1, 2. Ino Jesu wakabayumya-yumya buti basikwiiya bakwe buzuba mbwaakabusyigwa?

BWAKACILI buzuba mbwaakabusyigwa Jesu. Basikwiiya bakwe bobilo bakali kweenda kuunka kumunzi umwi, musinzo uulampa makkilomita aali 11.2 kuzwa ku Jerusalemu. Kabatazyi kuti Jesu wabusyigwa, bakaluuside kapati akaambo kalufwu lwakwe ilwakacitika mazuba masyoonto aakainda. Mpoonya cakutayeeyela, Jesu wakalibonya akati kabo akutalika kweenda antoomwe ambabo. Wakabaumbulizya basikwiiya aaba. Ino wakabaumbulizya buti? “Kutalikila kuli Musa alimwi a Basinsimi boonse, wakabapandulwida zintu zyaamba nguwe mu Magwalo oonse.” (Lk. 24:13-15, 27) Akaambo kaceeci, myoyo yabo yakatalika kupya akaambo kakuti wakali ‘kubapandulwida Magwalo.’—Lk. 24:32.

² Buzuba oobu mbubwenya kumangolezya, basikwiiya aaba bobilo bakapiluka ku Jerusalemu. Nobakabajana baapostolo, bakabapandulwida icakabacitikila. Nobakacili kwaambaula, Jesu wakalibonya kuli boonse. Nokuba boobo, baapostolo bakwe bakayoowa. Bakatalika kumudooneka naa wakali nguwe ncobeni. Ino Jesu wakabayumya-yumya buti? Tubala kuti: “Wakajalula mizeezo yabo kutegwa bamvwisye ncaamba Magwalo.”—Lk. 24:45.

3. Mbuyumuyumu nzi mbotukonzya kuyaanya, alimwi ncinzi cikonzya kutugwasya kuulanga munzila yeelede mulimo wesu wakukambauka?

³ Mbubwenya mbuli basikwiiya aaba, zimwi ziindi andiswe tulakonzya kuusa kapati. Ambweni inga katuli basungu mumulimo  wa Mwami, pele tulityompedwe akaambo kakuti bantu tabautambuli mulumbe. (1Kor. 15:58) Ambweni cilakonzya kulibonya kuti bantu mbotuyiisya Bbaibbele tabaunki ambele kapati. Ambweni bamwi mbotugwasya balakonzya kuleka kukomba Jehova. Ncinzi ncotukonzya kucita kutegwa mulimo wesu wakukambauka katuulanga munzila yeelede? Cintu cimwi cikonzya kugwasya nkumvwisya zikozyanyo zya Jesu zilembedwe mu Magwalo Aasalala. Atulange-lange zikozyanyo zyotatwe alimwi akubona ncotukonzya kwiiya kuzikozyanyo eezyi.

4. Ino caamba nzi cikozyanyo ca Jesu casikusyanga woona?

⁴ Amubale Marko 4:26-29. Ino cikozyanyo ca Jesu casikusyanga woona caamba nzi? Muntu uuli mucikozyanyo eeci wiiminina sikumwaya wa Bwami umwi aumwi. Mbuto mulumbe wa Bwami uukambaukwa kubantu babombe myoyo. Mbuli cilengwa, sikusyanga “uloona masiku akubuka bwaca.” Zisyango zilakomena mukuya kwaciindi, kuzwa ciindi nozyasyangwa kusikila ciindi noziyakutebulwa. Muciindi eeci, “mbuto zilamena akukomena.” Kukomena ooku ‘kukugama,’ kulacitika buce-buce alimwi muzibeela-beela. Mbubwenya buyo, kukomena kumuuya akwalo kulacitika buce-buce alimwi muzibeela-beela. Ciindi muntu nayaabuyaambele kumuuya akusika aciimo nasala kubelekela Leza, ulazyala micelo mukuti waaba buumi bwakwe kuli Jehova alimwi akubbapatizyigwa.

5. Nkaambo nzi Jesu ncaakaambila cikozyanyo casikusyanga woona?

⁵ Nkaambo nzi Jesu ncaakaambila cikozyanyo eeci? Jesu utugwasya kuzyiba kuti Jehova nguupa kuti kasimpe kakomene mubantu bajisi “myoyo mibotu.” (Mil. 13:48; 1Kor. 3:7) Tulasyanga alimwi akutilila pele tatuli ndiswe tukomezya. Tatukonzyi kusinikizya cisyango kuti cifwambaane kukomena. Mbubwenya mbuli muntu wamucikozyanyo, tatuzyi kukomena mbokucitika. Kanji-kanji tatukonzyi kukubona notucita zintu zyabuzuba abuzuba. Nokuba boobo, mukuya kwaciindi, mbuto ya Bwami ilakonzya kuzyala micelo. Mpoonya, sikwiiya mupya ulatusangana mumulimo wakutebula, alimwi tulagwasyigwa alugwasyo ndwapa.—Joh. 4:36-38.

6. Ncinzi ncotweelede kuzyiba kujatikizya kukomena kwakumuuya?

⁶ Ncinzi ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo eeci? Cakusaanguna, tweelede kuzyiba kuti tatujisi nguzu zyakweendelezya kukomena kumuuya kwamuntu ngotuyiisya Bbaibbele. Kulicesya kuyakutugwasya kweeleba kumusinikizya muntu ngotuyiisya Bbaibbele kutegwa abbapatizyigwe. Tulacita cili coonse ncotukonzya ikugwasya muntu, pele cakulicesya tulamuleka muntu kuti alisalile ikuti kayanda kulyaaba naa pe. Kulyaaba kweelede kuzwa mumoyo cakuliyandila akaambo kaluyando ndwajisi muntu kuli Leza. Ikuti kulyaaba kakutazwi mumoyo alimwi kakutakulwaizyigwi aluyando, takutambuliki kuli Jehova.—Int. 51:12; 54:6; 110:3.

7, 8. (a) Nziiyo nzi azimbi nzyotwiiya kucikozyanyo ca Jesu cijatikizya sikusyanga woona? Amupe cikozyanyo. (b) Ino eeci cituyiisya nzi kujatikizya Jehova a Jesu?

⁷ Cabili, kumvwisya ciiyo ncotwiiya kucikozyanyo eeci kuyakutugwasya kutatyompwa ciindi kumatalikilo notulibona kuti tutazyali micelo mumulimo wesu. Tweelede kukkazika moyo. (Jak. 5:7, 8) Nokuba kuti mbuto taizyali micelo, ikuti naa twasoleka kusikila mpotugolela kugwasya sikwiiya, tulizyi kuti kutazyala micelo ooko tacili citondezyo cakuti tatusyomeki. Jehova ulakomezya mbuto yakasimpe mumyoyo yabantu balicesya alimwi ibalibambilide kucinca. (Mt. 13:23) Aboobo, tatweelede kuyeeya kuti kuzwidilila kwesu mumulimo kuyeeme amweelwe wabantu babbapatizyigwa. Mumeso a Jehova kuzwidilila kwesu mumulimo  takuyeeme ambobautambula mulumbe bantu mbotuyiisya. Muciindi caboobo, ulakkomana kapati akusolekesya kwesu cakusyomeka, tacikwe makani naa kuli bubotu bwajanika naa pe.—Amubale Luka 10:17-20; 1 Bakorinto 3:8.

⁸ Catatu, talili lyoonse notukonzya kubona kuyaambele kwamuntu ngotuyiisya. Mucikozyanyo, banabukwetene bamwi balo ibakali kuyiisyigwa amisyinali umwi, bakamusikila misyinali ooyo akumwaambila kuti bakali kuyanda kuba basikumwaya batabbapatizyidwe. Misyinali wakabaambila kuti ikutegwa beelele bakali kuyandika kuleka kufweba. Misyinali wakagambwa kapati ciindi nobakamwaambila kuti bakacileka kufweba myezi iili mbwiibede yakaindide musyule. Nkaambo nzi ncobakalekela? Bakazyiba kuti Jehova ulababona ciindi nobafweba alimwi akuti basikuupaupa aameso tabayandi pe. Aboobo, myoyo yabo yakabakulwaizya kuti bakali kuyandika kusala—kufweba amisyinali kalanga naa kulekela limwi kufweba. Akaambo kaluyando lwa Jehova ndobakatalika kuba aandulo, bakacikonzya kusala kabotu. Bakali bakomena kumuuya nokuba kuti misyinali taakwe ncaakazyi kujatikizya kucinca ikwakali kucitika.

9. Ino cikozyanyo ca Jesu cijatikizya lunsabwe caamba nzi?

⁹ Amubale Matayo 13:47-50. Ino cikozyanyo ca Jesu cijatikizya lunsabwe caamba nzi? Jesu wakakozyanisya mulimo wakukambauka mulumbe wa Bwami kulunsabwe lupati ilwawaalwa mulwizi. Mbubwenya mbuli lunsabwe oolo mbolukonzya kujata “nswi zyamisyobo yoonse,” mamiliyoni aabantu bamisyobo yoonse balaukkomanina mulimo wesu wakukambauka. (Is. 60:5) Bantu banji bajanika kumiswaangano yacooko alimwi aku Ciibalusyo mwaka amwaka ncitondezyo cakuti bantu balaukkomanina ncobeni mulimo wesu. Munzila yacikozyanyo, bantu bamwi akati kabo ninswi “zibotu” alimwi balabunganizyigwa mumbungano ya Bunakristo. Nokuba boobo, bamwi bali mbuli nswi “zibi” akaambo kakuti tabali boonse ibabunganizyigwa ibatambulika kuli Jehova.

10. Nkaambo nzi Jesu ncaakaambila cikozyanyo calunsabwe?

¹⁰ Nkaambo nzi Jesu ncaakaambila cikozyanyo eeci? Kwaandaanya nswi ooku munzila yacikozyanyo takwaambi lubeta lwamamanino iluyakucitika lyamapenzi mapati. Muciindi caboobo, kwaamba cinakucitika mumazuba aamamanino aabweende bwazintu oobu bubyaabi. Jesu wakatondezya kuti tabali boonse aabo ibakkomanina kasimpe ibayakuzumanana kuba kulubazu lwa Jehova. Banji balayanzana andiswe lyamiswaangano. Bamwi balazumina kwiiya Bbaibbele andiswe pele tabayandi kulyaaba. (1Bam. 18:21) Alimwi bamwi tabaciyanzani ambungano ya Bunakristo. Bakubusi bamwi bakakomezyegwa abazyali Banakristo pele tabanaba aluyando lwakutobela zyeelelo zya Jehova. Kufwumbwa mubukkale muntu mwakonzya kuba, Jesu wakakankaizya kuti umwi aumwi weelede kulisalila. Aabo ibasala kabotu ubabona kuti nzintu “ziyandisi zyazisi zyoonse.”—Hag. 2:7.

11, 12. (a) Mbuti mbotukonzya kugwasyigwa acikozyanyo calunsabwe? (b) Ino eeci cituyiisya nzi kujatikizya Jehova a Jesu?

¹¹ Mbuti mbotukonzya kugwasyigwa acikozyanyo calunsabwe? Kumvwisya ncocaamba cikozyanyo eeci kulatugwasya kuti tutaciindizyi kutyompwa naa kunyonganizyigwa ciindi sikwiiya Bbaibbele naa mwaneesu naatakabweza kasimpe kuba kakwe. Eeci cilakonzya kucitika nokuba kuti twasoleka kusikila mpotugolela. Kuzumina kwiiya Bbaibbele naa kukomenena mukasimpe tacaambi kuti muntu uyakuba aacilongwe ciyumu a Jehova. Aabo ibatayandi kulibombya kubweendelezi bwa Jehova  bayakugwisyigwa akati kabantu ba Leza kakunyina akusowa ciindi.

¹² Sena eeci caamba kuti aabo ibasiya kasimpe tabakazumizyigwi kupiluka mumbungano? Naa kuti umwi waalilwa kulyaaba kuli Jehova, sena ulakonzya kubikkwa kulubazu ‘lwababi’ kukabe kutamani? Peepe. Nkocicili coolwe kubantu bamusyobo ooyo nocitanasika ciindi camapenzi mapati. Cili mbuli kuti Jehova ulabaita kuti: “Amujokele kulindime, eelyo andime ndilaboola kulindinywe.” (Malk. 3:7) Kaambo aaka kalakankaizyigwa mucikozyanyo ca Jesu camwana mutaka.—Amubale Luka 15:11-32.

13. Ino cikozyanyo ca Jesu camwana mutaka caamba nzi?

¹³ Ino cikozyanyo ca Jesu camwana mutaka caamba nzi? Muzyali siluzyalo uuli mucikozyanyo eeci wiiminina Taateesu wakujulu siluyando, Jehova. Mwana iwakalomba kuti apegwe lukono lwakwe alimwi iwakalusowaila, wiiminina baabo ibazwa mumbungano. Kwiinda mukusiya mbungano, cili mbuli kuti baunka “kucisi cimbi cakulamfwu,” nkokuti nyika ya Saatani, yalo iizandukide kuli Jehova. (Ef. 4:18; Kol. 1:21) Nokuba boobo, mukuya kwaciindi bamwi balaliyeeya alimwi balapiluka mumbunga ya Jehova nokuba kuti tacili cuuba-uba kucita boobo. Bantu bamusyobo ooyu ibalicesya alimwi ibeempwa balatambulwa alimwi a Taateesu uulekelela.—Is. 44:22; 1Pet. 2:25.

14. Nkaambo nzi Jesu ncaakaambila cikozyanyo camwana mutaka?

¹⁴ Nkaambo nzi Jesu ncaakaambila cikozyanyo eeci? Munzila iikkomanisya, Jesu wakali kutondezya kuti Jehova uyanda kuti aabo ibakaleya bapiluke kulinguwe. Muzyali wamucikozyanyo taakwe naakaleka kulangila kuti bumwi buzuba mwanaakwe wakali kuyakupiluka. Ciindi naakabona mwanaakwe kapiluka, nokuba kuti ‘wakacili kulaale,’ usyi wakamubalikila akumutambula. Eelo kaka eeci cilakulwaizya kuli baabo ibazwa mumbunga kuzyiba kuti beelede kujokela kuli Jehova kakunyina akusowa ciindi. Inga kakuli tabacisimide kumuuya, alimwi kupiluka kulakonzya kubapa kufwa nsoni alimwi akubayumina. Pele cilagwasya kucita oobo—nobaba bangelo kujulu balakkomana ciindi bantu bali boobu nobapiluka.—Lk. 15:7.

15, 16. (a) Nziiyo nzi nzyotwiiya kucikozyanyo ca Jesu camwana mutaka? Amupe cikozyanyo. (b) Ino eeci cituyiisya nzi kujatikizya Jehova a Jesu?

¹⁵ Mbuti mbotukonzya kugwasyigwa acikozyanyo camwana mutaka? Tweelede kwiiya cikozyanyo ca Jehova. Tatweelede ‘kuciindizya  kululama’ cakuti twasika nkotukaka kubatambula basizibi beempwa alimwi ibapiluka. Eeci inga capa buyo kuti ‘tulinyonyoone’ kumuuya. (Muk. 7:16) Tulakonzya kwiiya ciiyo acimbi. Muntu iwasiya mbungano weelede kubonwa kuti ‘nimbelele iisweekede,’ kutali kumubona kuti muntu uutakonzyi kucinca. (Int. 119:176) Ikuti twayaanya muntu iwakaleya kuzwa mumbungano pele uutagusyidwe, sena tuyakumugwasya munzila yaluyando kuti apiluke? Sena cakufwambaana tuyakubaambila baalu kuti bamupe lugwasyo lweelede? Tuyakucita oobo ikuti naa twatobela ncotwiiya kucikozyanyo ca Jesu camwana mutaka.

¹⁶ Amubone bamwi mazuba aano ibakali mbuli mwana mutaka mbobakatondezya kulumba kuluse lwa Jehova alimwi alugwasyo aluyando kuzwa kumbungano. Mukwesu umwi iwakagwisyidwe mumbungano kwamyaka iili 25 wakaamba kuti: “Lukkomano lwangu luyaabwiindila kukomena kuzwa ciindi nondakapilusyigwa nkaambo ‘ziindi zyakukatalukwa zyandisikila’ kuzwa kuli Jehova. (Mil. 3:19) Boonse balandigwasyilizya alimwi akundiyanda! Lino ndilijisi mukwasyi mubotu wakumuuya.” Mucizyi umwi uucili mukubusi iwakaleya kuzwa kuli Jehova alimwi iwakali kunze aambungano kwamyaka yosanwe wakaamba boobu ciindi naakapiluka, wakati: “Tandizyi mbondikonzya kucipandulula mbolumvwika luyando ndobakanditondezya, luyando lwalo Jesu ndwaakaamba. Eelo kaka taciliboteli kuba mumbunga ya Jehova!”

17, 18. (a) Nziiyo nzi zigwasya nzyotwaiya kuzikozyanyo zyotatwe nzyotwalanga-langa? (b) Ino tweelede kuba aamakanze nzi?

¹⁷ Nziiyo nzi zigwasya nzyotwaiya kuzikozyanyo eezyi zyotatwe? Cakusaanguna, tweelede kuzyiba kuti tatujisi nguzu zyakweendelezya kukomena kwamuntu kumuuya. Jehova alikke nguujisi nguzu. Cabili, tatweelede kulangila kuti boonse mbotuyanzana limwi alimwi abaabo mbotuyiisya Bbaibbele bayakuzumanana kuba mukasimpe. Camamanino, nokuba kuti bamwi balakonzya kukasiya kasimpe alimwi a Jehova, tatweelede kucileka kulangila kuti bayakupiluka. Alimwi ikuti bapiluka, tweelede kubatambula munzila iitondezya mbwazilanga zintu Jehova.

¹⁸ Umwi aumwi wandiswe, azumanane kuyandaula luzyibo, kumvwisya, alimwi abusongo. Ciindi nomubala zikozyanyo zya Jesu, amulibuzye kujatikizya; ncozyaamba, ncozyakalembelwa mu Bbaibbele, ncotukonzya kwiiya kuli nzizyo; alimwi ancotukonzya kwiiya kujatikizya Jehova a Jesu. Ikuti twacita oobo, tuyakutondezya ncobeni kuti tulaamvwisya ncaamba majwi aa Jesu.