Skip to content

Skip to table of contents

Amumuyiisye Mwanaanu Mukubusi Kubelekela Jehova

Amumuyiisye Mwanaanu Mukubusi Kubelekela Jehova

“Jesu wakali kuyaabukomena mubusongo aciimo, kayandwa kapati a Leza alimwi abantu.”—LUKA 2:52.

NYIMBO: 41, 89

1, 2. (a) Ncinzi bazyali bamwi ibajisi bana bakubusi ncobalibilika? (b) Mbuti bana mbobakonzya kugwasyigwa mumyaka yabo yabukubusi?

CIMWI cintu cikkomanisya kapati kubazyali, nciindi bana babo nobabbapatizyigwa. Bana boonse bone baba Berenice bakabbapatizyigwa kabatanakkwanya myaka iili 14 yakuzyalwa. Ba Berenice bakati: “Cakali cintu cikkomanisya kapati kulindiswe. Masimpe twakakkomana kuti bana besu bakali kuyanda kubelekela Jehova. Pele alimwi twakalizyi kuti mbobali bakubusi, bana besu bakali kuyoojana buyumuyumu bunji.” Andinywe kalakonzya kumulibilisya kaambo aaka ikuti naa mwana wanu musankwa naa musimbi mukubusi naa ulaafwaafwi kukubuka.

2 Syaabusongo umwi iwakayiya kujatikizya mbobayeeya bana wakati, myaka yabukubusi ilakonzya kuba myaka iikatazya kapati kubazyali abana, pele bazyali tabeelede kuyeeya kuti bana babo bakubusi mbafwubafwuba naa balaamambeke. Muciindi caboobo, wakati bana bakubusi tabalilekelezyi, balayeeyesya kapati, alimwi balayanda kujana ciindi cakuba abalongwe babo. Aboobo ciindi nobacili bakubusi nceciindi bana banu nobakonzya kuba acilongwe ciyumu a Jehova, mbubwenya Jesu mbwaakacita naakacili mwana. (Amubale Luka 2:52.) Alimwi balakonzya kuyaambele mumulimo wakukambauka akuba aluyandisyo kapati mukuyungizya mulimo wabo mumulimo wa Leza. Kuyungizya waawo, balakonzya kulisalila lwabo beni, mbuli kwaaba buumi bwabo kuli Jehova alimwi akumumvwida. Pele ncinzi ncomukonzya kucita mbuli muzyali kutegwa muyiisye mwanaanu mukubusi kubelekela Jehova? Mulakonzya kwiiya nzila njaakabelesya Jesu kuyiisya basikwiiya bakwe caluyando, cakulicesya alimwi akuba aluzyibo.

AMUMUYANDE MWANAANU MUKUBUSI

3. Mbuti baapostolo mbobakazyiba kuti Jesu wakali mulongwe wabo?

3 Jesu tanaakali buyo Simalelo wabaapostolo bakwe pe. Pele alimwi wakali mulongwe wabo. (Amubale Johane 15:15.) Kaindi, simalelo tanaakali kuvwula kubandika abazike bakwe kujatikizya mbwayeeya alimwi ambwalimvwa. Pele Jesu tanaakali kubacita mbuli bazike baapostolo bakwe. Wakali kubayanda akujana ciindi cakuba ambabo. Cakali kumukkomanisya kubaambila mbwaakali kuyeeya alimwi akulimvwa, alimwi wakaswiililisya ciindi nobakali kwaamba mbobakali kuyeeya alimwi akulimvwa. (Marko 6:30-32) Kubandika ooko ikwakaliko akati ka Jesu abaapostolo bakwe kwakabapa kuti babe balongwe beni-beni alimwi kwakabagwasya baapostolo kuti balibambile mulimo ngobakali kuyoocita kumbele.

4. Nobazyali, mbuti mbomukonzya kuba balongwe abana banu? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

4 Nokuba kuti mulijisi nguzu zyakubeendelezya bana banu, mulakonzya alimwi kuba mulongwe wabo. Balongwe balajana ciindi cakuba antoomwe. Ambweni mulakonzya kucesya ciindi ncomubeleka naa kucita zintu zimwi kutegwa mube aciindi cinji cakuba abana banu. Eeci ncintu cimwi ncomweelede kupailila naa kuyeeyesya cakubikkila maano. Alimwi balongwe balakkomana kucita zintu zikozyenye. Aboobo amumubuzye mwanaanu mukubusi zintu nzyayandisya, mbuli nyimbo nzyakkomanina kapati, mafilimu naa zisobano. Mpoonya amusole kukkomanina zintu nzyakkomanina. Ba Ilaria, ibakkala ku Italy bakati: “Bazyali bangu bakali kubikkila maano kunyimbo nzyondakali kuswiilila. Alimwi buya bataata bakaba mulongwe wangu ngondiyandisya, alimwi ndakali kwaanguluka kubandika ambabo naaba makani aakatazya kwaamba.” Kwiinda mukuba mulongwe kubana banu alimwi akubagwasya kuba balongwe ba Jehova, tacaambi kuti lino tamucijisi nguzu zyakuba muzyali. (Intembauzyo 25:14) Bana banu bayoobona kuti mulabayanda alimwi mulabalemeka, alimwi ciyakuubauba kulimbabo kubandika andinywe makani aali woonse.

5. Mbuti basikwiiya ba Jesu mbobakali kukonzya kuba abuumi bukkomanisya kwiinda mukucita mulimo wa Jehova?

5 Jesu wakalizyi kuti, ikuti naa basikwiiya bakwe kabakkomene kubelekela Jehova alimwi kabajisi bubi kukambauka makani mabotu, bakali kuyookkomana ncobeni. Aboobo wakabakulwaizya kubeleka canguzu mumulimo wakukambauka, alimwi wakasyomezya kuti wakali kuyoobagwasya.—Matayo 28:19, 20.

6, 7. Mbuti mbomutondezya luyando kubana ciindi nomubayiisya kuba abubambe busitikide bwakubelekela Jehova?

6 Muyanda kuti bana banu bazumanane kuba acilongwe ciyumu a Jehova. Alimwi Jehova uyanda kuti mubayiisye akubalaya. Wamupa nguzu zyakucita boobo. (Baefeso 6:4) Aboobo mweelede kubona kuti bana banu mulabayiisya oobu lyoonse. Amuyeeye kujatikizya kaambo aaka: Mulabikkila maano kutegwa bana banu kabaunka kucikolo akaambo kakuti mulizyi kuti lwiiyo lwabo lulayandika kapati alimwi muyanda kuti kabakkomanina kwiiya zintu zipya. Mbubwenya buyo, mulabikkila maano kutegwa kabajanika kumiswaangano yambungano, miswaangano mipati, alimwi akukomba kwamukwasyi. Kayi, lwiiyo ndobajana kuli Jehova lulakonzya kubafwutula. Aboobo amubagwasye kukkomanina kwiiya kujatikizya Jehova alimwi akubagwasya kuzyiba kuti ulakonzya kubayiisya kuba basongo ncobeni. (Tusimpi 24:14) Alimwi amubayiisye bana banu kuunka mumulimo wakukambauka cakusitikila. Amwiiye cikozyanyo ca Jesu kwiinda mukubagwasya kukkomanina kuyiisya bamwi Ijwi lya Leza.

7 Mbuti bubambe busitikide bwakubelekela Jehova, mbuli kwiiya, kujanika kumiswaangano, alimwi amulimo wamumuunda, mbozigwasya bakubusi? Ba Erin, ibakakkala ku South Africa bakati: “Kanji-kanji swebo tobana twakali kulila akutongooka kujatikizya ciiyo ca Bbaibbele, miswaangano, alimwi amulimo wamumuunda. Zimwi ziindi twakali kusola kunyonganya kukomba kwesu kwamukwasyi kutegwa batuleke. Pele bazyali besu kunyina nobakatulekela kucita boobo.” Ba Erin balabalumba kapati bazyali babo akaambo kakuti bakabagwasya kuzyiba mboziyandika zintu eezyi. Mazuba aano, kufwumbwa buyo kuti tiibajanika kumiswaangano naa tiibacikonzya kuunka mumulimo wamumuunda, balasungwala kujokela cakufwambaana kububambe bwabo bwalyoonse.

AMULICESYE

8. (a) Mbuti Jesu mbwaakatondezya kuti wakali kulicesya? (b) Mbuti kulicesya kwa Jesu mbokwakabagwasya basikwiiya bakwe?

8 Nokuba kuti Jesu wakalilondokede, wakalicesya alimwi wakaambila basikwiiya bakwe kuti wakali kuyandika lugwasyo lwa Jehova. (Amubale Johane 5:19.) Sena kucita boobu kwakapa kuti basikwiiya kabatamulemeki kapati Jesu? Peepe. Ciindi nobakali kubona mbwaakali kumusyoma kapati Jehova, bakamusyoma kapati. Kumbele, bakaiya cikozyanyo cakwe cakulicesya.—Milimo 3:12, 13, 16.

Ciindi nomuzumina kulubizya kwanu, bana banu bayoomulemeka

9. Ciindi nomuzumina kulubizya kwanu akwaamba kuti amundijatile, mbuti eeci mbocikonzya kumugwasya mwanaanu mukubusi?

9 Kwiindana a Jesu, tatulondokede alimwi tulalubizya. Aboobo amulicesye. Amuzyibe kuti kuli zintu zinji nzyomutakonzyi kucita, alimwi amuzumine kulubizya nkomucita. (1 Johane 1:8) Mpoonya mwanaanu mukubusi uyakwiiya kuzumina kulubizya kwakwe, alimwi uyoomulemeka kapati. Ino nguni ngomukonzya kulemeka kapati? Mupati wamulimo uuzumina ciindi naalubizya naa ooyo uutasoli akulilekelela? Ba Rosemary, ibajisi bana botatwe bakati balo alimwi abalumi babo bakali kuzumina kulubizya kwabo. Bakati: “Eeci cakapa kuti bana besu kabaanguluka kwaamba ciindi nobakajisi penzi.” Bakayungizya kuti: “Twakayiisya bana besu nkobeelede kujana lugwasyo lubotu kapati kumapenzi aabo. Ciindi nobakali kuyandika lugwasyo, lyoonse twakali kubaambila kubala mabbuku eesu aapandulula Bbaibbele, alimwi twakali kupaila ambabo.”

10. Mbuti Jesu mbwaakali kulicesya nociba ciindi naakali kwaambila basikwiiya bakwe cakucita?

10 Jesu wakalijisi nguzu zyakwaambila basikwiiya bakwe cakucita. Pele akaambo kakuti wakali kulicesya, bunji bwaziindi wakali kubaambila kaambo ncobakeelede kucitila ncaakali kubaambila. Mucikozyanyo, tanaakaile buyo kubaambila kuti basaangune kuyandaula Bwami alimwi abululami bwa Leza. Pele wakati: “Eelyo zintu zimbi zyoonse eezyi ziyooyungizyigwa kulindinywe.” Ciindi Jesu naakabaambila kuti baleke kubeteka bamwi, wakapandulula kuti: “Kutegwa mutabetekwi; nkaambo lubeta ndomubetesya, ndomuyoobetesyegwa andinywe.”—Matayo 6:31–7:2.

11. Mbuti mbomukonzya kumugwasya mwanaanu mukubusi kwiinda mukupandulula kaambo kamupa kuti mubikke mulawo naa kusala munzila imwi?

11 Amujane ciindi ceelede cakumupandulwida mwanaanu mukubusi ikaambo kamupa kubikka mulawo umwi naa ncomwasalila munzila imwi. Ciindi namvwisya kaambo, cakutadooneka unoolibambilide kumumvwida. Ba Barry, ibakakomezya bana bone bakati: “Kupa twaambo kugwasya bakubusi kuti bamusyome.” Bana banu bakubusi bayoobona kuti tiimwabikka mulawo naa kusala munzila imwi akaambo buyo kakuti mulijisi nguzu zyakucita boobo pele akaambo kakuti mulijisi twaambo tubotu tumupa kucita boobo. Alimwi amuyeeye kuti bakubusi aaba tabacili bana basyoonto pe. Baiya mbobeelede kuliyeeyela kucita zintu lwabo beni, alimwi bayanda kulisalila lwabo beni. (Baroma 12:1) Ba Barry bakati: “Bakubusi beelede kwiiya kusala kucita zintu cabusongo ikutali kusala buyo akaambo kambobalimvwa.” (Intembauzyo 119:34) Aboobo amulicesye akumupandulwida mwanaanu mukubusi ikaambo ncomwasalila munzila imwi. Munzila eeyo, ulaiya kulisalila lwakwe mwini, alimwi uyoozyiba kuti mulamulemeka akuti mulizyi kuti lino uyaabukomena.

AMUBE ALUZYIBO

12. Akaambo kakuti Jesu wakajisi luzyibo, mbuti mbwaakamugwasya Petro?

12 Jesu wakalijisi luzyibo alimwi wakalizyi lugwasyo ndobakali kuyandika basikwiiya bakwe. Mucikozyanyo, ciindi Jesu naakaambila basikwiiya bakwe kuti wakali kuyoojaigwa, Petro wakaambila Jesu kulyeengelela. Jesu wakalizyi kuti Petro wakali kumuyanda, pele alimwi wakazyiba kuti Petro wakali kuyeeya munzila iitaluzi. Mbuti Jesu mbwaakamugwasya alimwi abasikwiiya bambi? Cakusaanguna, wakamululamika Petro. Mpoonya Jesu wakapandulula icakali kuyoocitika kulibaabo ibaleya kucita kuyanda kwa Jehova ciindi nocikatazya kucita boobo. Jesu alimwi wakati Jehova uyoobapa bulumbu aabo ibalyaaba. (Matayo 16:21-27) Petro wakaiya ciiyo.—1 Petro 2:20, 21.

13, 14. (a) Ncinzi cikonzya kutondezya kuti mwanaanu mukubusi uyandika kuyumya lusyomo lwakwe? (b) Mbuti mbomukonzya kuzyiba lugwasyo mwanaanu musankwa naa musimbi ndwayandika ncobeni?

13 Amupaile kuli Jehova kulomba luzyibo kutegwa muzyibe lugwasyo ndwayandika mwanaanu mukubusi. (Intembauzyo 32:8) Ambweni mwabona kuti tacikkomene mbuli mbwaakakkomene kaindi naa taambi zintu zikulwaizya kujatikizya bakwesu. Andiza mulimvwa kuti kuli cintu cimwi ncatamwaambili. Mutafwambaani kuyeeya kuti mwanaanu mukubusi kuli cintu cimwi cibi kapati ncacita cakusisikizya. * (Amubone bupanduluzi buyungizyidwe.) Pele mutaliyumbili ambali penzi eelyo naa kwiile kulangila buyo kuti lilamana. Ambweni muyandika kumugwasya kuyumya lusyomo lwakwe.

Amumugwasye mwanaanu mukubusi kupanga balongwe babotu mumbungano (Amubone muncali 14)

14 Kutegwa muzyibe mbomukonzya kumugwasya mwanaanu mukubusi, amubuzye mibuzyo munzila yabulongwe alimwi yabulemu. Cili mbuli kuteka maanzi mumugoti. Ikuti naa mwaateka cakufwambaana, tamukonzyi kuteka manji kweelana ambomuyanda. Mbubwenya buyo, ikuti naa kamutakkaziki moyo ciindi nomubuzya mibuzyo naa kuti kamusola kumusinikizya mwanaanu mukubusi kutegwa aambe, tamukacizyibi cini ncayeeya alimwi ambwalimvwa. (Amubale Tusimpi 20:5.) Ba Ilaria balayeeya kuti nobakali bakubusi, bakali kuyanda kujana ciindi cinji cakuba antoomwe ambobakali kwiiya limwi mukkilasi pele bakalizyi kuti kucita boobo cakalilubide. Bazyali babo bakabona kuti kuli cakali kumukatazya mwanaabo. Ba Ilaria bakati: “Bumwi buzuba kumangolezya, bakabona kuti kuli cakandikatazyide, aboobo bakandibuzya cakalubide. Ndakalila akubapandulwida cakandikatazyide akulomba lugwasyo. Bakandikumbata, akundaambila kuti bakamvwa kaambo, alimwi bakandisyomezya kundigwasya.” Bazyali baba Ilaria mpoonya-mpoonya bakatalika kubagwasya kupanga balongwe babotu mumbungano.

Amubikkile maano kubube bubotu mbwajisi mwanaanu mukubusi alimwi amumulumbaizye

15. Ninzila nzi aimbi Jesu mbwaakatondezya kuti wakalijisi luzyibo?

15 Awalo Jesu wakalijisi luzyibo ciindi naakabona bube bubotu muli basikwiiya bakwe. Mucikozyanyo, ciindi Natanayeli naakamvwa kuti Jesu wakali kuzwa ku Nazareta, wakati: “Sena kuli cibotu cinga cazwa mu Nazareta?” (Johane 1:46) Ikuti nomwakaliko aciindi eeco, sena nomwakayeeya kuti Natanayeli tanaakali kuzilanga kabotu zintu, wakajisi lusalululo naa kuti tanaakajisi lusyomo? Oobo tabusyi mbwaakali kuyeeya Jesu. Muciindi caboobo, wakalijisi luzyibo alimwi wakazyiba kuti Natanayeli wakali kusyomeka, aboobo wakati: “Muna Israyeli ncobeni uunyina lweeno.” (Johane 1:47) Jesu wakali kukonzya kubona cili mumoyo, alimwi wakazibelesya nguzu eezyo kubona bubotu mbobakajisi bantu.

16. Mbuti mbomukonzya kumukulwaizya mwanaanu mukubusi kutegwa ayaambele?

16 Nokuba kuti tamukonzyi kubona cili mumoyo wamuntu mbuli mbwaakali kucita Jesu, mulakonzya kuba aluzyibo. Jehova ulakonzya kumugwasya kubona bubotu ibuli mumwanaanu mukubusi. Nokuba kuti mwanaanu mukubusi wacita cimwi cintu icamupa kutyompwa, mutaambi kuti mubi naa ngusikuleta milandu. Alimwi buya mutabi nomumuyeeyela boobo. Muciindi caboobo, amumwaambile kuti mulakonzya kubona bube bwakwe bubotu alimwi akuti mulijisi lusyomo lwakuti uyanda kucita ciluzi. Amubikkile maano kuzintu nzyacita kutegwa ayaambele alimwi amumulumbaizye. Amumugwasye kusumpula bube bwakwe bubotu kwiinda mukumupa mikuli iiyungizyidwe nocikonzyeka. Jesu wakacita oobo kuli basikwiiya bakwe. Nokwakainda mwaka omwe acisela kuzwa ciindi nobakaswaangana a Natanayeli (alimwi iwakali kwiitwa kuti Bartolomayo), Jesu wakamupa mulimo uuyandika kapati. Wakasala Natanayeli kuba mwaapostolo, alimwi Natanayeli wakaubeleka cakusyomeka mulimo Jesu ngwaakamupa. (Luka 6:13, 14; Milimo 1:13, 14) Aboobo muciindi cakupa mwanaanu mukubusi kulimvwa kuti nzyacita kunyina nozibota, amumulumbaizye alimwi amumukulwaizye. Amumugwasye kulimvwa kuti ulakonzya kumukkomanisya nywebo alimwi a Jehova akuti ulakonzya kubelesya nguzu zyakwe kubelekela Jehova.

KUYIISYA BANA BANU KUYOOMULETELA LUKKOMANO KAPATI

17, 18. Ikuti mwazumanana kuyiisya mwanaanu mukubusi kubelekela Jehova, mbubotu nzi bukonzya kujanika?

17 Mulakonzya kulimvwa mbwaakalimvwa mwaapostolo Paulo. Wakalibilika kapati kujatikizya baabo ibakali mbuli bana kulinguwe. Aaba mbambabo mbaakagwasya kwiiya kujatikizya Jehova, alimwi wakali kubayanda kapati. Aboobo cakamucisa kapati kuyeeya kuti bamwi babo tiibakali kuyoozumanana kubelekela Jehova. (1 Bakorinto 4:15; 2 Bakorinto 2:4) Ba Victor, ibakakomezya bana botatwe bakati: “Myaka yabukubusi tiiyakali myuubauba pe. Pele zintu zibotu zyakatucitikila zyakainda abuyumuyumu mbotwakajisi.”

18 Nobazyali, mulabeleka canguzu kutegwa muyiisye bana banu akaambo kakuti mulabayanda kapati. Mutaleki pe kucita boobo. Amuyeeye buyo mbomuyookkomana kapati ciindi bana banu baakusala kubelekela Leza alimwi akuzumanana kumubelekela cakusyomeka.—3 Johane 4.

^ par. 13 Bazyali balakonzya kugwasyigwa kwiinda mukubala bbuku lya Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 1, peeji 317, alimwi a Volume 2, mapeeji 136-141.