Skip to content

Skip to table of contents

Sena Cilaamakani Kuli Leza Kuti naa Kandifweba Tombwe?

Sena Cilaamakani Kuli Leza Kuti naa Kandifweba Tombwe?

Basikubala Balabuzya . . .

Sena Cilaamakani Kuli Leza Kuti naa Kandifweba Tombwe?

▪ Muntu uusinizyide ulakonzya kubuzya mubuzyo ooyu akaambo kakuti kunyina mulawo mu Bbaibbele waamba kujatikizya kufweba tombwe. Sena eeci caamba kuti Leza mbwayeeya kujatikizya kaambo aaka cilakatazya kucimvwisya? Peepe.

Ibbaibbele lyaamba kuti “Magwalo oonse akasololelwa a Leza.” (2 Timoteyo 3:16) Magwalo alijisi njiisyo zisalala alimwi atwaambo tutondezya Leza mbwayanda kuti tubulanganye buumi bwesu. Cakusaanguna, atulange-lange bavwuntauzi ncobajana kujatikizya tombwe mbuunyonganya buumi bwabantu. Mpoonya tulalanga-langa njiisyo zyamu Bbaibbele mbozyeendelana abuvwuntauzi bwakacitwa.

Tombwe unyonganya buumi bwabantu baufweba alimwi ncecipa kufwa lufwu ndobakonzya kweelebwa. Mu United States, kufweba tombwe nkokupa kuti muntu omwe akati kabantu bosanwe afwe. Ba National Institute on Drug Abuse bakaamba kuti, mucisi eeci, tombwe ujaya bantu banji amwaka kwiinda “bukoko, kubelesya misamu iikola, kujaigwa, kulijaya, ntenda zyamumugwagwa kubikkilizya abulwazi bwasikalileke.”

Aabo bafweba babikka bamwi muntenda. Kunyina busi bwatombwe nobuceya buli kabotu. Bantu batafwebi bayoya busi buzwa kumuntu uufweba cibayungizizya ntenda iisika ku 30 pesenti yakuba akkansa yakumapunga alimwi abulwazi bwamoyo. Mumyaka yaino-ino, bamadokota babona ntenda aimbi njobaita kuti “third-hand smoke.” Eeci caamba kununka kucaala kuzisani, kukkapeti, alimwi amumasena mumwi busi mobukonzya kujatilila kwaciindi cilamfwu muntu amana kufweba. Misamu iikola iili mutombwe inyonganya buumi bwabana alimwi ilakonzya kubalesya kwiiya zyintu cakufwambaana.

Tombwe upa cizibilizyi. Upa buzike kumuntu uufweba tombwe. Mubwini, basikuvwuntauzya basyoma kuti cizibilizyi kumusamu uukola uutegwa nicotine, musamu ujanika mutombwe ngomusamu uukatazya kapati kuleka.

Ino njiisyo zyamu Bbaibbele ziswaangene buti atwaambo tuli atala aawa? Amubone twaambo tutobela:

Leza uyanda kuti katubulemeka buumi. Mumulawo Leza ngwaakapa bana Israyeli, wakaamba kuti aabo bayanda kumukkomanisya bakeelede kubulemeka buumi. (Deuteronomo 5:17) Bana Israyeli bakeelede kuyaka ŋanda yakajisi citabililo, bwaanda bufwaafwi aciluli. Ino nkaambo nzi? Ziluli zyabo zyakali bambasede alimwi bakali kuzibelesya kukkalila. Bwaanda bwakali kukwabilila mukwasyi abamwi kuwa akulicisa naa kufwa. (Deuteronomo 22:8) Kuyungizya waawo, bana Israyeli bakeelede kubona kuti banyama mbobakajisi tabacisi bantu. (Kulonga 21:28, 29) Muntu uufweba tombwe unyonganya njiisyo ziyumya mulawo. Unyonganya buumi bwakwe acaali. Kuyungizya waawo, kufweba nkwacita kubikka buumi bwabantu bamwi bamuzingulukide muntenda.

Leza ulangila kuti katumuyanda alimwi katubayanda basimukoboma. Jesu Kristo wakaamba kuti basikumutobela beleede kulemeka milawo mipati yobilo. Beleede kuyanda Leza amoyo wabo woonse, abuumi bwabo boonse, amizeezo yabo yoonse alimwi anguzu zyabo zyoonse alimwi akuyanda basimukobonyina. (Maako 12:28-31) Akaambo kakuti buumi ncipego kuzwa kuli Leza, muntu uufweba tombwe utondezya kuti tacilemeki cipego eeci alimwi akuti tamuyandi Leza. (Milimo 17:26-28) Nzyacita muntu ooyu zilakonzya kunyonganya bamwi, aboobo ulabeja aamba kuti ulamuyanda simukobonyina.

Leza uyanda kuti katwiitantamuka micito iitali kabotu. Ibbaibbele liyiisya Banakristo ‘kulisalazya kuzyintu zyoonse zisofwaazya mubili amuuya.’ (2 Bakolinto 7:1) Kufweba tombwe masimpe kusofwaazya muntu. Aabo bayanda kucileka kufweba kutegwa bamukkomanisye Leza balajana buyumuyumu. Pele kwiinda mukugwasyigwa a Leza, balakonzya kucileka cilengwa eeci cisofwaazya alimwi cizyibilika.