Amweezyeezye kuti mwanaanu wamwaambila kuti bamucitila luta kucikolo. Ino inga mwacita buti? Kwaambila bakucikolo kuti bamusubule ooyo wamucitila luta mwanaanu? Kuyiisya mwanaanu mbwakonzya kujolela? Kamutanasala cakucita, amubone twaambo twamasimpe kujatikizya luta. a

•  Ncinzi ncondeelede kuzyiba kujatikizya luta?

•  Mbuti mbondikonzya kugwasya?

 Ino luta ninzi? Luta nkupenzya muntu umwi acaali alimwi kwaciindi cili mbocibede. Aboobo, tacaambi kuti kupenzya kuli koonse nduta.

 Kaambo ncokuyandika kuluzyiba: Bantu bamwi bayeeya kuti luta mucito uuli woonse wakupenzya bamwi, nouceya buti. Pele kuti makani masyoonto kamwaakomezya, inga mwaile kuyiisya mwanaanu kuti takonzyi kubamba twaambo, calo ncayandika lino alimwi akumbele.

 Njiisyo yamu Bbaibbele: “Utafwambaani kunyema pe.”​—Mukambausi 7:9.

 Masimpe ngakuti: Bukkale bumwi buyandika kuti mwaanjilila makani, pele bumwi inga bwamupa coolwe mwanaanu cakuliyumya alimwi akubamba twaambo abamwi.​—Bakolose 3:​13.

 Pele ino inga mwacita buti kuti mwanaanu wamwaambila kuti kuli bamupenzya cakutaleka?

•   Amumuswiilile cakukkazika moyo mwanaanu. Amusole kuzyiba (1) cacitika alimwi (2) akaambo ncali mukucitilwa luta. Mutakosoli makani kamutanajana twaambo toonse twamasimpe. Amulibuzye kuti, ‘Sena kuli makani aambi ngaataamba?’ Kutegwa muzyibe zyoonse zyacitika, andiza inga mwayandika kubandika abayi bamwanaanu naa bazyali basicikolonyina ooyo.

   Njiisyo yamu Bbaibbele: “Ikuti muntu wavwiila katanaamvwisya kabotu makani, mbufwubafwuba alimwi nkulijazya nsoni.”​—Tusimpi 18:13.

•   Ikuti mwanaanu kapenzyegwa, amumugwasye kuzyiba kuti mbwabavwiila naa kubacitila zintu beenzinyina kulakonzya kupa kuti ziindile kubija naa kubota. Mucikozyanyo, Bbaibbele lyaamba kuti: “Kuvwiila kabotu kulalesya bukali, pele majwi mabi alanyemya.” (Tusimpi 15:1) Ncobeni, kujolela inga kwaindizya buyo bukkale, akupa kuti sikumupenzya aciindizye.

   Njiisyo yamu Bbaibbele: “Mutapilusyi cibi kucibi naa matusi kumatusi.”​—1 Petro 3:9.

•   Amumupandulwide mwanaanu kuti kutajolela tacaambi kuti tajisi nguzu. Muciindi caboobo, citondezya kuti ulaanguzu kayi tazumizyi sikumupenzya kuti amweendelezye. Munzila imwi, citondezya kuti wamuzunda sikumupenzya kakunyina kuba sikupenzya awalo.

   Mwanaanu weelede kutuyeeya twaambo ootu kwaambisya kuti kuli bamupenzya aintaneti. Kujatikizyigwa munkondo zicitikila aintaneti naa kunyemezyanya aintaneti kupa buyo kuti sikupenzya mwanaanu azumanane kucita oobo, alimwi inga capa kuti awalo mwanaanu atalike kupenzya bamwi! Akaambo kaceeco, zimwi ziindi cilainda kugwasya kuumuna buyo, kayi ncayanda sikupenzya ncakuti mwanaanu avwiile naa kujolela. Aboobo kuti waumuna buyo, nkokuti sikupenzya uyoobona kuti nzila yakwe taibeleki.

   Njiisyo yamu Bbaibbele: “Kuti kakunyina nkuni mulilo ulazima.”​—Tusimpi 26:20.

•   Zimwi ziindi, mwanaanu tayelede kujanika abantu naa mumasena aalangilwa kuti inga bamupenzya. Mucikozyanyo, ikuti kazyi kuti ndaba unooli kubusena bumwi, ulakonzya kweeleba mapenzi kwiinda mukucinca nzila.

   Njiisyo yamu Bbaibbele: “Muntu uucenjede abona mapenzi ulayuba, pele aabo batakwe maano balaunka nkukonya ooko, aboobo balapenga.”​—Tusimpi 22:3.

 AMUSOLE NZILA EEYI: Amumugwasye mwanaanu kuti ayeeye kujatikizya zikonzya kucitika akaambo kakusala kwakwe. Mucikozyanyo:

•  Ncinzi cikonzya kucitika kuti tanaamubikkila maano sikumupenzya?

•  Mbuti kuti cabusicamba wamwaambila sikumupenzya kuti acileke ncacita?

•  Mbuti kuti wabaambila balupati-pati acikolo kujatikizya sikupenzya ooyo?

•  Sena inga wamwaambila sikumupenzya kumwi kaseka-seka?

 Bukkale bulaindana-indana, tacikwe makani naa kucitilwa luta ooku kucitikila aintaneti naa kumbi buyo. Aboobo, amubelekele antoomwe amwanaanu kutegwa mujane nzila iikonzya kugwasya. Amumusyomezye kuti mulamugwasyilizya mumakani aaya.

 Njiisyo yamu Bbaibbele: “Mulongwe mwini-mwini ulatondezya luyando ciindi coonse, alimwi ngomunyoko wakazyalilwa kuti akugwasye muziindi zyamapenzi.”​—Tusimpi 17:17.