Skip to content

Skip to table of contents

Amugwasyigwe Alimwi Akugwasya Bamwi Kwiinda Mukubelesya Jwi Lya Leza

Amugwasyigwe Alimwi Akugwasya Bamwi Kwiinda Mukubelesya Jwi Lya Leza

Amugwasyigwe Alimwi Akugwasya Bamwi Kwiinda Mukubelesya Jwi Lya Leza

“Ndabamba intaamu zyangu kumilumbe yako.”—INT. 119:128.

INO INGA MWAINGULA BUTI?

Mbuti mbomukonzya kwaabelesya kabotu Magwalo mukuyiisya bamwi?

Ncinzi Paulo ncaakali kupandulula ciindi naakali kwaamba kuti ‘kululamika zyintu’?

Ino caamba nzi kubaalu alimwi akubazyali ‘kulaya cabululami’?

1. Nkaambo nzi ncotweelede kusyoma Jwi lya Leza cakumaninina?

CIINDI baalu nobabandika asikwiiya Bbaibbele kutegwa babone naa uleelela kutola lubazu mumulimo wamumuunda, balalibuzya kuti, ‘Sena nzyaamba muntu ooyu zitondezya kuti ulasyoma kuti Bbaibbele ndi Jwi lya Leza lyakasololelwa amuuya uusalala?’ * Toonse buyo tweelede kutondezya kwiinda muzyintu nzyotucita alimwi anzyotwaamba kuti tulalisyoma Bbaibbele. Nkaambo nzi? Lusyomo lwesu mu Jwi lya Leza alimwi ambotulibelesya mumulimo wamumuunda kutupa kuti tucikonzye kugwasya bamwi kuzyiba Jehova alimwi akuyakujana buumi butamani.

2. Nkaambo nzi ncotweelede ‘kuzumanana kuzitobela zyintu nzyotwakayiisyigwa’?

2 Mwaapostolo Paulo wakakankaizya mboliyandika Jwi lya Leza ciindi naakalembela Timoteo kuti: “Kozumanana kuzitobela zyintu nzyookayiisyigwa alimwi nzyookagwasyigwa kusyoma camoyo woonse.” “Zyintu” nzyaakali kwaamba Paulo aawa, nkasimpe kamu Bbaibbele kalo ikakapa Timoteo kuba alusyomo mumakani mabotu. Kasimpe aaka kalatujatikizya andiswe mazuba aano, alimwi kalatugwasya kuzumanana kuba ‘basongo kutegwa tukafwutuke.’ (2 Ti. 3:14, 15) Kanji-kanji tulabelesya majwi aa Paulo aatobela kutondezya bamwi kuti Bbaibbele lyakazwa kuli Leza, pele andiswe tulakonzya kugwasyigwa amajwi ngotujana mulugwalo lwa 2 Timoteo 3:16. (Amubale.) Atukalange-lange kapango aaka. Kucita boobo, kulakonzya kuyumya lusyomo lwesu lwakuti njiisyo zya Jehova zyoonse ‘zililuzi.’—Int. 119:128.

“ALAGWASYA MUKUYIISYA”

3-5. (a) Ino nkamu yakacita nzi Petro naakamana kwaamba makani lya Pentekoste, alimwi nkaambo nzi? (b) Nkaambo nzi bantu banji mu Tesalonika ncobakakatambula kasimpe? (c) Ncinzi cikonzya kubakkomanisya bantu banji mazuba aano kujatikizya mulimo wesu wakukambauka?

3 Jesu wakaambila bana Israyeli kuti: “Ndamutumina basinsimi abasongo abayiisya aabuleya.” (Mt. 23:34) Jesu wakali kwaamba basikwiiya bakwe, balo mbaakayiisya kubelesya Magwalo mumulimo wamumuunda. Lya Pentekoste 33 C.E., mwaapostolo Petro, umwi wabaabo ibakali ‘kuyiisya aabuleya,’ wakapa makani mwalo mwakazubulula zibalo zili mbozibede kuzwa mu Magwalo aa Chihebrayo kubantu banji ku Jerusalemu. Ciindi nobakamvwa mbwaakali kwaabelesya mabala aaya Petro, baswiilizi banji “bakayaswa kumoyo.” Bakeempwa kuzibi zyabo zyakaindi. Ibali kuma 3,000 bakalomba Leza kuti abalekelele alimwi bakaba Banakristo.—Mil. 2:37-41.

4 Mwiiyi uumbi waabuleya, mwaapostolo Paulo, wakakambauka makani mabotu kumasena aakulamfwu kwiinda mu Jerusalemu. Mucikozyanyo, mudolopo lya Tesalonika mu Makedoniya, wakaambaula abaabo bakali kukomba mucikombelo. Kwama Sabata otatwe, Paulo “wakali kubasalazyila Magwalo, kapandulula akutondezya kwiinda muzilembedwe kuti cakaleelede kuti Kilisito apenge akubuka kubafwu.” Ncinzi cakacitika? “Bamwi akati kabo [ba Juda] bakaba basyomi,” alimwi ‘aba Giliki banji.’—Mil. 17:1-4.

5 Mbobalibelesya Bbaibbele babelesi ba Leza mazuba aano kulabakkomanisya banji. Mucizyi umwi ku Switzerland naakamana kubala lugwalo, mukamwini ŋanda iwakali kuswiilila wakabuzya kuti: “Ino wiiminina ni?” Mucizyi wakaingula kuti: “Mebo amweenzuma tuli Bakamboni ba Jehova.” Wakati: “Ndalizyi. Kunze aa Bakamboni ba Jehova, mbaani bambi bakonzya kuboola kuŋanda yangu akubala Bbaibbele?”

6, 7. (a) Mbuti aabo bayiisya mumbungano mbobakonzya kulibelesya kabotu Bbaibbele? (b) Nkaambo nzi ncociyandika kwaabelesya kabotu Magwalo notusololela ziiyo zya Bbaibbele zyaaŋanda?

6 Mbuti mbotukonzya kulibelesya kabotu Bbaibbele ciindi notuyiisya? Ikuti kamujisi coolwe cakuyiisya mumbungano, amubelesye Magwalo aagaminide. Muciindi cakwaamba buyo magwalo ncaamba naa kwaabala amapepa ngomwapulinta akkompyuta naa kubelesya kancini kamwi, amulijalule buya Bbaibbele lini akubala kuzwa mulindilyo, alimwi amubakulwaizye abalo baswiilizi kucita mbubwenya oobo. Alimwi amubatondezye baswiilizi munzila iigwasya tupango ooto mbotukonzya kubelesyegwa kutegwa bagwasyigwe kuswena kuli Jehova. Muciindi cakubelesya zikozyanyo zikatazya alimwi azyakuluula zisesya buyo bantu, amubelesye ciindi eeco kupandulula Jwi lya Leza.

7 Ncinzi ncotweelede kubikkila maano ciindi notusololela ziiyo zya Bbaibbele? Notubelesya mabbuku eesu aa Bunakristo kusololela ciiyo ca Bbaibbele, tatweelede kwaasotoka Magwalo aatondezyedwe mucibalo. Tweelede kumukulwaizya sikwiiya kubala magwalo aatondezyedwe alimwi akumugwasya kumvwisya ncaapandulula. Munzila nzi? Kwiinda mukukulwaizya sikwiiya kwaamba mbwayeeya kutali kumupa bupanduluzi bulamfwu cakuti ciiyo caile kuba mbuli makani aambwa amuntu omwe. Muciindi cakumwaambila zyintu nzyayelede kusyoma naa kucita, tweelede kumubuzya mibuzyo iikonzya kumugwasya kujana bwiinguzi alikke. *

‘ALAGWASYA MUKUSINSA’

8. Ninkondo nzi njaakali kulwana Paulo?

8 Kanji-kanji “kusinsa” tukubona kuti mukuli wabaalu Banakristo. Masimpe kuti balangizi balijisi mukuli ‘wakusinsa baabo bacita cibi.’ (1 Ti. 5:20; Tit. 1:13) Pele kulisinsa tobeni akwalo kulayandika. Paulo wakali cikozyanyo cibotu ca Munakristo wakajisi manjezyeezya aasalala. (2 Ti. 1:3) Nokuba boobo, wakalemba kuti: “Mumubili wangu ndibona mulawo uumbi uulwana mulawo uuli mumizeezo yangu, alimwi uundipa kuba mwaange wamulawo wacibi.” Kwiinda mukwaalanga-langa majwi aaya, tuyakumvwisya nkondo Paulo njaakajisi kutegwa acikonzye kweendelezya kutalondoka kwakwe.—Amubale Baloma 7:21-25.

9, 10. (a) Ino kweelede kuti nkukompama nzi Paulo nkwaakali kulwana? (b) Ino Paulo kweelede kuti wakailwana buti nkondo yakwe yakulwana cibi?

9 Ino nkukompama nzi Paulo nkwaakali kusola kuzunda? Nokuba kuti taakwe naakakwaamba kukompama ooku cacigaminina, wakalembela Timoteo kuti wakali “sikasampusampu.” (1 Ti. 1:13) Katanasanduka, Paulo wakali mukali kapati ku Banakristo. Wakalyaambilila mbwaakali kulimvwa kujatikizya basikutobela Kristo, wakati: “Ndakali mukali kapati mumakani aaya.” (Mil. 26:11) Paulo wakaiya kweendelezya bukali bwakwe, pele kweelede kuti zimwi ziindi wakali kupenga kweendelezya majwi aakwe alimwi ambwaakali kulimvwa. (Mil. 15:36-39) Ncinzi cakamugwasya kuzwidilila?

10 Ciindi naakali kulembela Banakristo baku Korinto, Paulo wakapandulula nzila njaakabelesya kulisinsa mwini. (Amubale 1 Bakolinto 9:26, 27.) Wakabeleka canguzu kapati kuti alwane kukompama kwakwe. Cakutadooneka, wakali kuyandaula lulayo lwamu Magwalo, akulomba Jehova kuti amugwasye kulubelesya, kumane wakali kubeleka canguzu kutegwa acince. * Tulakonzya kugwasyigwa acikozyanyo cakwe nkaambo andiswe tujisi nkondo iikozyenye yakulwana kutalondoka kwesu.

11. Mbuti mbotukonzya ‘kuzumanana kulilingula’ kutegwa tube masimpe kuti tweenda munzila yakasimpe?

11 Tatweelede kukkutila azyintu nzyotucita lino mubukombi bwesu. Muciindi caboobo, tweelede ‘kuzumanana kulilingula’ kutegwa tube masimpe kuti tweenda munzila yakasimpe. (2 Ko. 13:5) Ciindi notubala magwalo mbuli Bakolose 3:5-10, tweelede kulibuzya kuti: ‘Sena ndibeleka canguzu kutegwa ndijaye zisusi zyangu zibi naa nduunka aansi mumakani aakulilemeka? Ciindi nendibelesya Intaneti, kuti kwaboola makani aajatikizya kutalilemeka, sena ndilaijala naa inga ndiyandaula ma Web site aatali kabotu?’ Kubelesya lulayo lujanika mu Jwi lya Leza munzila eeyo kulakonzya kutugwasya ‘kupakamana akubatama.’—1 Te. 5:6-8.

‘ALAGWASYA MUKULULAMIKA’

12, 13. (a) Ino tweelede kuba ambaakani nzi ciindi notuyanda ‘kululamika zyintu,’ alimwi mbuti mbotukonzya kwiiya cikozyanyo ca Jesu notucita boobo? (b) Ino majwi aali buti ngotuteelede kubelesya ciindi notuyanda ‘kululamika zyintu’ abamwi?

12 Ibbala lyaci Giliki lyakasandululwa kuti “kululamika” lyaamba ‘kubamba kabotu, kubambulula naa kupilusya muciimo cili kabotu.’ Zimwi ziindi, tweelede kubweza ntaamu yakululamika zyintu abamwi balo batatumvwisyi naa batamvwisyi zyintu nzyotucita. Mucikozyanyo, basololi bacikombelo caba Juda bakali kutongooka kuti Jesu wakali kubeetelela “basimutelo abasizibi.” Jesu wakaingula kuti: “Bantu bataciswi tabayandiki musilisi, ccita baciswa. Aboobo kamuya mukaiye ncaamba majwi aaya aakuti: ‘Ndiyanda luse kutali cipaizyo.’” (Mt. 9:11-13) Cakukkazyika moyo alimwi calweetelelo wakapandulula jwi lya Leza kubantu boonse. Aboobo, aabo ibakali kulicesya bakamuzyiba Jehova kuti ngu “Leza siluzyalo asibuuya uutafwambi kukalala, uuzwide luse alusyomo.” (Kul. 34:6) Akaambo kakusoleka kwa Mwana wa Leza kwakuyanda ‘kululamika’ zyintu, banji bakatalika kwaasyoma makani mabotu.

13 Cikozyanyo ca Jesu cituyiisya mbotukonzya kugwasya bamwi. Muntu umwi uunyemede ulakonzya kutwaambila kuti, ‘Ndiyanda kululamika zyintu andiwe.’ Pele kucita zyintu munzila eeyo taali ngamakanze aceeco cilembedwe mulugwalo lwa 2 Timoteyo 3:16. “Magwalo oonse” taatupi nguzu zyakubbodweda bamwi. Mbubwenya mbuli ‘kuyasa kwapanga,’ kusampaula kanji-kanji kulacisa alimwi takugwasyi pe.—Tus. 12:18.

14-16. (a) Mbuti baalu mbobakonzya ‘kululamika zyintu’ munzila iikonzya kugwasya bamwi kumana mapenzi aabo? (b) Nkaambo nzi ‘kululamika zyintu’ kwiinda mukubelesya Magwalo ncokuyandika nomukomezya bana?

14 Mbuti lino mbotukonzya kubelesya kukkazyika moyo alimwi alweetelelo ‘mukululamika zyintu’? Amweezyeezye kuti banabukwetene balomba mwaalu Munakristo kuti abagwasye kumana mazwanga aabo. Ncinzi mwaalu ncakonzya kucita? Kakunyina kuwida kulubazu lomwe, ulakonzya kubandika abanabukwetene aaba njiisyo zyamu Bbaibbele, andiza kubelesya njiisyo zijanika mucibalo 3 cabbuku lyakuti Inzila Yakujana Lukkomano Mumukwasyi. Ciindi mwaalu nabandika abalo, mulumi amukaintu balakonzya kubona lulayo aumwi ndwayelede kubikkila maano kapati. Kumbele, mwaalu inga wayanda kubuzya kuti naa zyintu zyeenda buti mumukwasyi ooyu alimwi akugwasya kuti kakuyandika.

15 Mbuti bazyali mbobakonzya ‘kululamika zyintu’ munzila iikonzya kuyumya bana babo kumuuya? Amweezyeezye kuti muyanda kugwasya mwanaanu musimbi mukubusi kuleka kuyanzana abalongwe batali kabotu. Cakusaanguna, mweelede kuzyiba masimpe kujatikizya makani aaya. Kumane, ikuti kakuli kaambo kalibilisya, mulakonzya kubandika anguwe, andiza kubelesya twaambo tuzwa mubbuku lyamu Cingisi lyakuti Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 2. Mumazuba aaboola kumbele mulakonzya kubandika anguwe alimwi. Mulakonzya kubona alimwi mbwacita ciindi nali mumulimo wamumuunda naa natola lubazu mukulikondelezya antoomwe amukwasyi kutegwa muzyibe mbwayeeya. Ikuti mwatondezya kukkazyika moyo alimwi alweetelelo, mwanaanu uyakubona kuti mulamuyanda. Kulalangilwa kuti uyakulubelesya lulayo lwanu alimwi akutantamuka nzila mbyaabi mubuumi bwakwe.

16 Munzila iikozyenye, tulakonzya kukulwaizya baabo balibilika kujatikizya buumi bwabo, batyompedwe akaambo kakuti mulimo wamana naa banyongene akaambo kanjiisyo zimwi zyamu Magwalo. Kubelesya Jwi lya Leza ‘mukululamika zyintu’ kulabagwasya kapati bantu ba Jehova.

‘ALAGWASYA MUKULAYA CABULULAMI’

17. Nkaambo nzi ncotweelede kulumba lulayo ndotupegwa?

17 Bbaibbele lyaamba kuti: “Kunyina lulayo lukkomanisya nolupegwa, pele lulausisya; nokuba boobo kuzwa waawo luzyala mucelo waluumuno abululami kuli baabo ibakayiisyigwa andulo.” (Heb. 12:11) Banakristo banji ibapati balazumina kuti lulayo ndobakapegwa kuzwa kubazyali babo Bakamboni lwakabagwasya. Alimwi kutambula lulayo kuzwa kuli Jehova lupegwa abaalu Banakristo, kutupa kuzumanana kweenda munzila iitola kubuumi.—Tus. 4:13.

18, 19. (a) Nkaambo nzi lulayo lujanika mulugwalo lwa Tusimpi 18:13 ncoluyandika kapati “mukulaya cabululami”? (b) Ncinzi cicitika kanji-kanji ikuti baalu batondezya kubomba moyo alimwi aluyando ciindi nobabandika asikubisya?

18 Kupa lulayo lugwasya ncintu ceelede kuyiigwa buya. Jehova wakaambila Banakristo kuti beelede kupa lulayo “cabululami.” (2 Ti. 3:16) Aboobo, tweelede kusololelwa anjiisyo zyamu Bbaibbele. Njiisyo imwi iili boobu njiyeeyo iijanika mulugwalo lwa Tusimpi 18:13, lwaamba kuti: “Na muntu wavuwa katana kumvwa, mbufubafuba bwakwe ansoni.” Aboobo, ciindi baalu nobayandika kubandika amuntu umwi iwacita cibi cipati, beelede kwaavwuntauzya kabotu-kabotu makani aayo kutegwa bazyibe masimpe. (Dt. 13:14) Lelikke kuti bacita oobo nobakonzya kupa lulayo “cabululami.”

19 Kuyungizya waawo, Ijwi lya Leza lilailila baalu Banakristo kululamika bamwi “camoyo mubombe.” (Amubale 2 Timoteyo 2:24-26.) Masimpe, muntu ulakonzya kuleta masampu kuzyina lya Jehova alimwi akupenzya bantu batajisi mulandu. Nokuba boobo, mwaalu uunyema ciindi napa lulayo kumuntu uuli boobu takonzyi kumugwasya. Pele ciindi baalu nobaiya ‘luzyalo lwa-Leza,’ balakonzya kugwasya muntu wacita cibi kuti aempwe.—Lom. 2:4.

20. Ninjiisyo nzi bazyali nzyobeelede kubelesya ciindi nobalaya bana babo?

20 Nobakomezya bana babo “mululayo lwa Jehova akubayiisya kutobela mizeezo yakwe,” bazyali beelede kubelesya njiisyo zyamu Bbaibbele. (Ef. 6:4) Usyi teelede kusubula mwanaakwe musankwa akaambo kamakani ngaamvwa kulubazu lomwe buyo kujatikizya ncaacita mwana ooyo. Alimwi bukali tabujisi busena mumukwasyi wa Banakristo. “Jehova uli alubomba kapati aluse,” aboobo aabo bajisi mukuli wakupa lulayo kubana beelede kusola kutondezya bube oobu bwaluyando.—Jak. 5:11.

CIPEGO CITALIBOTELI NCAATUPA JEHOVA

21, 22. Majwi nzi aajanika mulugwalo lwa Intembauzyo 119:97-104 aapandulula mbomulimvwa kujatikizya Ijwi lya Jehova?

21 Kaindi mwaalumi umwi uuyoowa Leza wakayubununa kaambo kakali kumupa kuyanda milawo ya Jehova. (Amubale Intembauzyo 119:97-104.) Kwiinda mukuwiiya mulawo, wakaba abusongo, bupampu alimwi akumvwisya. Kubelesya lulayo lwamulawo kwakamugwasya kutantamuka nzila zyalo zyaleta mapenzi kuli bamwi. Kulinguwe, kwiiya Magwalo cakali kukkomanisya alimwi cakali kumupa kukkutila. Wakalikanzide kumvwida Leza uujisi malailile aalo aakamugwasya kapati mubuumi bwakwe.

22 Sena mulalibikkila maano Bbaibbele? Kwiinda mukulibelesya, mulakonzya kuyumya lusyomo lwanu lwakuti Leza uyakuzuzikizya makanze aakwe. Lulayo lwandilyo ilwakasololelwa amuuya uusalala lulakonzya kumukwabilila kuzyintu ziboola akaambo kacibi. Alimwi kwiinda mukulupandulula kabotu-kabotu, mulakonzya kugwasya bamwi kuti beende munzila yakubuumi alimwi akuzumanana munzila eeyo. Atube amakanze aakubelesya Bbaibbele cakumaninina notubelekela Leza wesu musongo alimwi siluyando, Jehova.

[Bupanduluzi buyungizidwe]

^ munc. 1 Amubone bbuku lyakuti Bakamantene Kucita Kuyanda kwa Jehova, peeji 79.

^ munc. 7 Ciindi naakali kuyiisya, kanji-kanji Jesu wakali kubuzya bamwi kuti: “Ino muyeeya buti?” Kumane wakali kulindila bwiinguzi.—Mt. 18:12; 21:28; 22:42.

^ munc. 10 Magwalo ngaakalemba Paulo alijisi makani manji aakulwaizya kulwana zisusi zibi. (Lom. 6:12; Gal. 5:16-18) Cileelela kwaamba kuti walo mwini wakalubelesya lulayo ndwaakali kupa bamwi.—Lom. 2:21.

[Mibuzyo yaciiyo]