JA Biblia mi xyala jas mero yajtabʼ pojki ja Jesusi. Pe wa xyakitik rasonik bʼa wa xya jpensaraʼuktik mi pojki bʼa yixawil diciembre.

¿Jastal wa xtax ja bʼa Belén ja yixawil diciembre ja bʼa chonabʼ pojki ja Jesusi? Ja scalendario ja judíoʼiki ayiʼoj jun ixaw sbʼiʼil kislev, wa xkoʼ bʼa yixawil noviembre sok diciembre, sok jun tyempo wa xyaʼa cheʼe sok wa xyaʼa jaʼ. Tixa cha nochan ja tebet, wa x-elkʼot bʼa diciembre sok enero, jani ja ixaw mas jel wa xkoʼ cheʼe ja bʼa jabʼili sok teʼew ja bʼa lugarik mas chaʼaniki. La kiltik jas wa xyala ja Biblia sbʼaja jastal wa xtax ja tyempo ja bʼa lugar jaw.

Ja Esdras, jun tsʼijbʼanum bʼa Biblia, wa sjeʼa ja kislev jun yixawil jel xyaʼa cheʼe sok jaʼ. Wa xyala ja bʼa «sbʼalunil ixaw [kislev], bʼa skʼakʼujil 20 ja bʼa ixawi» stsomo sbʼaje ja bʼa Jerusalén jun niwan tsome ixuk winik, «wanxta kʼitkʼunuke yuja [...] tsatsal jaʼi». Chomajkil, wa xyala ja matik ajyiye tsoman ja tiwi yalawe sbʼaja jastal wa xtax ja tyempo ja bʼa jabʼili: «Jani it ja styempoʼil jel xyaʼa jaʼi. Mi xbʼobʼ ajyuk kanel bʼa jwera» (Esdras 10:9, 13; Jeremías 36:22).  Pe jastalni kʼajyel wa skʼulane, yajni wanxa mojxel ja diciembre, ja talnachejik ja bʼa lugarik jaw wa snolowe jas xchejeʼi bʼa mi ti oj ekʼyujile ja akwal bʼa jaman kʼinal.

Pe ja Biblia wa xcholo ja akwal pojki ja Jesús ayni talnachej ja bʼa yoj jobʼi. Ja Lucas, jun tsʼijbʼanum bʼa Biblia, yala mojan ja bʼa Belén ja talna chejiki «ti aye [kulan] ba yoj job. Acual ni huas stalnaye ja xchejea» (Lucas 2:8-12). Ja ili wa sjeʼa mi kechanuk wa x-ajyiye bʼa yoj jobʼ ja bʼa satkʼakʼu, pes tini wa xkanye tiw sok ti wa x-ekʼyujile ja akwal soka xchejeʼi. Pe ja bʼa diciembre jel ja cheʼe sok jelni xyaʼa jaʼ ja bʼa Belén, ¿wan maʼ stojolan ja ixaw jaw ay talna chej ja bʼa yoj jobʼiki? Pes miyuk. Ja yuj, ja jastal wa xtax ja tyempo ja yajni pojki ja Jesús wa sjeʼa mini pojki bʼa yixawil diciembre. *

Ja Yabʼal Dyosi wa xyala jas mero ora cham ja Jesusi, pe jel ita tʼusan wa staʼa tiʼal sbʼaja jas tyempoʼil pojki. Ja it wa xya juljkʼujoltik ja jas yala ja mandaranum Salomón: «Masni lek jun bʼiʼilal yuja lekil aseyte, sok masni lek ja skʼakʼujil june maʼ wa xchami yuja skʼakʼujil june maʼ wa xpojki» (Eclesiastés 7:1). Ja yuj, mini cham oj kabʼtik ja Biblia wa xyala jitsan jastik junuk sbʼaja yaʼteli soka bʼa xchamelal ja Jesusi, pe jel ita tʼusan wa staʼa tiʼal sbʼaja jas tyempoʼil pojki.