1-3. a) ¿Jastik sjobʼjelik wa xyaʼa sbʼaje ja kristyano yajni ay maʼ wa xchamyujile? b) ¿Jasa wa xyalawe wa x-ekʼ jbʼajtik jujuntik relijyonik ja wala chamtiki?

JA Biblia wa skʼapakitik ja bʼa tyempo jakumi mixani «maʼ oj chamuca» (Apocalipsis [Revelación] 21:4). Ja bʼa kapitulo 5 jnebʼatik oj jtatik jun jsakʼaniltik bʼa tolabida stsʼakatal yuja sakʼanil yaʼa ja Jesús. Pe ja wego wanto la chamtik (Eclesiastés 9:5). Ja yuj ayni wa xkaʼa jbʼajtik ja sjobʼjel it: «¿Jasa wa x-ekʼ jbʼajtik ja wala chamtiki?».

² Snajel ja sjakʼjeli jelni tʼilan sok masto ja yajni wa xcham june bʼa jpamilyatik ma jun kamigotik. Bʼobʼta wa xjobʼo jbʼajtik: «¿Bʼa waja? ¿Wan maʼ xyilawotik? ¿Wan maʼ yijel wokol? ¿Oj maʼ bʼobʼ skoltayotik ma oj yixtalaʼukotik? ¿Oj maʼ kʼot jun kʼakʼu oj kiltike?».

³ Ja relijyoniki tuktukil sjakʼjel wa xyaʼawe sbʼaja sjobʼjelik jaw. Jujuntik wa sjeʼawe ja matik leki ti wa xwajye bʼa satkʼinal jaxa matik malo ti wa xwajye bʼa yoj kʼakʼ. Jaxa tuk wa xyalawe wala paxtik altsilal sok jaʼ wa xwaj jtatik ja jpamilyatik bʼa chamyeta. Sok tuk wa sjeʼawe ja yajni wala chamtiki, wa x-ilji ja jasa jkʼulantiki sok wala pojkitik yajkʼachil ekʼele ma wala paxtik bʼa pilan kwerpoʼal. Wanbʼi xbʼobʼ paxkotik pilan kristyanoʼil ma jun chante.

4. ¿Jasa junxtatik wa sjeʼawe ja relijyonik sbʼaja wala chamtik?

⁴ Ama tuktukil ja jas wa xyalawe ja relijyonik sbʼaja wala chamtik, pe tʼusan mi spetsaniluke junxtatik ja jas  wa sjeʼawe. Ja yeʼnle wa sjeʼawe yajni wala chamtik, aytobʼi jas wa xkan sakʼan. Pe ¿meran maʼ ja jaw?

5, 6. ¿Jasa wa x-ekʼ jbʼajtik ja wala chamtiki?

⁵ Ja Jyoba wa snaʼa jasa wa x-ekʼ jbʼajtik ja yajni wala chamtiki. Ja bʼa Biblia, ja yeʼn wa sjeʼakitik ja yajni wala chamtik, ti tikʼan wa xkʼot ja jsakʼaniltiki. Yajni wala chamtik, mixa xkabʼtik kʼinal, mixa la ilwanitik sok mixa xpensaraʼantik. Ja jpensartik sok ja jas wa xnaʼatiki wani xchama. Mi jas wa xkan sakʼan bʼa keʼntik sok mi xwaj bʼa pilan lugar. *

⁶ Ja mandaranum Salomón stsʼijbʼan ja matik chameli «mixato jas snaʼawe». Ja yuj mixa xyajtaniye sok mixa x-ilkʼujolaniye. Ja Salomón cha yala «ja bʼa Kʼeʼen [...] mixa ay aʼtel, mixa tʼabʼan akʼujol bʼa ay jas oja taʼ, mini snajel sok mini biboʼil» (kʼuman ja Eclesiastés 9:5, 6, 10). Sok ja Salmo 146:4 wa xyala ja yajni ay maʼ wa xchami «ja spensari» cha wani xchami.

7. ¿Jasa ya slaj ja Jesús ja wala chamtiki?

⁷ Yajni cham ja yamigo Lázaro, ja Jesús yala yabʼ ja snebʼumaniki: «Ja camigotic Lázaro huan xa huayel, pero oj huaj yujques cani». ¿Jasa kʼan yali? Xcholo mas tsaʼan: «Ja Lázaro cham ta» (Juan 11:11-14). Ja Jesús ya slaj ja wala chamtik jastal ochel lek jwayeltik. Ja yeʼn mi yala ta ja Lázaro ti ajyi bʼa satkʼinal ma soka spamilya bʼa chamyeta. Cha mini yala ta ja Lázaro wan yijel wokol bʼa yoj kʼakʼ ma pax pilan kristyanoʼil ma jun chante. Pes ja  Lázaro lajansok ochel lek swayel. Bʼa pilan ekʼele ja Jesús cha ya slaj ja wala chamtik jastal wantik wayel. Yajni ya sakʼwuk ja yakʼix ja Jairo, yala ja yal akʼixi mi chameluk, «quechan huan huayel» (Lucas 8:52, 53).

8. ¿Jastal wa xnaʼatik ja Dyosi mi skʼulanotik bʼa oj chamkotik?

⁸ ¿Skʼulan maʼ ja Dyos ja kristyanoʼik bʼa oj chamuke? Miyuk. ¿Jastal wa xnaʼatik? Ja Jyoba skʼulan ja Adán sok ja Eva bʼa oj ajyuke sakʼan bʼa tolabida sok mi oj koʼuke chamel. Chomajkil, skʼulan soka kʼankʼunel bʼa oj ajyuke sakʼan tolabida (Eclesiastés 3:11). Mini jun tatal wa skʼana yiljel oj koʼ chamel sok oj chamuk ja yuntikili.  Ja yuj ja jTatik Jyoba cha mini skʼana oj kokotik chamel sok oj chamkotik. Pe ta skʼulanotik bʼa oj ajyukotik sakʼan bʼa tolabida, ¿jas yuj wala chamtik?

9. ¿Jas yuj mini wokoluk skʼuʼajel ja mandar ajiyile ja Adán sok ja Eva yuja Dyosi?

⁹ Tini kʼejan bʼa kʼachinubʼ bʼa Edén. Ja Jyoba yala yabʼ ja Adán: «Bʼa spetsanil ja teʼ ay bʼa yojol ja kʼachinubʼi ojni bʼobʼa loʼ man la bʼutʼi. Pe ja teʼ wa senyaʼan bʼa stsajel ja bʼa leki soka bʼa mi lekuki mokni aloʼe, yujni ja kʼakʼu xa loʼo ojni chamana» (Génesis 2:9, 16, 17). Ja mandar jaw chikani lek stojolil sok mini wokoluk skʼuʼajel. Chomajkil, ja Jyoba yeʼn ja sKʼulumane sok ayni yiʼoj derecho bʼa oj yal bʼaya leki sok bʼaya mi lekuki. Ta ja Adán sok ja Eva skʼuʼaneyi ja Jyoba, ojni sjeʼe wane skisjel ja sderecho bʼa yajel mandar. Sok wa xyaʼawe tsʼakatal yuj spetsanil ja jas akʼubʼalyileʼi.

10, 11. a) ¿Jastal skʼulan ja Satanás bʼa sloʼlay ja Adán sok ja Eva? b) ¿Jas yuj mini ayiʼoje rason yuja jach skʼulane ja Adán sok ja Eva?

¹⁰ Tristeni yabʼjel, ja Adán sok ja Eva stsaʼawe mi ajyel kʼuʼabʼal. Ja Eva aljiyabʼ yuja Satanás: «¿Meran maʼ lek ja Dyos yalunej awabʼyex mi oja loʼex ja tekʼulik tey bʼa kʼachinubʼi?». Jaxa Eva sjakʼayi: «Wani xbʼobʼ jloʼtikon ja sat ja tekʼulik ja bʼa kʼachinubʼi. Pe ja Dyosi yalunej sbʼaja teʼ tey bʼa snalan ja kʼachinubʼi: ‹Mokni aloʼex ja sati, miyuk, mokni ayam-ex; mikʼa ojni chamanik›» (Génesis 3:1-3).

¹¹ Anto ja Satanás yala yabʼ ja Eva: «Meran lek, mini oj chamanika. Yujni ja Dyosi snaʼunej ja kʼakʼu xa loʼowex ja tekʼuli, oj jamxuk jawa satexi sok ojni kʼotanik jastal Dyos, snajel ja bʼa leki soka bʼa mi lekuki» (Génesis 3:4-6). Ja Satanás wani skʼana oj ya skʼuʼuk ja Eva ojni bʼobʼ  stsaʼ ja bʼa jas leki soka bʼa jas mi lekuki. Pe ja Satanás cha sloʼlay ja Eva sbʼaja jas oj ekʼuk ta skʼoko ja abʼali. Yala yabʼ mi oj chamuk, ja yuj ja Eva sloʼo ja tekʼuli. Tsaʼan yayi ja statami sok cha sloʼo. Ja Adán sok ja Eva wani snaʼawe lek alubʼalyabʼye yuja Jyoba mok sloʼe ja tekʼul jaw. Yajni sloʼowe, stsaʼawe skʼokjel jun mandar bʼa chikan lek stojol sok mi wokoluk skʼuʼajel. Yuja jach skʼulaneʼi, ja Adán sok ja Eva sjeʼawe mini skisawe ja sTate maʼ jel xyajtajiyeyuji. ¡Mini ayiʼoje rason yuja jach skʼulane!

12. ¿Jas yuj jel yaj yabʼ ja Jyoba yuja jas skʼulane ja Adán sok ja Eva?

¹² Jelni maʼ yaj yabʼ ja Jyoba yuja jas skʼulane ja Adán sok ja Eva. Kʼotelni sTate ajyi, sok ja yeʼnle sjeʼawe mi skisawe. Pensaraʼan lekbʼi ja weʼn jel wokol wa kʼiʼuk juna wakʼix sok juna kerem. Pe ja yeʼnle wa skʼokowe jawa wabʼali sok wa skʼulane ja jas wa skʼanawe. ¿Anke jelni yaj oja wabʼi?

13. ¿Jasa kʼan yal ja Jyoba yajni yala yabʼ ja Adán oj cha pax tsʼubʼil luʼum?

¹³ Yajni ja Adán sok ja Eva mi kʼuʼabʼal ajyiye, xchʼayawe ja sakʼanile bʼa tolabida. Ja Jyoba yala yabʼ ja Adán: «Bʼobʼela sok tsʼubʼil luʼum sok cha tsʼubʼil luʼum oj paxan» (kʼuman ja Génesis 3:19). Ja Jyoba kʼan yal ja Adán oj cha pax tsʼubʼil luʼum, bʼa lajansok mini ajyi sakʼan (Génesis 2:7). Yajni chami, ti chʼaysnajela.

14. ¿Jas yuj wala chamtik?

 ¹⁴ Mokukxta skʼok-eyi ja smandar ja Dyosi, ja Adán sok ja Eva sakʼane man wego. Pe yajni skʼokoweʼi, sleʼa smule soka tyempo chamye. Ja mulal jach jastal jun mal chamel bʼa ya ekankitik ja bʼajtan jnantatiki. Ja yuj wala chamtik yujni mulanum wala pojkitik (Romanos 5:12). Pe ja Jyoba mini skʼana oj chamuke ajyi ja kristyanoʼiki. Ja yuj, ja Biblia wa xyala ja chamelali juni ‹kontraʼal› (1 Corintios 15:26).

15. ¿Bʼa jastik abʼalik wa xya elkotik libre snajel ja smeranil sbʼaja chamelali?

¹⁵ Jitsan relijyonik wa sjeʼawe ja matik chameli sakʼaneto bʼa pilan lugar sok wanbʼi xbʼobʼ jkoltaytike. Yajni ay maʼ wa xchami, ayni ekʼele ja spamilyaʼiki wa stupuwe olomalik bʼa relijyon bʼa oj yaweyi orasyon ma reso. Pe ja Biblia wa sjeʼa ja matik chameli mixa xyiʼaje wokol cha mixani x-och stristeʼile. Ja keʼntiki mi xbʼobʼ loʼilanukotiksoke sok mini xbʼobʼ jkoltaytike. Jaxa yeʼnle cha mixani xbʼobʼ loʼilanuke jmoktik, mi xbʼobʼ skoltayotike sok mi xyixtalanotike. Ja yuj mok xiwkotikyujile. Snajel ja smeranil sbʼaja chamelali wa xya elkotik libre sbʼaja abʼalik jaw.

16. ¿Jas abʼal wa sjeʼawe jitsan relijyonik sbʼaja chamelali?

¹⁶ Ja Satanás wa xya makunuk ja relijyonik mi meranuk bʼa oj sloʼlayotik sok bʼa oj ya jkʼuʼuktik ja matik chameli sakʼaneto. Jun sjejel, jujuntik relijyon wa sjeʼawe ja yajni wala chamtik ayto jas wa xkan sakʼan bʼa keʼntik bʼa pilan lugar. ¿Jach maʼ wa sjeʼa jawa relijyoni, ma ja wa sjeʼa ja jas wa xyala ja Biblia? Ja Satanás wa xya makunuk ja abʼal it sok tuk jastik bʼa mok mojxuke soka Dyos ja kristyanoʼiki.

17. ¿Jas yuj wa xyajbʼesji ja Jyoba yuja sjejel bʼa ti wa xwajye bʼa yoj kʼakʼ ja matik malo?

 ¹⁷ Ja jas wa sjeʼawe ja relijyonik sbʼaja jas wa x-ekʼ jbʼajtik ja wala chamtiki wa xyajbʼesji ja Jyoba. Jun sjejel, jujuntik wa sjeʼawe ja matik malo ti oj ajyuke tolabida bʼa yoj kʼakʼ. Pe ja jaw mini meranuk. Ja Jyoba mini oj ya yiʼ wokol jachuk ja kristyanoʼiki (kʼuman ja 1 Juan 4:8). ¿Jas oja pensaraʼuk ja weʼn lekbʼi jun tatal wa stsikayi ja skʼabʼ ja yunini? Sen ojni apensaraʼuk jel malo sok mini oja kʼan oja wamigoʼuk. Ja Satanás jach wa skʼana oj jpensaraʼuktik sbʼaja Jyoba.

18. ¿Jas yuj mok xiwkotik yuja chamwiniki?

¹⁸ Jujuntik relijyonik wa sjeʼawe yajni wala chamtiki, wala paxtik altsilal. Cha wa sjeʼawe tʼilani oj jkistik ja altsilal sok ojbʼi xiwkotikyuj, yujni oj bʼobʼ kʼotuk kamigotik bʼa jel yip ma jkontratik bʼa jel xiwela sbʼaj. Yuja jitsan wa skʼuʼane ja abʼal jaw, ja yuj wa xiwyeyuj ja chamwiniki. Ja yuj jitsan jaʼ wa stoyowe ja chamwiniki sok miyuk ja Jyoba. Pe ajuluka kʼujol ja matik chameli mixato jas wa xbʼobʼ skʼuluke sok mixa jas xyabʼye. Ja yuj, mok xiwkotikyujile. Ja Jyoba yeʼn ja jKʼulumantik sok ja Dyos smeranili. Kechanta yeʼn oj jtoytik (Apocalipsis 4:11).

19. ¿Jastal wa skoltayotik snajel ja smeranil sbʼaja chamelali?

¹⁹ Snajel ja smeranil sbʼaja chamelali wa xya elkotik libre sbʼaja abʼalik wa xyalawe ja relijyonik. Chomajkil, wa skoltayotik bʼa oj kabʼtik lek stojol ja tsamalik smajlajel bʼa Jyoba ja bʼa tyempo jakumi.

20. ¿Jas sjobʼjel oj katikyi sjakʼjel ja bʼa kapitulo jakumi?

²⁰ Ayxa jitsan tyempo, jun yaʼtijum Dyos sbʼiʼil Job sjobʼo: «Ta jun winik xchami, ¿oj maʼ cha bʼobʼ sakʼwuk?» (Job 14:14). Ja bʼa kapitulo jakumi oj kiltik ja tsamal sjakʼjel wa xyaʼa ja Biblia sbʼaja sjobʼjel it.