Skip to content

Skip to table of contents

Jehova Mbwaswena Kulindiswe

Jehova Mbwaswena Kulindiswe

“Amuswene kuli Leza, eelyo awalo uyooswena kulindinywe.”—JAK. 4:8.

1. Nduyandisisyo nzi ndobajisi bantu, alimwi nguni uukonzya kuzulizya luyandisisyo oolo?

BANTU balijisi luyandisisyo lwakuba aacilongwe abantunyina. Bantu “balaba balongwe ikuti bayandana kapati alimwi akuti bazyibana kabotu.” Kanji-kanji zilongwe nzyotujisi abanamukwasyi abalongwe batuyanda, ibatubikkila maano, alimwi ibatumvwisya inga nziyumu. Nokuba boobo, Muntu ngotuyandika kuba aacilongwe ciyumu anguwe kwiinda zilongwe zyoonse, Mulengi wesu Mupati.—Muk. 12:1.

2. Ncinzi Jehova ncatusyomezya, pele nkaambo nzi bantu banji tabacisyomi cisyomezyo eeco?

2 Jehova, mu Jwi lyakwe utukulwaizya kuti ‘tuswene’ kulinguwe, alimwi utusyomezya kuti ikuti twacita oobo, awalo “uyooswena” kulindiswe. (Jak. 4:8) Eelo kaka kaambo aaka kalakulwaizya ncobeni! Nokuba boobo, bantu banji bayeeya kuti kusyoma kuti Leza uyanda kuti tuswene kulinguwe nkulisowela buyo ciindi; balimvwa kuti tabeeleli kuswena kulinguwe naa kuti uli kulamfwu kapati cakuti tabakonzyi kumusikila. Sena ncobeni cilakonzyeka kuswena kuli Jehova?

3. Nkaambo nzi kamasimpe nkotweelede kuzyiba kujatikizya Jehova?

3 Masimpe ngakuti Jehova “tali kulamfwu kuli umwi aumwi” uuyanda  kumujana; cilakonzyeka kumuzyiba. (Amubale Milimo 17:26, 27; Intembauzyo 145:18.) Leza uyanda kuti bantu batalondokede abalo baswene kulinguwe, alimwi ulilibambilide alimwi ulayandisya kubatambula kutegwa babe balongwe bakwe. (Is. 41:8; 55:6) Kwiinda muzintu zyakamucitikila, sintembauzyo wakali kukonzya kwaamba kuti: “Webo ooswiilila zikombyo, bantu boonse bayoosika kulinduwe. Uli acoolwe muntu ngosala, ngoswenya kulinduwe.” (Int. 65:2, 4) Cibalo icaamba kujatikizya Mwami Asa wamu Juda ncikozyanyo icitondezya muntu iwakaswena kuli Leza, alimwi cilatondezya mbwaakacita Jehova. *

AMWIIYE KUCIKOZYANYO CAKAINDI

4. Ncikozyanyo nzi Mwami Asa ncaakabapa bantu bamu Juda?

4 Mwami Asa wakatondezya busungu bulombozyeka kubukombi busalala, wakalesya buvwuule ibwakali kucitwa kutempele alimwi akukomba mituni kwalo ikwakavwulide kapati mucisi. (1 Bam. 15:9-13) Kajisi manjezyeezya aasalala, wakakulwaizya bantu kuti “bayandaule Jehova Leza wabamawisi akubamba mulao amilazyo.” Jehova wakabulongezya bulelo bwa Asa aluumuno lunji mumyaka yakusaanguna iili kkumi yabulelo bwakwe. Ino Asa wakaamba kuti luumuno lwakazwa kuli? Wakaambila bantu kuti: “Nyika icili yesu, nkaambo twayandaula Jehova Leza wesu. Twamuyandaula, lino watupa luumuno kumabazu oonse.” (2 Mak. 14:1-7) Amubone cakatobela.

5. Mbukkale nzi ibwakasunka lusyomo lwa Asa muli Leza, alimwi ncinzi cakacitika?

5 Amweezyeezye kuti muli mubukkale bwa Asa. Zera muna Etiopiya waboola kulwana Juda kajisi baalumi bali 1,000,000 alimwi ankalaki zili 300. (2 Mak. 14:8-10) Ino inga mwacita buti mwabona nkamu yabasikalumba banji boobu kababoola kunjila mumunzi wanu? Basikalumamba banu basika buyo ku 580,000! Sikalumamba omwe weelede kulwana basikalumamba bobilo, mpoonya mwatalika kulibuzya kuti nkaambo nzi Leza ncakonzya kuzumizya cintu cili boobu kucitika? Kutegwa mulwane penzi eeli, sena inga mwasola kucita zintu kweelana abusongo bwanu? Ncaakacita Asa citondezya mbocakali ciyumu cilongwe cakwe alimwi ambwaakali kumusyoma Jehova. Cakutainda mumbali wakaamba kuti: “O Jehova, taakwe umbi uuli mbuli nduwe uukonzya kuvuna bakompeme kumaanza aabasinguzu. Kotugwasya, O Jehova Leza wesu, nkaambo tulasyoma nduwe, alimwi muzina lyako tweza kuzoolwisya bantu aba banji loko. O Jehova, nduwe Leza wesu. Bantu baansi ano batakusampauli.” Ino Leza wakacita buti kukulomba kwa Asa ikwakazwa ansi aamoyo? “Jehova wakauma ba-Kusi.” Kunyina sikalumamba naba omwe iwakafwutuka nkondo eeyo!—2 Mak. 14:11-13.

6. Ncinzi ncotweelede kwiiya kucikozyanyo ca Asa?

6 Ncinzi cakamugwasya Asa kusyoma cakumaninina mubusolozi alimwi amulukwabililo lwa Leza? Bbaibbele lyaamba kuti “Asa wakacita ziluleme mumeso aa-Jehova” alimwi “moyo wa-Asa kuululeme kumeso aa-Jehova.” (1 Bam. 15:11, 14) Andiswe tweelede kubelekela Leza camoyo woonse. Cilayandika kapati kucita oobo ikuti katuyanda kuba acilongwe anguwe lino alimwi akumbele. Eelo kaka tulamulumba Jehova akaambo kakuti wabweza ntaamu yakutukwelela kulinguwe alimwi akutugwasya kuzumanana kuba aacilongwe anguwe! Amubone nzila zyobilo Leza mbwaatukwelela kulinguwe.

JEHOVA WATUKWELA KULINGUWE KWIINDA MUCINUNUZYO

7. (a) Ncinzi Jehova ncaacita kutegwa atukwelele kulinguwe? (b) Ninzila nzi iinda zyoonse mwalo Leza mwatukwelela kulinguwe?

7 Jehova wakatondezya mbwabayanda bantu kwiinda mukulenga nyika yesu mbotu.  Ucizumanana kututondezya mbwatuyanda kwiinda muzintu zipa kuti katuli abuumi. (Mil. 17:28; Ciy. 4:11) Kwiinda zyoonse, Jehova ulabikkila maano kutupa zintu zyakumuuya nzyotuyandika. (Lk. 12:42) Alimwi utusyomezya kuti, walo mwini kumugama ulaswiilila ciindi notupaila kulinguwe. (1 Jo. 5:14) Nokuba boobo, nzila iinda zyoonse mwalo Leza mwatukwelela kulinguwe alimwi ambotuswena kulinguwe nkwiinda muluyando ndwatondezya kulindiswe mucinunuzyo. (Amubale 1 Johane 4:9, 10, 19.) Jehova wakatuma “Mwanaakwe simuzyalwaalikke” anyika kutegwa tunununwe kuzwa kucibi alufwu.—Joh. 3:16.

8, 9. Ino Jesu ujisi mulimo nzi mumakanze aa Jehova?

8 Jehova wapa kuti abalo bantu ibakafwa kacitanapegwa cinunuzyo ca Kristo bakonzye kugwasyigwa ancico. Kuzwa ciindi Jehova naakasinsima kujatikizya Mufwutuli wabantu, cakali mbuli kuti cinunuzyo capegwa kale aciindi eeco, nkaambo wakalizyi kuti takonzyi kwaalilwa kuzuzikizya kuyanda kwakwe. (Matl. 3:15) Nokwakainda myaanda yamyaka, mwaapostolo Paulo wakatondezya kulumba kuli Leza akaambo ‘kakwaangununa bantu acinunuzyo ca Kilisito Jesu.’ Paulo wakayungizya kwaamba kuti: “Leza wakali kukkazyika moyo akulekelela zibi zyakacitika kaindi.” (Lom. 3:21-26) Eelo kaka Jesu ubeleka mulimo uuyandika kapati wakutukwelela kuli Leza!

9 Nkwiinda buyo muli Jesu bantu babombe mobakonzya kumuzyiba Jehova alimwi akukkomana kuba aacilongwe ciyumu anguwe. Mbuti magwalo mbwaakankaizya kaambo aaka kamasimpe? Paulo wakalemba kuti: “Leza watutondezya luyando lwakwe mwini mukuti notwakacili basizibi, Kilisito wakatufwida.” (Lom. 5:6-8) Cinunuzyo ca Jesu cakapegwa ikutali kuti tuleelela kupegwa pele akaambo kakuti ulatuyanda. Jesu wakaamba kuti: “Kunyina muntu uukonzya kuboola kulindime ccita kuti wakwelwa a Taata wakandituma.” Alimwi aciindi cimbi wakaamba kuti: “Kunyina uuboola kuli Taata ccita kuti wainda mulindime.” (Joh. 6:44; 14:6) Kwiinda mumuuya wakwe uusalala, Jehova ulatukwela kulinguwe kwiinda muli Jesu alimwi akutugwasya kuzumanana kukkala muluyando lwakwe katujisi bulangizi bwakuba abuumi butamani. (Amubale Juda 20, 21.) Amubone alimwi nzila imwi Jehova njabelesya kutukwelela kulinguwe.

JEHOVA UTUKWELELA KULINGUWE KWIINDA MU JWI LYAKWE BBAIBBELE

10. Ncinzi Bbaibbele ncolituyiisya calo citugwasya kuswena kuli Leza?

10 Mumincali yainda mucibalo eeci, kuli magwalo aazubuludwe naa aatazubuludwe kuzwa mumabbuku aamu Bbaibbele aindene-indene aali 14. Ikuti Bbaibbele nolyataliko, mbuti mbotwali kukonzya kuzyiba kuti tulakonzya kuswena ku Mulengi wesu? Mbuti mbotwali kukonzya kwiiya kujatikizya cinunuzyo alimwi akukwelwa kwesu a Jehova kwiinda muli Jesu? Kwiinda mumuuya wakwe uusalala, Jehova wakasololela kuti Bbaibbele lilembwe, lyalo iliyubununa bube bwakwe bubotu alimwi amakanze aakwe mapati. Mucikozyanyo, mulugwalo lwa Kulonga 34:6, 7, Jehova wakalipandulula kuli Musa kuti ngu “Leza siluzyalo asibuuya uutafwambi kukalala, uuzwide luse alusyomo, uufwida bantu bali zyuulu luzyalo, uujatila milandu andeyo azibi.” Ino nguni uutakonzyi kuswena afwaafwi amuntu uuli boobu? Jehova ulizyi kuti ciindi notwiiya zinji kujatikizya nguwe mu Bbaibbele, ulaba mwini-mwini kulindiswe alimwi tuyakulimvwa kuba balongwe bakwe.

11. Nkaambo nzi ncotweelede kusolekesya kwiiya bube alimwi anzila zya Leza? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

11 Ikupandulula kujatikizya mbotukonzya kuba balongwe ba Leza, majwi aantalisyo aabbuku lya Amubaa Cilongwe a Jehova aamba kuti: “Mucilongwe cimwi acimwi ncotupangana, icaanzyo cacilongwe eeco ciyaamaa kuzyiba muntu ngotupangana anguwe, ikulombozya alimwi akububikkila maanu bube bwakwe bulibedelede.  Aboobo, ibube bwa Leza alimwi ambwazyeendelezya zintu mbubwenya mbobutondezyegwa mu Bbaibbele, mmakani aayandika kapati ngotweelede kwiiya.” Eelo kaka tulalumba akaambo kakuti Jehova wakapa kuti Ijwi lyakwe lilembwe munzila njotukonzya kulimvwa swebo tobantu!

12. Nkaambo nzi Jehova ncaakabelesyela bantu kulemba Bbaibbele?

12 Jehova wakali kukonzya kubelesya bangelo kulemba Magwalo. Alimwi buya, balatubikkila maano alimwi amilimo njotucita. (1 Pe. 1:12) Tacidoonekwi buya kuti bangelo bakali kukonzya kulemba mulumbe wa Leza kubantu. Pele sena zintu nobakazibona munzila njobazibona bantu? Sena nobakacikonzya kumvwisya zintu nzyotuyandika, kulezya kwesu, alimwi azintu nzyotuyandisya? Peepe, Jehova wakalizyi mpobakali kugolela kujatikizya makani aaya. Kwiinda mukubelesya bantu kulemba Bbaibbele, Jehova wakapa kuti libe bbuku ligwasya bantu. Tulakonzya kumvwisya mbobakali kuyeeya akulimvwa basikulemba Bbaibbele abantu bambi baambidwe mu Magwalo. Tulakonzya kweetela kujatikizya kutyompwa kwabo, kudooneka, kuyoowa, alimwi akutalondoka kwabo akukkomana azintu izyakali kubakkomanisya alimwi akuzwidilila kwabo. Mbubwenya mbuli musinsimi Eliya, boonse basikulemba Bbaibbele bakali “kulimvwa mbubonya mbotulimvwa aswebo.”—Jak. 5:17.

Mbuti nzila Jehova njaakacita zintu a Jona alimwi a Petro mboimupa kuswena kulinguwe? (Amubone muncali 13 a 15)

13. Mbuti mupailo wa Jona mboumusika amoyo?

13 Mucikozyanyo, amubone naa mungelo wakali kukonzya kwaamba mbwaakalimvwa musinsimi Jona ciindi naakatija mulimo ngwaakapedwe a Leza. Eelo kaka cakabota kapati mukuti Jehova wakabelesya Jona lwakwe mwini kulemba makani aajatikizya nguwe, kubikkilizya amupailo wakwe ngwaakapaila kuli Leza kuzwa ansi aamoyo ciindi naakali mwida lyanswi mulwizi! Jona wakaamba kuti: “Moyo wangu niwakawizuka, ndakaibulukwa Jehova.”—Jon. 1:3, 10; 2:1-9.

14. Nkaambo nzi ncomukonzya kucimvwisya ncaakalemba Isaya kujatikizya lwakwe mwini?

 14 Amubone alimwi Jehova ncaakaambila Isaya kuti alembe kujatikizya lwakwe mwini. Ciindi naakabona cilengaano cabulemu bwa Leza, musinsimi wakakulwaizyigwa kulemba kujatikizya mbwaakali sizibi, wakaamba kuti: “Maawe mebo! Ndanyonyooka! Nkaambo ndi muntu uusofweede kumilomo, alimwi ndikede akati kabantu basofweede kumilomo, lino meso aangu alibwene Mwami Jehova wamakamu.” (Is. 6:5) Sena kuli mungelo iwakali kukonzya kwaamba majwi aali boobu? Pele Isaya wakali kukonzya, alimwi tulakonzya kumvwisya mbwaakalimvwa.

15, 16. (a) Nkaambo nzi ncotukonzya kumvwisya bantuma mbobalimvwa? Amupe cikozyanyo. (b) Ncinzi ciyakutugwasya kuswena kapati kuli Jehova?

15 Sena bangelo bakali kukonzya kwaamba kuti “nsielede” kweelana ambwaakaamba Jakobo naa kwaamba kuti “ndimuntu sizibi” mbuli mbwaakalimvwa Petro? (Matl. 32:10; Lk. 5:8) Sena bakali kukonzya ‘kuyoowa’ mbuli mbobakayoowa basikwiiya ba Jesu, alimwi sena bangelo baluleme nobakayandika “busicamba” ciindi nobakali kuyakujana buyumuyumu mumulimo wakwaambilizya makani mabotu mbuli mbwaakali kuyandika kucita Paulo abamwi? (Joh. 6:19; 1 Te. 2:2) Peepe, bangelo balilondokede munzila iili yoonse alimwi balakonzya kucita zintu nzyobatakonzyi kucita bantu. Pele ciindi muntu uutalondokede natondezya mbwalimvwa, tulamvwisya mbwalimvwa akaambo kakuti andiswe tuli bantu. Masimpe, ciindi notubala Jwi lya Leza tulakonzya ‘kukondwa abaabo bakondwa; akulila abaabo balila.’—Lom. 12:15.

16 Ikuti twasolekesya kumvwisya Bbaibbele ncolyaamba kujatikizya Jehova mbwaakali kubandika ababelesi bakwe basyomeka bakaindi, tuyakwiiya zintu zibotu zinji kujatikizya Leza wesu, uukkazika moyo alimwi uuswena kubantu batalondokede caluyando. Aboobo, tuyakumuzyiba kapati Jehova alimwi tuyakumuyanda kapati. Ikuti twacita oobo, tuyakucikonzya kuswena kulinguwe.—Amubale Intembauzyo 25:14.

AMUBE ACILONGWE CIYUMU A LEZA

17. (a) Ndulayo nzi lubotu ndwaakatambula Asa kuzwa kuli Azariya? (b) Mbuti Asa mbwaakaunduluzya lulayo lwa Azariya, alimwi ncinzi cakatobela?

17 Ciindi Mwami Asa naakamana kuzunda basikalumamba bana Etiopiya, musinsimi wa Leza Azariya wakalijisi majwi aabusongo ngaakali kuyanda kumwaambila alimwi abantu bakwe. Azariya wakaamba kuti: “Jehova uli anywe na muli awe. Na mwamuyandaula, ulajanwa kulindinywe, pele na mwamulekelezya, alakwe ulamulekelezya inywe.” (2 Mak. 15:1, 2) Nokuba boobo, mukuya kwaciindi Asa wakaalilwa kutobela lulayo oolu lubotu. Ciindi naakakongwa abwami bwakunyika bwabana Israyeli, Asa wakayandaula lugwasyo kuzwa kubana Aramu. Muciindi cakulomba lugwasyo kuli Jehova, wakalomba lugwasyo kubantu ibatakali kukomba Leza. Cakweelela, Asa wakaambilwa kuti: “Lino wacita bufubafuba mumakani aya, nkaambo kuzwa sunu ulajana inkondo.” Myaka yabulelo bwakwe yakaccilila yakazwide nkondo. (2 Mak. 16:1-9) Ncinzi ncotwiiya?

18, 19. (a) Ncinzi ncotweelede kucita ikuti twamutantamuka Leza? (b) Mbuti mbotukonzya kuswena kuli Jehova?

18 Tatweelede kumutantamuka Jehova pe. Ikuti twamutantamuka, tweelede kucita kweelana abwaamba lugwalo lwa Hosea 12:6 kuti: “Kopiluka kuli-Jehova, kocita luzyalo abululami, alimwi kosyoma Leza wako mazuba oonse.” Aboobo, atuswene kuli Jehova kwiinda mukutondezya kulumba kucinunuzyo alimwi akwiiya Jwi lyakwe Bbaibbele cakulomya.—Amubale Deuteronomo 13:4.

19 Sintembauzyo wakalemba kuti: “Kulandibotela kuswena kuli-Leza.” (Int. 73:28) Toonse atuzumanane kwiiya zintu zipya kujatikizya Jehova alimwi akulumba akaambo kaluyando ndwajisi kulindiswe. Alimwi Jehova azumanane kuswena kulindiswe lino kusikila mane kukabe kutamani!

^ par. 3 Amubone cibalo caamba zya Asa icijisi mutwe wakuti “Milimo Yanu Iyoolumbulwa,” mumagazini ya Ngazi Yamulindizi ya August 15, 2012.