mipati-pati yabantu bazwa mumasi iibalilwa ku 18 alimwi amikowa iitabaliki mu Madagascar alimwi zilengwa zyabantu ziliindene-indene kapati. Mwaambo uubelesyegwa kapati wiitwa kuti Malagasy, pele kuli amyaambo misyoonto-syoonto iimbi. Aboobo, twakalibambila kwiiya mwaambo umwi musyoonto uubelesyegwa kapati ooko nkotwakali kubelekela, alimwi kucita boobo kwakatugwasya kutegwa tutambulwe mucilawo.

Kumatalikilo, ndakali kupa makani aabuleya mu Nsondo lyoonse, mpoonya amana makani ba Oly bakali kukambilila. Ndiswe twakali kujanika tolikke. Kunze lyaboobo, twakali kucita pulogilamu yoonse ya Cikolo Camulimo Weendelezyegwa a Leza, ba Oly kabali amukamwini ŋanda wakuyeeyela buyo. Eelo kaka twakakatalukwa ciindi mulangizi wabbazu naakapa muzeezo wakuti twiicince miswaangano!

Akaambo kakuti bweende bwamagwalo tiibwakali kusyomeka, tiitwakali kutambula mali aakubelesya lyoonse. Aboobo, twakaiya mbocibede kubulilwa zyakulya. Ciindi cimwi, twakanyina mali aakubbadela kubbaasi kutegwa tukajanike kumuswaangano wabbazu musinzo uulampa makkilomita aali 130. Tulaluyeeya lulayo lugwasya kuzwa kuli Kambonima iwakaamba kuti: “Amumwaambile Jehova mapenzi aanu. Tee kayi mucita mulimo wakwe.” Aboobo, twakapaila alimwi twakayeeya kuti tweende amaulu. Nikuba boobo, katutananyamuka, mukwesu umwi cakutayeeyela wakatuswaya alimwi wakatupa mali aakali kukkwana buyo kubbadela kubbaasi.

MULIMO WAMUBBAZU

Mu February 1991, ndakasalwa kuba mulangizi wabbazu. Aciindi eeco, kabunga kesu kasyoonto kakakomena akuba abasikumwaya bali 9, botatwe bakali bbapatizyidwe alimwi mweelwe waakati-kati wabaabo bakali kujanika kumiswaangano wakali 50. Nibakamana kundiyiisya mulimo wamubbazu, twakabelekela mubbazu lili mudolopo lipati lya Antananarivo. Mu 1993, twakatumwa kuyoobelekela mubbazu lyakali kujwe aacisi. Bukkale ookuya bwakaliindene kapati kuli bobuya bwamudolopo.

Kutegwa tusike kumbungano alimwi akutubunga itwakali kulamfwu ambungano, twakali kweenda amaulu musinzo uulampa makkilomita aali 145, zimwi ziindi twakali kwiinda mumalundu imwakali zisamu kapati. Tiitwakali kunyamuna zyintu zinji pe. Cakutadooneka, kufwumbwa ciindi makani aa Bbaibbele aamulangizi wabbazu naakali kubikkilizya abbasikopo, mbuli mbocakali kucitika zimwi ziindi mumazuba aayo, katuundu yakali kulema. Ba Oly bakali kunyamuna pulojekita, mebo ndakali kunyamuna bbatili lyamootokala.

Bunji bwaziindi twakali kweenda musinzo uulampa makkilomita aasika ku 40 abuzuba kutegwa tusike kumbungano iitobela. Munzila twakali kwiinda mutuzila twamumalundu katweenda asyoonto-syoonto, kuzabuka milonga iyakali kuzinguluka-zinguluka alimwi kwiinda munzila zijisi mankandya. Zimwi ziindi, twakali koona mumbali aanzila, pele bunji bwaziindi twakali kusoleka kusika aali munzi kutegwa tulombe aakoona. Zimwi ziindi, twakali kwiile kulomba bantu mbotutazyi. Ikuti twajana aakukkala, ndendilyo nitwakali kutalika kujika cakulya. Ba Oly bakali kulomba mupika akuunka kumulonga uuli afwaafwi kuyooteka maanzi. Mebo, ndakali kulomba keembe akugonka nkuni. Eezyi zyoonse zyakali kutola ciindi. Zimwi ziindi, twakali kuula nkuku, akwiijaya tobeni.

Twamanizya kulya, twakali kuteka maanzi aakusamba. Zimwi ziindi, twakali koona muncikini. Ikuti yawa mvula, twakali koona bwiimvwi katuyeeme kubwaanda kutegwa tutateti akaambo kaciluli cisweka.

Lyoonse twakali kusoleka kubakambaukila aabo ibakali kutupa busena bwakoona. Ikuti twasika nkotuya, twakali kukkomana kapati akaambo kaluzyalo akusamausya kwabakwesu abacizyi Banakristo. Kulumba kwabo kuzwa aansi aamoyo kukuswaya kwesu kwakali kutugwasya kutazibikkila maano izyakali kutucitikila munzila.

Ikuti Bakambonima batutamba kukkala ambabo, twakali kukkomana kubagwasya milimo yaaŋanda. Eeci cakali kubapa ciindi cakuti batusangane mumulimo wakukambauka. Kunyina nitwakali kulangila kuti batupe zyakulya zidula nzyobatakali kukonzya aabo batupa aakukkala.

KUSWAYA TUBUNGA TULI KULAMFWU

Twakali kukkomana kuswaya tubunga itwakali kulamfwu, kwalo bakwesu nkobakali kujanika kabalibambilide amulongo wazyintu zyakeelede kucitwa. Bunji bwaziindi tiitwakali kujana ciindi ‘cakulyookezya aniini.’ (Mk. 6:31) Abusena bumwi, Bakamboni banabukwetene bakatamba baabo boonse mbobakali kuyiisya Bbaibbele ibasika ku 40 kuŋanda yabo kutegwa twaabane mukusololela ziiyo. Ba Oly bakabeleka amucizyi kusololela ziiyo zili 20, mebo ndakabeleka amukwesu kweendelezya ziiyo zimbi zili 20. Twakali kutalika ciiyo cimbi kufwumbwa buyo kuti twamanizya kwiiya aumwi. Masyikati twakali kulyookezya akucita miswaangano yambungano. Twamanizya buyo, twakali kuzumanana kusololela ziiyo zya Bbaibbele. Twakali kumanizya kusololela ziiyo aciindi ca 20:00 hrs.

Twaswaya kabunga kambi, toonse twakali kuunka mumunzi uuli afwaafwi aciindi ca 08:00 hrs. Toonse twakali kusama zisani zyakaindi. Twamana kweenda musinzo mulamfwu wamusyokwe, twakali kusika kucilawo masyikati. Twakali kusama zisani izili kabotu akutalika kukambauka kuŋanda aŋanda. Maanda akali masyoonto, basikumwaya bakali banji. Aboobo, twakali kumanizya kukambauka cilawo coonse mumaminiti aali 30. Mpoonya twakali kuunka kumunzi uumbi. Twamanizya kukambauka, twakali kupiluka kuŋanda. Kumatalikilo, eeci cakali kutupa kutyompwa. Twakali kubelesya ciindi cinji kweenda akukambauka buyo kwawoola lyomwe. Nikuba boobo, Bakamboni bakubusena ooko kunyina nibakali kutongooka. Bakazumanana kuba basungu.

Kabunga kamwi ikakali kulamfwu ku Taviranambo kakali afwaafwi amulundu. Ooku kubusena twakajana mukwasyi wa Bakamboni ibakali kukkala muŋanda iijisi luumu yomwe. Bakali kuswaanganina mukaanda kasyoonto ikakali afwaafwi aŋanda yabo. Kakutanainda ciindi, ibakatupa busena bwakukkala bakatalika kwiita ajwi lipati kuti: “Bakwesu!” Kuzwa kumulundu uumbi, ijwi lyakali kwiingula kuti: “Oo!” Mpoonya ibakatupa busena bwakukkala bakoompolola alimwi kuti: “Mulangizi wabbazu wasika!” Abalo bakali kwiingula kuti: “Oowo!” Abalo ibakali kukkala kulamfwu bakali kuyabwaambilana mbubwenya oobo. Kakutanainda ciindi, bantu bakali kubungana, mpoonya miswaangano yakali kutalika, bantu bainda ku 100 bakali kuboola kuswaangana.

BUYUMUYUMU BWAZYAKWEENDELA

Mu 1996, twakatumwa kuyoobelekela kubbazu ilyakali afwaafwi adolopo lya Antananarivo, akati kamalundu. Bbazu eeli alyalo lyakalijisi buyumuyumu bulibedelede. Kwakanyina myootokala iyakali kuunka-unka mumasena aali mulamfwu. Twakeelede kuunka kukabunga ikakali ku Beankàna (Besakay), musinzo uulampa makkilomita aali 240 kuzwa ku Antananarivo. Nitwakamana kubandika anamutekenya, twakatanta ciloli icakali kugama nkotwakali kuunka. Kwakali bantu abamwi ibasika ku 30 muciloli, bamwi bakali mukati bamwi bakali atala, mpoonya bambi bakali kugonzela buyo kusyule.

Mbubwenya mbocivwula kucitika, mootokala wakafwa munzila, mpoonya twakazumanana kweenda amaulu. Nitwakeenda musinzo mulamfwu kwamawoola aali mbwaabede, ciloli cakaboola. Ciloli eeci cakalizwide kale abantu alimwi azyintu, nikuba boobo namutekenya wakaima. Twakatanta, twakazumina kwiimikila. Mpoonya twakasika amulonga, pele bbiliki lyakali kubambwa. Alimwi twakaseluka akutalika kweenda amaulu mane twasika kumunzi musyoonto ikwakali kukkala bapainiya baalubazu. Nikuba kuti kwakanyina bubambe buli boonse, twakacibelesya ciindi cesu kukambauka antoomwe ambabo kumwi katulindila kuti bamanizye kubamba bbiliki akujana nzila imwi yakweendela.

Kwakainda nsondo yomwe kuti mootokala uboole, mpoonya twakazumanana alweendo lwesu. Nzila tiiyakali kabotu. Bunji bwaziindi twakali kugwasyilizya kutonta mootokala mumaanzi aakali kusika mumagondo, alimwi twakali kuwida mumaanzi ziindi zinji. Mafwumofwumo twakasika mumunzi musyoonto mpotwakaselukila. Kutegwa tukasike ooko nkotwakali kuunka twakazwa munzila mpati akuzumanana kweenda amaulu kwiinda mumyuunda yamupunga, mumaanzi aakali kusika mucibuno.

Ooku nkokwakali kuswaya kwakusaanguna kubusena oobu, aboobo twakasala kuti tubakambaukile aabo ibakali kubeleka mumyuunda yamupunga akulomba kuti batutondezye nzila kwakali kukkala Bakamboni. Eelo kaka twakakkomana kuzyiba kuti aabo babelesi bakali bakwesu bakumuuya!

KUKULWAIZYA BAMBI KUTALIKA MULIMO WACIINDI COONSE

Kwamyaka minji, twajana lukkomano lunji luboola kwiinda mukukulwaizya bambi kutalika mulimo waciindi coonse. Nitwakali kuswaya mbungano imbi iyakajisi bapainiya bali fwuka, twakabakulwaizya kuti babe amakanze aakugwasya sikumwaya omwe-omwe kutalika bupainiya. Nikwakainda myezi iili cisambomwe twakaswaya alimwi, mweelwe wabapainiya wakasikide ku 22. Bacizyi bobilo bapainiya bakakulwaizya bamausyi ibakali baalu kuba bapainiya. Bakwesu aaba bobilo abalo bakakulwaizya mwaalu watatu kubasangana. Nikwakainda ciindi cisyoonto, mukwesu ooyu watatu wakasalwa kuba mupainiya waalubazu. Mukuyakwaciindi, mukwesu ooyu alimwi amukaintu wakwe bakatalika mulimo wamubbazu. Mbuti kujatikizya baalu aaba bobilo? Umwi ulabeleka kali mulangizi wabbazu, mpoonya ooyu umbi ulagwasilizya mumayake aa Maanda aa Bwami.

Buzuba abuzuba tulamulumba Jehova akaambo kakutugwasya, mbwaanga tulizyi kuti kunyina ncotukonzya kucita munguzu zyesu. Ncobeni, zimwi ziindi tulimvwa kukatala akutyompwa, nikuba boobo tulikkomene akaambo kazyintu nzyotwakazuzikizya mumulimo wesu. Jehova nguupa kuti mulimo wakwe uyaambele. Tulikkomene akaambo kakutola lubazu mumulimo ooyu, calino tulabeleka katuli bapainiya baalubazu. Inzya, twaiya ‘mbotukonzya’ kusyoma Jehova, ‘uutupa nguzu.’

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 6]

Twaiya ‘mbotukonzya’ kusyoma Jehova

[Maapu/Zifwanikiso izicili apeeji 4]

Cisi ca Madagascar iciitwa kuti Big Red Island nensumbu yane mukukomena munyika yoonse. Bulongo bulasalala, alimwi zilenge zinji nkozicili

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

Kweenda mbobuyumuyumu bupati mbotwakali kujana

[Zifwanikiso izicili apeej 5]

Tulakkomana kutola lubazu mukusololela ziiyo zya Bbaibbele