Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulisinizyide Kuti Muli Mukasimpe? Alimwi Nkaambo Nzi Ncomusinizyide Boobo?

Sena Mulisinizyide Kuti Muli Mukasimpe? Alimwi Nkaambo Nzi Ncomusinizyide Boobo?

‘Amuzyibe kuyanda kwa Leza, ikubotu, kutambulika alimwi kulondokede.’—LOM. 12:2.

1. Ino basololi ba Bunakristo Bwanyika bali kucita buti ciindi cankondo?

SENA nkuyanda kwa Leza kuti Banakristo bakasimpe kabatola lubazu munkondo alimwi akujaya bantu bamusyobo uumbi? Mumyaka iili 100 yainda, bantu banji ibalyaamba kuba Banakristo bali kujaya beenzinyina. Basololi bacikombelo ca Katolika bali kubapailila basikalumamba ibaunka kunkondo kuyakulwana kucisi cimwi akujaya bakombinyina bakucisi eeco. Basololi bazikombelo zya Protestanti abalo bali kucita oobo. Nkondo Yabili Yanyika Yoonse ilatondezya kabotu kuti kwakali kujayana kwamusyobo ooyu.

2, 3. Ino Bakamboni ba Jehova bakacita buti lya Nkondo Yabili Yanyika Yoonse alimwi anoyakamana, alimwi nkaambo nzi?

2 Ino Bakamboni ba Jehova bakacita buti ciindi cankondo? Bumboni butondezya kuti tiibakali kutola lubazu mutwaambo twacisi. Ino nkaambo nzi? Nkaambo kakuti bakali kutobela cikozyanyo ca Jesu alimwi anzyaakali kuyiisya. Wakaamba kuti: “Eeci nceciyoozyibya bantu boonse kuti muli basikwiiya bangu, ikuti kamujisi luyando akati kanu.” (Joh. 13:35) Alimwi bakali kutobela bupanduluzi abumwi bwalugwalo mwaapostolo Paulo ndwaakalembela Banakristo baku Korinto.—Amubale 2 Bakolinto 10:3, 4.

 3 Aboobo, Banakristo bakasimpe, balo ibajisi manjezyeezya ayiisyidwe njiisyo zyamu Bbaibbele, tabaiyi nkondo alimwi tabatoli lubazu munkondo. Akaambo kakukakatila kunjiisyo eeyi ya Bunakristo, zyuulu-zyuulu zya Bakamboni, bana abapati, bamaalumi abamakaintu, bali kupenzyegwa. Banji bakali kupenzyegwa muzilabba zyakupenzyezya alimwi amuntolongo. Ciindi cabulelo bwa Nazi mucisi ca Germany, bamwi bakajaigwa. Nokuba kuti bakali kupenzyegwa calunya mu Europe, Bakamboni tiibakauluba mulimo wabo wakukambauka makani mabotu aa Bwami bwa Jehova. Bakaubeleka cakusyomeka—muntolongo, muzilabba zyakupenzyezya, alimwi amubuzike. * Alimwi Bakamboni tiibakatola lubazu munkondo yakulwana kwamisyobo mucisi ca Rwanda mu 1994. Alimwi tiibakatola lubazu munkondo iyakacitika ku Balkans mwalo bantu banji mobakajaigwa calunya ciindi cisi ca Yugoslavia nocakaandaana akuba zisi zinji.

4. Mbuti kutatola lubazu mutwaambo twacisi kwa Bakamboni ba Jehova mbokwabajatikizya bantu ibali kubona izyakali kucitika?

4 Kutatola lubazu naaceya mutwaambo twacisi kwapa kuti bantu nyika yoonse mbwiizulwa bazyibe kuti Bakamboni ba Jehova balamuyanda ncobeni Leza alimwi balabayanda abasimukobonyina. Munzila imwi inga twaamba kuti mbambabo Banakristo bakasimpe. Pele alimwi kuli zibeela azimbi zyabukombi bwesu izipa kuti bantu kababona Bakamboni ba Jehova kuti Mbanakristo bakasimpe.

MULIMO MUPATI WAKUYIISYA UUTANABWENWE

5. Nkucinca kuli buti kwakacitika kuli basikutobela Kristo bakusaanguna?

5 Kuzwa kumatalikilo aamulimo wakwe, Jesu wakatondezya mbociyandika kukambauka makani mabotu aa Bwami bwa Leza. Wakasala basikwiiya ibali 12 kuba ntalisyo yamulimo ooyu wanyika yoonse; kumane alimwi wakayiisya bambi basikwiiya ibali 70. (Lk. 6:13; 10:1) Kusaanguna, basikwiiya aaba bakagwasyigwa mbobakali kuyakukambaukila ba Juda makani mabotu mpoonya abantu buyo. Mpoonya icigambya ncakuti basikwiiya ba Jesu bakali kuyakukambaukila bantu bamasi ibatakapaludwe. Eelo kaka ooku kwakali kucinca kupati kuli basikwiiya basungu aaba ba Juda!—Mil. 1:8.

6. Ncinzi cakapa kuti Petro azyibe kuti Jehova tasalululi?

6 Mwaapostolo Petro wakatumwa kuunka kuŋanda ya Korneliyo iwakali muntu wa Bamasi iwatakapaludwe. Mpoonya Petro wakazyiba ncobeni kuti Leza tasalululi pe. Korneliyo abamuŋanda yakwe bakabbapatizyigwa. Bunakristo lino bwakali kuyaabukomena kapati; bantu bamisyobo yoonse bakali kukonzya kukaswiilila kasimpe alimwi akukatambula. (Mil. 10:9-48) Lino muunda wakaba nyika yoonse.

7, 8. Ninzila nzi iigwasya njoyabelesya mbunga ya Jehova? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

7 Kuzwa kumatalikilo aa Bakamboni ba Jehova bamazuba aano, aabo ibali kusololela bali kutola lubazu mukukambauka makani mabotu nyika yoonse mbwiizulwa cabusungu. Mazuba aano, Bakamboni basungu ibatandila ku 8 miliyoni balakambauka mulumbe wa Kristo kusikila mpobagolela mumyaambo yiinda ku 600, alimwi mweelwe ooyu wazumanana kuyungizyika! Masimpe, Bakamboni ba Jehova balazyibwa kwiinda mumulimo wabo wakukambauka kuŋanda aŋanda alimwi akukambauka mumigwagwa, zimwi ziindi kwiinda mukubelesya tutebulu atwakubikkila mabbuku twakukuba itubikkwa mumasena muvwula kujanika bantu banji.

8 Basanduluzi bainda ku 2,900 batambula lwiiyo lwaalubazu lwakusandulula Bbaibbele alimwi amabbuku aamba zya Bbaibbele. Mulimo wabo taujatikizyi buyo myaambo iikananwa abantu banji. Mulimo wabo wakusandulula mabbuku ulabikkilizya amyaambo iitabelesyegwi abantu banji. Mucikozyanyo, mucisi ca Spain mamiliyoni aabantu balaubelesya mwaambo wabo waci Catalan buzuba abuzuba. Mumyaka  yainda, mwaambo waci Catalan wabukulusyigwa akutalika kubelesyegwa kapati mu Andorra, Alicante, Balearic Islands, alimwi amu Valencia. Bakamboni ba Jehova lino balasimba mabbuku aamba zya Bbaibbele mumwaambo waci Catalan, alimwi amiswaangano ilacitwa mumwaambo ooyu calo icipa kuti bantu babelesya mwaambo waci Catalan bakkomane kapati.

9, 10. Ncinzi citondezya kuti mbunga ya Leza ilabikkila maano kuziyandika zyakumuuya zyabantu boonse?

9 Nzila eeyi iibelesyegwa mumulimo wakusandulula alimwi akuyiisya ilabelesyegwa amumyaambo iimbi. Cisi ca Mexico ncisi cibelesya mwaambo waci Spanish pele kuli tubunga twabantu tumwi tusyoonto tubelesya myaambo iimbi yamucisi eeci. Bantu babelesya mwaambo waci Maya bali akati katubunga ooto. Mutabi waku Mexico wakabikka kabunga kabasanduluzi bamwaambo waci Maya mubusena bantu mobabelesya mwaambo waci Maya mucisi kutegwa kabamvwa mwaambo waci Maya mbobaubelesya bantu buzuba abuzuba. Cikozyanyo cimbi, mwaambo waci Nepali, mwaambo umwi uubelesyegwa mucisi ca Nepal calo icijisi mweelwe wabantu wiinda ku 29 miliyoni. Myaambo iibalilwa ku 120 ilabelesyegwa mucisi eeci, pele bantu ibainda buyo asyoonto ku 10 miliyoni mbababelesya mwaambo ooyu, alimwi bantu bambi buyo ibatali bamukamwini mwaambo ooyu balaubelesya. Mabbuku eesu aamba zya Bbaibbele alasimbwa mumwaambo ooyu.

10 Mbunga ya Jehova ilaubeleka mulimo wakukambauka makani mabotu aa Bwami cakubikkila maano mbubwenya mbobutondezya bubambe bwakugwasya tubunga twabasanduluzi nyika yoonse mbwiizulwa. Mamiliyoni aamatulakiti, mabroshuwa, alimwi amamagazini alaabilwa kubanamaleya nyika yoonse mbwiizulwa kakunyina kubbadelesya. Zyakusanga zyakuliyandila zilabelesyegwa a Bakamboni ba Jehova mumulimo ooyu, aboobo batobela malailile aa Jesu aakuti: “Mwakapegwa cabuyo, amupe cabuyo.”—Mt. 10:8.

Kabunga kabasanduluzi kalibambila kusandulula mabbuku mumwaambo waci Low German (Amubone muncali 10)

Mabbuku aamumwaambo waci Low German alabelesyegwa mucisi ca Paraguay (Amubone acifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo)

11, 12. Mbuti mulimo wa Bakamboni ba Jehova wakukambauka nyika yoonse mbowabajatikizya bantu bambi munzila mbotu?

11 Mbobali bakambausi Banakristo balyaabide, Bakamboni ba Jehova balisinizyide kuti bakakajana kasimpe calo icibapa kuti balyaabe kutegwa bantu bamisyobo yoonse bautambule mulumbe. Bamwi baubya-ubya buumi bwabo, baiya mwaambo uumbi alimwi balacinca bukkale kweelana azilengwa kutegwa batole lubazu mumulimo uuyandika kapati wa Bunakristo. Mulimo ooyu wakukambauka wanyika yoonse mbumboni abumbi ibupa kuti bantu  banji bazyibe kuti Bakamboni ba Jehova mbabasikutobela Kristo Jesu bakasimpe.

12 Bakamboni balacita zyoonse eezyi akaambo kakuti balisinizyide kuti bakakajana kasimpe. Pele ncinzi acimbi cipa mamiliyoni aabantu kuzyiba kuti Bakamboni ba Jehova bali mukasimpe?—Amubale Baloma 14:17, 18.

KAAMBO BAMWI NCOBASINIZYIDE KUTI BALI MUKASIMPE

13. Ncinzi Bakamboni ncobazumanana kucita kutegwa mbunga izumanane kusalala?

13 Tulakonzya kugwasyigwa kuli nzyobaamba Banakristo balyaabide bamazuba aano, balo ibasinizyide ncobeni kuti bali mukasimpe. Mubelesi wa Jehova umwi iwabeleka kwaciindi cilamfwu, wakaamba mbwalimvwa naakati: “Mbunga ya Jehova ilabikkila kapati maano kutegwa kaisalala mumakani aakulilemeka alimwi akuti kaitakwe kampenda, kufwumbwa naa muntu uuli buti weelede kupegwa lulayo naa kusubulwa.” Ino yacikonzya buti kuzumanana anjiisyo zyakulilemeka zisumpukide? Yacikonzya kwiinda mukutobela njiisyo zijanika mu Jwi lya Leza alimwi akutobela cikozyanyo ca Jesu acikozyanyo cabasikwiiya bakwe. Akaambo kaceeco, Bakamboni ba Jehova bamwi basyoonto mazuba aano bagwisyigwa mumbungano akaambo kakutatobela zyeelelo zya Leza. Bantu banji—kubikkilizya abamwi ibatakali kupona kweelana azyeelelo zya Leza cimwi ciindi pele ibakeempwa—bazumanana kusalala akupona buumi bulombozyeka.—Amubale 1 Bakolinto 6:9-11.

14. Ncinzi ncobacita bantu banji ibakagwisyigwa mumbungano, alimwi mbubotu nzi bwajanika?

14 Ino mbuti kujatikizya baabo ibakagwisyigwa mumbungano kweelana ancaamba Magwalo? Zyuulu-zyuulu zyambabo beempwa akuleka micito yabo mibi alimwi bapiluka akutambulwa mumbungano alimwi. (Amubale 2 Bakolinto 2:6-8.) Kutobela njiisyo zisumpukide zyakulilemeka zyamu Bbaibbele kwapa kuti mbungano ya Bunakristo kaisalala calo icisinizya kuti tuli mukasimpe. Mukwiimpana abasizikombelo ibalekela bantu batalilemeki, Bakamboni ba Jehova bazumanana kukakatila kuzyeelelo zya Leza calo icapa kuti bantu banji bazyibe kuti tuli mukasimpe.

15. Ncinzi cakapa mukwesu umwi kusinizya kuti uli mukasimpe?

15 Nkaambo nzi Bakamboni bamwi ibakkala kwaciindi cilamfwu ncobasinizyide ncobeni kuti bali mukasimpe? Mukwesu umwi uujisi myaka yakuzyalwa iili 54 wakaamba kuti: “Kuzwa nondakacili mukubusi lusyomo lwangu luyeeme amisemo eeyi yotatwe: (1) kusyoma kuti Leza nkwali; (2) kusyoma kuti Bbaibbele lyakasololelwa amuuya uusalala; alimwi (3) kusyoma kuti Leza ubelesya mbungano yakwe ya Bunakristo ya Bakamboni ba Jehova mazuba aano alimwi ulaileleka. Kweelana ambondaiya mumyaka minji, lyoonse ndali kusolekesya kusinizya kuti lusyomo lwangu luyeeme amisemo eeyi alimwi lyoonse ndali kulibuzya naa misemo eeyi ncobeni iyeeme antalisyo njumu kapati. Bumboni bujatikizya misemo eeyi bwali kuyaabukomena mwaka amwaka, kuyumya lusyomo lwangu  alimwi akusinizya ncobeni kuti ndili mukasimpe.”

16. Ncinzi cakamukkomanisya mucizyi umwi kujatikizya kasimpe?

16 Mucizyi umwi uukwetwe walo uubelekela kumaofesi mapati ku New York, wakaamba boobu kujatikizya mbunga ya Jehova, wakati: “Nembunga ilikke yaambilizya zina lya Jehova cakutazungaana. Eelo kaka eeci cileelela ciindi twazyiba kuti izina lya Leza lilajanika ziindi zibalilwa ku 7,000 mu Bbaibbele! Ndilakukkomanina kukulwaizya kujanika mulugwalo lwa 2 Makani 16:9 lwakuti: ‘Nkaambo Jehova, meso aakwe alalanga-langa moonse munyika, kuti aliyumye kukugwasya abo balulama mumoyo kumeso aakwe.’” Wakayungizya kuti: “Kasimpe kandigwasya kubona mbondikonzya kumusyoma Jehova cakumaninina amoyo woonse kutegwa andigwasye akundiyumya-yumya. Cilongwe cangu a Jehova ncecintu ciyandika kapati kulindime. Alimwi ndilalumba lubazu lwa Jesu mukutuyiisya makani manji aajatikizya Leza alo aapa buumi.”

17. Ncinzi muntu umwi iwatakali kusyoma kuti Leza nkwali ncasinizyide lino, alimwi nkaambo nzi?

17 Muntu umwi iwatakali kusyoma kuti Leza nkwali, wakaamba kuti: “Zilenge zyanditondezya ncobeni kuti Leza uyanda kuti bantu kabakkomene mubuumi alimwi takwe kulekela kuti mapenzi azumanane kukabe kutamani. Alimwi nyika eeyi mboiyaabubija, bantu ba Jehova bazumanana mukasimpe kabasungweede alimwi kabajisi luyando. Muuya wa Jehova ulikke nguukonzya kupa kuti kucitike maleele aali boobu mazuba aano.”—Amubale 1 Petulo 4:1-4.

18. Ino mulimvwa buti kujatikizya ncobakaamba bakwesu bobilo?

18 Kamboni aumwi iwabeleka ciindi cilamfwu wakaamba kaambo ikamupa kukasyoma kasimpe nkotukambauka, wakati: “Zintu nzyondaiya mumyaka yainda zyasinizya ncobeni kuti Bakamboni basolekesya canguzu kutobela cikozyanyo ca Banakristo bamumwaanda wamyaka wakusaanguna. Ndalibonena ameso mbobakamantene Bakamboni ba Jehova nyika yoonse mbwiizulwa kufwumbwa nkondaunka. Kasimpe kamu Bbaibbele kandipa kukkutila alimwi akukkomana.” Ciindi mukwesu uujisi myaka yakuzyalwa yiinda ku 60 naakabuzyigwa kaambo ikamupa kusyoma kuti uli mukasimpe, wakaamba kujatikizya Jesu Kristo, wakati: “Twabwiiya cakulomya buumi alimwi amulimo wa Jesu calo icandipa kuti ndicikkomanine kapati cikozyanyo cakwe. Twacinca bukkale bwabuumi bwesu kutegwa tuswene kuli Leza kwiinda muli Kristo Jesu. Twazyiba kuti cipaizyo cacinunuzyo ca Kristo mpaayeeme lufwutuko lwesu. Alimwi tulizyi kuti wakabusyigwa. Tulijisi bumboni bwabantu ibakalibonena aameso ibusinizya kuti wakabusyigwa ncobeni.”—Amubale 1 Bakolinto 15:3-8.

NCINZI NCOTWEELEDE KUCITA AKASIMPE NKOTUJISI?

19, 20. (a) Mukuli nzi Paulo ngwaakakankaizya kapati kumbungano yaku Roma? (b) Mbotuli Banakristo balyaabide, ncoolwe nzi ncotujisi?

19 Mbotuli Banakristo, tulabayanda basimukoboma, tatukonzyi kubaima luzyibo luyandisi lwakasimpe ndotujisi. Paulo wakaambila Banakristonyina bamumbungano yaku Roma kuti: “Ikuti kamwaambilizya caantangalala ‘ijwi eelyo lili mukanwa mwanu,’ kuti Jesu ngo Mwami, akusyoma mumyoyo yanu kuti Leza wakamubusya kuzwa kubafwu, muyoofwutulwa. Nkaambo muntu utondezya lusyomo ndwajisi mumoyo kutegwa abe mululami, pele amulomo wakwe ulaambilizya antangalala kutegwa ajane lufwutuko.”—Lom. 10:9, 10.

20 Mbotuli Bakamboni ba Jehova balyaabide, tulisinizyide ncobeni kuti tuli mukasimpe alimwi tulizyi kuti tulijisi coolwe cakuyiisya bamwi makani mabotu aa Bwami bwa Leza bweendelezya. Ciindi notucita mulimo wesu wakukambauka, bantu beelede kuti bakkomane kutali buyo akaambo kamulumbe wamu Bbaibbele ngotubakambaukila pele akaambo kakubona kuti tulisinizyide ncobeni kuti tuli mukasimpe.

^ par. 3 Amubone bbuku lyakuti Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, mapeeji 191-198, 448-454.