Skip to content

Skip to table of contents

‘Wakali Mulumbe Uukkomanisya Uutanamvwidwe’

‘Wakali Mulumbe Uukkomanisya Uutanamvwidwe’

Makani Eesu Aakaindi

‘Wakali Mulumbe Uukkomanisya Uutanamvwidwe’

CIINDI cimwi ba George Naish nibakabona masamu aalampa mamita aali 18 kaalundikidwe mubusena mobakali kubikka zibelesyo zyankondo ku Saskatoon, Saskatchewan, mu Canada, bakabuzya kuti: “Ino eezyi zyoonse nzyanzi?” Bakabaambila kuti mapulanga aayo akali kubelesyegwa kubikka ngazi izyakali kugwasya mukukwabana muluwo ciindi ca Nkondo Yanyika Yakusaanguna. Mukwesu Naish wakazikwaamba kuti: “Icakandigambya ncakuti masamu aayo twakaabelesya kubikka mincini aa ngazi izyakali kugwasya mukukwabana muluwo, alimwi eeci ncecakali ciindi cakusaanguna nitwakaba amuzeezo wakubelesya ŋanda yasikapepele mumulimo wesu wakukambauka.” Nikwakainda buyo mwaka omwe mu 1924 iŋanda yasikapepele ya CHUC yakatalika kubeleka. Eeyi yakali imwi akati kamaanda aasikapepele aakusaanguna ikumwaya makani aabukombi mucisi ca Canada.

Nokuba kuti cisi ca Canada cilatandila kukomena mbuli cooko coonse ca Europe, bwakali busena bubotu bwakucitila bumboni kwiinda mukubelesya sikapepele. Ba Florence Johnson ibakali kubelekela aŋanda eeyi, bakaamba kuti: “Tulalumba kapati kuŋanda yesu yasikapepele, nkaambo yakagwasya mukumwaya kasimpe kutegwa kabasikile bantu banji mbotwatakali kukonzya kuswaya. Alimwi mbwaanga wailesi cakali cintu cipya aciindi eeco, bantu bakalijisi luyandisisyo lwakuswiilila kumakani aali woonse aakali kwaambwa awailesi.” Kuzikusika mu 1926, Basikwiiya Bbaibbele (mbobakali kwiitwa kaindi Bakamboni ba Jehova) bakajisi maanda aasikapepele mumadolopo one aamucisi ca Canada alo ngobakali kubelesya. *

Nzyintu zili buti nzyomwakali kunoomvwa ikuti mwajula wailesi yanu akuswiilila zyakali kumwaigwa muli sikapepele ooyu? Ziindi zinji baimbi ibakali kuzwa mumbungano izyakali mubusena oobo bakali kwiimbila antoomwe abaabo babelesya zibelesyo zyakwiimbya zisiyene-siyene. Cakutadooneka, bakwesu bakali kwaamba makani alimwi bakali kuba amibandi yamu Bbaibbele. Ba Amy Jones, ibakali kutola lubazu mumibandi eeyo, bakaamba kuti: “Ziindi zinji ikuti kandili mumulimo wakukambauka, kufwumbwa buyo kuti ndabaambila izyina lyangu bamukamwini ŋanda, bakali kwaamba kuti, ‘Oowo, ndakamumvwa kale muli sikapepele.’”

Basikwiiya Bbaibbele bamu Halifax, Nova Scotia, bakazikutalisya bubambe bupya muli sikapepele—bakali kwaamba makani amwi mpoonya akulomba baswiilizi kutuma mafooni akubuzya mibuzyo yamu Bbaibbele. Mukwesu umwi wakalemba kuti: “Bubambe oobu bakabukkomanina kapati bantu banji, cakunga cakali kutwaalila kwaavwiila mafooni oonse aakali kutumwa.”

Mbubwenya mbuli mumazuba aamwaapostolo Paulo, tabali boonse ibakali kuukkomanina mulumbe ooyu wa Basikwiiya Bbaibbele. (Mil. 17:1-5) Bamwi bakaukkomanina mulumbe ooyu. Mucikozyanyo ciindi ba Hector Marshall nibakamvwa Basikwiiya Bbaibbele kabaamba zyamabbuku aategwa Studies in the Scriptures muli sikapepele, bakooda mavolyumu aali cisambomwe aamabbuku aaya. Bakalemba kuti: “Ndakali kuyeeya kuti mabbuku aaya alakonzya kundigwasya kuyiisya Sunday School.” Pele ciindi nibakamanizya kubala Volyumu lyakusaanguna, ba Hector bakasala kucisiya cikombelo cabo. Bakabelekela Jehova cakusyomeka kabali basikumwaya basungu kusikila mane nibakafwa mu 1998. Buzuba naakaambwa makani aakajisi mutwe wakuti: “The Kingdom, the Hope of the World” (Bwami, Mbobulangizi Bwanyika) awailesi mubusena bwakujwe mu Nova Scotia, Mupati wabasilikani J. A. MacDonald wakaambila mukwesu wakubusena ooko kuti: “Bantu ibakkala ku Cape Breton Island jilo bakamvwa mulumbe uukkomanisya kapati ngobatanamvwide mubusena oobu.”

Nokuba boobo, basololi bazikombelo bakanyema. Mu Halifax, Bakatolika bamwi bakali kukanza kuumpa ŋanda yasikapepele iyakali kubelesyegwa a Basikwiiya Bbaibbele. Kwiinda mukuyungwa abasololi bazikombelo, mu 1928 mfwulumende cakutayeeyelwa yakaambilizya kuti taakwe noyakali kuyoobapa mapepa aambi Basikwiiya Bbaibbele aabazumizya kumwaya makani muli sikapepele. Akaambo kaceeco, bakwesu abacizyi bakaabila tupepa twakajisi mutwe wakuti Who Owns the Air? (Ino Mwini Muwo Nguni?)—kutegwa batondezye kuti ncobacita tacili kabotu. Nokuba kuti bakacita oobo, mfwulumende yakakaka kubapa mapepa aambi Basikwiiya Bbaibbele.

Sena eeci cakanyonganya busungu bwakabunga kasyoonto kababelesi ba Jehova bamu Canada? Ba Isabel Wainwright bakaamba kuti: “Kumatalikilo cakali kulibonya mbuli kuti sinkondo wazunda. Nokuba boobo, ndakalizyi kuti Jehova naakali kuyanda kuti tuzumanane kubelesya sikapepele kumwaya makani, naatakabaleka basinkondo kuti bazunde. Aboobo, eeci cakatondezya kuti tweelede kucinca akutalika kubelesya nzila iimbi mukumwaya makani mabotu aa Bwami.” Muciindi cakulangila buyo muli sikapepele kutegwa bape bumboni, Basikwiiya Bbaibbele bamucisi ca Canada bakatalika kubikkila kapati maano kuswaya bantu mumaanda aabo. Aciindi eeco, kumwaya makani muli sikapepele kwakagwasya kapati mukumwaya ‘mulumbe uukkomanisya uutanamvwidwe.’—Kuzwa mumakani eesu aakaindi mu Canada.

[Bupanduluzi buyungizidwe]

^ munc. 4 Bakwesu baku Canada zimwi ziindi bakali kubbadela maanda aasikapepele aamakwebo kutegwa bamwaye mulumbe wamu Bbaibbele.

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 32]

“Cakali kutwaalila kwaavwiila mafooni oonse aakali kutumwa”

[Zifwanikiso izili apeeji 32]

(1) Ŋanda yasikapepele iyakali mu Edmonton, Alberta (2) Mukwesu ubamba zibulo mu Toronto, Ontario (3) Ŋanda yasikapepele ya CHUC mu Saskatoon, Saskatchewan