Pensaraʼan ja it: yajni ja Julia wa skʼela sbʼaj ja bʼa espejo, jelxa kojlel wa xyila sbʼaj. «Tʼilani oj ka koʼuk ja jkojlelali», jach wa xyala sbʼaj. Jaxa snantati soka yamigoʼiki wa x-aljiyabʼ chikanxabʼi ja sbʼakeli.

Ja Julia ayxa tʼusan tyempo wan spensarajel bʼa chikan jas oj skʼuluk bʼa oj koʼ «jujuntik kilo». Ja jas kechan oj skʼuluki jani mi oj waʼuk jujuntik kʼakʼu...

Lekbʼi jach aya jastal ja Julia, ¿jas oja kʼuluk?

Mini ay smaloʼil ja wa xchamakʼujol ja jastal waxa wila bʼaji. Pes ja Biblia wani staʼa tiʼal bʼa tuktukil ixuk winik bʼa jel tsamale, jastal ja Sara, Raquel, Abigail, José soka David. Jun sjejel, ja Biblia wa xyala ajyi jun ixuk sbʼiʼil Abisag bʼa ‹jelxelxa ja stsamalil› (1 Reyes 1:4).

Jitsan keremtik akʼixuk jaxta wajel skʼujole sbʼaja splantaʼe. Soka it wani xbʼobʼ ijukjanyile niwak wokol. Pensaraʼan sbʼaja it:

• Bʼa jun spaklajel kʼulaxi, ja 58% ja bʼa akʼixuki wa xyalawe jelxel ja yalaleʼi, pe ja smeranili kechanta 17% bʼa yeʼnle.

• Bʼa pilan spaklajel kʼulaxi wa xyala ja 45% ja ixuke bʼa mi jelxeluk ja yalaleʼi wa spensarane jelxabʼi kojlele.

• Jujuntik keremtik akʼixuk, bʼa jaxta wajel skʼujole oj yawe koʼuk ja skojlelale, tajiyeta jun chamel sbʼiʼil anorexia. Ja chamel it wa sjomo jawa wolom sbʼaja waʼeli bʼa xiwelani sbʼaj ja bʼa wa sakʼanili sok bʼa mixa xyawi gana oj waʼan.

 Ta waxa wabʼ aya wiʼoj ja anorexia ma pilan chamel bʼa waʼin, leʼa koltajel. Alayabʼ jawa nantati ma pilan maʼ ayxa skʼujol bʼa waxa jipa kʼujol. Ja Biblia wa xyala: «Jun mero amigo wa xkʼanwani spetsanil tyempo, sok wa sjeʼa sbʼaj lajansok jun amoj-alijel ja yajni wan ekʼel wokoli» (Proverbios 17:17).

Ja smeranili, ja jas tsamal ja bʼa jkʼujoltiki jani wa xpaywani. Paklay ja jas ekʼ sbʼaj ja Absalón, ja skerem ja mandaranum David. Ja Biblia wa xyala:

«Mini ajyi pilan winik jastal ja Absalón bʼa jel toyubʼal yuja jel tsamal juntiro. Man bʼa yok man yolom mini ay spaltaʼil bʼa yeʼn» (2 Samuel 14:25).

Pe waj jun kerem jel niwan yaʼa sbʼaj, kechan waj skʼujol bʼa yeʼna sok chʼaykʼujolani. Ja yuj, ja Biblia mi jel lek staʼa tiʼal bʼa yeʼn; pes kechan wa staʼa tiʼal bʼa jun winik mi tojuk sok jun milwanum bʼa toj ilkʼujol yiʼoj.

Jakʼa yuj, ja Biblia wa xyaʼa ja rason it:

«Kʼulan abʼajex yajkʼachil» (Colosenses 3:10, YD).

«Mi sbejuc jaʼ oj huaj acʼujolex jastal botzan xta oj ajyanic, [...] mas lec, cʼulanic pensar ja hua hualtzilexi» (1 Pedro 3:3, 4).

Ama mey smaloʼil ja waxa kʼana oj ajyuk juna planta bʼa lek skʼeljel, pe masni tʼilan jaʼ oja kʼujoluk bʼa ajyelawuj juna lekil modo. Ja smeranili, ja ixuk winiki jani wa xwaj skʼujole jawa tsamal modo sok mi jaʼuk ta tsamal jawa planta. Ja Felicia wa xyala: «Ta jel tsamala kʼeljel, jelni wego xpaywani, pe ja jas tolabida oj julskʼujole ja tuki jani ta lek jawa kʼujoli soka wa lekil modo».

¿Jel maʼ tuk xa wila jawa planta?

¿Ay maʼ bʼa apensaraʼunej jun ekʼele oja wiʼ jun tikʼe aʼan jel xiwela sbʼaj bʼa kechan oj tsamalbʼan?

¿Jastik junuk waxa kʼana oja tukbʼes ja bʼa wa planta?

• JCHAʼANIL

• KALAL

• STSOʼOTSIL KOLOM

• JA JKWERPO

• JNIʼ SAT

• TUK JASUNUK

Ta jaʼa jisa ja sbʼajtanilik sjakʼjel ja bʼa bʼajtan soka bʼa xchabʼil sjobʼjeli sok jaxa bʼa yoxil sjobʼjeli ajisa oxe ma mas, anto pensaraʼan sbʼaja it: bʼobʼta ja tuki mini jach wa xyilawa ja jastal waxa wila bʼaj ja weʼn. Ajuluka kʼujol ayni jel pasil la jelxitik sok jel xcham jkʼujoltik ja jastal ja jplantatiki (1 Samuel 16:7).