Skip to content

Skip to table of contents

Jesu Wakapa Citondezyo Cakulicesya

Jesu Wakapa Citondezyo Cakulicesya

Jesu Wakapa Citondezyo Cakulicesya

“Ndamupa citondezyo, kuti mbubonya mbondamucitila, kamucita mbubonya andinywe.”—JOH. 13:15.

INO INGA MWAINGULA BUTI?

Mbuti Mwana wa Leza mbwaakatondezya kulicesya katanaboola anyika?

Mbuti Jesu mbwaakatondezya kulicesya kali muciimo camuntu?

Ino nimpindu nzi zijanwa akaambo kakulicesya kwa Jesu?

1, 2. Nciiyo nzi Jesu ncaakayiisya baapostolo bakwe masiku aamamanino aabuumi bwakwe anyika?

AKALI masiku buzuba bwamamanino bwa Jesu anyika, alimwi wakali abaapostolo bakwe muŋanda yamujulu mu Jerusalemu. Kabacilya cakulya cakumazuba, Jesu wakanyamuka akusamununa zisani zyakwe zyaatala. Wakalyaanga mucibuno acakulipukutya. Kumane wakabikka maanzi mumutiba akutalika kusanzya maulu aabasikwiiya bakwe akwaapukuta acakulipukutya. Naakamanizya wakasama alimwi zisani zyakwe zyaatala. Nkaambo nzi Jesu ncaakacitila mulimo ooyu waansi?—Joh. 13:3-5.

2 Jesu mwini wakapandulula kuti: “Sena mwacizyiba ncondamucitila? . . . Ikuti mebo nokuba kuti ndili Mwami alimwi ndili Mwiiyi ndasanzya maulu aanu, anywebo mweelede kusanzyanya kumaulu. Nkaambo ndamupa citondezyo, kuti mbubonya mbondamucitila, kamucita mbubonya andinywe.” (Joh. 13:12-15) Kwiinda mukucita mulimo waansi boobu, Jesu wakapa baapostolo bakwe ciiyo ncibakali kunooyeeya lyoonse alimwi cakali kuyoobakulwaizya kulicesya kumbele.

3. (a) Mbuti Jesu mbwaakakankaizya ziindi zyobilo mbokuyandika kulicesya? (b) Ncinzi citiibandikwe mucibalo eeci?

3 Ciindi Jesu naakasanzya maulu aabaapostolo bakwe, tiicakali ciindi cakusaanguna kwaamba mbokuyandika kulicesya. Aciindi cimwi bamwi akati kabaapostolo bakwe nobakatondezya muuya wakuzundana, Jesu wakabweza mwana musyoonto, wamwiimika kumbali lyakwe, akubaambila kuti: “Kufwumbwa uutambula mwana musyoonto ooyu muzyina lyangu ulanditambula andime, alimwi kufwumbwa uunditambula ulamutambula ayooyo wakandituma. Nkaambo ooyo uucita zyintu mbuli muniini akati kanu nyoonse, ngomupati.” (Lk. 9:46-48) Kazyi kuti ba Farisi bakali kuyanda kuba ampuwo, nikwakainda ciindi mumulimo wakwe, Jesu wakaamba boobu: “Woonse uulisumpula uyoocesyegwa alimwi woonse uulicesya uyoosumpulwa.” (Lk. 14:11) Cilasalala kuti Jesu uyanda kuti basikumutobela kabalicesya, nkokuti kabatalisumpuli alimwi kabatajisi kami-kami. Katujisi makanze aakumwiiya, atulange-lange cikozyanyo cakwe cakulicesya. Alimwi tulabona bube oobu mbobugwasya ooyo uubutondezya alimwi abamwi.

‘KUNYINA NINDAKAPILUKA MUSYULE’

4. Mbuti Mwana wa Leza simuzyalwaalikke mbwaakatondezya kulicesya katanaboola anyika?

4 Mwana wa Leza simuzyalwaalikke wakali kulicesya neliba leelyo katanaboola anyika. Katanaboola anyika, Jesu wakakkala myaka minji a Bausyi bakujulu. Bbuku lya Isaya lilaamba kujatikizya cilongwe Mwana ncaakajisi a Bausyi, noliti: “Mwami Jehova wandipa lulimi lwabaiyide, kuti nzibe kwaamba majwi aakugwasya bakateede. Ulandibusya cifumo acifumo, ulabusya matwi aangu kuti nswiilile mbubaswiilila basikwiiya. Mwami Jehova wandijulila matwi, nkabela mebo teendakakaka nikuba kupiluka musule.” (Is. 50:4, 5) Mwana wa Leza wakatondezya muuya wakulicesya alimwi wakali kubikkila maano kuzyintu nzyaakali kwiiya kuzwa kuli Jehova. Wakali kuyandisisya alimwi wakalisungula kwiiya kuzwa kuli Leza wakasimpe. Kweelede kuti Jesu wakali kulangisisya cikozyanyo ca Jehova cakulicesya mukutondezya luse kubantu basizibi.

5. Kali Mikayeli silutwe wabangelo, mbuti Jesu mbwaakapa cikozyanyo cibotu cakulicesya alimwi akulibombya nobakaimpana a Diabolosi?

5 Tazili zilenge zyoonse kujulu izyakajisi bube mbwaakajisi Mwana wa Leza simuzyalwaalikke. Muciindi cakuyanda kwiiya kuzwa kuli Jehova, mungelo iwakazikuba Saatani Diabolosi wakazumina kuyungwa amuuya wiimpene awakulicesya—kuliyanda akulisumpula—alimwi wakazangila Jehova. Kulubazu lumwi, Jesu wakali kukkutila acuuno ncaakajisi kujulu alimwi kunyina naakayanda kuzibelesya bubyaabi nguzu nzyaakajisi. Ciindi ‘nobakaimpana a Diabolosi kujatikizya mubili wa Musa,’ Jesu, kali Mikayeli silutwe wabangelo kunyina naakazibelesya bubyaabi nguzu nzyaakajisi. Muciindi caboobo, Mwana wa Leza wakalicesya alimwi wakalibombya. Wakalekela Jehova, Mubetesi Mupati mububumbo boonse, kuti aayendelezye makani aaya munzila njayanda alimwi aciindi.—Amubale Juda 9.

6. Mbuti Jesu mbwaakatondezya kulicesya ciindi naakazumina kuba Mesiya?

6 Cakutadooneka, zyintu Jesu nzyaakaiya katanaboola anyika zyakali kubikkilizya abusinsimi ibwakali kwaamba buumi bwakwe mbobwakali kuyooba anyika kali Mesiya. Aboobo, kweelede kuti wakalizyi kuti zyintu zitali kabotu zyakali kuyoomucitikila. Nokuba boobo, Jesu wakauzumina mulimo wakupona anyika alimwi akufwa kali Mesiya wakasyomezyegwa. Nkaambo nzi? Kaamba kulicesya kwa Mwana wa Leza simuzyalwaalikke, mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Nokuba kuti wakali muciimo ca Leza, kunyina pe naakayeeya kubweza bweendelezi, nkokuti kutegwa kabeelene a Leza. Pele wakasiya zyintu zyoonse nzyaakajisi akubweza ciimo camuzike eelyo wakaba muntu.”—Flp. 2:6, 7.

“WAKALICESYA” NAAKALI MUCIIMO CAMUNTU

7, 8. Muunzila nzi Jesu mwaakatondezya kulicesya naakacili mwana alimwi amumulimo wakwe waanyika?

7 Paulo wakalemba kuti: “[Jesu] naakaba muciimo camuntu, wakalicesya akumvwida mane kusikila kulufwu, inzya, lufwu acisamu cakupenzyezya.” (Flp. 2:8) Kuzwa kubwana, Jesu wakatusiila citondezyo cibotu cakulicesya. Nokuba kuti wakakomezyegwa abazyali batalondokede—Josefa a Mariya—Jesu cakulicesya “wakazumanana kubamvwida.” (Lk. 2:51) Eelo kaka eeci ncikozyanyo cibotu kubana, aabo Leza mbayoolongezya akaambo kakumvwida bazyali babo cakuliyandila!

8 Kali mupati, Jesu wakatondezya kulicesya kwiinda mukubikka mubusena bwakusaanguna kucita kuyanda kwa Jehova, kutali kwakwe pe. (Joh. 4:34) Mumulimo wakwe, Jesu Kristo wakali kulibelesya zyina lya Leza kuligama alimwi wakagwasya bantu babombe kuba aluzyibo lwini-lwini lwabube bwa Jehova alimwi amakanze aakwe kujatikizya bantu. Alimwi Jesu wakali kupona kweelana anzyaakali kuyiisya kujatikizya Jehova. Mucikozyanyo, mumupailo wacikozyanyo, kaambo kakusaanguna Jesu nkakaamba nkakuti: “Taateesu ooli kujulu, alisalazyigwe zyina lyako.(Mt. 6:9) Aboobo, Jesu wakalailila basikumutobela kuti kusalazyigwa kwa zyina lya Jehova kweelede kuba ngamakani aayandika kapati kulimbabo. Awalo mbwaakacita oobo. Kumamanino aamulimo wakwe waanyika, Jesu wakali kukonzya kupaila kuli Jehova kuti: “Ndabazyibya zyina lyako alimwi ndiyoolizyibya.” (Joh. 17:26) Kuyungizya waawo, ciindi coonse ncaakali anyika, Jesu wakalumba Jehova kuzyintu zyoonse nzyaakazuzikizya anyika.—Joh. 5:19.

9. Ncinzi Zakariya ncaakasinsima kujatikizya Mesiya, alimwi ino Jesu wakacizuzikizya buti eeci?

9 Kujatikizya Mesiya, Zakariya wakasinsima kuti: “Sekelela loko, O mwana musimbi wa-Zioni. Imba cakukondwa, O mwana musimbi wa-Jerusalemu. Langa! Ngooyu mwami wako uuboola kulinduwe. Uliluleme, muzundi, alimwi ulibombede, ulitantide ambongolo, amwana wambongolo.” (Zek. 9:9) Businsimi oobu bwakazuzikizyigwa ciindi Jesu naakanjila mu Jerusalemu kalitanacitika Pobwe Lyakwiindilila mumwaka wa 33 C.E. Inkamu yabantu yakayala zisani zyabo alimwi amatu aazisamu munzila. Masimpe, munzi woonse wakazingwa naakanjila. Nociba ciindi bantu nobakali kumwaamba kuti Mwami, Jesu wakali kulicesya.—Mt. 21:4-11.

10. Ncinzi cakasinizyigwa akumvwida kwa Jesu kusikila lufwu?

10 Jesu Kristo wakazumanana kulicesya alimwi akumvwida naakali anyika kusikila naakafwa acisamu cakupenzezya. Aboobo, wakatondezya caantangalala kuti bantu balakonzya kuzumanana kusyomeka kuli Jehova nokuba kuti basunkwa kapati. Jesu alimwi wakatondezya kuti Saatani wakabeja naakaamba kuti bantu babelekela Jehova akaambo kakuyanda kujana zyintu zimwi. (Job. 1:9-11; 2:4) Mpuwo ya Kristo yakusyomeka cakumaninina alimwi yakatondezya kweelela alimwi akululama kwabweendelezi bwa Jehova kwamububumbo boonse. Cakutadooneka, Jehova wakakkomana kubona kusyomeka kwa Mwanaakwe uulicesya.—Amubale Tusimpi 27:11.

11. Ino cipaizyo cacinunuzyo ca Jesu Kristo cakapa kuti kube bulangizi nzi kubantu basyoma?

11 Akaambo kalufwu lwakwe acisamu cakupenzezya, Jesu alimwi wakabbadelela bantu cinunuzyo. (Mt. 20:28) Eeci cakapa coolwe kubantu basizibi kuti bakapone kukabe kutamani, alimwi kucita oobo kwakazuzikizya ceelelo cabululami. Paulo wakalemba kuti: “Kwiinda mukucita cintu ciluleme comwe bantu bamisyobo yoonse baambwa kuti baliluleme akweelela kuba abuumi.” (Lom. 5:18) Lufwu lwa Jesu lwakapa kuti kube bulangizi bwabuumi butafwi kujulu ku Banakristo bananikidwe amuuya alimwi abuumi butamani anyika “[ku]mbelele zimbi.”—Joh. 10:16; Lom. 8:16, 17.

“NDILALICESYA”

12. Naakali kweendelezya bantu batalondokede, mbuti Jesu mbwaakatondezya kubomba moyo alimwi akulicesya?

12 Jesu wakabatamba boonse “[ba]katede akulemenwa” kuti baboole kulinguwe. Wakaamba kuti: “Amulikulike joko lyangu, akwiiya kulindime, nkaambo ndimubombe moyo, alimwi ndilalicesya, eelyo mulakatalusyigwa.” (Mt. 11:28, 29) Kulicesya akubomba moyo kwakapa kuti Jesu abe aluse alimwi katasalululi naendelezya bantu batalondokede. Kunyina naakali kuciindizya nzyaakali kulangila kuzwa kuli basikwiiya bakwe. Jesu wakali kubalumbaizya alimwi akubakulwaizya. Kunyina naakabapa kulimvwa kuteelela naa kubula mulimo. Cakutadooneka, Jesu tanaakajisi lunya naa kudyaaminina. Mukwiimpana, wakabasyomezya basikumutobela kuti kwiinda mukumvwana anguwe alimwi akutobela njiisyo zyakwe, bakali kuyakukatalukwa, nkaambo joko lwakwe tiilyakali kukatazya kunyamuna, alimwi mukuli wakwe wakali muuba. Bantu boonse bakali kukkomana kuba anguwe.—Mt. 11:30.

13. Mbuti Jesu mbwaakatondezya lweetelelo kubantu bapengede?

13 Naakali kuyanzana abantu buyo bamu Israyeli, Jesu wakalijisi lubomba kulimbabo akaambo kamapenzi ngobakajisi alimwi wakabikkila maano kuzyintu nzyobakali kuyandika. Afwaafwi a Jeriko, wakaswaanganya moofwu iwakajisi zyina lyakuti Bartimeyu amweenzyinyina moofwu uutazyibidwe zyina. Bakazumanana kulomba lugwasyo kuli Jesu, pele nkamu yabantu yakabakalalila baalumi aabo kuti baumune. Eelo kaka cakali cuubauba kutabikkila maano kukulomba kwabaalumi aaba boofwu! Muciindi caboobo, Jesu wakaamba kuti baletwe kulinguwe, mpoonya akaambo kakuti wakabafwida lweetelelo, wakabaponya. Masimpe, Jesu wakaiya Jehova, Bausyi, kwiinda mukutondezya kulicesya alimwi aluse kuli basizibi.—Mt. 20:29-34; Mk. 10:46-52.

“KUFWUMBWA UULICESYA UYOOSUMPULWA”

14. Nzilongezyo nzi zijanika akaambo kakulicesya kwa Jesu?

14 Buumi bwa Jesu Kristo bwakulicesya bupa lukkomano alimwi bulagwasya kapati. Jehova wakakkomana kubona Mwanaakwe uuyandwa kalibombya kukucita kuyanda kwa Leza. Baapostolo alimwi abasikwiiya bakakatalusyigwa akubomba moyo kwa Jesu alimwi akulicesya kwakwe. Cikozyanyo cakwe, kuyiisya kwakwe alimwi akulumbaizya kwakwe camoyo woonse kwakabakulwaizya kuyaambele kumuuya. Bantu buyo abalo bakagwasyigwa akulicesya kwa Jesu akaambo kakuti wakabagwasya, kubayiisya alimwi akubakulwaizya. Mubwini, bantu boonse ibakonzya kunununwa bayakutambula zilongezyo zitamani kucipaizyo cacinunuzyo ca Jesu.

15. Mbuti Jesu mbwaakagwasyigwa akaambo kakulicesya?

15 Mbuti kujatikizya Jesu lwakwe? Sena kulicesya kwakwe kwakamugwasya? Inzya, nkaambo wakaambila basikwiiya bakwe kuti: “Kufwumbwa uulicesya uyoosumpulwa.” (Mt. 23:12) Imajwi aaya akaba aamasimpe kujatikizya nguwe mwini. Paulo upandulula kuti: “Leza wakamusumpula [Jesu] akumupa cuuno caatala azyina liinda mazyina oonse, kutegwa muzyina lya Jesu boonse bafwugame aabo bali kujulu, munyika alimwi abaabo bali mubulongo alimwi boonse beelede kuzumina caantangalala kuti Jesu Kilisito Mwami kutegwa Leza Taata alemekwe.” Akaambo kakulicesya kwa Jesu alimwi akusyomeka anyika, Jehova Leza wakamusumpula Mwanaakwe kumupa bweendelezi bwazilenge zyakujulu alimwi azyaanyika.—Flp. 2:9-11.

JESU UYOOTANTA ‘BBIZA KULWANINA KASIMPE AKULICESYA’

16. Ncinzi citondezya kuti kulicesya kuyoozumanana kweendelezya milimo ya Mwana a Leza?

16 Kulicesya kuyoozumanana kweendelezya milimo ya Mwana wa Leza. Naakaambilalimwi kujatikizya Jesu mbwayoolwana basinkondonyina kali acuuno cakwe cisumpukide kujulu, sintembauzyo wakaimba kuti: “Koya ukazunde mubweebesi bwako; Kotanta bbiza ulwanine kasimpe, kulicesya abululami.” (Int. 45:4, NW) Mukasimpe alimwi abululami, Jesu uyootanta bbiza kulwanina kulicesya ciindi ca Amagedoni. Mpoonya ncinzi ciyakucitika kumamanino aa Bulelo bwakwe bwa Myaka Iili 1,000 ciindi Mwami wabu Mesiya “aakumana kunyonyoona mfwulumende zyoonse abweendelezi boonse alimwi anguzu zyoonse”? Sena uyootondezya kulicesya? Inzya, nkaambo “uyoopa Bwami kuli Leza wakwe alimwi Usyi.”—Amubale 1 Bakolinto 15:24-28.

17, 18. (a) Nkaambo nzi ncociyandika kubabelesi ba Jehova kutobela cikozyanyo ca Jesu cakulicesya? (b) Ncinzi ciyakubandikwa mucibalo citobela?

17 Mbuti kujatikizya ndiswe? Sena tuyootobela cikozyanyo ca Jesu akutondezya kulicesya? Ino ziyakutwendela buti zyintu ciindi Mwami Jesu Kristo aakuleta lubeta ciindi ca Amagedoni? Ikaambo ncatantila bbiza nkakuti afwutule buyo baabo ibalicesya alimwi balulami. Aboobo, kulicesya kulayandika kutegwa tukafwutuke. Kuyungizya waawo, mbubwenya kulicesya kwa Jesu Kristo mbokwakamugwasya alimwi abamwi, andiswe kulicesya kuyakutugwasya munzila zinji.

18 Ncinzi cikonzya kutugwasya kutobela citondezyo ca Jesu cakulicesya? Mbuti mbotukonzya kulicesya nokuba kuti twajana buyumuyumu? Mibuzyo eeyi iyakubandikwa mucibalo citobela.

[Mibuzyo yaciiyo]

[Zifwanikiso izili apeeji 12]

Ino cikozyanyo ca Jesu cakulicesya citugwasya buti?

[Cifwanikiso icili apeeji 13]

Jesu wakapa cikozyanyo cibotu calweetelelo