Skip to content

Skip to table of contents

Amubelekele Leza Cakusyomeka Nokuba Kuti Kuli “Mapenzi Manji”

Amubelekele Leza Cakusyomeka Nokuba Kuti Kuli “Mapenzi Manji”

“Tweelede kwiinda mumapenzi manji kutegwa tukanjile mu Bwami bwa Leza.”—MIL. 14:22.

1. Nkaambo nzi kupenzyegwa ncokutabagambyi babelesi ba Leza?

SENA cilamugambya kumvwa kuti mweelede kujana “mapenzi manji” kamutanatambula bulumbu bwabuumi butamani? Kweelede kuti tacimugambyi. Kufwumbwa naa muli bapya mukasimpe naa mwabelekela Jehova kwaciindi cilamfwu, mulizyi kuti buyumuyumu bulalangilwa munyika ino ya Saatani.—Ciy. 12:12.

2. (a) Kunze aamapenzi aabasikila bantu boonse batalondokede, mapenzi aamusyobo nzi aabasikila Banakristo? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.) (b) Nguni uusololela mapenzi aatusikila, alimwi ino tuzyi buti oobo?

2 Kunze lyamapenzi ‘aabacitikila bamwi’—mapenzi aasikila bantu boonse batalondokede—Banakristo balasikilwa amapenzi aamusyobo umbi. (1 Ko. 10:13) Ino mapenzi nzi? Nkukazyigwa kapati akaambo kakumvwida milawo ya Leza. Jesu wakaambila basikumutobela kuti: “Muzike tali mupati kwiinda simalelo wakwe. Ikuti bakandipenzya mebo, bayoomupenzya andinywe.” (Joh. 15:20) Ino nguni uusololela kukazyigwa ooku? Ngu Saatani, walo Bbaibbele ngolyaamba kuti “syuumbwa uuvwuluma” walo ‘uuyanda kumena’ bantu ba Leza. (1 Pe. 5:8) Saatani uyakubelesya kufwumbwa nzila iikonzyeka kutegwa anyonganye lusyomo lwabasikwiiya ba Jesu. Amubone cakacitikila mwaapostolo Paulo.

 KUPENZYEGWA MU LUSTRA

3-5. (a) Mapenzi nzi Paulo ngaakaswaanganya mu Lustra? (b) Munzila nzi mulumbe wakwe uujatikizya mapenzi aakali kuyakuboola kumbele mbowakali kuyumyayumya?

3 Ziindi zili mbozibede, Paulo wakapenzyegwa akaambo kalusyomo lwakwe. (2 Ko. 11:23-27) Kupenzyegwa kumwi kwakamucitikila mu Lustra. Naakaponya muntu iwakali mulema kuzwa naakazyalwa, Paulo amweenzinyina Barnaba bakatembaulwa mbuli baleza. Paulo amweenzinyina bakakombelezya nkamu yabantu iyakakkomene kutegwa batabakombi! Nokuba boobo, nokwainda buyo ciindi cisyoonto, basikukazya ba Juda bakasika, bakaamba makani aakubejelezya kutegwa banyonganye bantu. Cakufwambaana zintu zyakacinca! Bantu bakatalika kupwaya Paulo mabwe kusikila nobakabona mbuli kuti wafwa.—Mil. 14:8-19.

4 Nobakamana kuswaya ku Derbe, Paulo a Barnaba “bakapilukila ku Lusitulo, ku Ikoniyo aku Antiyokeya. Ooko bakayumya-yumya myoyo yabasikwiiya, ikubakulwaizya kuzumanana mulusyomo akwaamba kuti: ‘Tweelede kwiinda mumapenzi manji kutegwa tukanjile mu Bwami bwa Leza.’” (Mil. 14:21, 22) Akusaanguna, majwi aaya alakonzya kumugambya. Kulangila kunjila “mumapenzi manji” kweelede kupa umwi kulibilika, kutali kukulwaizyigwa. Aboobo, mbuti Paulo a Barnaba ‘mbobakayumya-yumya myoyo yabasikwiiya’ amulumbe iwakali kwaamba zyakupenzyegwa?

5 Bwiinguzi tulakonzya kubujana mumajwi aa Paulo ikuti twaalanga cakusitikila. Tanaakaamba buyo kuti: “Tweelede kuliyumya mumapenzi manji.” Pele wakaamba kuti: “Tweelede kwiinda mumapenzi manji kutegwa tukanjile mu Bwami bwa Leza.” Aboobo, Paulo wakayumya-yumya basikwiiya kwiinda mukukankaizya zintu zibotu izyakali kuyakuboola akaambo kakusyomeka. Bulumbu oobo tiibwakali bwakucengeezya buyo pe. Jesu wakaamba kuti: “Ooyo uuliyumya kusikila kumamanino nguuyoofwutulwa.”Mt. 10:22.

6. Mbulumbu nzi mbobayakutambula aabo ibaliyumya?

6 Tuyakupegwa bulumbu ikuti twaliyumya. Banakristo bananike bayakutambula bulumbu bwabuumi butafwi kujulu kabali basikulelanyina a Jesu. “Mbelele zimbi” ziyakutambula buumi butamani ano anyika alo ‘ayooba bululami.’ (Joh. 10:16; 2 Pe. 3:13) Nokuba boobo, kweelana ambwaakaamba Paulo, tuyakujana mapenzi manji katutanatambula bulumbu. Amubone nzila zyobilo mwaakonzya kutusikila masunko.

KULWANWA CACIGAMININA

7. Mapenzi aamusyobo nzi ngotukonzya kwaamba kuti nkupenzyegwa cacigaminina?

7 Jesu wakaambila limwi kuti: “Bantu bayoomutola kunkuta, alimwi muyooumwa muzikombelo akubetekwa kubeendelezi akubami.” (Mk. 13:9) Kweelana amajwi aaya mbwaatondezya, Banakristo bamwi bayakujana mapenzi kwiinda mukupenzyegwa, ambweni ikutalisyigwa abasololi bazikombelo naa beendelezi batwaambo twacisi. (Mil. 5:27, 28) Amulange cikozyanyo ca Paulo alimwi. Sena wakayoowa kuti wakali kuyakutolwa kubeendelezi kuti apenzyegwe? Peepe.—Amubale Milimo 20:22, 23.

8, 9. Mbuti Paulo mbwaakatondezya kuti wakalikanzide kuzumanana kuliyumya, alimwi mbuti bamwi mazuba aano mbobatondezya kuti balijisi makanze aali boobu?

8 Cabusicamba, Paulo wakakukazya kulwanwa a Saatani cacigaminina alimwi wakaamba kuti: “Ibuumi bwangu tandibuboni kuti ncintu ciyandika kapati kulindime, ndiyandisya buyo kuti ndimanizye lweendo lwangu amulimo ooyu ngondakatambula ku Mwami Jesu, wakulungulula makani mabotu aaluzyalo lwa Leza.” (Mil. 20:24) Cilalibonya kuti Paulo tanaakayoowa kupenzyegwa. Mukwiimpana, wakalikanzide kuzumanana kuliyumya mubukkale buli boonse. Cintu cakali kuyandika kapati kulinguwe ‘nkulungulula makani mabotu’ nomuba mumapenzi aali woonse.

9 Mazuba aano, bakwesu abacizyi banji abalo balijisi makanze aali boobu. Mucikozyanyo, mucisi cimwi Bakamboni bali kuliyumya  kwamyaka iitandila ku 20 mbwiibede ciindi nobali kwaangwa akaambo kakutatola lubazu mutwaambo twacisi. Milandu yabo tiiyali kutolwa kunkuta akaambo kakuti mulawo wamucisi oomo tauzumizyi bantu batobela manjezyeezya aabo kujatikizya makani aakutatola lubazu munkondo. Ciindi nobali muntolongo, bali kukasyigwa kuswaigwa abanamukwasyi, alimwi bamwi bali kuumwa akupenzyegwa munzila zisiyene-siyene muntolongo.

10. Nkaambo nzi ncotuteelede kuyoowa ciindi notwasikilwa mapenzi cakutayeeyela?

10 Bakwesu mumasena amwi balaliyumya kumapenzi aaboola cakutayeeyelwa. Ikuti eeco camucitikila, mutayoowi pe. Amuyeeye cakacitikila Josefa. Wakasambalwa mubuzike, pele Jehova “wakamuvwuna kumapenzi aakwe oonse.” (Mil. 7:9, 10) Jehova ulakonzya kumuvwuna andinywe. Mutalubi kuti “Jehova ulizyi ikuvwuna bantu bamubelekela cakulyaaba kuzwa kumasukusyo.” (2 Pe. 2:9) Sena muyakuzumanana kumusyoma Jehova mbomwazyiba kuti ulakonzya kumufwutula kuzwa kubweende bwazintu oobu bubyaabi alimwi akuzyiba kuti muyakukkomana abuumi butamani ansi aabulelo bwa Bwami bwakwe? Mulijisi twaambo tubotu ncomweelede kumusyoma alimwi akuzumanana kulwana mapenzi cabusicamba.—1 Pe. 5:8, 9.

KULWANWA MUNZILA YABUCENJEZU

11. Mbuti kulwanwa a Saatani munzila yabucenjezu mbokwiindene akulwanwa cacigaminina?

11 Musyobo uumbi wamapenzi aatulwana ujatikizya kulwanwa munzila yabucenjezu. Mbuti mapenzi aaya mbwaaindene amapenzi aakulwanwa cacigaminina munzila yakupenzyegwa kumubili? Kulwanwa cacigaminina kuli mbuli guwo pati likonzya kunyonyoona maanda mukaindi buyo kasyoonto. Kulwanwa munzila yabucenjezu kuli mbuli lumoma naa bamusunse ibakonzya kutalika kulya ŋanda asyoonto-syoonto kusikila limwi ŋanda yawa. Kujatikizya kulwanwa munzila yabucenjezu, muntu takonzyi kuzyiba naa kubona ntenda iiliko kusikila mane wazundwa.

12. (a) Ninzila nzi imwi yakulwanwa munzila yabucenjezu Saatani njabelesya, alimwi nkaambo nzi ncoibeleka kapati? (b) Ino kutyompwa kwakamujatikizya buti Paulo?

12 Saatani uyanda kunyonyoona cilongwe canu a Jehova, kwiinda mukubelesya mapenzi aakulwanwa cacigaminina naa kulwanwa munzila yabucenjezu asyoonto-syoonto kusikila limwi walumana lusyomo lwanu. Nzila mbyaabi kapati yakulwanwa munzila yabucenjezu njabelesya Saatani nkutyompesyegwa. Paulo wakaamba kuti ziindi zimwi awalo wakali kutyompwa. (Amubale Baloma 7:21-24.) Pele nkaambo nzi Paulo—muntu iwakali muyumu alimwi iwakasimide kumuuya walo uulangilwa kuti wakali mukabunga keendelezya kamumwaanda wamyaka wakusaanguna—ncaakalyaamba kuti “maawe ndemucaangu”? Paulo wakaamba kuti wakalimvwa boobu akaambo kakutalondoka. Wakali kuyandisya kapati kucita ciluleme, pele wakali kumvwa cintu cimwi icakali kukazya makanze aakwe. Ikuti andinywe zimwi ziindi mulwana kulimvwa kuli boobu, sena tamuumbulizyigwi kuzyiba kuti mwaapostolo Paulo awalo wakali kulimvwa boobu?

13, 14. (a) Nzintu nzi zimwi zipa kuti bantu ba Leza kabatyompwa? (b) Nguni uuyanda kuti lusyomo lwesu lumane, alimwi nkaambo nzi?

13 Ziindi zimwi, bakwesu abacizyi balatyompwa, balalibilika, alimwi balimvwa mbuli kuti tabajisi mpindu iili yoonse. Mucikozyanyo, mucizyi umwi walo uli mupainiya musungu ngotulaayite kuti Deborah, wakaamba kuti: “Ciindi aciindi ndilayeeya kulubizya nkondacita, calo cindipa kuti kandilimvwa bubi ciindi coonse. Ciindi nondiyeeya zintu nzyondalubizya, cindipa kulimvwa mbuli kuti kunyina uukonzya kundiyanda, naba Jehova buya.”

14 Ncinzi cipa kuti babelesi ba Jehova bamwi mbuli Deborah kabatyompwa? Kulakonzya kuba twaambo tuli mbotubede. Bamwi inga kabajisi cilengwa cakulibona munzila iitali kabotu alimwi azintu zibacitikila mubuumi. (Tus. 15:15)  Bamwi, kulimvwa bubi mbulwazi bwamubili bwalo bunyonganya mbwalimvwa muntu. Kufwumbwa mbocibede, tweelede kuzyiba uuyanda kutusunka kwiinda mukulimvwa boobo. Ino mubwini nguni uuyanda kuti katutyompwa? Nguni uuyanda kuti nywebo kamulipa mulandu kweelana awalo mbwajisi mulandu? (Ciy. 20:10) Taakwe umbi pe kunze lya Saatani. Mubwini, kufwumbwa naa nkupenzyegwa cacigaminina naa nkulwanwa munzila yabucenjezu, makanze aa Saatani ngakutupa kuti katuusa, kutegwa tucileke kuba basungu, alimwi akuyanda kuti tucileke kubelekela Leza. Mutalubi kuti bantu ba Leza bali munkondo yakumuuya!

15. Mbuti mbotukonzya kutondezya kuti tulikanzide kutazundwa kwiinda mukutyompesyegwa?

15 Amube amakanze aakuzumanana kwaalwana mapenzi. Amuzumanane kuyeeya bulumbu buliko. Paulo wakalembela Banakristonyina baku Korinto kuti: “Nokuba kuti buntu bwesu bwaanze buyaabunyonyooka, buntu bwesu bwamukati buyaabubukulusyigwa buzuba abuzuba. Nkaambo nokuba kuti mapenzi eesu ngakaindi buyo kaniini alimwi mauba-uba, atuletela bulemu bupati kapati butakonzyi kweezyanisyigwa alimwi ibutamani.”—2 Ko. 4:16, 17.

AMULIBAMBILE MAPENZI LINO

Banakristo bakubusi alimwi abapati balayiisyigwa mbobakonzya kwiiminina lusyomo lwabo (Amubone muncali 16)

16. Nkaambo nzi ncociyandika kapati kulibambila mapenzi lino?

16 Mbubwenya mbuli mbotwabona, Saatani ulijisi nzila ‘zyabucenjezu’ nzyakonzya kubelesya. (Ef. 6:11) Umwi aumwi weelede kutobela lulayo lujanika mulugwalo lwa 1 Petulo 5:9 lwakuti: “Amumukazye, muyume mulusyomo.” Kutegwa tucikonzye kucita boobo, tweelede kulibambila mumizeezo amumyoyo yesu, kusolekesya kwiiya kucita ciluzi lino. Mucikozyanyo: Basikalumamba balalibambila kabatanaunka kunkondo kwiinda mukucita milimo imwi yabusikalumamba iikatazya cakwiinduluka-induluka. Mbocibede oobo akuli basikalumamba ba Jehova bakumuuya. Tatuzyi  nkondo yesu ncoikonzya kubikkilizya kumbele. Aboobo, sena inga tiicaba camaano kulibambila kabotu lino nokucili luumuno lusyoonto? Paulo wakalembela bana Korinto kuti: “Amuzumanane kulilingula kutegwa muzyibe naa muli mulusyomo, amuzumanane kulilingula kutegwa muzyibe mbomubede.”—2 Ko. 13:5.

17-19. (a) Muunzila nzi motukonzya kulisunka naa kulilingula tobeni? (b) Mbuti bakubusi mbobakonzya kulibambila kwiiminina lusyomo lwabo kucikolo?

17 Nzila imwi motukonzya kutobela lulayo lwa Paulo nkwiinda mukulilingula tobeni cakulomya. Amulibuzye kuti: ‘Sena ndilapaila cakutaleka? Ciindi nondiyungwa abeenzuma, sena ndilamumvwida Leza mbwali ngomweendelezi kutali bantu? Sena ndilajanika lyoonse kumiswaangano ya Bunakristo? Sena ndili sicamba mukwaamba nzyondisyoma? Sena ndilabakkazikila moyo basyomima mbubwenya mbobandikkazikila moyo? Sena ndilalibombya kuli baabo ibasololela mumbungano alimwi akuli baabo ibajisi mukuli wakulanganya mbungano nyika yoonse mbwiizulwa?’

18 Amubone kuti mibuzyo yobilo ijatikizya kuba aabusicamba mukwiiminina nzyotusyoma alimwi akulikwabilila kuzwa kukuyungwa abeenzuma. Bakubusi banji beelede kulwana buyumuyumu oobu kucikolo. Baiya mbobakonzya kutaba bakandu akutafwa nsoni kwaamba nzyobasyoma. Muciindi caboobo, balaamba cabusicamba. Nzila zigwasya mumakani aaya zyamwaigwa mumamagazini eesu. Mucikozyanyo, Sinsimuka! yamu Chingisi ya July 2009 ijisi nzila mukubusi njakonzya kubelesya kwiingula sicikolonyina ikuti wamubuzya kuti: “Nkaambo nzi ncomutasyomi munjiisyo yakusanduka?” ulakonzya kwiingula kuti: “Ino nkaambo nzi ncondeelede kusyoma munjiisyo yakusanduka? Basayaansi abalo tabaizumini njiisyo eeyi kakuli mbababonwa kuti mbabasyaazibwene.” Nobazyali, amusinizye ncobeni kuti mulalibambila abana banu makani mbuli yaaya kutegwa kabalibambilide kwiingula basicikolonyina.

19 Nokuba boobo, talili lyoonse nocili cuubauba kwaamba naa kucita zintu Jehova nzyatwaambila kuti tucite. Nomwamana kubeleka buzuba boonse, ambweni inga mwayandika kulisungilizya buya kuunka kumiswaangano. Kubuka mafwumofwumo kutegwa tuunke mumulimo wakukambauka inga cayandika kuliyumya akaambo kakunonezya kwaŋonzi. Pele mutalubi kuti: Mwaakuyaanya masunko mapati kumbele, muyakucikonzya kwaazunda ikuti kamujisi mulongo mubotu iwazyakucita zyakumuuya.

20, 21. (a) Ino kuzinzibala kuyeeya cinunuzyo inga kwatugwasya buti kulwana kulimvwa bubi? (b) Ino tweelede kuba amakanze nzi nokuba kuti kuli mapenzi?

20 Mbuti kujatikizya kulwanwa cabucenjezu? Mucikozyanyo, mbuti mbotukonzya kulwana kutyompwa? Nzila yiinda kugwasya nkuzinzibala kuyeeya kujatikizya cinunuzyo. Eeci ncaakacita mwaapostolo Paulo. Wakalizyi mbwaakali kulimvwa ziindi zimwi—kulimvwa kupenga kapati. Pele alimwi wakalizyi kuti Kristo wakafwida bantu basizibi kutali bantu balondokede. Paulo wakali muntu uutalondokede awalo. Alimwi buya wakalemba kuti: “Ndilapona akaambo kalusyomo ndondijisi mumwana wa Leza, iwakandiyanda akulyaaba akaambo kandime.” (Gal. 2:20) Inzya, Paulo wakacitambula cinunuzyo. Wakazyiba kuti cinunuzyo cakali kubeleka kulinguwe lwakwe kumugama.

21 Kaambo nkamunya aaka ikakubona cinunuzyo kuba cipego cesu kutugama kuzwa kuli Jehova, kalakonzya kutugwasya citaambiki. Eeci tacaambi kuti kutyompwa kulamana mpoonya-mpoonya. Bamwi bandiswe inga bayandika kulwana nzila yabucenjezu eeyi kusikila munyika mpya. Pele mutalubi kuti: “Bulumbu buyakupegwa buyo baabo ibazumanana kulwana buyumuyumu. Tuyaabuswena kubuzuba Bwami bwa Leza nobuyakuleta luumuno alimwi akupa kuti bantu boonse basyomeka balondoke. Amube aamakanze aakunjila mu Bwami—nokuba kuti mweelede kwiinda mumapenzi manji kapati.