Skip to content

Skip to table of contents

‘Amupakamane Kujatikizya Mipailo’

‘Amupakamane Kujatikizya Mipailo’

‘Amupakamane Kujatikizya Mipailo’

“Amulibatamike akupakamana kujatikizya mipailo.”—1 PE. 4:7.

INO INGA MWAINGULA BUTI?

Misyobo nzi yamipailo nywebo kumugama njomweelede kupaila lyoonse?

Nkaambo nzi Banakristo bakasimpe ncobeelede kuzumanana kupaila?

Mbaani bagwasyigwa ciindi nomupailila bamwi?

1, 2. (a) Nkaambo nzi ncociyandika kapati “kupakamana kujatikizya mipailo”? (b) Mibuzyo nzi iiyandika kapati njotweelede kulibuzya kutegwa tulilingule?

MUNTU umwi iwakali kubeleka masiku wakaamba kuti: “Ciindi cikatazya kapati kuzumanana kupakamana masiku, nciceeco nokuyanda kuca.” Cakutadooneka, aabo ibeelede kuzumanana kupakamana busiku boonse balaazumina majwi aaya. Banakristo bamazuba aano abalo bajisi buyumuyumu bukozyenye nkaambo bweende bwazyintu bubyaabi bwa Saatani buli mumudima ncobeni lino kwiinda kaindi. (Lom. 13:12) Eelo kaka inga kwaba kulibikka muntenda koona muwoola lino lyakumamanino! Cilayandika kapati ‘kulibatamika’ akutobela lulayo lwamu Magwalo ilwaamba zya “kupakamana kujatikizya mipailo.”—1 Pe. 4:7.

2 Akaambo kaciindi ecino ncotupona, ncabusongo kulibuzya kuti: ‘Sena ndilipakamene mumakani aakupaila? Sena ndilapaila misyobo yoonse yamipailo, alimwi sena ndilazumanana kupaila? Sena ndilijisi cilengwa cakupailila bamwi, naa mipailo yangu bunji bwaziindi ibikkilizya buyo zyintu nzyondipengede anzyondiyanda? Mbuti mupailo uujatikizya lufwutuko lwangu mbouyandika?’

AMUZUMANANE KUPAILA MISYOBO YOONSE YAMIPAILO

3. Misyobo nzi imwi yamipailo njotukonzya kupaila?

3 Mulugwalo lwakwe kubana Efeso, mwaapostolo Paulo wakaamba makani aajatikizya “misyobo yoonse yamipailo.” (Ef. 6:18) Mumipailo yesu, tulakonzya kuti ziindi zinji tulomba Jehova kuti atugwasye akutupa zyintu nzyotupengede alimwi akuti tucikonzye kulwana buyumuyumu. ‘Sikuswiilila mipailo’ calubomba ulakumvwa kulomba kwesu. (Int. 65:2) Nokuba boobo, tweelede kusoleka kubikkila maano akumisyobo iimbi yamipailo. Eeyi ibikkilizya mipailo yantembauzyo, yakulumba, ayakukombelezya.

4. Nkaambo nzi ncociyandika kuti ziindi zinji katumutembaula Jehova mumipailo yesu?

4 Kuli twaambo tunji ncokuyandika kuti mipailo yesu kuli Jehova kaibikkilizya amajwi aantembauzyo. Mucikozyanyo, tulakulwaizyigwa kumutembaula ciindi notubona “milimo yakwe mipati” alimwi “abupati bwakwe buyoosya.” (Amubale Intembauzyo 150:1-6.) Mutupango toonse tuli cisambomwe twa Intembauzyo 150, tulakulwaizyigwa ziindi zili 13 kutembaula Jehova! Cabulemu kuli Leza, mulembi umwi wantembauzyo wakaimba kuti: “Ndakutembaula ziindi zili musanu azibili abuzuba, nkaambo kambeta zyako ziluleme.” (Int. 119:164) Jehova ncobeni weelede kutembaulwa. Aboobo, tweelede kumutembaula mumipailo yesu “ziindi zili musanu azibili abuzuba,” nkokuti tweelede kucita oobo ziindi zinji.

5. Mbuti kulumba mumupailo mbokukonzya kutukwabilila?

5 Musyobo umbi wamupailo uuyandika kapati ngwakulumba. Paulo wakakulwaizya Banakristo ibakali mumunzi wa Filipi kuti: “Mutalibiliki acintu niciba comwe, pele muzyintu zyoonse, kwiinda mumupailo akukombelezya antoomwe akulumba, amumuzyibye Leza nzyomukumbila.” (Flp. 4:6) Kutondezya kulumba kwesu kuzwa ansi aamoyo kuli Jehova kulakwabilila. Kwaambisya mazuba aano mbwaanga tupona mumazuba aamamanino mwalo bantu ‘mobatalumbi.’ (2 Ti. 3:1, 2) Nyika izwide muuya wakutalumba. Ikuti tiitwacenjela, andiswe muuya wakutalumba ulakonzya kutujatikizya. Kutondezya kulumba kwesu kuli Leza mumupailo kupa kuti tukkutile alimwi kulatugwasya kutegwa tutabi ‘basikuŋuŋuna abasikutongooka kujatikizya bukkale bwesu.’ (Jud. 16) Kuyungizya waawo, ciindi basilutwe bamikwasyi nobatondezya kulumba kwabo mumipailo, bakulwaizya bamakaintu babo abana babo kuba amuuya wakulumba.

6, 7. Ino kukombelezya mumupailo caamba nzi, alimwi makani nzi ngotukonzya kukombelezya Jehova?

6 Mupailo wakukombelezya, mupailo wakusinizya uutondezya mbwalimvwa muntu. Makani nzi ngotukonzya kukombelezya Jehova? Tulakonzya kucita oobo ciindi notupenzyegwa naa ciindi notucisidwe kapati. Muziindi zili boobo, mipailo yesu yakulomba lugwasyo kuli Leza iba yeeyo yakukombelezya. Sena eezyi nzyeziindi zilikke nzyotweelede kukombelezya Jehova?

7 Amubone mupailo wa Jesu wacikozyanyo, alimwi amubone ncaakaamba kujatikizya zyina lya Leza, Bwami bwakwe, alimwi akuyanda kwakwe. (Amubale Matayo 6:9, 10.) Nyika eeyi ili mububi ncobeni, alimwi mfwulumende zyabantu zilaalilwa kujanina balelwa banzizyo nozyiba zyintu ziyandika kapati. Aboobo, cilayandika kapati kupailila zyina lya Taateesu wakujulu kuti lisalazyigwe alimwi kuti Bwami bwakwe bugwisye bweendelezi bwanyika ya Saatani. Alimwi, ecino nceciindi cakukombelezya Jehova kuti kuyanda kwakwe kucitwe ano anyika mbubwenya mbuli kujulu. Aboobo, atuzumanane kupakamana, lyoonse katulibambilide kupaila misyobo yoonse yamipailo.

‘AMUZUMANANE KUPAILA’

8, 9. Nkaambo nzi ncotuteelede kumubeteka Petro abaapostolo bamwi akaambo kakuti bakoona mumuunda wa Getesemane?

8 Nokuba kuti mwaapostolo Petro wakakulwaizya Banakristo “kupakamana kujatikizya mipailo,” walo ciindi cimwi wakaalilwa kucita oobo. Wakali umwi wabasikwiiya ibakoona ciindi Jesu naakali kupaila mumuunda wa Getesemane. Nociba ciindi Jesu naakamana kubaambila kuti ‘balinde akuzumanana kupaila,’ tiibakacita oobo pe.—Amubale Matayo 26:40-45.

9 Muciindi cakufwambaana kubeteka Petro abaapostolo bamwi akaambo kakwaalilwa kupakamana, tweelede kuyeeya kuti bantu aaba bakalikatede kapati akaambo kazyintu nzyobakacita buzuba oobo. Bakabamba busena bwakucitila Pobwe Lyakwiindilila alimwi buzuba mbubwenya oobo kumazuba bakasekelela pobwe eelyo. Kumane Jesu wakatalisya Mulalilo wa Mwami, kupa citondezyo mbuli mbowakali kuyakucitwa kumbele ciindi ca Ciibalusyo calufwu lwakwe. (1 Ko. 11:23-25) “Mpoonya nobakamana kwiimba nyimbo zyakutembaula Leza, bakaunka ku Cilundu ca Maolifa,” bakeenda musinzo uuli mboubede mutuzila tusyoonto-syoonto twamu Jerusalemu. (Mt. 26:30, 36) Aciindi eeci kweelede kuti akali akati kamasiku. Ikuti andiswe notwakali mumuunda wa Getesemane busiku obuya, ambweni andiswe notwakoona. Muciindi cakubanyemena baapostolo ibakakatede, Jesu calubomba wakaamba kuti: “Moyo . . . ulapya pele mubili unyina nguzu.”

10, 11. (a) Nciiyo nzi ncaakaiya Petro kuzyintu zyakamucitikila mumuunda wa Getesemane? (b) Mbuti mbotujatikizyigwa azyintu zyakamucitikila Petro?

10 Zyintu zyakamucitikila Petro mumuunda wa Getesemane zyakamugwasya. Wakaiya mbociyandika kupakamana. Kazitanacitika eezyi, Jesu wakaambide kuti “nywebo nyoonse mulalebwa masiku aano akaambo kandime.” Petro naakamvwa majwi aayo wakati: “Nokuba kuti boonse aaba balebwa akaambo kanduwe, mebo tandikoolebwa pe!” Jesu wakaingula akwaamba kuti Petro wakali kuyakumukaka ziindi zyotatwe. Cakusinizya, Petro wakaingula kuti: “Nokuba kuti caamba kufwida antoomwe anduwe, kunyina nenditiikukake pe.” (Mt. 26:31-35) Nokuba boobo, Petro wakalebwa mbubwenya mbuli bwakaambide Jesu. Akaambo kakukaka Jesu, Petro ‘wakalila kapati.’—Lk. 22:60-62.

11 Cakutadooneka, Petro wakaiya ciiyo kuzyintu zyakamucitikila alimwi wakakalwana kampenda kakwe kakulisyoma. Kweelede kuti mupailo wakamugwasya Petro mumbazu eeyi. Cikkomanisya ncakuti lulayo ilwaamba “kupakamana kujatikizya mipailo” luzwa kuli Petro. Sena tulalutobela lulayo oolu lwakasololelwa amuuya? Kuyungizya waawo, sena ‘tulazumanana kupaila’ kutondezya kuti tulamusyoma Jehova? (Int. 85:8) Alimwi tweelede kulubikkila maano lulayo lwamwaapostolo Paulo lwakuti: “Ooyo uuyeeya kuti wiimvwi kabotu acenjele kutegwa atawi.”—1 Ko. 10:12.

MIPAILO YA NEHEMIYA YAKAINGULWA

12. Nkaambo nzi Nehemiya ncali cikozyanyo cibotu kulindiswe?

12 Amubone cikozyanyo ca Nehemiya walo iwakali sikukutaukila Mwami Aritasasta waku Persia mumwaanda wamyaka wasanu B.C.E. Nehemiya ncikozyanyo cibotu camuntu iwakali kupaila lyoonse. Kwamazuba aali mbwaabede, ‘wakazumanana kuliimya kulya akukomba kubusyu bwa Leza’ akaambo kakupenzyegwa kwaba Juda mu Jerusalemu. (Neh. 1:4) Ciindi Aritasasta naakamubuzya kaambo busyu ncobwakali kulibonya kuusa, ‘mpoonya aawo Nehemiya wakakombela Leza wakujulu.’ (Neh. 2:2-4) Ino ncinzi cakacitika? Jehova wakaingula mipailo yakwe alimwi wakeendelezya zyintu munzila yakapa kuti bantu bakwe bagwasyigwe. (Neh. 2:5, 6) Eelo kaka kweelede kuti lusyomo lwa Nehemiya lwakayumizyigwa!

13, 14. Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa lusyomo lwesu kaluli luyumu alimwi akuti Saatani atatutyompyi?

13 Kuzumanana kupaila mbuli mbwaakacita Nehemiya kutugwasya kuzumanana kuba alusyomo luyumu. Saatani takwe luse pe, alimwi ziindi zinji ulatulwana ciindi naabona kuti tatukwe nguzu. Mucikozyanyo, ikuti twaciswa naa twapenga mumizeezo, tulakonzya kutalika kulimvwa kuti ciindi ncotubeleka mumulimo wamumuunda ncisyoonto kapati cakuti Leza tacikkomanini pe. Bamwi balakonzya kupenga mumizeezo, andiza akaambo kazyintu zibi izyakacitika kaindi. Saatani ulakonzya kutupa kuti tulimvwe kubula mulimo. Zilwanyo zyakwe zibambilidwe kunyonganya mbotulimvwa calo cikonzya kupa kuti lusyomo lwesu luceye. Nokuba boobo, kwiinda ‘mukupakamana kujatikizya mipailo,’ lusyomo lwesu lulakonzya kuzumanana kuyuma. Inzya, ‘ntobo mpati yalusyomo iyootupa kucikonzya kuzima mivwi yoonse iiyaka iifwuswa amubi.’—Ef. 6:16.

14 Ikuti ‘katupakamene kujatikizya mipailo,’ tatukacegwi, aboobo tuyakuzumanana kulwana masunko aakonzya kuboola cakutayeeyela. Ikuti twasikilwa masunko amasukusyo, atuyeeye cikozyanyo ca Nehemiya alimwi akufwambaana kupaila kuli Leza. Inga twacikonzya kuzwidilila kulwana masunko akuzumanana kuliyumya lilikke buyo kuti twagwasyigwa a Jehova.

AMUBAPAILILE BAMWI

15. Mibuzyo nzi njotweelede kulibuzya caboola kukupailila bamwi?

15 Jesu wakapaila mupailo wakukombelezya kutegwa lusyomo lwa Petro lutamani. (Lk. 22:32) Epafra, Munakristo uusyomeka wamumwaanda wamyaka wakusaanguna wakamwiiya Jesu munzila eeyi alimwi lyoonse wakali kulitakata mumipailo yakwe kujatikizya Banakristonyina ku Kolose. Paulo wakabalembela kuti: “Ulalitakata lyoonse mumipailo yakwe kujatikizya ndinywe, kutegwa kumamanino mukaime kamuzulide alimwi kamusinizyide cakumaninina muzyintu zyoonse ziyanda Leza.” (Kol. 4:12) Tweelede kulibuzya kuti: ‘Sena ndilalitakata kupailila bakwesu nyika yoonse mbwiizulwa? Sena bunji bwaziindi ndilababikkilizya mumipailo basyomima ibapenga akaambo kantenda zilicitikila? Ndilili nondakabapailila aabo ibajisi mikuli milemu mumbunga ya Jehova? Sena kuli bakwesu bamumbungano ibajisi buyumuyumu mbondakapailila caino-ino?’

16. Sena mipailo yesu njotupailila bamwi ilayandika? Amupandulule.

16 Mipailo njotupaila kuli Jehova Leza kujatikizya bamwi ilakonzya kubagwasya kapati. (Amubale 2 Bakolinto 1:11.) Nokuba kuti Jehova tasungilizyigwi kucita zyintu akaambo kakuti bakombi bakwe banji balomba cintu cimwi cakwiinduluka-induluka, ulaimvwa mipailo yabo yoonse alimwi ulakulanganya kulomba kwabo ciindi naingula mipailo yabo. Aboobo, tweelede kucibikkila maano coolwe cesu alimwi amukuli wakupailila bamwi. Mbuli Epafra, tweelede kutondezya luyando lwesu luzwa ansi aamoyo kubakwesu abacizyi Banakristo kwiinda mukulitakata mumupailo akubapailila. Kucita oobo kuyakutuletela lukkomano, mbwaanga “kupa kulakkomanisya kapati kwiinda kutambula.”—Mil. 20:35.

‘LUFWUTUKO LWESU LULI AFWAAFWI’

17, 18. Mbuti “kupakamana kujatikizya mipailo” mbokukonzya kutugwasya?

17 Katanaamba majwi aakuti “busiku bwaumbuluka; buyanda kuca,” Paulo wakalemba kuti: “Mulicizyi mbocibede ciindi ncotupona. Mulizyi kuti nciindi cakuti musinsimuke kuŋonzi, mbwaanga lufwutuko lwesu lino luli afwaafwi kapati kwiinda leelyo notwakaba basyomi.” (Lom. 13:11, 12) Nyika mpya njaakasyomezya Leza ilaafwaafwi, alwalo lufwutuko lwesu lulaafwaafwi kapati kwiinda mbotuyeeya. Tatweelede koona kumuuya, alimwi tatweelede kulekela nyika eeyi kutumanina ciindi cesu cakubandika a Jehova tolikke mumupailo. Muciindi caboobo, ‘atupakamane kujatikizya mipailo.’ Kucita boobo kuyakutugwasya kuba ‘abukkale busalala alimwi akucita milimo yakubelekela Leza cakulyaaba’ ciindi notulindila buzuba bwa Jehova. (2 Pe. 3:11, 12) Bukkale bwesu buyakuyubununa naa tulipakamene kumuuya alimwi naa tulasyoma kuti mamanino aabweende oobu bwazyintu bubyaabi alaafwaafwi. Aboobo, ‘atupaile cakutaleka.’ (1 Te. 5:17) Alimwi atumwiiye Jesu kwiinda mukujana ciindi cakuba tolikke utegwa tupaile. Ikuti katutola ciindi cilamfwu notupaila katuli tolikke, tuyakuswena kapati kulinguwe. (Jak. 4:7, 8) Eeco ciyakuba cilongezyo ncobeni!

18 Magwalo aamba kuti: “Naakali kupona anyika Kilisito wakapaila mipailo yakukombelezya akulomba kuli Yooyo wakali kukonzya kumufwutula kulufwu, kacita boobo cakulila kapati akuzwa misozi, eelyo wakamvwugwa nkaambo wakali kuyoowa Leza.” (Heb. 5:7) Jesu wakali kukombelezya akulomba alimwi wakazumanana kusyomeka kuli Leza kusikila kumamanino aabuumi bwakwe bwaanyika. Akaambo kaceeco, Jehova wakamufwutula Mwanaakwe uuyandwa kuzwa kulufwu akumupa buumi butafwi kujulu. Andiswe tulakonzya kusyomeka kuli Taateesu wakujulu nokuba kuti twasikilwa masunko aali buti kumbele. Inzya, tulakonzya kutambula cipego cabuumi butamani kufwumbwa buyo kuti twazumanana “kupakamana kujatikizya mipailo.”

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 5]

Nokuba kuti Petro wakalebwa, wakaiya “kupakamana kujatikizya mipailo” (Amubone muncali 10 a 11)

[Zifwanikiso izili apeeji 6]

“Kupakamana kujatikizya mipailo” kutugwasya kulwana buyumuyumu busiyene-siyene (Amubone muncali 13 a 14)