Ja bʼa 2022, jelni ekʼxi ja janekʼ takʼin chʼakxi sbʼaja soldadoʼik sok armaʼik, chʼakxi 2,24 biyon dólarik. Pe ja it jani yuja Rusia och ja bʼa Ucrania. Jun imporme bʼa abril 2023 bʼa SIPRI, ja Stockholm International Peace Research Institute (Instituto Internacional de Estudios para la Paz de Estocolmo), wa xyaʼa ja datoʼik ajyi ja bʼa 2022:

•   Ja janekʼ chʼakxi sbʼaja soldadoʼik sok ja armaʼik ja bʼa Europa kʼe jun 13% ja bʼa jabʼil jaw, jani ja jabʼil jel chʼakxi takʼin ja bʼa Europa yuja soldadoʼik sok armaʼik masan yajni ajyi ja guerra ja bʼa 1991.

•   «Wani x-ilxi ke ja janekʼ wa xchʼakxi sbʼaja soldadoʼik sok armaʼik ja bʼa Rusia kʼe jun 9,2%». Ja Rusia yeʼnani ajyi ja sjoʼil país bʼa sutanal ja luʼum bʼa mas wa xchʼaka yuj soldadoʼik sok armaʼik, pe ja wego yeʼnani ja yoxil paisi.

•   Ja Estados Unidos yeʼnani ja país bʼa mas wa xchʼaka bʼa soldadoʼik sok armaʼik: «ja 39% bʼa janekʼ wa xchʼakxi bʼa sutanal ja luʼum yuj soldadoʼik sok armaʼik».

 Ja doctor Nan Tian, bʼa koltani stsʼijbʼajel ja imporme bʼa SIPRI, yala: «Ja jastal wanxta kʼeʼeljan ja gastoʼik bʼa soldadoʼik sok bʼa armaʼik ja bʼa tsaʼanxta jabʼiljani wani sjeʼakitik ke teytik bʼa jun luʼumkʼinal bʼa masxa xiwela sbʼaj».

 Ja Biblia yalunejxani ke ojni ipaxuk ja jastal wa xyila sbʼaje ja chonabʼik jel yipe ja bʼa jtyempotik. Cha wani xyalakabʼtik jastal modo oj tatik ja meran lamanil.

•   Ja Biblia wa xyala ke ja tyempo bʼaytiki jaxani ja xchʼakulabʼil ja tyempo (Daniel 8:19).

•   Ja libro bʼa Daniel yalunejxani ke ja bʼa jtyempotiki ojni ajyuk chonabʼik bʼa jel yipe bʼa ojni skontraʼuk sbʼaje. Ja chonabʼik ojni kʼeʼuke jun «tiroʼanel», wa xkʼan alxuk, oj sjap sbʼaje ja ipal yiʼojeʼi. Sok ja tiroʼanel jaw ojni yakan bʼa oj chʼakxuk jitsan «jastik chaʼanyabʼal» ma jastik sbʼaje (Daniel 11:40, 42, 43).

 Ta waxa kʼana oja naʼ mas ja jas jel chaʼanyabʼal alubʼalkan it ja bʼa Biblia, kʼela ja bideo Ja jastal oj kʼot smeranil ja jas alubʼalkan ja bʼa Daniel 11.

•   Ja Biblia wa xyale ke ja Dyosi oj slokʼoluk ja gobyernoʼiki. Ja yeʼn «oj ya kujlajuk jun gobyerno bʼa mini oj chʼayjuk snajel. Ja gobyerno it mini oj ajuk ekʼuk bʼa pilan chonabʼ. Oj swachʼtalaʼuk sok oj xchʼaysnajel spetsanil ja gobyernoʼik jaw, sok kechantani yeʼn oj kan kulan bʼa tolabida» (Daniel 2:44).

•   Ja Jyoba a ojxta yijan meran lamanil sok bʼa tolabida, jun jasunuk bʼa mini oj lajxukyujile ja kristyanoʼiki. ¿Jastal oj skʼuluk? Ja sGobyerno, bʼa tini ay bʼa satkʼinal, oj xchʼay snajel ja spekʼjel chikʼ sok ja tuktukil tikʼe arma (Salmo 46:8, 9).

 Ta waxa kʼana oja naʼ mas sbʼaja jas oj lajxukyuj ja sGobyerno ja dyos, kʼuman ja artikulo «Ja sGobyerno ja Dyosi oj ya ajyuk ‹lamanil bʼa oj pojxuk el›».