B’a yib’anal ja luʼumi, jitsan kristyano b’a wa xyalawe ke wa snochowe ja Jesukristo ti chʼikane b’a politika. Jujuntik wa skoltaye ja politiko’ik sok tuk wa skoltaye ja partido’ik b’a oj spuk-e ja jasa wa sjeʼawe ja b’a srelijyone soka jastik yaʼuneje kujlajuk. Pe jaxa politiko’ik wani xyawe makunuk ja jastik jaw b’a jachuk oj koltajuke yuj jujuntik relijyonik. Sok ayni ekʼele jujuntik olomalik b’a relijyon wa sk’ana oj sta’e xchole ja b’a politika. Sok b’a jujuntik país jun relijyon wani xbʼobʼ ilxuk jastal jun ita relijyon b’a yib’anal ja país.

 Pe ¿jas waxa pensaraʼan ja weʼn? ¿Tʼilan ma’ oj xchʼik sbʼaje b’a politika ja snochumanik ja Jesukristo? ¿Jasa skʼulan ja Jesús? Ja ye’n yala: «Keʼnani kaʼunejawilex ja sjejeli bʼa oj cha akʼulukex junxta jastal jkʼulanawilex» (Juan 13:15). La kiltik jasa sjejel ya’a ja Jesús sbʼaja jastik junuk ti chʼikan soka politika.

 Miyuk. Ja Jesús mini xchʼika sbʼaj ja b’a jastik ti chʼikan soka politika ja b’a luʼumkʼinal it.

 Ja Jesús mini sleʼa skoltajel b’a politika. Yajni ja Dyablo skʼapayi ye’n oj sbʼajuk «yib’anal ja gobyerno’ik ja b’a luʼumkʼinali», ja Jesús mini skisa ja ipal jaw sbʼaja sgobyerno’ik ja kristyano (Mateo 4:8-10). a B’a pilan ekʼele, ja kristyano ya’a sbʼaj kuenta ke ja Jesús ojni bʼobʼ kʼot jun lekil tojwanum sok sleʼawe modo stʼenjel b’a oj xchʼik sbʼaj b’a politika. Pe «ja Jesús, yuja wa snaʼa ojxta jakuke sok tarega oj yiʼe och bʼa yajel och rey, tixa cha waj stuchʼil pilan ekʼele ja bʼa witsi» (Juan 6:15). Ja Jesús mini skʼulan ja jas wa sk’ana ja kristyano; nunka xchʼika sbʼaj ja b’a politika.

 Ja Jesús mini skoltay ja jastik junuk ti chʼikan soka politika. Jun sjejel, ja judio’ik ja b’a styempo ja Jesús jelni xtajkiye yuja tʼilan oj stupeyi kontribusyon ja matik ay xchol ja b’a Roma. Chomajkil, ja kontribusyonik jaw mini stojoluk xyilawe. Pe, yajni sleʼawe modo ke ja Jesús oj skoltay, ja ye’n mini xchʼika sbʼaj ja b’a k’umal jaw. Kechani yala yab’ye: «Awikyi ja César ja jas sbʼaj ja Cesari, pe awikyi ja Dyos ja jas sbʼaj ja Dyosi» (Marcos 12:13-17). Ja ye’n mini xchʼika sbʼaj, pe cha xchiktesni lek ke t’ilani oj tupxukyi ja kontribusyon wa skʼanawe ja matik ay xchole b’a Roma, b’a jani wa senyaʼane ja César. Meran, ja sk’u’ajelyi ja matik ay xcholi aytani jun stikʼanil. Mini june ma’ wa xbʼobʼ yayi ja gobyerno ja jas yeʼnta wa sbʼajin ja Dyos, jastal ja toyjelal soka yaʼteltajel (Mateo 4:10; 22:37, 38).

 Ja Jesús jani sjeʼa sok skoltay ja sGobyerno ja Dyos, jun mandaranel b’a satkʼinal (Lucas 4:43). Ja ye’n mi xchʼika sbʼaj ja b’a politika yujni wa snaʼa ke ja mandaranumik b’a luʼumi mi oj bʼobʼ yujile ja jas wa sk’ana ja Dyos sbʼaja luʼumi; ja jaw kechani oj bʼobʼ yuj ja sGobyerno ja Dyos (Mateo 6:10). Ja ye’n wani xcha snaʼa ke ja Dyosi mini jaʼuk ya makunuk ja gobyerno’ik ja luʼumkʼinal, jani oj ya makunuk ja sGobyerno’i (Daniel 2:44).

 Miyuk. Ja snebʼumanik ja Jesús sk’u’ane ja mandar b’a mi oj kʼotuke parte ja b’a luʼumkʼinali (Juan 15:19). Snochowe ja sjejel ya’a sok mini xchʼika sbʼaje b’a politika (Juan 17:16; 18:36). Jaʼuktoma oj xchʼik sbʼaje ja b’a jastik jaw, jani waj skʼujole b’a skʼulajel ja a’tel akʼubʼalkan yile: xcholjel sok sjejel ja lekil rason sbʼaja sGobyerno ja Dyos (Mateo 28:18-20; Hechos 10:42).

 Sbʼaja b’ajtan nochumanik b’a Kristo, ja sk’u’ajel ja Dyos jani mas tʼilan yujile. Pe cha wani snaʼawe ke t’ilani oj skis-e ja matik ay xcholi (Hechos 5:29; 1 Pedro 2:13, 17). Ja yuj skʼuʼane ja leyik sok stupuwe ja kontribusyonik (Romanos 13:1, 7). Anima mi xchʼika sbʼaje ja b’a politika, pe wani xyawe el slekilal ja talnanel soka jastik wa skʼulane ja gobyerno’ik (Hechos 25:10, 11; Filipenses 1:7).

 Ja Biblia wa xchiktes lek ke mini ja Jesús cha mini ja b’ajtan snebʼumaniki xchʼika sbʼaje b’a politika. Ja yuj ja testigo’ik b’a Jyoba b’a yib’anal la luʼumi, jastalni snochumane b’a Kristo, mini xchʼika sbʼaje. Jastalni ja nochumanik b’a Kristo b’a b’ajtan siglo, ja wa xwaj skʼujole b’a skʼulajel ja a’tel akʼubʼalyile yuja Jesús: xcholjel ja «lekil rasonik sbʼaja sGobyerno ja Dyosi» (Mateo 24:14).