Skip to content

Skip to table of contents

 MAKANI AAYEEME AMUTWE UULI ACIVWUMBYO | NKONDO IYAKACINCA ZINTU MUNYIKA

Mwini-mwini Uupa Kuti Kakuli Nkondo Alimwi Amapenzi

Mwini-mwini Uupa Kuti Kakuli Nkondo Alimwi Amapenzi

Mumwezi wa November 11, 1918, Nkondo Yakusaanguna Yanyika Yoonse yakamana. Makwebo akaima, bantu bakazyana kapati mumigwagwa. Pele kuzyana ooku, tiikwakazumanana pe. Kwakacitika ntenda aimwi iijaya kwiinda ntobolo—yalo iyakatobela nkondo yanyika yoonse.

Mu June 1918 basikalumamba baku France bakatalika kuciswa cilwazi cijaya citegwa Spanish flu. Tiikwakainda ciindi cilamfwu, cilwazi eeci cakalitondezya mbocakali cikali. Mucikozyanyo, mumyezi buyo misyoonto, cakajaya basikalumamba bana America kwiinda basinkondonyina mbobakali kukonzya kubajaya. Cilwazi eeci cakayambukila bantu munyika cakufwambaana alimwi aciindi nciconya eeci bakacitolelezya basikalumamba ibakali kujokela kuzisi zyabo niyakamana nkondo.

Kwakali nzala alimwi abucete mumyaka yakatobela, kaimanide nkondo. Zisi zinji mu Europe zyakanyina cakulya ciindi nkondo niyakamana mu 1918. Kusika mu 1923, mali aaku German taakacijisi nguzu naaceya. Nokwakainda myaka iili cisambomwe, makani aamali alimwi amakwebo aanyika yoonse akaya aansi kapati. Mpoonya mu 1939, nkondo yabili yanyika yoonse yakatalika—cakali buyo mbuli kuti mazwanga aanyika yoonse akazumanana alimwi. Ino ncinzi cakapa kuti zintu zibije boobo?

CITONDEZYO CAMAZUBA AAMAMANINO

Businsimi bwamu Bbaibbele bulatugwasya ikuzyiba cakapa kuti zintu zimwi zicitike, alimwi oobu mbocibede kujatikizya Nkondo Yakusaanguna Yanyika Yoonse. Jesu Kristo wakaambila limwi kuti “cisi ciyoobukila cisinyina” alimwi akuti kuyooba malwazi anzala munyika yoonse. (Matayo 24:3, 7; Luka 21:10, 11) Wakaambila basikwiiya bakwe kuti zintu zibyaabi eezyi zyakali  kuyooba citondezyo camazuba aakumamanino. Twaambo tunji nkotuli mubbuku lya Ciyubunuzyo, twalo itutondezya mapenzi aacitika munyika mbwaaswaangene ankondo yakacitika kujulu.—Amubone kabbokesi kakuti  “Nkondo Kujulu Alimwi Aanyika.”

Bbuku ndilyonya eeli lyamu Bbaibbele lilaamba kujatikizya basimabbiza bone. Basimabbiza botatwe bayubununa mapenzi ngaakaamba Jesu—nkondo, nzala, alimwi amalwazi. (Amubone kabbokesi kakuti  “Sena Ncobeni Basimabbiza Bone Bali Mukweenda?”) Cilasalala kuti Nkondo Yakusaanguna Yanyika Yoonse yakatalisya mapenzi alo aaciliko asunu. Alimwi Bbaibbele lilamuyubununa Saatani kuti ngowakatalisya mapenzi aaya. (1 Johane 5:19) Sena uyoozumanana kuzibelesya nguzu zyakwe?

Bbuku lya Ciyubunuzyo alimwi litwaambila kuti Saatani ujisi buyo “kaindi kaniini.” (Ciyubunuzyo 12:12) Nkakaambo kaako ujisi bukali kapati alimwi upa kuti kube mapenzi aatambiki aano anyika. Aboobo manyongwe ngotubona munyika lino, ncitondezyo cakuti ciindi ncajisi Saatani caceya.

KUNYONYOONA MILIMO YA DIABOLOSI

Nkondo Yakusaanguna Yanyika Yoonse yakacinca zintu kapati. Yakapa kuti kakucitika nkondo, mazwanga  aakuyanda kucinca mfwulumende alimwi akutasyoma baleli. Alimwi citondezya bumboni busalede bwakuti Saatani wakatandwa kujulu. (Ciyubunuzyo 12:9) Ooyu muleli wanyika uutalibonyi wakacita zintu mbuli muleli silunya uuzyi kuti wacaalilwa buyo mazuba masyoonto aakulela. Mazuba aaya aakumana, nkokuti mapenzi aakaboola akaambo ka Nkondo Yakusaanguna Yanyika Yoonse ayoomana.

Kweelana abusinsimi bwamu Bbaibbele ncobwaamba, tulijisi kaambo keelede kutupa kusyoma kuti Jesu Kristo, Mwami wesu wakujulu, ino-ino ‘uyoonyonyoona milimo ya Diabolosi.’ (1 Johane 3:8) Bantu banji balabupailila Bwami bwa Leza kuti buboole. Sena andinywe mulacita oobo? Tulalumba kujatikizya Bwami oobu nkaambo bantu basyomeka bayoobona nokuyoocitwa kuyanda kwa Leza anyika, ikutali kwa Saatani. (Matayo 6:9, 10) Mubulelo bwa Bwami bwa Leza, takukabi limbi nkondo yanyika yoonse naa nkondo iiliyoonse! (Intembauzyo 46:9) Amwiiye kujatikizya Bwami oobu alimwi akulangila kuyoopona ciindi nokuyooba luumuno nyika yoonse!—Isaya 9:6, 7.

^ par. 20 Amubone cibalo 8 mubbuku lyakuti Ino Ncinzi Cini Bbaibbele Ncoliyiisya? ilyakamwaigwa abakamboni ba Jehova.